П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы



Pdf көрінісі
бет872/879
Дата03.12.2023
өлшемі38,54 Mb.
#133403
1   ...   868   869   870   871   872   873   874   875   ...   879
Байланысты:
kazak grammatikasy fonetika sozzhasam morfologiia sintaksis

624
СИНТАКСИС
ә) Жатыс жалғаулы зат есім мен есімдіктердің 
тіркесі арқылы жасалады: 
Бул уйде қазір екеуі гана
(Сарғасқаев).
б) Ілік жалғауының аш ы қ ж әне жасырын 
формасындағы зат есімдер мен жатыс септігіндегі 
комекші есімдердің тіркесінен пысықтауыштық 
қатынастағы есімді күрделі соз тіркесі жасалады: 
Баянауыл басында балалы қур, Бір сөз айтам, қал-
қатай, мойныңды бур.
в) Б а ғы н ы ң қ ы сы ңары ж аты с ж алғаулы
күрделі сан есімдер арқылы: 
Он бесте отау иесі
(Мақал).
г) Ілік жалғаулы сан есім мен жатыс жалғау- 
лы көмекш і есімнің тіркесі арқылы жасалады: 
Екеуінің устінде де қара тон
(Жәмішев).
2. 
Бағынынқы сыңары шыгыс жалгаулы күрделі
сөз тіркестері.
а) Күрделі зат есімдердің бағыныңқы қыз- 
метте жүмсалуы арқылы: - 
Толеген Момбеков-
тен, генерал Асқаровтан, Ергентай Борсабаевтан
бөлек
(Әлімқүлов).
ә) Іл ік с е п тігін ің аш ы қ ж ән е ж асы р ы н
түріндегі зат есімдер мен зат есімдердің тіркесі 
арқылы келеді: 
Борсақ әруагынан садага... тіпті
Тобықты әруагынан садага
(Әуезов).
б) Бағыныңқы сыңары сын есім мен шығыс 
септікті зат есімдер арқылы: 
Жумыс өнімділігі
бассейндегі орташа корсеткіштен бір жарым есе
артық
(“Л .Ж .”).
в) Б ағы ны ңқы сыңары күрделі сан есімді 
шығыс жалғаулы создер арқылы: 
Жалпы саны екі
қанатында он екіден жиырма төрт
(“Зерде”).
г) Б ағы н ы ң қ ы сы ңары ш ы ғы с жалғаулы 
есімшемен зат есім, есімдіктердің тіркесі арқы- 
лы: 
Фабрикада тоқылганнан он шаршы орамал зу-
латпады ма?
(“Ж ”).
д) Бағыныңқы сыңары 
ара, жагы
сияқты 
с о з д е р д ің ш ы ғы с с е п т ігін д е е с ім д ік , сан
есімдермен түйдекті тіркес қүрау арқылы жаса- 
лады: 
Бір жагынан әйел адамга бул да дурыс.
Қызьитау бул арадан қашықтау
(Сарғасқаев).
е) Бағыныңқы сыңары комектес жалғаулы 
күрделі соз тіркестері: 
Абылай ханмен тустас,
онымен бірге талай жорықта болып

батыр
” 
ата-
гын а^іган
(Мүқанов).


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   868   869   870   871   872   873   874   875   ...   879




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет