Исследование» научные доклады «Білім беру саясаты, тәжірибе және зерттеу»

 LESSON STUDY МҮМКІНДІКТЕРІН ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТƏЖІРИБЕДЕ 

ҚОЛДАНУ 

  

Акмагамбетова А.М.; Илимбаева Г.Б.; Балапанова К.С.; Қанапия Б.Ə.

 

Қарағанды қаласындағы №92 гимназия мұғалімдері  

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ 

Аңдатпа  

      Қазіргі уақытта білім саласында мұғалімдерді дайындау жүйесінде Lesson Study əдісі өте 

тиімді деп есептелуде жəне қолданылып келеді. Аталған мақалада осы əдістің тиімді жақтары 

жəне не мақсатта қолданылу керектігі ашып көрсетілген. Ұстаздар тəжірибе алмасу кезінде 

Lesson Study кезеңдерін біртіндеп енгізуді ұсынады.  

Аннотация 

В  последнее  время  в  системе  образования,  а  также  в  системе  подготовки  учителей 

широко используется  метод LS. В данной статье рассказывается о  положительных сторонах 

этого  метода,  с  какой  целью  нужно  вводить  его    в  учебный  процесс.  Учителя-практики 

предлагают вводить LS поэтапно. 

Abstract 

There was opened and observed the most advantageous sides of the Lesson Study in this 

article. Teachers offer using this method’s aim and advantage in the process of studying and 

including this method step by step. The using of Lesson Study methods is well-known in the system 

of education and in the system of preparation the teachers, and last years it takes part in high 

pedagogical education. 

        Lesson  Study  -  мұғалім  тəжірибесі  саласындағы  білімді  жетілдіруге  бағытталған 

сабақтағы іс-əрекеттегі зерттеудің ерекше үлгісі болып табылатын педагогикалық тəсіл. Ол 

ХІХ ғасырдың 70-жылдарында Жапонияда бастау алып, осылайша Батыста қолданылатын «іс-

əрекеттегі  зерттеу»  тəсілінен 70 жыл  бұрын  қолданыла  бастаған. Lesson Studyге  шараны 

бірлесе  жоспарлап  өткізетін,  қадағалайтын,  оқыту  мен  оқуды  талдай  отырып,  өз 

қорытындыларын қағаз бетіне түсіретін мұғалімдер тобы қатысады. Lesson Study циклін өткізу 

кезінде мұғалдімдер оқыту тəжірибесіне жаңа əдістер енгізеді, немесе оны жетілдіреді. Кейін 

ашық Lesson Study өткізу немесе жұмыс сипатталған құжатты жариялау арқылы əріптестеріне 

таратады. Қазіргі уақытта Шығыс Азияда Lesson Study Жапониямен қоса Сингапурде, Ганконг 

пен Қытайда қолданылады. Бұл тəсіл сонымен қатар Батыс елдерде де соның ішінде АҚШ-та, 

Ұлыбританияда, Швецияда жəне Канадада қолданылуда.  Lesson Study бастауыш жəне орта 

мектептерде  негізгі  пəндер  бойынша  оқушылардың  білім  деңгейін  көтеру  жəне  оқыту 

əдістемесін  жетілдіру,  сонымен  қатар  оқыту  үшін  бағалау  сияқты  тəжірибелік  əдістерді 

əзірлеу мақсатында табысты қолданылады.  

    Өткен 2013 – 2014 оқу  жылында  басында  өзіміз  еңбек  етіп  отырған  №92  гимназияда 

оқушылардың  білім  сапасының  төмендегені  анықталды.  Біз,  бірінші  деңгей  бағдарламасы 

бойынша  оқып  келген  мұғалімдер,  білім  сапасын  көтеру  мақсатында  «Қалай  көмектесуге 

болады?», «Не істеу керек?» деген сұрақтарға жауап іздедік. Осы тұрғыдан келгенде  Lesson 

Study тəсілінің тиімділігін байқадық.  Бұл тəсіл арқылы оқушылардың оқыту дағдыларын жəне 

бақылаушылардың  бақылау  дағдыларын  дамытатын  үштіктің  бірлескен  іс-əрекетін 

қалыптастыра отырып, мақсатқа жетуге болатынына көз жеткіздік.  

105

      Lesson Study тəсілі үш Lesson Studyден тұратын циклден құралды. Ол сабақтарды бірінші 

деңгей мұғалімдер тобы бірлесіп жоспарлап, оқытып қадағалады жəне талдады.  

       Біздің гимназиямызда жаңа кəсіби оқыту əдісін енгізу үшін тоғыз мұғалімді іріктеп алдық. 

Өзара келісе отырып,  жұмыстың  нəтижелілігін қамтамасыз ететін ережелер жүйесін жасап, 

аралық  кезеңдер    барысында  барлық  мүшелер  бір – бірімен  сыйластық  қарым-қатынаста 

болды. Бұл топқа талапқа сай тəжірибесі мол мұғалімдер (Бейсетаева К.Б.,  Акмагамбетова 

А.М.), əкімшілік (Сағатова А.Б. Илимбаева Г.Б.), жас мамандар (Қанапия Б.Ə,),  №65 ЖББОМ 

мұғалімі  Хонтой  М.  қатысты.  Топ  зерттеудің  түйінді  идеяларын  келісіп  алып,  нені,  кімді 

оқытуды анықтады. Осы зерттеуге қатысты жаупа іздеу үшін əр түрлі қосымша əдебиеттерді 

зерделеп,  жоспарлау  кезінде  оларды  қолдандық.    Lesson Study барысында  топтың  барлық 

мүшелерінің  кəсіби  білім  алушы  ретінде  мəртебесі  тең  болды.  Осы  топ  мүшелері Lesson 

Studyді өткізу жоспарын, мақсатын, тиімділігін, өткізудің əдіс-тəсілдерін таңдау мақсатында 

отырыс  өткіздік.  8В  сыныпты  жəне  белгілі  бір  жас  мөлшеріндегі  топтың  қажеттіліктері 

негізінде  қаралатын  мəселені  белгілеп  алдық.  Қаралған  мəселе:  топтық  жұмыс  арқылы 

куммулятивтік  əңгімені  қолдану  принциптері.  Əрбір  мұғалім  сабақта  қолданып  жүрген 

технология жəне əдіс – тəсілдерін ұсынды.  

1.

Lesson Study туралы мағлұмат бердік;

2. Бірлесе отырып, сабақты жоспарладық.

а) сыныпты топқа бөлу. Мұғалімдер топқа бөлу түрлерін ұсынды (жыл оқушылардың тууына 

байланысты жыл мезгілдерінің атауына сəйкес, жеміс-жидек, көкөніс, үй жануарлары сияқты 

тақырыпқа байланысты т.б) . 

ə) мақсат, міндеттерді айқындадық;  

б) сабақтың кезеңдерін  жаздық. Əр мұғалім сабақта пайдаланып жүрген технологияларының 

элементтерін ұсынды.  

в)  Білім  алушы  топтың  шынайы  өкілі  болып  табылатын  үш  оқушыны:  жоғары,  орта  жəне 

төмен деңгей көрсеткіші бойынша таңдап алдық. 

Жоспарлау  процесінде  жасалған  болжамдарды  салыстыра  отырып,  бақылауға  алынған  үш 

оқушының оқуын қадағалап жəне болған айырмашылықтардың себептері белгіленді.  

г)  Бақылаушылар  арасында  кім  қай  оқушыны  бақылайтыны  анықталды.  Жанар – жоғары 

деңгей  оқушысы  Дариғаны;  Кенже – орта  деңгей  оқушысы  Арыстанды;  Құндыз  төмен 

деңгейдегі оқушы Бекетті бақылады.  Сабақ өткізуші мұғалім – Мартина.  

Талқылау барысында жазбу жүргізуге арналған кесте ұсынылды. 

Сабақ қорытындысы бойынша талқылауларды жазу 

Бақылаудағы  

А оқушы 

Бақылаудағы  

В оқушы 

Бақылаудағы  

С оқушы 

Оқушының  əрқайсысы  қандай 

прогреске  қол  жеткізді?  Ол 

жеткілікті  болды  ма?  Олардың 

сыныптарындағы 

басқа 

оқушылар 

қандай 

нəтиже 

көрсетеді?  

Өз  ойын  жеткізе 

білді. 

Қосымша 

сұрақтар 

төңірегінде  ойлана 

алды.  

Көшбасшылық 

қабілетке 

қол 

жеткізді.  

Білді, түсінді.  

Енгізіліп  жатқан  əдіс  қалай 

көмектесті 

немесе 

кедергі 

келтірді 

(екеуі 

де 

болуы 

ықтимал)? 

Қандай 

тосын 

оқиғалар болды?  

Алған 

білімін 

тəжірибемен 

ұштастыра алды.  

Басқа 

топпен 

салыстырғанда 

негізгіні 

бөліп 

көрсете алмады.  

Бұрынғы 

білімнің 

таяздығы 

кедергі 

келтірді.  Оқушы  бұл 

кедергіні  жою  үшін 

еңбектенеді.  

106

Əр 

оқушының 

нəтижесін 

жақсарту  үшін  келесі  жолы 

əдістеменің  қандай  аспектілері 

түзетілуі керек?  

Логикалық 

тұрғыда 

күрделенген 

сұрақтар 

топтамасын 

дайындау.  

Топқа 

бөлудің 

басқа 

жолдарын 

қарастыру керек.  

Тақырып 

түсінікті 

болу 

көрнекіліктік 

əдістерді 

көп 

пайдалану керек. 

Келесі  жолы  біз  не  істеуге 

тырысуымыз керек?  

Бұл 

оқушы 

топтағы 

басқа 

оқушыларға  көмек 

көрсетуі керек.  

Дариғаның 

деңгейіне  жеткізу 

керек.  

Арыстанның 

деңгейіне жету керек. 

Сабақ  беруші  мұғалім  сыныпқа  белгілеген  уақытта  келді.  Сабақ  кезінде  оқушылардың 

оқытуға  реакциясын  жəне  мұғалім  оқыту  үдерістерінде  қандай  əдістерді  пайдаланатынын 

бақылап,  жазып  алып  отырды.  Бақылаудағы  оқушылар  жұмыс  істеп  отырған  кезеңдерді 

бірлесіп  бағалауға  ерекше  назар  аударылды.  Оқушылардың  жетістіктерін  бағалау 

материалдарын  (критериалды  бағалау)  қолдандық.  Топ  мүшелерінің  бақылаудағы 

оқушылардың əрқайсысы бойынша сабақ соңына қарай нені істей білетінін жəне дəлелдеме 

ретінде нені көргісі келетінін нақты жазып отырды.    

 Бақылаушылар  бақылаудағы  оқушылардың  сабақтың  əр  түрлі  кезеңіндегі  жауаптарын 

белгілеп отырып, осы кезеңде жоспарланған нəтижеге сəйкестігін немесе одан алшақтығын 

ескеріп  отырды.  Жоспарланған  нəтижемен  салыстыра  оырып,  əр  оқушының  ілгерілеуінің 

дəлелдемесін анықтап, олардың күтілетін нəтижеге қаншалықты жеткенін белгілеп отырды.  

Зерттеу аяқталған соң оқушылардың пікірі тыңдалды. Оқушылар не пайдалы болғанын, 

нені  білгенін,  сабаққа  деген  көзқарасы,  сабақты  тағы  қайталай  өткізсек,  нені  өзгеруге 

болатынын айтты.  Сұхбат 2 – 3  минуттан асқан жоқ. Өзіміздің жазбамызға оқушылардың 

кейбір жауаптарын түртіп алдық.  

Бақылаудағы оқушыларға  төмендегідей сұрақтар ұсынылды:  

-

  Саған сабақта бəрінен де не ұнады?  

А 

В 

С 

Куммулятивтік  əңгімедегі  екі    топтың 

пікір – таласы. 

Топтың  логикалық  тұрғыда  бөліну 

кезеңі ұнады.  

Сергіту 

сəті 

ұнады.  

-

  Сен нені үйрендің? Бұрын істей алмағандарыңнан қазір нені жақсырақ істей аласың 

жəне қаншалықты жақсы.  

-

  Оқудың қай бөлігі сен үшін барынша тиімді болды?  

-

  Егер дəл осы сабақта өткізілетін болса, нені өзгертер едің? Неліктен бұл бөлігін 

өзгертер едің?  

А 

В 

С 

Негізгі  идеяны  бөліп  алуды 

үйрендім.  Тақырыпты  түйіндеп, 

өз пікірімді айта аламын  

Постер 

құру 

жəне 

сол 

бойынша 

топта 

сөйлеу, 

ойымды 

жеткізуге 

қол 

жеткіздім.   

Сыныптастар  арасында  өз 

ойымды  айтып,  ортаға  салып, 

мəмілеге келдім.    

А 

В 

С 

Бағалау 

парағындағы 

синтез 

кезеңі, 

тақырыптың 

түйінін 

өмірмен байланыстыру.   

Диалогта өз пікірімді, ойымды 

айттым,  сыныптастар  мені 

тыңдай білді.  

Тақырыпты 

диалог, 

оқушылардың 

түсіндіруі 

арқылы меңгердім. 

107

-

  Егер дəл осы сабақ басқа топта өткізілетін болса, нені өзгертер едің? Неліктен бұл 

бөлігін өзгертер едің?  

  Оқушылардың пікірін тыңдаған соң биология кабинетіне бірден жиналдық. Lesson Study – 

дан кейін топ мүшелері жетістікті талқылауда төмендегі критерийлерді қолданды:  

 Ұсыныс пен пікірлер шынайы жəне ашық болу;

 Сəтсіздіктерді ақтауға тырыспау;

 Сабақтан кейінгі талқылауды бірлесіп оқыту əдісі ретінде бағалау;

 Бақылау кестесінде,  жоспарында нақты мақсаттарды белгілеу;

 Талқылаудың модераторын Балапанова К.С. тағайындау.

 Талқылау барысында Lesson Study тобының білім алғандығын жазып алып отыратын

«кеңесшіні» Сағатова А.Б. тағайындау.

Бақылаудағы  оқушылардың  оқуын,  алған  білімдерін  қадағалаудан  бастау  керектігі 

анықталды.  Бұл  кезеңде  олардлы  оқыту  туралды  сөз  болмайды,  яғни  мұғалімнің    іс – 

əрекеті  талданбайды.  Бұл  реттілік  оқушылардың  білім  алуына  баса  назар  аударып, 

мұғалімдердің  оқытуын  талқылауға  ойысып  кетуге  жол  бермеуге  көмектеседі,  себебі 

талқылаудың  соңғы  түрі  мұғалімдерге  субъективті  жəне  кəсіптік  дамуға  ықпал  ете 

алмайтындай болып көрінеді.  

 

 

Түсініктемелерді мұғалімдер бөлмесіндегі кəсіби даму журналына сақтау керек.  

Бірінші Lesson Study кезеңінде  оқушыларды  бақылау  критериалды  бағалау  арқылы 

жүргізіліп, бақылауға алынған оқушылардың көрсеткіші төмендегідей:  

Дариға  Арыстан  Бекет 

білу  

100% 

95% 

60% 

түсіну  

100% 

88% 

35% 

қолдану 100% 

79%  20% 

анализ  

93% 

50% 

18% 

синтез  

88% 

48% 

5% 

бағалау  

100% 

25% 

3% 

       Біздің  гимназиямызда Lesson Study тобы  өздері  енгізіп  жатқан  оқыту  əдістерінің 

негіздерінде пікір алмасты. Өйткені мұғалімдер өздерінің істеген істері туралы пікірлерімен 

басқалармен бөлісетінін алдын ала білсе, олар мұны бүкіл үдеріс бойында естерінде ұстайтын 

А 

В 

С 

Ссұрақтардың 

мазмұны 

күрделендірілсе.     

Топқа 

бөлу 

жағын 

қайта 

қарастыру  керек.  Өйткені  мен 

қыздардың  ортасында  жалғыз 

қалдым.   

Сабақта интерактивті тақтаны көбірек 

пайдаланса,  тақырыптың  мазмұнын 

меңгеруге себптігі тиетінін білдім.  

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

Дариға

Арыстан

Бекет

Басқа оқушыларды 

оқытуға қатысты 

мəселелер жəне оларды 

талқылау  

Lesson Study кезінде 

бақылаудағы оқушыларды 

қадағалау 

Оқыту 

материалдарына 

қатысты мəселелер 

жəне оларды 

108

болады. Бұл Lesson Study тобына өз пікірлері мен ойларын əріптестеру алдағы уақытта оны 

пайдалана  алатындай  етіп  нақты  баяндауға  мүмкіндік  береді. Lesson Study қысқа 

бейнежазбалары  жəне  таныстырылымына  салынған  фотосуреттері  арқылы  сабақты  өткізу 

барысы  көрсетілді.  Педагогикалық  əдістемені  толық  ұғыну  көмектесу  мақсатында Lesson 

Study  тобы  ұжым  арасында  коучинг  ұйымдастырды.  Бұл  не  берді?  Тəжірибені  нақты 

тұжырымдау  жəне  тарату,  түсіндіру,  көрсету  арқылы  маманның  жұмыс  тиімділігі  артты, 

топтағы  тəжірибесі  көп  ұстаздардың  тəжірибесіне  сүйенпі,  өз  тəжірибесін  жетілдіруге 

көмектесті.  

     Мұғалімдер  бөлмесінің  «əдістемелік  бұрышында»  Lesson Study-дің  нəтижесі  өз 

жұмыстарын  (фотосуреттерін,  бақылауларын,  оқушылар  сауалнамалары  мен  пікірталас 

нəтижелерін, бастапқы болжамдарын) іліп қойдық. Таныстырылым мұғалімдердің арасында 

ұзақ уақыт бойы талданды, ой – пікірдер айтуға жетеледі. Олар осы тəсілдің өз сыныптарының  

ғана  емес,  бүкіл  мектеп  нəтижесінің  сабақ  сапасындағы  өзгерісті    көрсетініне  көз  жеткізіп, 

ойланды,  яғни  əріпетстер  арасында  қолдау  тапты.  Осыдан  кейін  гимназия  директорымен 

кездесіп, Lesson Study топтары  өз  сабақтарын  жоспарлап  мектеп  бағдарламасына  енгізуді 

ұсындық.  

   Екінші  жəне  үшінші Lesson Study циклін  жоспарлап,  оқушылар  пікірмен санаса  отырып, 

қызықтыратын əдіс – тəсілдер  негізінде қайта жоспар жасалды. Онда атқарылатын іс – əрекет, 

қадағалау  (бақылау),  рефлексия  жасалды.  Осының  нəтижесінде    оқушылар  бойынан 

төмендегідей өзгеріс байқалды. 

 Lesson 

Study-де білім беру мақсаттарын жүзеге асыру жолында ынтымақтаса жұмыс істеу 

процесі  ұйымдастырылды.  Сабақты  бақылау  үстінде  алған  мəлімет  тиімдірек  екені 

анықталды. Жұмысты бастамас бұрын алға қойған мақсатымызға жету жолында атқарған іс – 

əрекетіміз  оң  нəтиже  көрсете  бастады.  Сонымен  қатар  ұжым  мүшелері  арасында 

қызығушылық тудырды.  

Пайдаланған əдебиеттер:  

1. Мұғалімге арналған нұсқаулық 46-бет; 2012 жыл

2. Lesson Study: теориясы мен қолдану тəсілдері; Астана – 2013

3. Lesson Study: сабақты зерттеу бойынша мұғалімге арналған нұсқаулық; Астана – 2013

4. «Ізденіс» облыстық педагогикалық газет №2

100%

100%

100%

97%

93%

100%

100%

96%

83%

70%

60%

43%

90%

70%

40%

20%

7%

5%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

білу 

түсіну 

қолдану

анализ 

синтез 

бағалау 

Дариға І кезең 

Дариға ІІ кезең

Арыстан І кезең 

Арыстан ІІ кезең

Бекет І кезең 

Бекет ІІ кезең

109

ОҚУШЫ ЖЕТІСТІГІН БАҒАЛАУ ЖƏНЕ ЕСЕПКЕ АЛУ 

Ақманат С. Б. 

«Өрлеу» БАҰО» АҚ филиалы Қызылорда облысы 

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ 

Аңдатпа 

Мақалада оқушы жетістігін бағалаудағы өзгерістер, критериалды бағалаудың түрлері,  

принциптері, мұғалімдерге, оқушыларға, ата-аналарға беретін мүмкіндіктері, критерийлерді 

құрастыру  жолдары,  формативті  бағалау  техникалары  мен  топтық  жұмыстарды  бағалауды 

есепке алу мəселелері қарастырылған.  

Аннотация 

В статье рассмотрены изменения в оценивании  достижений учащихся, виды, принципы, 

возможности  критерального  оценивания  для  учеников,  учителей,  родителей,  пути 

конструирования критериев, техники формативного оценивания и учет оценивания групповых 

работ.   

Abstract 

The article describes the changes in the evaluation of student achievements, forms, principles, 

opportunities criteria-based assessment for students, teachers, parents, ways of constructing criteria, 

types of equipment formative evaluation and evaluation of group work. 

Жер жүзінің дамыған 30 мемлекетінің қатарына кіруді мақсат еткен Тəуелсіз еліміз үшін 

басты мақсат – «тұрмысы бақуатты, түтіні түзу ұшқан, ұрпағы ертеңіне сеніммен қарайтын 

бақытты Ел болу» [1]. Əлемнің ұлы көшінен қалып қоймай, аталған басты мақсатқа жету үшін 

ғылым  мен  білімнің  орны  ерекше  екенін  қоғамның  даму  тарихы  айқын  көрсетіп  отыр.  Сол 

себепті  де  еліміздің  білім  саласында  елеулі  өзгерістер  орын  алуда.  Солардың  бірі - оқушы 

жетістігін бағалаудағы өзгеріс.  

Бүгінге дейін білім мен білікті тексерудің түрлі тəсілдері қолданылып келді. Оқушы 

жетістігін  бағалау  оны  келесі  оқушының  нəтижелерімен  салыстыру  түрінде  жүргізілді. 

Мұндай  бағалаудың  көптеген  осал  тұстары  барын  жылдар  бойы  жинақталған  тəжірибе 

дəлелдеп берді. Сол осал тұстардың ең негізгілері:  

 жоспарланған нəтижеге жетудің нақты критерийлерінің болмауы;

 мұғалім  əр  баланың  жетістігін  бірыңғай  критерий  бойынша  емес  сыныптың  орташа

білім деңгейіне қарай отырып бағалауы;

 оқушының  оқу  бағдарламасының  белгілі  бір  тарауы  бойынша  нақты  білім,  білік,

дағдыны меңгеруін бағалаудың көрсете алмауы.

Ұлтымыздың Көшбасшысы Н. Назарбаев айтқандай «Егер ел өз бағыты мен баратын

айлағын білмесе, ешқандай жел оңынан соқпайды» [1]. Олай болса, оқытудың мақсаты мен 

күтілетін  нəтижесін  білмей  жетістікке  жету  мүмкін  емес  екендігі  анық.  Сондықтан  да 

оқытудың нақты мақсаты мен күтілетін нəтижесіне сəйкес оқушы жетістігін бағалаудың жаңа 

жүйесін ендіру қажеттігі туып отыр.  

Аталмыш қажеттілікті қанағаттандыру мақсатында түрлі халықаралық бағдарламалар 

мен білім беру мекемелері зерттелді. Нəтижесінде Назарбаев зияткерлік мектептеріне шетел 

мектептерінде  жүзеге  асатын,  тиімділігімен  ерекшеленетін  критериалды  бағалау  жүйесі 

енгізілді.  

110

Критериалды  бағалау – оқу  бағдарламасындағы  күтілетін  нəтижелерге  жету 

мақсатында  оқушылардың  білім  алудағы  жеке  даму  жолына  түзетулер  енгізуге  мүмкіндік 

беретін,  оқушының  оқу  жетістігін  алдын-ала  нақты  анықталған  бағалау  критерийлерімен 

сəйкестігін бағалау болып табылады [2].  

 Критериалды бағалау жеке оқушының оқу іс-əрекетінің табыстылығы мен толықтай 

сынып  үлгерімін  анықтаудың  айқын  жəне  объективті  құралы  болып  табылады.  Ол 

оқушылардың оқу жетістіктерін нақты айқындайды, бірлесе отырып даярланады, оқу үрдісінің 

барлық қатысушыларына алдын-ала белгілі, білім беру ұйымының білім беру мақсаттары мен 

мазмұнына сай критерийлермен салыстыруға негізделеді. Онда оқушыларға бағалау алгоритмі 

анық.  Сол  арқылы  оқушылар  өз  жұмысының  деңгейін  анықтай  алады  жəне  ата-аналарына  

нақты ақпарат бере алады.  

Бағалаудың бұл түрі мынадай мүмкіндіктерге жол ашады: 

Мұғалімдерге: 

1. сапалы нəтижеге жетуге ықпал ететін критерийлерді құрастыруға;

2. өз іс-əрекетін жоспарлау жəне талдау үшін нақты ақпараттарды білуге;

3. білім беру сапасын арттыруға;

4. оқушының жеке ерекшеліктерін ескере отырып, оқытудың жеке траекториясын жасауға;

5. бағалаудың түрлі құралдарын пайдалануға.

Оқушыларға: 

1. өзінің түсінгенін білдіру үшін түрлі оқу стильдерін, ойлау іс-əрекеттері мен қабілеттерін

қолдануға; 

2. жетістікке жету критерийлерін түйсінуге;

3. өзін жəне сыныптасын бағалай отырып, рефлексия жасауға қатысуға;

4. оқушыларға нақты тапсырмаларды шешуде өз білімін қолдана алуға, түрлі көзқарастарын

білдіре алуға, сын тұрғысынан ойлауға.   

Ата-аналарға: 

1. баланың білім алу деңгейі туралы дəйектеме алуға;

2. баланы оқытудағы жетістіктерді бақылауға;

3. оқу үдерісінда балаға қолдау көрсетуді қамтамасыз етуге.

Дегенмен, критериалды бағалауда мынадай қауіптердің орын алары сөзсіз.   

1. критериалды  бағалауды  құрастыру  қиын  болғандықтан  мұғалімдердің  оған  немқұрайлы

қарауы; 

2. критериалды бағалауға бейімделу уақытының ұзақтығы;

3. ата-ана тарапынан критериалды бағалауды түсінбеу;

4. критериалды бағалауды ендіруге əкімшілік тарапынан бақылаудың жоқтығы.

Критериалды бағалау принциптері:  

Маңыздылығы. Бағалауда оқытудың маңызды нəтижелері мен оқушының маңызды 

іс-əрекетіне көңіл бөлу.   

Баламалылық.  Білім,  білік,  дағдыны  бағалаудың  оқытудың  мақсаты  мен  күтілетін 

нəтижеге сəйкес болуы.  

Шынайылық  жəне  əділдік.  Бағалаудың  нақты  критерийлерінің  мұқият 

құрастырылуы.   

Біріктірілгендік.  Бағалаудың  оқу  үдерісінің  жоспарлы  жəне  мұқият  ойластырылған 

құрамды бөлігі ретінде жүзеге асырылуы.  

 Ашықтық.  Оқушыларға  бағалаудың  əдістері  мен  критерийлерінің  алдын-ала 

хабарлануы. Оқушылардың бағалау критерийлерін құрастыруға қатыса алуы.   

111

жүктеу/скачать 16,98 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: