Оқулықтар мен әдебиеттер. «ҚР әлемдік қауымдастықта» пәні «Қазақстанның қазіргі заман тарихы»
жүктеу/скачать 1,41 Mb.
|
| Египет Араб Республикасы араб шығысы елдерінің халқының саны жөнінен аса ірісі және мейлінше ықпалдысы болып табылады. Айтарлықтай әскери экономикалық әлеуеті бар. Президент Гамал Абдел Насер заманынан бері Египет байсалды да ұсынақты саясатының, күрделі аймақтық пробле-маларды шешуде ұтымды делдалдық күш-жігер жұмсауының арқасында мұсылман, Африка және дамушы елдер арасында зор беделге қол жеткізе алды. Бүгінгі күннің ақиқатына сәйкес Египет сыртқы саясатының негізгі мақсаты араб ынтымақтастығын дәйектілікпен нығайту, Таяу Шығыс бейбіт процесін ілгерілету, аймақты ядролық қарудан ада өңірге айналдыру, ұжымдық қауіпсіздіктің Жерорта теңіздік жүйесін құру, сондай-ақ Африка құрылығында этникааралық қақтығыстарды реттеу болып табылады.
Қазақстан мен Египет арасындағы дипломатиялық қатынастар 1992 жылғы наурызда орнатылды, Екі мемлекеттің алғашқы ресми байланыстары жан-жақты ынтымақтастық орнатуда екі жақтың мүдделі екендігін көрсетті. Бұл ниет екі мемлекеттің өзекті аймақтық және халықаралық проблемалардың көпшілігіне көзқарастарда әлде бір елеулі айырмашылықтың жоқтығымен беки түсті. Алайда, рыноктардың географиялық қашықтығы және көлік коммуникацияларының проблемалары толыққанды сауда-экономикалық байланыстардың дамуына объективті түрде қиындықтар келтірді. Осыған орай мәдени-гуманитарлық байланыстар әлдеқайда ойдағыдай дамыды. 1993 жылдан бастап Египет тарабының шақыруы бойынша Египеттің түрлі жоғары оқу орындарында 150-ден астам қазақстандық студенттер оқыды. ЕАР Сыртқы істер министрлігі жанындағы ТМД елдеріне техникалық көмек қорының білім беру бағдарламалары шеңберінде экономиканың түрлі саласын, сондай-ақ дипломатияны, заң саласын, ауыл шаруашылығын, журналистиканы және туризмді қамтыған 300 қазақстандық маман Египетте тегін тағлымдамадан өтті. Президент Н.Назарбаевтың 1993 жылғы 13 - 16 ақпанда Египетке ресми сапары Қазақстан - Египет катынастары тарихында ірі оқиға болды. Қазақстан басшысының ЕАР Президенті X. Мубаракпен келіссөздері екі жақты сауда-экономикалық ынтымақтастықтың кең ауқымын, сондай-ақ екі жақты мүдделілік туғызып отырған бірқатар халықаралық проблемаларды қамтыды. Сапар қорытындылары бойынша ұзақ мерзімді өзара қатынастардың негізін қалаған маңызды мемлекетаралық келісімдер топтамасына қол қойылды. Солардың ішінде сауда-экономикалық ынтымақтастық туралы, өзара инвестицияларды көтермелеу және қорғау туралы келісімдерді бөліп айтуға болады. Келіссөздер барысында Қазақстан Египет қатынастарының тарихы талайға кетіп, дәстүрі ғасырлардан келе жатқан гуманитарлық астарларына зор көңіл бөлінді. Біздің ұлы отандасымыз мамлюк сұлтаны Әз Зәхир Бейбарыс атындағы Каир мешітінде болғаннан кейін Н.Назарбаев екі халықтың ортақ игілігі болып табылатын осы монументті сәулет құрылысын қайта жаңғырту үшін Қазақстанның сыйы ретінде жартылай асыл тастарды сыйға беретіні туралы ұсыныс айтты. Өз кезегінде қазақстандықтарға ықылас пен достық қатынастардың белгісі ретінде Египет басшылығы Алматыда Ислам мәдени орталығын тегін салып беру туралы шешім қабылдады. Қазақстан мен Египет саяси өзара іс-қимыл арқылы сыртқы саяси ведомстволардың, соның ішінде түрлі халықаралық ұйымдар шеңберінде консультациялар алмасу амалын ұстанып отыр. Қазақстанның ИК¥-ға толық құқылы мүше мәртебесін алуы Египет басшылығының біздің елімізге айрықша ықыласын туғызды. Бұл қадам египеттіктерді ТМД елдері арасында жалғыз Қазақстанның Араб мемлекеттерінің лигасы (АМЛ) сияқты беделді аймақтық құрылымда бақылаушы мәртебесін алуына қолдау білдіруге итермеледі. Бірлесіп жұмыс істеудің маңызды бағыты АҒСШК-ні шақыру туралы идеяны іске асыру жөнінде өзара іс-қимылға қатысты. Араб дүниесінде елеулі салмағы бар және аймақта кауіпсіздік шараларын нығайту үшін сындарлы күрес жүргізіп келе жатқан Каир Қазақстанның осы бастамасына зор мән берді. Бұл ретте египеттіктер Таяу Шығыс қауіпсіздіктің Азия жүйесінің батыс бөлігін білдіретінін негізге алады, сондықтан АҒСШК процесін ілгерлету жөніндегі ұжымдық күш-жігер жан-жақты қолдау табуы тиіс. жүктеу/скачать 1,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|