Оқулықтар мен әдебиеттер. «ҚР әлемдік қауымдастықта» пәні «Қазақстанның қазіргі заман тарихы»
жүктеу/скачать 1,41 Mb.
|
«Қ Р әлемдік қауымдастықта» курсы бойынша дәрістер Смағұлов С 09
- Бұл бет үшін навигация:
- Латын Америкасының елдері
| 14 – лекция. 1 сағат.
Қазақстанның Латын Америкасы елдерімен қарым-қатынастары. 1. Бразилия және Аргентинамен дипломатиялық, саяси және экономикалық қарым-қатынастар. 2. Куба, Чили және т.б. Латын Америкасы мемлекеттерімен саяси және экономикалық байланыстар. Латын Америкасының елдері де қазақстандық сыртқы саясаттың назарында тұр. Әрине біздің дипломатияның қалыптасқан басымдықтарына бұл аймақтың Қазақстаннан географиялық қашықтығына орай Қазақстан тиісті мемлекеттермен талғап қатынастар жасауға мәжбүр. Әлемнің бұл бөлігінде Қазақстанның мейлінше келешекті серіктестері Куба, Бразилия, Аргентина және Чили болып табылады. 2000 жылы Кубамен сауда көлемі 32 млн. долларды, Бразилиямен 28 млн. долларды құрады. Бразилия Оңтүстік Америка құрлығында, оның ішінде Латын Америкасы ықпалдастық қауымдастығы - МЕРКОСУР (Латын Америкасының ортақ рыногы) сияқты аймақтық беделді ұйымда жетекші рөл атқарады. Бразилия ІЖӨ көлемі бойынша құрлықта бірінші орын алады. Қазақстан үшін жоғары технологиялар, машина жасау, жеңіл және болат құю өнеркәсібі салаларында ынтымақтастықты дамыту зор қызығушылық тудырады. Халық тұтынатын тауарлардың ірі экспортері Бразилия өнімдер мен шикізаттың жекелеген түрлерін сатып алуға әзір. Қазақстан мен Бразилия арасындағы дипломатиялық қатынастар 1993 жылғы 22 қыркүйекте орнатылды. 1994 жылғы қазанда Бразилия Сыртқы істер министрлігінің ТМД елдері бойынша елшісі М.Гарсия Алматыға келді. Оның барысында екі ел арасында сауда-экономикалық, саяси ынтымақтастықты дамытудың келешегі талқыланды. 1995 жылғы қаңтарда Қазақстан Сыртқы істер министрі Бразилияның Президенті Ф.Кардозоны ұлықтау салтанатына қатысты, оған Н.Назарбаевтың жеке жолдауын тапсырды. Қазақстан сыртқы ведомствосының басшысы өзінің Бразилиялық әріптестерімен жан-жақты келіссөздер де жүргізді. Тараптар екі мемлекеттің саяси өзара іс-қимылын дамыту, сондай-ақ сауда-саттықты ынталандыру үшін қолайлы мүмкіндіктердің бар екендігін атап көрсетті. 1998 жылғы наурызда Астанаға Бразилия Президентінің арнайы өкілі И.Каннабрава келді, оны Президент Н.Назарбаев қабылдады. Қазақстан Президенті Н.Назарбаев 2007 ж. 26 қыркүйекте ресми сапармен Бразилияға барды. Бұл біздің елбасының Латын Америкасына алғашқы сапары және оның континенттегі дипломатиялық дебюті ретінде аймақтағы 188 млн. халқы бар ірі елді таңдап алуы кездейсоқ емес. Н.Назарбаевтың Бразилиядағы келіссөздерінің негізгі тақырыбы – астық экспорты. Бұл оңтүстікамерикалық ел – астықтың ең бір ірі импортері. Қазіргі кездегі астықтың жоғарғы бағасы және қазақстандық астықты дәстүрлі тұтынушы кедейлеу жақын көршілеріміздің жағдайында астығымызды Бразилияға шығару аса тиімді болып табылады. Бүгінгі күні екі ел арасындағы өзара сауда көлемі 200 млн. доллар көлемінде. Бұл өте мардымсыз. Бразилия Қазақстанға өзінің дәстүрлі ауылшаруашылық өнімдерін – кофе, бұршақ, тропикалық жемістерді ұсына алады. Екі ел дамыған тау-кен өнеркәсібіне ие, міне, осы салада екі жақтың ынтымақтасуы үшін мол мүмкіндіктері бар. Сонымен қатар бізді бразилиялық өнеркәсіптің жоғары технологиялық өнімдері қызықтырады. Бразилия осыдан 10 жыл бұрын-ақ мини және микрокомпьютерлер жасап, шығарудан АҚШ, Жапония және Германиядан кейінгі төртінші орында болды. Бүгінгі күні бұл латынамерикандық алып ел әлемдегі барлық адам таситын және әскери ұшақтардың төрттен бірін шығарады. Бұған қосымша Бразилияда ортақашықтыққа ұшатын ұшақтардың әлемдік өндірісінің 40% шоғырланған. Олар жергілікті «Эмбрайр» компаниясында жасалады және әлемнің көптеген елдеріне, соның ішінде АҚШ пен Қытайға сатылады. Келіссөздер барысында ұшақтар жасау саласындағы ынтымақтасу мәселесі де тыс қалған жоқ. Әрине, маңызды бағыттардың бірі – мұнайгаз саласы болды. Елбасы Бразилия Президенті Луис Инасиу Лула да Силвамен келіссөздер жүргізумен қатар осы елдің саяси және экономикалық элитасымен кездесулер өткізді. Сапар барысында бірлескен саяси декларацияға қол қойылды. Қазақстан мен Бразилия арасында біраз ұқсас жағдайлар бар. Екі мемлекет те аймақтық көшбасшылар. Қазақстан Орталық Азиядағы көшбасшы болса, Бразилия Латын Америкасындағы көшбасшы болып табылады. Екі елдің де экономикасы қарқынды дамып келе жатыр. Мысалы, Бразилия жалпы ішкі өнім (ВВП) көлемі бойынша әлемнің өнеркәсіптік дамыған он елінің қатарына кіреді. Бұл көрсеткіш бойынша Ресейдің өзін басып озған. Ол өзінің табысты экономикалық даму тәжірибесімен Қазақстанмен бөлісе алады (Независимая газета, 26.09.2007, с. 6). жүктеу/скачать 1,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|