Оқулық «гэотар-медиа»
жүктеу/скачать 12,15 Mb. Pdf көрінісі
|
| ЖЫНЫС БЕЗДЕРІ
Ішкі секрециялау бездеріне ерлердің және әйелдердің эндокриндік жасушалары жатады. Аталық без Аталық без - безді қос ағза, бөлшектерден тұратын. Бөлшек құрылымы сперматогенді эпителий жамылғылы ізашардары бар гаметалардан және қолдаушы Сертоли (сустентоцитті) жасушалардан тұратын кірілімді құбыршалардан тұрады. Құбыршалар аралығының дәнекер тінінде Лейдига жасушалары орналасқан. Лейдига жасушалары ерлер жыныстық гормондарын (тестестерон), сонлай-ақ эстрогендерді түзуші нақты эндокринді жасушалар. Қандас тестостерон тасымалдаушы ақуызбен байланыса отырып әрекеттейді, ал без тінінде Сертоли жасушаларымен секрецияланатын спецификалық андрогенбайланыстырушы ақуызбен әрекеттес болады, сондықтан сперматогендік эпителийде оның жоғарғы концентрациясы сақталады (12- 9 кесте) Гормон Әсері Тестостерон Сыртқы жыныстық ағзалардың, простатаның және тұқымдық көпіршіктерінің дамуын қадағалайды; ертлер түрі бойынша түктенуді, көмейдің кеңеюін және дауыс перделерінің қалыңдауын анықтайды, бұлшықет массасының ұлғаюына бейімдейді; эритропоэзңа бейімдейді; тері маңының химиялық құрамын өзгертеді; анаболикалық әрекет жасайды. Эстрогендер (эстрадиол, эстрон және эстриол) Фолликулярлық жасушалардың пролиферациясын және фолликулстимулдеуші гормондарға және строидтарға жаңа рецепторлар экспрессиясын стимулдайды; фолликула атрезиясын кері қайтарады; менстуральды циклдің пролиферативті кезеңін (эндометрия функционалдық қалыпқа келуін ) қадағалайды;әйелдер жыныстық ағзаларының дамуына қажет; сүт безінің өзектерінің және арқауларының дамуын стимулддейді; майдың әйелдік типте таралуын анықтайды; липидтер, кальций иондарына және қан ұю метаболизміне қатысады. Менструальді-овяриальді циклдің секреторлық фазасын имплантацияға эндометрий дайындығын қадағалайды; сүт безі тінінің дамуын стимуляциялайды. жүктеу/скачать 12,15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|