оқығысы келеді, оқиды, оқымақ, оқып отыр еді сияқты түрлі формада қолданыла береді.
Ал осы формада басқа түрлі етістіктер қолданыла
береді. М ысалы,
тыңдап отыр, жазып отыр т.б,
немесебілгісі келеді, кореді, сойлемек, жазып отыр еді т.б. О сы м ы салдардағы тұрақты н әрсе -
сөздердің түрлену үлгісі. Атап айтқанда, бір үлгі
бойынш а көптеген сөздер түрлене береді. Ал ол
үлгі - категориялардың түрлену үлгісі, я ғн и тара-
мы. Өйткені категориялардың түрлену үлгісі, яғни
тарамы талай замандардың ішінде грамматикалық
дамудың нәтижесінде қазір әбден қалыптасқан
тілдік құбылыс. Сондықтан олар арқылы белгілі
топгағы сөздер түрлене береді. Аналитикалық фор-
маны жасаушы көрсеткіштер де категориялар тара-
мының тұрақты мүшесі болғандықтан, ол арқылы
белгілі топтағы түрлі сөздер түрлене береді.
Аналитикалық форма жасаушы көрсеткіштің
сөзде алатын тұрақты орны бар. Тіліміздің жал-
ғамалық құбылысына байланысты барлық қосым-
ша атаулы дербес мағы налы сөздің соңы на жал-
ғанады. Аналитикалық көрсеткіштер де осы заң-
дылыққа бағынады, яғни дербес мағыналы сөздің
соңы на тіркеседі. М ысалы,
өсіп барады, кетіп жатыр, білгісі келеді, коріп еді, келер емес, корген жоқ, барушы болма т.б. Алайда ж екелеген сөз
алды қосымш алардың кездесетіні
(бейхабар, на- разыт.б.) сияқты аналитикалық корсеткіштердің
ішінде де сөз алдынан тіркесетіндері бар. Оларға
ш ырай көрсеткіш тері жатады. М ысалы,
ең ж ақ-
сы,
тіпті кіш кене,
оте үлкен т.б. Бұл ж ағдай сын
есімнің табиғаты на да қатысты болуы мүмкін.
Сын есім - зат есімнің, яғн и өзі қатысты сөздің
алдынан келіп, тіркесетін сөз табы. Міне, ол оның
грамматикалық көрсеті^шінен де орын алған си-
яқты.
Сөздің аналитикалы қ формасын жасаушы
комекшілер дербес сөзге қосымшасыз да, қосым-
ша арқылы да тіркесе алады. Асырмалы шырайда
көмекші сөз дербес сөзге ешбір қосымш асыз ал-
ды нан тікелей тіркеседі. М ысалы,
