Қозғыш тіндердің жалпы қасиеттері. Қозғыштықтың кезеңдері. Қозғыштықтың өлшемдері


Синапстардың құрылысы, жіктелуі және физиологиялық қасиеттері



бет8/23
Дата29.09.2023
өлшемі110,97 Kb.
#111393
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   23
Синапстардың құрылысы, жіктелуі және физиологиялық қасиеттері.


Синапс – бұл қозуды (немесе серпіністі) жүйке талшықтарынан бұлшықетке немесе жүйке жасушасына өткізетін құрылымдық ұласу. Ол орталық жүйке жүйесінің жұмысын зерттеп, 1897 жылы енгізген, шын мәнінде нейрондық синаптич деп атаған арнайы механизмнің көмегімен бір-бірімен байланысады. Бұдан кейінгі жылдары бұл идея бекітілді. Әрбір нейронның денесіндегі синапстардың саны 100, тіпті бірнеше мыңға дейін болуы мүмкін. Ал әрбір нерв талшығы 10 мыңға дейін синапс түзе алады.Қазіргі кезде жұлын мен мидың түрлі бөлімдерінде 2 түрлі синапстар бар екені анықталды: қоздырушы және тежеуші синапстар. Орталық жүйке жүйесіндегі тежеуші нейрондардың аксондарының ұштарында тежеуші медиатор болады да, ол қабылдаушы нейронға тежеп әсер етеді. Ми сыңарларының қыртысындағы нейрондарда амин май қышқылы (ГАМК) тежеуші медиатор ролін атқарады.

Синапс құрылысы:
1. Пресинапстық мембрана;
2. Синапстық саңылау;
3. Постсинапстық мембрана.


Пресинапстық бөлімнің пресинапстық мембранасы бар. Пресинапстық мембрана неиронның аксонының жуандаған ұшы — синапс түймешесінің қабығы. Синапс түймешесінің іші синапстық көбікке толы болады. Бұл көбік медиатор деп аталатын белсенді химиялык заттан тұрады (лат. медиатор — делдал, арада жүруші). Медивтор – қозу үдерісін жеткізетін химиялық зат. Қабылдаушы нейронның пресинапстық бөлімімен жалғасатын жерінің қабығын постсинапстық мембрана деп атайды. Пресинапстық және постсинапстық мембраналардың арасында синапс саңлауы болады. Ол — клетка аралық сұйыққа толы кеңістік.;

Синапс жіктелуі:
I. Сигналдарды өткізуіне байланысты:
- химиялық синапс;
- электрлік синапс;
- аралас синапс.
II. Әсер етуіне байланысты:
- қоздырушы;
- тежеуші.
III. Орналасуына байланысты:
- жүйке-ет (мионевралды);
- нейронейроналды:
1) аксосомалы;
2) аксоаксоналды;
3) аксодендритті;
4) дендросомалы және т.б.



  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   23




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет