Оқулық Алматы, 2012 2 ӘӨЖ 373. 2 Ббк 74. 102 А 75

МАЗМҰНЫ
ТҮСІНІК ХАТ…………………………………...........................3
1-ТАРАУ.  МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ПЕДАГОГИКА
 ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ОҚУ ПӘНІ РЕТІДЕ....................................5
1.1 Мектепке дейінгі педагогика ғылым ретінде. 
Ғылымның пәні. Негізгі санаттары..............................................5 
1.2 Мектепке дейінгі педагогиканың теориялық негіздері........9
1.3 Қазіргі кезеңде мектепке дейінгі педагогиканың ғылым 
ретіндегі функциялары мен міндеттері..............................................13
1.4 Педагогикалық білім жүйесі. Мектепке дейінгі  
педагогиканың басқа ғылымдармен байланысы...............................15
1.5 Мектепке дейінгі педагогика оқу пәні ретінде.....................19
2-ТАРАУ.  МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ПЕДАГОГИКАДАҒЫ 
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ  ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ............23
2.1 Тақырыптың негізгі ұғымдарының мазмұны........................23
2.2 Ғылыми-педагогикалық зерттеу логикасы............................24
2.3 Мектепке дейінгі педагогиканың зерттеу әдістері................31
3-ТАРАУ.  МЕКТЕП  ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ  
БАЛА ТӘРБИЕ СУБЪЕКТІСІ ЖӘНЕ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ 
ЗЕРТТЕУ ОБЪЕКТІСІ РЕТІДЕ.......................................................36
3.1 «Субъект», «объект» ұғымдарының мәні мен мазмұны.......36
3.2  Адамның іс-әрекет, таным, қарым-қатынас  
субъектісінің негізгі белгілерінің жалпы сипаттамсы.......................38
3.3 Педагогикада субъектіні зерттеудің негізгі бағыттары........39
3.4  Мектеп  жасына  дейінгі  бала  мектепке  дейінгі  
мекемеде субъект  ретінде....................................................................42
3.5 Мектеп жасына дейінгі баланың субъектілік  
қасиеттерін дамыту................................................................................43
3.6 Мектеп жасына дейінгі бала педагогикалық зерттеулер 
объектісі ретіде......................................................................................46
4-ТАРАУ.  МЕКТЕПКЕ  ДЕЙІНГІ МЕКЕМЕНІҢ  
БІРТҰТАС ПЕДАГОГИКАЛЫҚ  ПРОЦЕСІНДЕГІ  
ТӘРБИЕ................................................................................................49
4.1 «Тәрбиелеу», «өзін-өзі тәрбиелеу», «өзара тәрбиелеу»,  

216
«қайта тәрбиелеу» ұғымдарының мазмұны. Мектеп жасына  
дейінгі балаларды тәрбиелеудің құрылымы мен функциялары.......49
4.2 Мектепке дейінгі кезеңде баланы тәрбиелеудің  
мақсаттары мен міндеттері..................................................................52
4.3 Мектепке дейінгі тәрбие беру мекемесіндегі тәрбиелеу 
процесінің мазмұны.............................................................................56
4.4 Мектеп жасына дейінгі баланы тәрбиелеудің  
негізгі түрлері, әдістері және құралдары...........................................57
1.5  Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу   
ерекшеліктері.......................................................................................63
5-ТАРАУ. МЕКТЕПКЕ ДЕЙІН БІЛІМ БЕРУ  
 МАЗМҰНЫ МЕН ОНЫ ЖАҢАРТУ ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ....68
5.1 «Білім беру», «білім беру мазмұны», «білім берудің 
мемлекеттік  стандарты», «білім беру бағдарламасы»  
ұғымдарының мазмұны. Білім беру мазмұнының  
құрылымы (Ю. К. Бабанский, И. Я. Лернер).   
Мектепке дейін білім беру мазмұны, оның өзіндік  
ерекшеліктері......................................................................................68
5.2  Мектепке дейін білім беру мазмұнын реттейтін  
нормативтік құжаттар (ҚР «Білім туралы» Заңы, мектепке  
дейін білім беру туралы МЖБМБС,  білім беру  
бағдарламалары).................................................................................75
5.3  Мектепке дейін білім беру сапасы және оны  
өзгертудің негізгі тенденциялары.....................................................84
6-ТАРАУ.  МЕКТЕПКЕ ДЕЙІН БІЛІМ БЕРУ 
МЕКЕМЕСІНДЕГІ  ОҚЫТУ  ПРОЦЕСІ ЖӘНЕ  ОНЫҢ   
НӘТИЖЕЛЕРІ……………..................................................………90
6.1 «Оқыту» ұғымының мазмұны. Мектеп жасына  
дейінгі балаларды  оқыту ерекшеліктері..........................................90
6.2  Мектепке дейінгі кезеңде балаларды оқытудың  
мақсаты мен міндеттері.....................................................................92
6.3 Мектеп жасына дейінгі балаларды оқыту процесінің 
құрылымы,  функциялары, қозғаушы күштері................................94
6.4 Мектеп жасына дейінгі балаларды оқытудың  
заңдылықтары мен принциптері.......................................................95
6.5  Мектепке дейінгі мекемедегі оқыту процесінің  
мазмұны, түрлері,  әдістері, құралдары ...........................................96
6.6  Мектепке дейін білім беру мекемесінде оқыту  

217
нәтижелері туралы ұғым...................................................................100
6.7  Оқу-танымдық іс-әрекетті меңгеру мектепке дейінгі  
мекемеде мектеп жасына дейінгі баланы оқытудың маңызды  
нәтижесі ретінде.................................................................................102
6.8  Педагогикалық процесте балаларды оқыту  
нәтижелерін бағалау...........................................................................108
7-ТАРАУ. МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ  
БАЛАЛАРДЫҢ ІС-ӘРЕКЕТІ РЕТІНДЕГІ  
ОЙЫННЫҢ МӘНІ..........................................................................114
7.1 «Ойын» ұғымының мазмұны.  Педагогика және  
психология саласында балалар ойынын зерттеушілер.  
Балалар ойынының пайда болуы......................................................114
7.2 Балалар ойынының ерекшеліктері. Мектеп жасына  
дейінгі баланы дамыту, тәрбиелеу, оқытудағы ойынның  
маңызы................................................................................................118
7.3 Ойынның адамзат мәдениетінің феномені ретіндегі  
фунциялары. Балалар ойындарын классификациялау....................122
7.4 Мектеп жасына дейінгі балалардың ойын іс-әрекетінің 
құрылымы, оның элементтерінің сипаттамасы...............................127
7.5 Мектеп жасына дейінгі балалардың күн тәртібіндегі  
ойынның орны....................................................................................128
8-ТАРАУ. СЮЖЕТТІК-РӨЛДІК ОЙЫН МЕКТЕП  
ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАР ОЙЫНДАРЫНЫҢ  
НЕГІЗГІ ТҮРІ РЕТІНДЕ................................................................131
8.1 «Сюжеттік-рөлдік ойын» ұғымының мазмұны,  
оның балалар ойыны құрылымындағы орны..................................131
8.2 Мектепке дейінгі кезеңде сюжеттік-рөлдік  
ойындардың ерешеліктері. Сюжеттік-рөлдік ойындардың  
мектеп жасына дейінгі балаларды дамыту мен тәрбиелеудегі  
маңызы................................................................................................132
8.3 Сюжеттік-рөлдік ойындардың құрылымы. Құрылымдық 
элементтердің сипаты........................................................................135
8.4 Сюжеттік-рөлдік ойындарды дамытудың кезеңдері  
мен деңгейлері...................................................................................137
8.5 Мектепке дейінгі мекемеде сюжеттік-рөлдік  
ойындарды ұйымдастыру   (Н. Я. Михайленко,  
Н .А. Короткованың әдістемесі).......................................................140

218
9-ТАРАУ. МЕКТЕПКЕ ДЕЙІН БІЛІМ БЕРУ  
МЕКЕМЕСІНДЕ ЖӘНЕ ОТБАСЫНДА БАЛАЛАРДЫ 
МЕКТЕПТЕ ОҚУҒА ДАЙЫНДАУ..............................................149
9.1 «Дайындық», «мектепке дайындық», «мектеп  
жасына толу», «мектепке дайын болу», «сабақтастық»  
ұғымдарының мазмұны.....................................................................149
9.2 Мектепке дейінгі ересек жастағы балаларды дамыту. 
Мектепке дейінгі мекменің ересек балалар топтарында 
педагогикалық процесті ұйымдамтыру ерекшеліктері.......... .......151
9.3 Балаларды мектепке жалпы және арнайы дайындау,  
олардың өзара байланысы................................................................157
9.4 Мектепте оқуға дайындық мектепке дейінгі  
мекемеде білім беру процесінің нәтижесі ретінде.........................159
9.5 «Отбасы – мектепке дейінгі мекеме –  
бастауыш мектеп» жүйесіндегі сабақтастық..................................171
9.6 Балаларды мектепке дайындау процесіндегі отбасы…....175
9.7 Балаларды мектепке дайындаудың психологиялық-
педагогикалық проблемалары………………………………..........183
10-ТАРАУ. ДАМЫТУШЫ ОРТА ЖӘНЕ ОНЫ 
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ МЕКЕМЕДЕ ЖОБАЛАУ..............187
10.1 «Орта», «дамытушы орта», «білім беру ортасы» 
ұғымдарының мазмұны....................................................................187
10.2 Тұлғаны дамытуда және мектеп жасына дейінгі  
баланың іс-әрекетінде ортаның маңызы.........................................191
10.3 Мектепке дейінгі білім беру мекемесіндегі дамытушы 
ортаның негізгі сипаттары...............................................................192
10.4 Дамытушы ортаны жобалау. Мектеп жасына дейінгі  
бала үшін оны құру принциптері....................................................194
10.5 Мектепке дейінгі мекемеде дамытушы ортаны  
құрудың заманауи тұжырымдамалары...........................................197
10.6 Шетелдерде мектеп жасына дейінгі мекемеде  
балаларды дамыту ортасын  жобалау..............................................203
ҚОСЫМША.............................................................................208

219
Аралбаева 
Рысжамал Қадырқызы
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ
ПЕДАГОГИКА
Оқулық
Басуға 19.11.2012 қол қойылды. Қағазы офсеттік. Қаріп түрі «Times». 
Пішімі 60х90
1
/
16
. Офсеттік басылым. Баспа табағы 13,75.
Таралымы 1100 дана. Тапсырыс 7463.
Тапсырыс берушінің файлдарынан Қазақстан Республикасы  
«Полиграфкомбинат» ЖШС-нде басылды.
050002, Алматы қаласы, М.Мақатаев көшесі, 41.

220