Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және әылым министрлігі бекіткен алматы, 011 £
жүктеу/скачать 16,47 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Рзеисіотопаз
| биоремедиация
дейдц Бүл сөз грек тілінен аударғанда Ъіо — өмір, гетесііо — пайдалы немесе емдеу деген мағынаны білдіреді. Биоремедиация жоғарғы қарқынды түрде ла- станған қоршаған ортада экологиялық және гигиеналық қауіпсіз- діктерді қалпына келтіруде немесе сақтап қалуда ерекше рөл ат- қарады. Яғни бүл жағдайда қоршаган ортаның қалпына келтірілуі микроорганизмдердің қатысуымен жүзеге асып отырады. Таза- ланған орта немесе өңделген қалдықтардың жоғарғы ерітінділері- нен емдік қасиеті бар микроорганизмдер тобын шығаруға болады. Әрине, бұл үдерістер жасанды орталарда іске асырады. Микро- организмдердің мүмкіншіліктері шексіз, мәселен олар күрделі орга- никалық қосьшыстарды деградациялау, трансформациялау арқы- лы ыдыратуға қабілетті және олар қоршаған ортаның химиялық заттармен ластану дәрежесін төмендетуге үлесін қосады. Микро- организмдердің адсорбциялануға қабілетгіктері сүйылтьшған ер- тінділерден (мысалы, металлургиялық өнеркәсіптің ағын сулары- 90 нан) сирек кездесетін және түрлі-түсті металдарды бөліп алуға пайдалынады (биогеотехнологияда). Бүгінгі биотехнологияда жасалып жатқан игі шаралардың бірі - түрлі проблемаларды шешу үшін арнайы биопрепараттарды жасау жүмыстары іске асыру. Мәселен, биологиялық препараттың бір түрі І «Микрозим№». Осы биопрепарат арқылы экожүйедегі ластануы аламыз тазарту зетін биопрепараттардың бізге мәлім түрлері - «Микрозим ^», «Гриз Трит», «Вэйст Трит», «Дэйри Трит», «Септи Трит», «Петро Трит». Осылармен ағын суларды тазарту және тағыда басқа про- цестер іске асырылады. Экожүйені тазарту нәтижесінде биология- лык баланс қалпына келеді. Қазіргі таңдағы ауаның ластануы үлкен экологиялық шығынға әкеліп соқтыруда, осы мәселені шешу жолында экотехнологтар қызмет етуде. Ластанған ауаны тазартуда түрлі биотехникалық қүралдар орнатылуы тиіс. Мысалы, биогаз саласында бүгінде ауаны газдың ластануынан сақтау үшін бензин майына — спирттің бір 30-40% қосса, онда бензин қүрамы өзгеріп, экологияға барын- ша аз әсерін тигізеді және «биоотын» мәселесін шешеді. Жалпы ағын суларды ластандыратын заттардың табиғаты және концент- рациясы оның шығу көзіне байланысты болады. Ағын сулар өнеркәсіптік және түрмыстық болып екі топка бөлінеді. Түрмыстық ағьш сулар көбінесе кошелердегі қалдық, қоқыс, жуғыш заттармен ластанады. Олар суда (99%) суспензия- ланған қатты және үшқыш заттар түрінде кездеседі. Суспензия- қатты органикалық қышқылдары түзшетін крофлорасы әртүрлі факультативті түрлері бактериялар, ашытқылар, саңырауқүлақтар мен зеңсаңы- рауқүлақтары және вирустар кіреді. ^ГС оңғы кезде қалдық ағынды сулар, біріншіден, су коймала- рьгадағы тірі мекендеушілерге зиян келтіреді, екіншіден, қалдық- тарды оңдеудегі аэробты және анаэробты процестерге қатысатын микроорганизмдердің кырылуына әкеледі. Қорыта аитқанда, био- 91 ремедиация судың, топырақтың және мұнай қорларының түрлі қалдықтарын пайдаланып, өнімді процесті іске асырадыЛ Кейбір микроорганизмдерде, мысалы Рзеисіотопаз туысында арнайы оксидоредуктаза мен гидроксилаза деген ферменттер бар. Олар күрделі көмірсутектер мен әртүрлі ароматикалық затгар- дың, атап айтса, толуол, бензол, ксилолды ыдыратады. Осы фер- менттерді кодтайтын гендер: жүктеу/скачать 16,47 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|