Аграрного образования костанайский филиал маао костанайский

 
107
 
 
ДИСТАНЦИОННОЕ ОБСЛУЖИВАНИЕ В КОММЕРЧЕСКИХ БАНКАХ 
 
Аубакир Г. –студентка 4 курса специальности Финансы 
Кужукеева К.М. ст.преподаватель кафедры Финансы банковское дело Костанайский 
государственный университет имени А.Байтурсынова 
 
Мақалда дистанциондық банктік қызмет көрсетудің қазақстандық тәжірибесі қарастыралады 
В статье рассматривается казахстанская практика использования дистанционного банковского обслуживания 
Kazakhstan’s practice of using remote banking services is considered in the article 
 
Диверсификация деятельности банковских учреждений требует значительных затрат на разработку 
и вывод на рынок каждого нового предложения банковского продукта, и несет в себе значительные риски, 
связанные с глобализацией финансового пространства  и интенсивным развитием технологий. Риск потерь 
диктует  необходимость  избрания  взвешенного  подхода  к  формированию  клиентской  и  продуктовой 
стратегии,  что  возможно  только  при  условии  интегрирования  в  практику  банковского  менеджмента 
эффективных  современных  технологий  и  маркетинговых  инструментов,  таких  как  технологии 
дистанционного  банковского  обслуживания  (ДБО),  позволяющих  формировать  и  поддерживать 
конкурентные преимущества кредитной организации на рынке. 
Впервые  в  Казахстане  дистанционное  банковское  обслуживание  запустил  Texakabank  в  2000  году 
под названием «Банк-клиент», следом за ним подобную систему в том же году запустил Народный банк. АО 
«Казкоммерцбанк»  был  также  одним  из  первых  банков,  который  стал  применять  в  своей  практике  эту 
службу. В начале, эти услуги предназначались для обслуживания юридических лиц и требовали установки 
достаточного  объемного  специализированного  программного  обеспечения  на  компьютере  пользователя  и 
специальных технических средств (кодовые дискеты и т.п) [1]. 
С  развитием  телекомункаций  спектр  новых  услуг  на  основе  дистанционного  банковского 
обслуживания  имеет  более  широкий  диапозон.  В  таблице  1  приведен  перечень  и  описание  данных  услуг, 
применяемых в банках второго уровня Республики Казахстан. 
 
Таблица 1 – Инновационное услуги на основе дистанционного банковского обслуживания 
Наименование 
услуги 
Общая характеристика услуги 
 
Mobile-
Банкинг 
-
управление банковскими счетами и картами с КПК, коммуникаторов и смартфонов. Работа в 
онлайне. Поддерживает все типы финансовых документов. Содержит механизмы шифрования и 
ЭЦП,  поддерживает  коллективную  работу.  Mobile-Банкинг  реализует  концепцию  «Банк  на 
ладони»  и  обеспечивает  круглосуточный,  мобильный  и  полно-функциональный  доступ 
клиентов ко всему спектру услуг электронного банкинга. 
Рһоnе-Банкинг 
- 
доступ к банковским счетам и картам с телефона. Информация о текущих остатках, выписка за 
период на факс, пополнение и блокировка карт, телефонные платежи. 
При  использовании  Phone-Банкинга  клиент  звонит  на  заданный  телефонный  номер  и  после 
соединения  переводит  телефон  в  тональный  режим.  Следуя  инструкциям  голосового  меню  и 
выбирая  необходимые  пункты,  клиент  получает  нужную  информацию  в  виде  голосовых 
сообщений или документов по факсу. 
Web-
Банкинг 
- 
является облегчённой версией lnternet-Банкинга, не содержит механизма ЭЦП и предназначен 
для доступа к банковским счетам и картам через Интернет и любой Web-браузер. 
WAP-
Банкинг 
- 
доступ  к  банковским  счетам  и  картам  с  мобильного  телефона  через  WAP.  Предоставляется 
информация о реквизитах банка, курсах валют, текущих остатках по счетам и картам. Клиент 
может  запрашивать  выписки  за  произвольный  период,  пополнять  и  блокировать  карты, 
осуществлять WAP-платежи. 
SMS-
Банкинг 
-
информмирования корпоративных и частных клиентов осредством SMS-сообщений, доступ к 
банковским  счетам  и  картам  через  SMS.  Предусмотрена  возможность  рассылки  SMS-
сообщений  о  текущих  остатках,  о  движении  средств  по  счетам  и  картам,  выписки  по 
расписанию.  
РС-Банкинг 
- 
управление банковскими счетамии и картами в офлайне. Поддерживает все типы финансовых 
документов.  Является  эволюционным  развитием  классического  Банк-Клиента.  Содержит 
механизмы  шифрования  и  ЭЦП,  обеспечивает  автоматическое  обновление  клиентской 
компоненты  и  синхронизации  с  банковским  сервером,  поддерживает  коллективную  работу, 
взаимодействует с бухгалтерскими программами. 
 
Банки  стремятся  наилучшим  образом  удовлетворить  потребности  как  корпоративных,  так  и 
розничных  клиентов.  Они  видят  в  этом  возможность  развития  собственного  бизнеса,  увеличения  продаж 
банковских продуктов и финансовых услуг. В этой связи банки хотят, чтобы система ДБО для юридических 
лиц  предоставляла  их  клиентам  комплексный  сервис,  обеспечивающий  взаимодействие  с  кредитными 
организациями, государственными ведомствами и собственными контрагентами. К ДБО для физических лиц 
подход иной: банкам необходима система, которая будет эффективно решать задачи повышения активности 
розничных  клиентов  при  взаимодействии  с  кредитной  организацией.  Для  работы  в  интернет-банкинге 

 
108
 
 
человек  может  воспользоваться  любым  компьютером,  подключенным  к  сети,  без  установки  на  нем 
специального программного обеспечения. 
С  проникновением  интернета  во  все  сфереы  жизнедеятельности  человека  дало  импульс  для 
развития интернет-технологий и сделало интернет-банкинг несомненным лидером среди систем удаленного 
управления счетом, значительно повысив эффективность банковских операций.  
Разнообразное  количество  сервисных  услуг  для  клиентов  коммерческого  банка  может 
осуществляться через Интернет. В коммерческих банках эти системы отличаются по названиям и условиям 
предоставления (см.Таблицу 2).   
 
Таблица 2 – Инновационная  банковская услуга - Интернет–банкинг  
Наименова 
ние банка 
Наименовани
е  системы  и 
дата запуска 
Способ 
идентификации 
Абонентская 
плата 
Отслежи-вание 
движений 
по 
счетам 
через 
интернет 
Переводы 
на 
карточку 
Открытие и 
пополнение
,  закрытие 
депозита 
AO 
«Народный 
Банк 
Казахстана» 
«Интернет-
банкинг», 
2006 г 
Электронная 
цифровая 
подпись 
Отсутствует 
+ 
+ 
+ 
AO 
ДБ 
«Сбербанк 
России» 
i-office, 
 
2012 г 
Идентификатор 
и пароль 
Стоимость 
годового 
обслужива-ния 
карты (от 1000 
до 
41000 
тенге) 
+ 
Только на 
карты 
клиента 
- 
AO 
«АТФ 
Банк» 
ATF-online, 
2009 г 
Online 
ID
 
и 
пароль 
Отсутствует 
+ 
- 
- 
 
В  Казахстане  динамику  развития  мобильного  банкинга  пока  трудно  оценить  комплексно,  но 
очевидно,  что  она  существенно  ниже  мировой.  Все  большее  значение  приобретает  мультиканальность  – 
клиент должен обслуживаться через интернет-банкинг, мобильный банкинг, банкомат, контакт-центр и при 
этом фронт-офисные системы должны воспринимать как одно лицо.  
В  борьбе  за  клиента  некоторые  банки  интегрирует  в  свои  системы  услуги  несвойственные  в 
классическом понимании традиционному банковскому обслуживанию. Так, в ноябре 2014 года, Kaspi bank 
анонсировал запуск онлайн-сервиса, благодаря которому у казахстанцев появляется возможность выбирать 
товары и получать одобрение кредита на покупки, не выходя из дома. Подобного продукта, пожалуй, никто 
из  игроков  финансового  сектора  Казахстана  прежде  не  предлагал.  Банк  предлагает  купить  в  кредит 
технологичные  товары  –  от  мобильных  телефонов  до  фотоаппаратов  и  телевизоров.  Те  же  смартфоны 
стабильно  пользуются  спросом,  несмотря  на  кризис,  о  чем  свидетельствуют  данные  исследовательской 
компании GfK. Возможно, благодаря таким проектам в 2015 году объем продаж в электронной коммерции 
достигнет уровня в 3 млрд долларов, несмотря на неблагоприятные внешние условия. 
Очевидно,  что  с  увеличением  количества  пользователей  Интернетом  возрастет  и  число 
пользователей  систем  интернет-банкинга.  Можно  было  бы  организовать  полностью  он-лайновое 
обслуживание  клиентов,  однако  пока  для  дистанционного  открытия  счета  в  банке  не  сформировано 
правовое  поле.  С  ростом  доверия  населения  к  банковской  системе  и  совершенствования  законодательной 
базы банк сможет удовлетворить самые насущные потребности современного клиента. Новые возможности 
интернет-банкинга делают его одним из наиболее динамично развивающихся банковских сервисов в мире. 
Есть  все  основания  предполагать,  что  банки  скоро  просто  не  смогут  обходиться  без  предоставления 
интернет-услуг, иначе они будут терять клиентов. В наше время большое значение имеет скорость оказания 
банковских услуг, что возможно при условии управления счетами в режиме реального времени из любого 
места.  Совсем  скоро  услуги  интернет-банкинга  станут  стандартными  для  большинства  банков,  когда 
основными требованиями клиентов станут удобство, мобильность и оперативность [2]. 
Из  вышеизложенного,  можно  утверждать,  что  цифровые  технологии  произвели  революцию  в 
финансовом  мире  и  в  дальнейшем  будут  влиять  на  него  еще  активнее.  Банки  оказались  в  меняющейся 
инновационной среде. 
Таким  образом,  важным  направлением  в  деятельности  финансовых  организаций  по  внедрению 
инноваций  должно  стать  использование  возможностей  мобильной  связи,  Интернета  и  иных  технологий 
дистанционного  банковского  обслуживания  для  повышения  доступности  финансовых  услуг  и 
удовлетворения потребностей населения, субъектов бизнеса в платежных услугах. 
 
Список литература: 
 
1. 
Касенова Г.Е. Развитие банковских инноваций в Казахстане//Банки Казахстана №5 2014- С.11-16 
2. Банк в телефоне // Эксперт Казахстан [Электронный ресурс]: URL: http://expertonline.kz/a339/  
 

 
109
 
 
ҚАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫНЫҢ ДАМУ 
МӘСЕЛЕЛЕРІ 
 
Бекбенбетова Б. э.ғ.к. «Экономика» кафедрасының доценті 
Мусаева А.А. «Экономика» мамандығы бойынша 1курс магистранты 
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық университеті, Астана қ., 
Қазахстан Республикасы 
 
Бұл  мақалада  Қазақстан  Республикасының  қазіргі  кездегі  бағалы  қағаздар  нарығының  мәселелері  мен  даму 
болашағы қарастырылып, сонымен қатар бағалы қағаздар нарығы қызметін жетілдіру жолдары анықталған. 
В данной статье рассмотрены проблемы и перспективы развития рынка ценных бумаг Республики Казахстан, и 
обозначены пути его совершенствования. 
This article deals with the problems and prospects of development of Kazakhstani stock market, and the ways of its 
improvement. 
 
Қазақстан  Республикасының  Президенті Н.Ә.Назарбаев  2014  жылы  жалпы  ұлттық  экономиканың, 
сонымен  қатар  халықшаруашылығы  салаларынының  үздіксіз  өсуін  қамтамасыз  ететін  жаңғыру  жолы 
ретінде  2050  Стратегиясын  ұсынды.  Оның  ең  басты  мақсаты  -  Қазақстанның  әлемдегі  30  көшбасшы 
мемлекеттерінің  қатарынан  көрініп,  халықтың  әл-ауқатын  және  мемлекеттің  қаржылық  жағдайын 
оңтайландыру. Осы жағдайға орай, бүгінде, аталған талаптардың  іске асуына қомақты үлес  қосатын және 
экономика үшін қаржының  жаңа  жолын  көрсете білетін -  бағалы  қағаздар нарығын биік деңгейде дамыту 
қажет деп табамыз [1]. 
Бағалы қағаздар нарығы ұлттық экономиканы дамытуда қолданылатын өте қуатты да икемді құрал 
екені  белгілі.  Сондай-ақ,  бұл  өте  өткір  құрал,  оны  дұрыс  пайдалана  білу  қажет.  Бізге  белгілі  алпауыт 
мемлекеттерде  қалыптасқан  қаржы  дағдарыстарының  тәжірибесі  көрсетіп  отырғандай,  құнды  қағаздар 
арқылы капитал қаншама тез және ауқымды көлемде шоғырланған болса, сонша аз уақытта және болжауға 
келмейтін  тосын  жағдайларға  байланысты  тарап  кетеді.  Бағалы  қағаздар  нарығы  қаржы  нарығының 
құрамдас бөлігі бола отырып, өзінің өзектілігімен ерекшелінеді.  
Біріншіден - меншік белгісі болса, екіншіден - қарыз міндеттемесі, яғни, осы нарық бойынша табыс 
алу құқығы және табыс төлеу міндеттемесі пайда болады. Бағалы қағаздар нарығының дамуы тек мемлекет 
Үкіметіне  ғана  емес,  сондай-ақ  нарықта  әр  түрлі  қызметпен  айналысатын  өндірістік,  өндірістік  емес 
кәсіпорындарға, қаржылық ұйымдарға және жалпы халыққа да қажет [2]. 
Қазақстанның қор биржасына көз жүгіртетін болсақ, бағалы қағаздар нарығында қатысушылардың 
аз көлемін аңғаруға болады. Олар Қаржы министрлігі, Ұлттық банк, Қазақстаннық ипотекалық компаниясы, 
Бірыңғай  жинақтаушы  зейнетақы  қоры  (БЖЗҚ),  сақтандыру  қорлары,  екінші  деңгейлі  банктер  және 
экономиканың  нақты  секторының  кейбір  кәсіпорындары,  мәселен,  олар:  «ҚазМұнайГаз»,  «Қазақмыс», 
«Қазақтелеком» және т.б.  
Ал  нақты  келгенде,  бұл  нарықты  ұстап  тұрған  екінші  деңгейлі  банктер,  бірыңғай  жинақтаушы 
зейнетақы қоры және мемлекеттік қаржы институттары. Жеке-жеке қарастыратын болсақ, бағалы қағаздар 
нарығы  мемлекеттік  қаржы  институттарына,  бірыңғай  жинақтаушы  зейнетақы  қорының  және  келешек 
салымшылардың  ақшаларын  инвестициялық  жобаларға  үлестіру  үшін,  банктерге  өтімділігі  жоғары,  бірақ 
табысы  аз  мемлекеттік  бағалы  қағаздарға  салу  үшін  және  компанияларға  идеалды  күйде  ақша 
тапшылығынан арылып, жаңа ақша көзін табу үшін қажет. Бірақ осы жоғарыда айтылғандардың біршамасы 
іс жүзінде жұмыс істемейді, ал логика тұрғысынан ойлайтын болсақ, бұл нарық тек мемлекетке және осы 
нарықтың өзіне ғана керек пе деген ой туындайды. 
Республикада  бағалы  қағаздар  нарығының  қызметін  толық  қамтамасыз  ететін  инфрақұрылым 
қажетті  деңгейде  жетілмеген.  Оның  ішінде,  аталған  нарық  қызметін  реттейтін  нормативті-құқықтық 
құжаттардың  заңдық  негіздерінде  біраз  қайшылықтар  да  бар  болуы.  Сонымен,  бүгінде  ұлттық  бағалы 
қағаздар нарығының бірінші кезекте шешілуге тиіс мәселелері төменде келтіріліп отыр: 
1. Заңдардың жетілмегенділігі мен іске асуының дұрыс қадағаланбауы; 
2. Мемлекеттің қор нарығындағы рөлінің айқындалмауы; 
3. Инвесторларды қорғау мәселесінің шешілмегендігі; 
4. Қаржы инструменттерінің тапшылығы; 
5. Бағаны қадағалайтын ортақ институттың болмауы; 
6. Халықтың инвестициялық сауаттылығының жетіспеушілігі; 
7. Техникалық инфрақұрылымның тапшылығы [3]. 
Бұл  проблемалар  өте  ауқымдылы,  тіпті  бұл  нарықтың  құлдырауы  күллі  экономикалық  процесске 
әсер  етеуі  мүмкін,  өйткені  қор  нарығы  жалпы  экономикада  орын  алатын  құлдырау  мен  басқа  да 
күйзелістерден  сақтандырылмаған,  демек,  оның  шешілуі  нарық  мүшелеріне,  соның  ішінде  мемлекетке 
тікелей  қатысты.  Бүгінгі  таңда  Қазақстанның  қаржылық  секторы,  облигация  нарығы,  биржадан  тыс 
валюталық  деривативтері  дамыған,  ірі  институционалды  инвесторлары  бар  мемлекет  ретінде  танымал. 
Алайда,  қаржылық  құралдардың  жетіспеушілігі  мен  осы  нарыққа  қатысушылардың  белсенділігінің 
бәсеңдеуі  нарықтың  толыққанды  дамымағандығын  көрсетеді.  Бағалы  қағаздар  нарығында  қаржы 

 
110
 
 
инструменттерінің  табыстылығы  тікелей  нарықтың  экономикалық  жағдайына,  инфляция  деңгейіне,  қор 
нарығының  уақытша  жағдайына,  мемлекеттік  бағалы  қағаздардың  (МБҚ)  ұсыну  көлеміне  және  инвестор 
сұранысына байланысты.  
Осы  тақырыпты  зерттеу  барысында  көп  инвесторлар  қор  нарығы  тұрақсыз  болған  жағдайда 
мемлекеттік бағалы қағаздарға қызығушылық танытатындығы байқалды, демек, бұл қағаздың тәуекелділігі 
басқа инструменттерге қарағанда төмен екендігі көрінеді (егер дефолт болмаса), керісінше, нарық тұрақты 
болғанда мемлекеттік бағалы қағаздарға сұраныс азайып, корпоративтік облигация мен акциялар сұранысқа 
ие  болады.  Мемлекеттік  бағалы  қағаздардың  басты  ұстаушыларының  бірі  жинақтаушы  зейнетақы  қоры 
және  екінші  деңгейлі  банктер  болғандықтан,  нарықтың  өзгерістеріне  ең  сезімтал  және  қор  нарығын 
жасаушы дәл осы институттар. 
Тенгені  күшейту  мақсатында  2014-2015  жылдары  қалыпты  валюта  курсынің  орнығуы  және  оның 
құбылмалыққа  ұшырамауға  арналған  Ұлттық  банк  саясатының  жұмыс  істеуі,  бағалы  қағаздардың  ұлттық 
валютада  шығуына  оңтайлы  әсерін  тигізді.  Осындай  мемлекет  тарапынан  жасалып  жатқан  бағдарламалар 
қаржы инструменттерінің көбеюуіне, эмиссияның артуына және мемлекеттік бағалы қағаздармен жасалған 
келісім-шарттардың  ұлғаюына  алып  келуде.  Қазіргі  кезде  нарықтың  даму  темпін  және  жиынтық  көлемін 
анықтаушы  бастапқы  нарық  (первичный  рынок)  болғанымен,  екінші  нарықтың  (вторичный  рынок) 
жетістіктері айқын болып келеді. Ұлттық валюта девальвацияға ұшыраған кезде Қазақстан қор нарығында 
табысты құнды қағаз сатып алу арқылы емес, екінші нарықтағы котировкаларды дұрыс қолдана білу арқылы 
табуға болады. 
Қазір  Қазақстанның  бағалы  қағаздар  нарығындағы  басты  кемшіліктің  бірі  корпоративті 
облигациялардың  50  пайызының  мөлшері  өз  маманының  шебері  емес  адамдарда  болуы.  Сонымен  қатар, 
техникалық  инфрақұрылымды  жетілдіру  мақсатында  Қазақстан  азаматтарын  қажетті  қаржылық 
ұйымдармен  қамтамасыз  ету  қажеттілігі  де  туындап  отыр.  Бұл  айтылғандардан  бөлек,  БҚН-ың  пісіп 
жетілмеуіне  эмитенттердің  акционерлік  капиталдары  да  әсер  етуде.  Ол  дегеніміз  меншік  кұкығының  көп 
және  дивидендтік  саясаттың  аз  болуының  арқасында  инвестициялық  акциялардың  тартымсыз  болып 
көрінуі.  Екі  сөзбен  айтқанда  қор  нарығын  жетілдіру  үшін  бұл  нарыққа  шебер  инвесторлар,  табысы  мол 
қаржы инструменттер және кәсіпорындардың ашықтығы қажетті мөлшерде жетіспейді [4]. 
Алдыңғы  жылдардағы  мәліметтерге  шолу  жасасақ,  2013  жылы  бағалы  қағаздар  нарығының 
өтіміділігін  жоғарлатуға  бағытталған  «Халықтық  IPO»  бағдарламасына  қарамастан,  бұл  нарықта  биік 
белсенділік байқалмады.Осы жерде кішігірім «Халықтық IPO» бағдарламасының 1 кезеңіне тоқтала кетсек, 
2012  жылы  шыққан  «КазТрансОйл»  компаниясы  біршама  күтілмеген  шығындарға  ұшырап,  жақсы 
нәтижелерге  жете  алмады.  Бұл  компанияның  негізгі  қызметі  мұнай  тасымалымен  байланысты 
болғандықтын,  мұнай  нарығында  болып  отыратын  өзгерістер  компанияның  қаржылық  жағдайына  тікелей 
әсер  етті.  Мәселен,  2014  жылдың  қаңтар  мен  тамыз  айларында  Brent  маркалы  мұнайдың  1  баррельге 
шаққандағы  сомасы  107,75$  болса,  5  қыркүйектен  бастап  қазан  айының  ортасына  дейін  78,9$-ға  түсті. 
Осыған  орай,  қазан  айындағы  «КазТрансОйл»  қарапайым  акциясының  бағасы  1090  тенгеден  830  теңгеге 
төмендеген. Халық арасында күтіліп отырған рубльдің долларға және басқа да әлемдік валюталарға қарсы 
әлсіреуі  біздің  нарыққа  кері  әсерін  тигізді,  нәтижесінде  көптеген  инвесторлар  теңгемен  жүргізілетін 
операцияларын жауып тастады. Қазан айында әлемдік бағалы қағаздар нарығында шамаман 8% көлемінде 
түзетулер  өттіп,  KASE  акцияларының  индекстері  өзгертіліп,  «КазТрансОйл»  компаниясының  құнды 
қағаздарына және жалпы нарықтың төмендеуіне әсерін тигізді [5]. 
2013 жылғы мәліметтерді 2014 жылғымен салыстырғанда Қазақстан Республикасында брокер мен 
дилерлерлер  саны  62-ден,  2014  жылы  54-ке  дейін  азайған,  ал  инвестициялық  портфельдерді  басқаратын 
кәсіпорындарда алатын болсақ 2013 жылы – олардың саны 33-ден, 2014 жылы – 27дейін  төмендеп отыр. Ал 
нарық  көлеміне  келетін  болсақ,  2014  жылы  бағалы  қағаздар  нарығының  жиынтық  активтері  88,1  млрд. 
тенгені  құрап,  2013  жылғы  көрсеткішпен  салыстырғанда  15,5%  төмендеген,  ал  инвест  портфельді 
басқаратын активтер көлемі 19,0% төмендеп, 75,6 млрд. тенгені құрады. Бұл нарық жағдайының нашарлау 
себебі бағалы қағаздар нарығының қатысушыларына қатысты талаптардың қатаңдатылуы мен жинақтаушы 
зейнетақы қорына қатысты реформалардың (барлық зейнетақы активтердің бір бағалы қағаздар нарығының 
қорында  шоғырлануы  және  корпоративтік  үлестік  қағаздарға  инвестиция  салуға  тиым  салынуы  )  орын 
алуымен түсіндіруге болады. 
2014 жылдың мәліметіне жүгінетін болсақ, кәсіби қатысушылардың инвестициялық портфелі 45,2 
млрд.тенгені құрап, оның ішінде ең ауқымды орынды ҚР эмитенттерінің мемлекеттік емес бағалы қағаздары 
- 
57,1% (облигация-37,54%, акция-19,6%) құрады. Келесі орындарды: шетелдік эмитенттердің мемлекеттік 
емес  бағалы  қағаздары  -  18,6%,  екінші  деңгейлі  банк  салымдары  -  8,33%,  ҚР-ның  мемлекеттік  бағалы 
қағаздары - 6,5% және инвестициялық қор жарнасы - 2.65% және т.б. иеленді [6]. 
Бағалы қағаздар нарығының толыққанды жұмыс істеу үшін келесі ұсыныстарды іске асыру қажет: 
- 
әлемдік  тәжірибеге  сүйене  отырып,  қор  нарығын  реттеуде  мемлекеттің  рөлін  азайтып,  өзін-өзі 
реттей білетін дәрежеге жеткізе білу;  
- 
ішкі  қаржы  нарығын  қорғау  мақсатында  секторларға  салынатын  шетел  инвестицияларының 
ағымын қадағалап, экономикада қолайлы жағдайды туғызу үшін инвестицияны дұрыс үлестіре білу; 
- 
заңда көрсетілген шектеу нормаларын азайту; 
- 
Қазақстан  экономикасының  маңызды  салаларының  «көгілдір  фишкаларын»  нарыққа  көптеп 

 
111
 
 
шығарып, әртүрлі инвесторларды тарту; 
- 
эмитенттер санын көбейту үшін және БҚН-ын күшейту үшін салық жеңілдіктерін жасап, барлық 
шығындарды салық салудан босату; 
- 
халықаралық  сату  жүйесіне  ену  үшін  және  жергілікті  инвесторлар  шетел  нарығында  бағалы 
қағаздарды сату мүмкіндігінt иелену үшін дұрыс техникалық жүйе жасау; 
- 
Қазақстанның қор нарығына қатысты информациялық базаны күшейту; 
- 
қарапайым халықтың инвестициялық сауаттылығын арттыру. 
Қор нарығы құбылмалыққа тән және болжауға қиын нарық екені мәлім. Сондықтан, осы жоғарыда 
айтылған әрбір ұсыныс Қазақстанның қор нарығына оңтайлы әсер етіп, тек сандық мөлшерде емес, сонымен 
қатар, қаржы сферасының маңызды сегментінің сапалы дамуына үлесін тигізеді деп санаймыз. 
 
Қолдалынған әдебиет: 
 
1.
 
ҚР Президентінің «Қазақстан-2050» стратегиясы http://www.inform. kz/kaz/article/2518877; 
2.
 
Қаржы,  ақша  айналысы  және  несие.  2008  авторлары:  Р.О.Смағұлова,  Қ.Ә.Мәдіханова,  Ә.  Қ. 
Тұсаева, Ж. Ш. Сатыбалдиева; 
3.
 
Мендыгалиев  К.  Проблемы  формирования  и  развития  рынка  ценных  бумаг  в  Казахстане. 
Алматы, 2007.  
4.
 
Калимуллина Р.И. Проблемы развития рынка ценных бумаг в Республике Казахстан в процессе 
функционирования финансового рынка: // Аль-Пари. - 2010. - №1. - C.86-87; 
5.
 
Газета «Курсив», № 45 (573), от 20 ноября 2014 года; 
6.
 
Рынок ценных бумаг РК - что нам готовит этот год. 12 февраля 2014. www.kursiv.kz/news; 
 

жүктеу/скачать 4,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: