м и г с р и л ш и л
10.1.3. Демеуліктер
Демеуліктер - өзі шылауында тұрған сөздер-
ге әр түрлі грамматикалық м ағына, реңк үстейтін
сөздер. Олар м одальды қ-экспрессивтік сипаты
зор, сем антикалы қ мүмкіндігі мол сөздер.
Апа,
сіздің де бір жас иісті сүйетін кезіңіз болды-ау
(М ұқанов).
Түбірлі сөздің түйіні сенде көрінеді
ғой
(Әуезов).
Дүниеде жаман
да көпте, қызық
та, ермек
те көпте, бастапқыға кім шыдайды, соң-
ғы ға кім азбайды
(Абай) деген м ысалдардағы
ау
шылауы сөйлемнің экспрессивтік мәнін арттырса,
ғой
нақтылау, тұжырымдау,
да
демеулігі күшейту
мәндерін білдіру үшін қолданылып тұр.
Демеуліктердің білдіретін м ағы налары сан
аулан. Олар өзі қатысты сөздерге я сөйлемге сұрау-
лы қ, шектік, нақтылық, күшейту, тежеу, болжал-
д ы қ, күм ән сияқты грамматикалық м ағы налар
үстейді. Демеуліктер негізгі сөзге үстейтін м ағы -
наларына қарай бірнеше топқа бөлінеді:
1. Сұраулық демеулікгер:
ма/ме, ба/бе, па/пе, ше;
2. Күш ейтпелі демеуліктер:
-ақ, -ай, -ау,
әсіресе, д а /д е , та/те;
3.
Ш ектеу (тежеу) демеуліктері:
ғана(қана),
тек, -ақ;
4.
Болж алды қ демеуліктер:
-м ы с /-м іс, -ау;
5. Болы м сы зды қ, қарсы мәнді, салыстыру
м ағы н а сы н д а ғы демеуліктер:
түгіл, тұрсын,
тұрмақ, құрылым;
6.
Н ақты л ау м әнді д ем еуліктер:
Достарыңызбен бөлісу: 
