Оқулық «Қазақстан Республикасының құқық негіздері»
жүктеу/скачать 1,86 Mb. Pdf көрінісі
|
| 33.6.Орынды тәуекел ету
Қылмыстық құқық үшін жаңа болып табылатын орынды тәуекел етуде әрекеттің қоғамға қауіптілігі мен заңға қайшылығын жоятын мән-жайдың бірі.Әрине, орынды жерде тәуекел етіп,тас жұтпаса,ғылым да,техникада да,өндірісте де ілгері қадам басу болмас еді.Ол тәуекелдер медицина,мәдениет,ғылым,техника т.б саласындағы қызметкердің еңбек тиімділігін арттыруға бағытталған.Сондықтан да шығынын атайды.Олар өмірдің өзі талап ететін,соған мұқтаж,күн тәртібінде шешімін таппай тұрған мәселелер. Бел буған адам тәуекелге,мәселені шешудің тәуекелден басқа амалы қалмағанда барады. Орынды тәуекел заңға сәйкес болуы үшін заң бірталай талаптар қояды. Біріншіден,ол тек әлеуметтік пайдалы мақсаттарды көзде- генде ғана заңды(адамдардың өмірі мен денсаулығын аман алып қалудың,қомақты шығыннан құтылудың жолын іздеп т.б.) Екіншіден,мақсатқа тәуекел етіп беу бұдан басқа жолмен жету мүмкін болмағанда. Үшіншіден,тәуекел етуші ықтимал зардапты болдырмау үшін қолдан келген барлық шараларды қолданғанда ғана заңды. Төртіншіден, тәуекел етуші адамдардың өміріне немесе денсаулығына зардап келетінін,экологиялық апат немесе қоғамдық күйзелістің өзге де ауыр зардаптардың болатынын көріп біліп жасаса,тәуекел орынды бола алмайды. Егер аталған мақсатқа тәуекелмен байланыссыз іс-әрекетпен қол жеткізілмейтін болса және тәуекелге жол берген адам осы Кодексен қорғалатын мүдделерге зиян келтіруін болғызбау үшін жеткілікті шаралар қолданса,тәуекел орынды деп танылады,- деп баяндайды Қылмыстық кодекстің 3-бабының 2-бөлігінде. Егер тәуекел негізсіз деп танылса,оны жасаушы қылмыстық жауаптылыққа тартылады және ол жалпы негіздер бойынша жүзеге асады. |