Хабаршы «Педагогика ғылымдары» сериясы

ВЕСТНИК КазНПУ имени Абая, серия «Педагогические науки», № 3(51), 2016 г. 
 
47 
могут быть сформированы в процессе освоения общеобразовательных дисциплин. Обладание специаль-
ными компетенциями позволит специалисту соответствовать требованиям, предъявляемым при устрой-
стве  на  работу  и    включиться  в  определенную  профессиональную  деятельность.  Специфика  педагоги-
ческой  профессии  предполагает  формирование  специальных  компетенций  через  освоение  базовых  и 
профилирующих  дисциплин.  Согласно  таксономии  Б.Блума  в  специальных  компетенциях  описывается 
специфика  каждого  уровня,  а  также  действия,  посредством  которых  реализуются  соответствующие 
умения  (А – знание и понимание, В – применение знаний и пониманий, С – формирование суждений, D – 
личностные  способности).  В  качестве  примера  приведем  специальные  компетенции  выпускника 
специальности  6М011600-География:   
  A – знание и понимание: 
А1 –  знание о целях и задачах научной и научно-методической деятельности; 
А2 –  знание теоретических и методологических основ географии; 
А3 –  знание  географических  закономерностей  развития  и  функционирования  природных  и 
техногенных систем; 
А4 –  знание  фундаментальных  географических  законов  и  теорий,  природной  сущности  явлений  и 
процессов в природе и экономике;  
А5 –  знание  отраслевых,  региональных,  национальных  и  глобальных  проблем  в  контексте 
комплексных географических исследований; 
А6 –  знание о фундаментальных исследованиях и научно-практических инновационных разработках, 
направленных на системное решение задач в различных сферах образования;  
А7 –  знание основных категорий науковедения, позволяющих анализировать современные проблемы 
педагогической науки; 
А8 –  знание теоретических основ инновационных педагогических технологий в обучении географии.  
  В – применение знаний и пониманий: 
В1 –  понимание  новых  концептуальных  идей  и  направлений  развития  педагогической  науки  в 
контексте современной парадигмы образования; 
В2 –  владение  приемами  компьютерного  моделирования  и  методами  теоретического  анализа 
результатов научных исследований; 
В3 –  применение географических знаний в различных областях деятельности; 
В4 –  понимание методологии научного исследования;  
В5 –  понимание взаимосвязи методологического, теоретического и прикладного уровней в научном 
исследовании по педагогике; 
В6 –  проведение  диагностики  и  анализа  развития,  общения,  деятельности  обучающихся  разного 
возраста посредством качественных и количественных методов психолого-педагогических исследований; 
В7 –  понимание соотношения основных научных концепций педагогики и общих проблем развития 
науки и общества. 
  С – формирование суждений: 
С1 –  инновационный  стиль  научно-педагогического  мышления  и  целостное  восприятие 
педагогической действительности; 
С2 –  самостоятельность и  инициативность  мышления, критические, аналитические, диагностические 
навыки; 
С3 –  осознание  социальной  значимости  педагогической  профессии,  соблюдение  принципов 
профессиональной этики, совершенствование профессионально-личностных качеств педагога; 
С4 –  способность к комплексному анализу и формированию суждений о глобальных экологических и 
экономических проблемах и рациональном использовании природных ресурсов; 
С5 –   развитие  мировоззрения,  сознания,  активность,  самостоятельная  познавательная,  научно-
исследовательская и творческая деятельность;    
С6 – профессионально-педагогическое  самосознание,  формирование  потребности  в  дальнейшем 
личностном и профессиональном саморазвитии обучающихся. 
  D – личностные способности:  
D1 –   наличие  профессиональных  качеств  личности  педагога,  владение  технологиями  общения, 
навыками педагогической риторики, стратегиями коммуникаций; 
D2 –   готовность  к  созданию  новых  ценностей,  принятию  творческих  решений,  толерантность  и 
способность к педагогическому сотрудничеству; 
D3 –   стремление  к  развитию  интеллектуальных,  морально-нравственных,  культуросообразных, 
природосообразных, коммуникативных, организационно-управленческих навыков;   
D4 –   стремление  к  высокой  мотивации  к  педагогической  деятельности,  творческому  применению 
педагогических инноваций, к самообразованию и самореализации;                

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің ХАБАРШЫСЫ, «Педагогика ғылымдары» сериясы, № 3(51), 2016 ж. 
 
48
 
 
D5 –   способность понимать закономерности становления и развития научного знания как феномена 
культуры; 
D6 –  способность  внести  личный  вклад  посредством  оригинального  исследования,  расширяющего 
рамки существующих знаний; 
D7 –  способность  к  реализации  принципов  здоровьесбережения,    формирование    культуры  здоровья 
обучающихся, соблюдение охраны труда.   
В  стратегии  и  методах  обучения  даются  общие  результаты  обучения,  достигнутые  посредством 
учебных  мероприятий,  таких  как:  аудиторные  и  внеаудиторные  занятия,  учебные  и  профессиональные 
практики, написание  и  защита дипломной работы (проекта) или диссертационной работы. Содержание 
образовательной  программы  специальности  позволяет  освоить  обучающимся  систему  предметных, 
межпредметных,  психолого-педагогических  и  методических  знаний,  демонстрировать  знания  и 
понимание  в  области  изучаемых  дисциплин,  педагогики  и  психологии,  применять  эти  знания  и 
понимание на профессиональном уровне. 
При подготовке бакалавров и магистров (соответственно 6-й и 7-й квалификационный уровень НРК) 
программа  специальности    предусматривает  широкий  диапазон  различных  форм  контроля  и  оценки 
предполагаемых результатов обучения:  текущий и рубежный контроль (опрос на занятиях, тестирование 
по  темам  учебной  дисциплины,  контрольные  работы,  защита  практических  и  лабораторных  работ, 
курсовых работ, дискуссии, тренинги, коллоквиумы и др.), промежуточная аттестация (тестирование по 
разделам  учебной  дисциплины,  экзамен,  защита  отчетов  по  практикам),  итоговая  государственная 
аттестация  (защита  дипломной  работы  или  магистерской  диссертации,  государственный  экзамен  по 
специальности).  Методы  оценки  имеют  целью  развитие  критического  мышления,  интеллектуальных, 
письменных и устных коммуникативных, презентационных навыков, научно-практических исследований.  
Программа  специальности  также  включает  педагогическую  практику  в  школе  (для  программ 
бакалавриата)  и  вузе  (для  программ  магистратуры),  что  позволит  обучающимся  освоить  практико-
ориентированные  компетенции  в  предметной  области,  по  планированию  и  организации  учебно-
педагогической  деятельности,  методике  преподавания  учебных    дисциплин,  применению  в  учебном 
процессе инновационных технологий обучения, а также педагогическому взаимодействию обучающегося 
и педагога и др. 
В матрице дисциплин и специальных компетенций наглядно представлены компетенции, осваиваемые 
как результат профессионального обучения. Матрица определяет уровень сформированности  специаль-
ных компетенций  будущих специалистов.  
Структура  и  нормы  распределения  компонентов  программы  по  видам  деятельности,  количеству 
кредитов,  общему  объему  учебного  времени  в  часах  и  неделях  согласуются  с  общеобязательными 
стандартами образования РК.  
Таким  образом,  разработанная  программа  специальности  в  рамках  компетентностного  подхода 
подготовки  кадров  как  метода  моделирования  целей  и  результатов  образования,  безусловно,  отражает 
результаты  образования  в  целостном  виде  как  систему  признаков  готовности  выпускника  к  осуще-
ствлению той или иной деятельности. 
Поставленные  цели  и  содержание  образования  по  избранной  специальности,  организация  образова-
тельного  процесса,  оценка  запланированных  результатов  обучения,  представленные  в  программе 
специальности,  направлены  на  формирование  креативной  личности  выпускника,  соответствующего 
современным требованиям социального и экономического развития государства.  
Доступность данного документа на сайте университета позволит всем заинтересованным участникам 
образовательного  процесса  ознакомиться  со  спецификой  подготовки  кадров  по  конкретной  специаль-
ности,  квалификационной  характеристикой  выпускника  образовательной  программы,  результатами 
обучения,  или  компетенциями,  перспективами  трудоустройства  или  продолжения  обучения  на 
следующем уровне образования.  
 
1. Лебедев О. Е. Качество – ключевое слово современной школы, (серия «Качество школьного образования»). – 
СПб: филиал издательства «Просвещение», 2008. –191с.  
2.  Егорова  В.В.  Рекомендации  по  разработке  образовательной  программы  школы  //Практика 
административной работы в школе. – 2003. – №3. – С. 3-9. 

ВЕСТНИК КазНПУ имени Абая, серия «Педагогические науки», № 3(51), 2016 г. 
 
49 
3.  Шишов  С.Е.  Школа:  мониторинг  качества  образования  /  С.Е.Шишов,  В.А.  Кальней  –  М.:  Педагогическое 
общество России, 2000. – 320 с. 
4.  Хуторской  А.В.  Ключевые  компетенции  и  образовательные  стандарты:  доклад  на  отделении  философии 
образования и теории педагогики РАО 23 апреля 2002// Центр «Эйдос» 
http://www.eidos.ru/
 
5. www.kaznpu.kz/ru/134/pag 
 
 
Түйін 
Цыренжапова Г.Г. – филолог.ғ.к., Карбаева Ш.Ш. – п.ғ.к, доцент,  
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті 
 
Мамандық бағдарламасы құзыреттілік тәсілді жүзеге асырудың басты шарты 
Жоғары  педагогикалық  білім  беруді  ұйымдастырудың  жаңа  тәсілдері  білім  беру  мекемелерінің  нормативтік-
басқару құжаттарын дайындауда жаңа талаптар белгілеп отыр. Нормативтік құжаттардың бірі – ол  әрбір  нақтылы 
білім беру мекемелерінде өзінің мазмұны мен құрылымы бойынша ерекшеленетін білім беру бағдарламалары. 
Мақалада құзыреттілік тәсіл шеңберінде және жоғары педагогикалық білім беруді  еуропалық білім беру кеңістігі 
ережелерімен  үйлестіруші  білім  беру  бағдарламаларын  дайындау  мәселелері  қарастырылады,    сонымен  қатар  
мамандық бағдарламаларының жаңа құрылымы ұсынылып отыр. 
Жаңа  мамандық  бағдарламасына  білім  беру  үдерісіне  қатысушылар,  оның  ішінде  шетелдік  жұмыс  берушілер 
үшін алдымен түлектердің квалификациялық сипаттамасын, оқыту үдерісінде қалыптасатын құзыреттіліктер туралы 
мәліметтерді, олардың Дублин дескрипторымен және Ұлттық біліктілік шеңбері квалификациялық деңгей талапта-
рына сәйкестігін ендіру туралы қорытынды жасалды. Ұсынылып отырған құжат алдымен білім алушылардың еңбек 
нарқында бәсекеге қабілеттілігін арттыру мақсатында оқыту нәтижелеріне өздігінен бақылау жасауы үшін қажет.  
Түйін  сөздер:  ұлттық  жоғары  білім  беру  жүйесі,  құзыреттілік  тәсіл,  білім  беру  бағдарламасы,  Дублин 
дескрипторы, оқыту нәтижелері, түйінді және арнайы құзыреттіліктер, Ұлттық біліктілік шеңбері. 
 
 
Summary 
Galina G. Tsyrenzhapova – Cand. of  Philology,  
Sholpan Sh.Karbayeva – Cand. Sc., Assistant professor, Abay Kazakh National Pedagogical University 
 
Specialty Programme as condition of realization of competence-based approach 
New approaches to the organization of the higher pedagogical education set new requirements for development of legal 
and  administrative  documents  of  the  educational  institution.  One  of  the  types  of  regulations  are  known  as  educational 
programs which are unique in its content and structure in each educational institution. 
The article describes  the problem of  the development of educational programs in the competence-based approach and 
within the harmonization of the higher pedagogical education with the European educational space. The new structure of the 
speciality programme  is proposed. 
It is concluded that the inclusion of qualifying characteristics of a graduating student of the educational program first of 
all, inclusion of information on competencies generated in the learning process, their compliance with the Dublin Descriptors 
and requirements of  the qualification level of  the  National Qualifications  Framework  to the new  speciality programme, is 
important for all participants in the educational process, including foreign employers. First of all, the presented document is 
required for students for self-control of  learning outcomes in order to increase personal competitiveness in the labor market. 
Key  words:  national  system  of  higher  education,  competence-based  approach,  educational  program,  the  Dublin 
Descriptors, learning outcomes, key and special competence, the National Qualifications Framework. 
 
 
СТУДЕНТТЕРДІҢ КӘСІБИ БІЛІКТІЛІГІН ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ МАҢЫЗЫ 
 
Рахметова Р.С. – п.ғ.д., доцент 
 
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, Алматы қ. 
e-mail: 
raigul.67@mail.ru 
 
Мақалада  студенттердің  кәсіби  біліктілігін  арттырудың  маңызы  туралы  айтылады.  Құзыреттілік,  кәсіби 
құзыреттілік  ұғымдарының  мәнін  ашып,  ғалымдар  еңбектеріне  сүйене  отырып  жоғары  оқу  орнын  бітірушілердің 
меңгеруі  тиіс  біліктілік  түрлерін  жіктейді.  Мұғалімнің  кәсіби  құзіреттілігі  мен  біліктілігін  анықтау  туралы  түрлі 
ғылым салаларындағы ғалымдардың: педагог, психолог, философ, физиологтардың тұжырымдарын талдайды. Автор 
кәсіби біліктілікті көп деңгейлі білім жүйесімен салыстырады. Кәсіби біліктілік үнемі жетілдіруді, дамытуды қажет 
ететіндігін  айта  келе,  болашақ  маман  кәсіби  біліктілігін  жетілдіру  жолдарын  қарастырады.  Кәсіби  біліктілікті 
қалыптастыру  жеке  шығармашылық  қабілетті  дамытуды,  педагогикалық  инновацияларды  дұрыс  қабылдауды, 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің ХАБАРШЫСЫ, «Педагогика ғылымдары» сериясы, № 3(51), 2016 ж. 
 
50
 
 
күнделікті өзгеріп жататын педагогикалық ортаға тез бейімделуді қажет етеді. Қоғамның әлеуметтік-экономикалық 
және рухани дамуы мұғалімнің кәсіби деңгейімен байланысты екенін естен шығармау қажеттілігі сөз болады. 
Тірек сөздер: құзыреттілік, біліктілік, кәсіби біліктілік, студент, болашақ маман, әдістеме. 
 
Еліміздің саяси, экономикалық, мәдени, қоғамдық өміріндегі өзгерістерге сай жоғары оқу орындары-
ның үлкен жауапкершілікті сезініп, білікті, өз ісінің шебері, бәсекеге қабілетті, жан-жақты дамыған маман 
даярлауға ұмтылуы, өзінің әлеуметтік-экономикалық және рухани дамуының мазмұны мен сипаттарының 
өзгеруіне және еңбек сапасына талаптың жоғарлауына байланысты өз ісін жетік білетін, кәсіби білігі мол 
мамандарды қажет етеді. 
Қазіргі  таңда  қоғам  болашақ  маманнан  ұйымдастырушылық  қабілетті,  өз  ісіне  жауапкершілікпен 
қарауды, кез келген жағдаятта шешім таба білуді, іскерлікті, кәсіби деңгейінің жоғары болуын, өзін-өзі 
дамытуға жіті көңіл бөлуін талап етіп отыр.  
 Кәсіби-педагогикалық  даярлық белгілі бір мақсатты ұстанып, жалпы ұстанымдарды негізге алады. Ол 
интегративті бүтіндікті құрайды, түрлі құрылымдық бірліктер өзара байланысты болумен бірге, бір-біріне 
тәуелді  болады  және  сыртқы  ортамен  белсенді  түрде  араласады.  Жоғары  оқу  орнындағы  оқытушының 
білім беру жүйесіндегі ең маңызды міндеттерінің бірі оның әдістемелік даярлығы болып табылады. 
Осымен  байланысты  мұғалім  даярлаудың  мазмұны  мен  әдісін  жетілдіруге  баса  көңіл  бөлініп  отыр. 
Кәсіби-педагогикалық  даярлау  –  қоғамның  әлеуметтік-экономикалық  және  рухани  дамуының  қажетті-
лігіне  байланысты  өзгеріп  отыратын  үдеріс.  Қазақ  тілі  мен  әдебиеті  пәні  мұғалімінің  кәсіби  даярлығы 
лингвистика, психология, педагогика, әдістеме және  т.б. пәндермен тығыз байланысты.   
 Ғалым-әдіскерлер  кәсіби-педагогикалық  дағдыға  оқытушының  кәсіби  құзіреттілігінің  және  оның 
кәсіби  өзіндік  өмір  сүруінің  жинақталған  көрсеткішін;  алған  білімін  әдістеме,  педагогика,  психология, 
лингвистикада қолдана білу шеберлігін; қазақ тілі сабағын және оқу үдерісін ұйымдастыру межесі мен 
ережесін  сақтауын;  педагогикалық  тактінің,  педагогикалық  техника  мен  шеберліктің  пайда  болуын; 
педагогикалық  сауаттылық  пен  білімділікті  жатқызады.  Студенттің  кәсіби  дағдысы  оның  міндетті  пән-
дерді  игеру  дәрежесінен  де  байқалады.  Міндетті  пәндер  студенттің  кәсіби-педагогикалық  даярлығын 
жетілдіруде айрықша орын алады. Синтаксисті қатысымдық-танымдық тұрғыдан оқытуда жоғарыда сөз 
болған  мәселелер  мен  теориялық  білімдерді  негізге  ала  отырып,  әдістеме  ғылымының  қол  жеткізген 
жетістіктері мен әдіскер-ғалымдардың ұтымды тәжірибелеріне сүйенеді. 
З.Бейсембаева әдістеме пәнінің мақсаты «студентті болашақ мамандығына бейімдеу, мектеп зертхана-
сына енгізу, қазақ тілін  оқытуға байланысты   практикалық іскерлік пен дағдыны қалыптастыруға  негіз 
болатын  теориялық  және  практикалық  мағлұматтар  беру»  екенін  айта  келіп,  студенттің  «кәсіби-әдісте-
мелік дайындығы пәннен  берілетін теориялық  материалдың көлеміне, мазмұнына, оны игертудің амал-
дарына,  оқытудың  әдістеріне,  әдістемелік  біліміне,  мектепте  қазақ  тілін  оқыту  үрдісі  туралы  толық 
мағлұматына» байланысты болатынын атап көрсетеді [1]. 
Қазіргі  ғылымда  адамды  «тіл  –  мәдениет  –  ойлау»  үштағанының    айналасында  қарастыру  туралы 
зерттеулер  көп.  Адамның  іс-әрекетін,  интеллектісін  бұлай  бағалау  мұғалімнің  кәсіби  қабілетін  дамыту 
мен жетілдіруге басқаша тұрғыдан қарауды қажет етеді.  Мұғалімнің кәсіби құзіреттілігі мен біліктілігін 
анықтау  туралы  мәселе  педагог,  психолог,  философ,  физиологтардың  және  т.б.  арасында  пікір  қайшы-
лықтары мен жаңа ойлар  тудырды. Тұлғаның кәсіби үдерісі көп жағдайда оның біліктілігімен, кәсіптік 
құзіреттілігімен байланыста қарастырыла бастады. В.А. Адольф, Н.В. Кузьмина, А.К. Маркова, Э.Ф. Зеер, 
В.А. Сластенин, Т.Ф. Лошакова және т.б. ғалым-әдіскерлер педагогикалық зерттеулерінде педагог кадр-
лардың кәсіби құзіреттілігі туралы мәселеге көп қызығушылық пайда болғанын айтса, Д.Дьюи, У.Уоллер, 
М.Мид,  К.Юнг,  П.Сорокин,  Ф.Знанецкий  сынды  философтар  кәсіби  біліктілікті  адамның  ортаға 
үйренуіне қажетті әрекеттер түрі ретінде қарастырды. Олар адамның мамандығы оның белгілі бір нәрсеге 
деген  қызығушылығын  тудыратынын,  көзқарасын  қалыптастыратынын,  мақсатқа  жетуге  талпындыра-
тынын, ортақ пікір алмасуға жетелейтінін дәлелдеді. Д.Л. Томпсон, Д.Пристли кәсіби біліктілікті жүйелі 
түрде  алынған  білім  мен  жоғары  моральдық  нормалар  мен  педагогтік  кодекстің  нәтижесі  ретінде 
анықтады. 
Әлеуметтанушылар кәсіби біліктілікті адамның кәсіби борышы, парызы түрінде айқындайды.  Олар  
адамның    әлеуметтік    статусы    білімі    мен    мамандығы  және  өмір  сүру  деңгейінің  бірлігі  арқасында 
қалыптасатынынын дәйектейді.  

ВЕСТНИК КазНПУ имени Абая, серия «Педагогические науки», № 3(51), 2016 г. 
 
51 
И.Н. Шпильриен, С.Г. Геллерштейн, Е.А. Климов және т.б. психологтар біліктілікті дара қабілет деп 
есептеп, оны күнделікті өмірде кездесетін әр түрлі мәселелерді шешуге көмектесетін іскерлік, қабілет деп 
таниды.  
А.Г. Соколов кәсіби құзіреттілікке төмендегідей анықтама береді: «Под профессиональной компетент-
ностью целесообразно понимать способность эффективно решать практические задачи по социализации 
развивающейся  личности,  обеспечению  внутренних  условий,  деятельностной  интеграции  личности  в 
общество за счет развития ценностных ориентаций, ориентированности в природе, обществе, духовном 
опыте  людей,  самом  себе,  формирование  практических  умений  деятельностной  социально  желаемой 
самореализации...»  [2].  Ғалымдар  жоғары  оқу  орнын  бітірушілердің  біліктіліктерін  төртке  бөліп 
саралайды: 
 жалпы кәсіби біліктілік; 
 арнайы кәсіби біліктілік; 
 жалпы әлеуметтік-психологиялық біліктілік; 
 арнайы әлеуметтік-психологиялық біліктілік. 
Жалпы  кәсіби  біліктілік  студенттің  жалпы  кәсіптік  білімі,  дағдысы,  қабілеті  мен    мамандығының 
дайындығы арқылы анықталады. Сонымен бірге біліктіліктің бұл түріне студенттің ғылыми-зерттеушілік, 
басқарушы-ұйымдастырушылық қабілеттері мен кәсіби және педагогикалық қызметі жатады.  
Арнайы  кәсіби  біліктілік  бітірушінің  белгілі  бір  мамандық  бойынша  кәсіби  қызметті  атқарудағы 
дайындығы  мен  оған  ұмтылуы  арқылы  айқындалады.  Олардың  мазмұны  мемлекеттік  классификация-
лармен анықталады. Маманның жалпы арнайы психологиялық біліктілігі әлеуметтік ортаның талаптарын 
ескере  отырып,  адамдармен  ортақ  тіл  табыса  білуге,  басқаларды  түсінуге,  әр  нәрсеге  дайын  болуға 
ұмтылуынан байқалады.    
Жалпы әлеуметтік-психологиялық біліктілікті ғалымдардың өз ішінен әлеуметтік, арнайы, ақпарат-
тық, экологиялық, валеологиялық деп жіктеуі кездеседі. Студенттің әлеуметтік біліктілігі жауапкерші-
лігінен, ұжыммен жұмыс істей білуінен байқалса, арнайы біліктілігі өзін-өзі дамытуынан, жетілдіруінен, 
өздігінен  білім  алуынан  көрінеді.  Ақпараттық  біліктілік  жаңа  технологияларды  игеруі  мен  қолдануы, 
шетел  тілдерін  меңгеруі  арқылы  айқындалады.  Экологиялық  біліктілігі  қоғам  мен  табиғатты  сақтау, 
қорғау және дамыту жөніндегі заңдар туралы білімді игеруі арқылы экологиялық жауапкершілікті сезінуі-
нен танылады. Салауатты өмір салтын ұстануынан оның валеологиялық біліктілігі байқалады.  
Арнайы  әлеуметтік-психологиялық  біліктілік  маманның  өзінің  қабілеті  мен  дайындығын  кәсіби 
деңгейде көрсете білуі арқылы анықталады. Арнайы әлеуметтік-психологиялық біліктілік мамандықтың 
классификациясына байланысты болып келеді. Е.А. Климов мамандыққа байланысты былайша жіктейді: 
адам  –  адам;  адам  –  белгілер  жүйесі;  адам  –  көркем  бейне;  адам  –  техника;  адам  –  табиғат  [3].                           
А.К.  Маркова  мұғалімнің  жоғары  деңгейдегі  педагогикалық  қызметін,  педагогикалық  тіл  табыса  білу 
өнерін, балаларды оқыту мен тәрбиелеуде жеткен жетістіктерін және т.б. еңбектерін кәсіби біліктілік деп 
есептейді [4].  
Кәсіби біліктілікті көп деңгейлі білім жүйесімен салыстыруға болады. Ол үнемі жетілдіруді, дамытуды 
қажет етеді. Заман талабынан шыға білу үшін мұғалім ізденіс үстінде жүреді. Болашақ маман өз ісінің 
шебері, жақсы мұғалім болу үшін мамандығына қажетті қабілеттерді және жалпы әлемдік мәдениетті, өз 
елінің мәдениетін, қатысым мәдениетін, тіл мәдениетін игеріп, интеграциялық үрдістерді меңгеріп, әлем-
дік білім кеңістігінің өресінен шыға алуға талпынуы керек. Мұғалім қоғам талабына сай өзін-өзі үздіксіз 
тәрбиелеп,  ортамен,  адамдармен,  балалармен  қарым-қатынасқа  тез  түсе  алатын    ұйымдастырушылық 
қабілетін жетілдіргенде, мол тәжірибе жинақтағанда және т.б. қасиеттерді  бойына сіңіргенде оның кәсіби 
құзіреттілігі мен біліктілігі анық байқалып тұрады.  
 Болашақ маманның кәсіби біліктілігін қалыптастыруда педагогикалық практика үлкен рөл атқарады. 
Педагогикалық  практиканы  өту  кезінде  студенттің  педагогикалық  іскерлігі  мен  дағдылары  жылдам 
қалыптасады. Оның шығармашылық және педагогикалық құбылыстарды зерттеуге деген қабілеті дами-
ды, педагогикалық шеберліктің негізі қаланады. Кәсіби біліктілікті қалыптастыру жеке шығармашылық 
қабілетті  дамытуды,  педагогикалық  инновацияларды  дұрыс  қабылдауды,  күнделікті  өзгеріп  жататын 
педагогикалық  ортаға  тез  бейімделуді  қажет  етеді.  Қоғамның  әлеуметтік-экономикалық  және  рухани 
дамуы мұғалімнің кәсіби деңгейімен байланысты екенін естен шығармау қажет.  
Қорыта  айтқанда,  білім  беру  жүйесіндегі  өзгерістер  мен  жаңарулар  студенттен  кәсіби  біліктілігін 
үнемі көтеруді талап етеді. Қазіргі білім беру жүйесі өткен тарихымызды сақтайтын, қоғам мен мемлекет-
ті дамыту мен жаңартуға өзіндік үлес қосатын, өзін-өзі үнемі дамытып, жетілдіріп отыратын маман талап 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің ХАБАРШЫСЫ, «Педагогика ғылымдары» сериясы, № 3(51), 2016 ж. 
 
52
 
 
етіп  отырғандықтан,  студенттің  кәсіби  біліктілігін  қалыптастыру  мен  дамытуға  ерекше  мән  беріледі. 
Өйткені кәсіби деңгейі жоғары мұғалім кез келген ортада өзін көрсете алады және қазіргі талапқа толық 
жауап  береді.  Ол  мектептегі  оқу-тәрбие  ісін  де  жетік  меңгеріп,  өз  ісіне  жауапкершілікпен  қарайды. 
Сонымен  бірге  сабақ  үрдісінде  де  өзін  жоғары  деңгейден  көрсетуге  тырысады.  Осы  талаптар  өресінен 
шыға алу үшін жоғары оқу орындарында студенттерге теориялық білім берумен қатар, оның кәсібі мен 
білік, дағдыларын жетілдіруге жете мән берген жөн. 

жүктеу/скачать 8,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: