П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы


Әсіресе қолқабыс ететін адамдары- ңызға риза болдым (М үсірепов).  Әсіресе



Pdf көрінісі
бет794/879
Дата03.12.2023
өлшемі38,54 Mb.
#133403
1   ...   790   791   792   793   794   795   796   797   ...   879
Байланысты:
kazak grammatikasy fonetika sozzhasam morfologiia sintaksis

Әсіресе қолқабыс ететін адамдары-
ңызға риза болдым
(М үсірепов). 
Әсіресе өзінің
атын ататтырғысы келмейтін сияқты
(Сонда).
да /д е , т а / те 
демеуліктері өзі тіркескен 
сөздерге күшейту мәнін қосу үшін қолданылады. 
Бағың өскениіе, тілеуіңді ел
де тілейді, өзің
де
тілейсің...
(Абай
).Арманын
да, азабын
да, қуаныш,
қайғысындз. энге сыйдыра білген, айналайын елім-
ай
(М а қ а т ае в ).Ж ь ш гта ть /я д а, 
жұбататынца. -
сөз
(М омышұлы).
10.1.3.3. Шектеу демеуліктер
Ш ектік (тежеу) демеуліктері - 
ғана /қана/,
тек, ақ 
тіркескен сөздеріне ш ек қойып тежеу ма- 
ғынасын үстеу үшін қолданылады. 
Ермекбайтек
түнере берді
(Әбішев). 
Абайлар үй ішімен акырын
ғана амандасты
(Әуезов). 
Тартыспен түскен, бей-
нетпен келген ж ақсылық
қана іиын мэнінде қы м -
бат табыс
(Әуезов).
Ғана 
демеулігі қайдан? неге? қандай? деген 
сұрау есімдіктерінен соң, сол сөзге ой екпінін 
түсіру, өкіну м ағы насы н білдіреді. 
Ділданы айы-
рып көшіріп жібермей,
неге алдым,
неге ғана
Әйгерімді алдымРА
(Әуезов).
Тек 
демеулігі сөйлемде тіркескен сөздеріне 
тежеу мәнін қосады. Мысалы: 
Қазақ дәстүрі
тек
ата-ананы ғана емес, жалпы адамды сыйлауға
баулиды
(М ұстафин).
Тек демеулігі 
қана 
шылауымен де тіркесіп
қолданылады.Тек 
қана түс артынан болған жүрек
құйынын аңғарды
(Әуезов).
-ақ 
демеулігі күш ейту м ағы насы м ен қоса, 
тежеу, шек қою м ағы насы н білдіре алады. 
Мен
тентек пе, түбінде кім жазалы, Қайғыны жібе-
руші өзі-ақ сынар(А& ш ). Сол үшін-ақ Рақымбай
үлығының қасиетін ұғып қадірлей біледі
(Мүсіре- 
пов).


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   790   791   792   793   794   795   796   797   ...   879




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет