В ходе проведения занятий решаются следующие задачи

Ерёмина Л.Н., Сергеева В.В., Шокеев Р.Ж. 
 
82 
•
 
Обращать  внимание  детей  на  точность  выполнения  движений,  передачу 
характерных особенностей образов. 
•
 
Развитие  физических  качеств:  мышечной  силы,  ловкости,  выносливости, 
гибкости;  развитие  психических  качеств:  внимание,  память,  воображение, 
умственные способности. 
•
 
Воспитание нравственных качеств, коммуникабельности. 
•
 
Поддерживать интерес детей к занятиям. 
•
 
Укрепление  костно-мышечной  системы,  повышение  функциональной 
деятельности органов и систем организма. 
•
 
Создание  условий  для  положительного  психоэмоцианального  состояния 
детей. 
Структура построения занятий: 
Занятия состоят из 3 частей 
В 1 (вводной) части  дети выполняют упражнения в различных видах ходьбы, 
бега,  прыжков,  для  принятия  правильной  оценки  и  укрепления  свода  стопы, 
координации  движений,  ориентации  в  пространстве,  развития  внимания.  В 
качестве  ОРУ  используют  музыкально-ритмические  композиции  Танцевальные 
упражнения позволяют повысить интерес к занятию, эмоциональное настроение 
ребенка.  
Во  второй  (основной)  части  переходим  к  игровому  стретчингу.  Каждый 
сюжетный материал распределяю на 2 занятия. На первом занятии знакомят детей 
с  новыми  движениями,  закрепляют  уже  известные.  На  втором  занятии  - 
совершенствование  и  точность  выполнения  упражнений,  передача  характерных 
особенностей  образов.  Все  упражнения  выполняются  под  соответствующую 
музыку.  Считается,  что  музыкальное  сопровождения  при  выполнении 
упражнений игрового стретчинга более целесообразно исполнять на 2 занятии. 
На  1  обучающем  занятии  приходиться  давать  много  словесных  указаний, 
пожеланий,  учитывать  индивидуальность  выполнения  упражнения  каждого 
ребенка.  По  мере  освоения  упражнений,  достижения  определенных  навыков, 
качества и быстроты их выполнения, ребенок способен соотносить свои действия 
с  определенным  музыкальным  ритмом  и  тогда  музыкальное  сопровождение 
становиться  необходимым.  Обучение  детей  основным  движениям  не  должно 
остаться  без  внимания.  Поэтому  они  должны  быть  включены  в  содержание 
занятий.  Наиболее  эффективной  формой  организации  этой  части  занятия, 
является  круговая  тренировка,  но  формы  могут  быть  различны.  Важно 
осуществить  правильный  выбор  упражнений  для  всех  групп  мышц,  вариативно 
менять виды деятельности. 
Подвижная  игра  также  составляющая  основной  части  занятия.  Подбор  п/и 
осуществляется  в  зависимости  от  сложности  и  интересности  предыдущих 
действий. Игра может носить более или менее активный характер. В старшем и 
подготовительном  возрасте  целесообразно  организовать  подвижные  игры  для 
развития умственных способностей детей. 
В  3  (заключающей)  части  решается  задача  восстановления  организма  после 
физических  нагрузок  и  переход  к  другим  видам  деятельности.  Дыхательные 
упражнения  способствую  более  быстрому  восстановлению  организма  и  несут 
оздоровительный  характер.  Важно  научить  ребенка  дышать  носом,    соотносить 
вдох  и  выдох  с  движениями.  Упражнения  на  релаксацию  включаются  в  каждое 
занятие; необходимо, чтобы ребенок научился снимать напряжение мышц после 
физической  нагрузки,  расслабляться.  Этому  соответствует  упражнения  на 

Мектеп жасына дейінгі балалардың бейнелеу өнеріндегі 
дәстүрден тыс сурет салу техникасы
 
83 
релаксацию,  выполняемое  в  игровой  форме.  Желательно  использовать 
музыкальное произведение, отражающее характер выполняемых действий. 
Подбор оборудования и материалов к занятию осуществляется в соответствии 
с содержанием каждого занятия. 
После  занятий  игровым  стретчингом  у  детей  улучшается  настроение, 
взаимопонимание. Разучив упражнения, дети самостоятельно разыгрывают сказку 
и придумывают свои сказки с движениями, тем самым развивая свои творческие 
способности. 
Не  интенсивность,  а  систематичность  упражнений  -  вот  ключ  к  успеху  при 
занятиях стретчингом. 
 
 
 
Литература: 
1.
 
Зинкевич-Евстигнеева Т.Д. Основы сказкотерапии.- СПб.: Речь, 2006. 
2.
 
Маханева  М.Д. Воспитание здорового ребенка/М.Д. Маханева. – М.:Академия, 2000. 
3.
 
Назарова, А.Г. Игровой стретчинг/А.Г. Назарова. 
4.
 
Овчинникова,  Т.С.  Двигательный  игротренинг  для  дошкольников/Т.С.  Овчинникова,              
А.А. Потапчук. - СПб.: Речь, 2002. 
5.
 
Сулим Е.В. «Занятия по физкультуре в детском саду: игровой стретчинг», Москва, 2012 г. 
6.
 
Эстефания Марттинес Нуссио. «Растяжка для всех - стретчинг»  Москва-Санкт-Петербург 
«Диля», 2007. 
 
 
 
УДК 691.33 
 
МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫҢ БЕЙНЕЛЕУ ӨНЕРІНДЕГІ 
ДӘСТҮРДЕН ТЫС СУРЕТ САЛУ ТЕХНИКАСЫ 
 
Ескендирова М.А., Елпанова А.Т. 
(«Балапан» бөбекжай - бақшасы) 
 
 
 
Көкіректе сәулесі жоқтың, көңілде сенімі жоқ, өнерсіз өмірден тез суынар. 
Абай 
 
Егеменді 
еліміздің 
қоғамдық-саяси, 
әлеуметтік-экономикалық 
бетбұрыстарына  қарай  болашақ  ұрпақты  тәрбиелеуде  басты  шығармашыл 
тұлғаны  дайындау  мектепке  дейінгі  ұйымнан  басталады.  Шығармашыл  тұлғаны 
тәрбиелеуде бейнелеу өнерінің орны ерекше. Қазақстан Республикасының "Білім 
беру  туралы  Заңында"  жеке  адамның  шығармашылық,  рухани  және  дене 
мүмкіндіктерін  дамыту,  адамгершілік  пен  салауатты  өмір  салтының  берік 
негіздерін  қалыптастыру  білім  беру  жүйесінің  басты  міндеттерінің  бірі  деп 
көрсетілген. 
Бала  ес  біле  бастағаннан-ақ  өзі  жете  түсінбес  жарқын,  тартымды  нәрсенің 
бәріне ұмтыла бастайды, мәселен, жылтыраған ойыншықтарды, әдемі гүлдер мен 
заттарды көрсе қуанады. Осының бәрі оның рахаттану, қызығу сезімін туғызады. 
Жиі ән, ертегі тыңдап, суреттерді қараған балалардың өнері қуаныш сезімдерінің 
қайнар  көзіне  айналады.  Эстетикалық  тәрбие  алған  балалар  жарқын,  әсем 

Ескендирова М.А., Елпанова А.Т. 
 
84 
атаулының  бәріне  жәй  ғана  ұмтылып  қана  қоймай,  сұлулықты  жан  дүниесімен 
қабылдайтын болады. 
Тәрбиеші  баланың  сұлулықты  қабылдауынан  бастап,  оған  эмоциялық  жауап 
қату,  оны  түсіну,  эстетикалық  ұғым,  эстетикалық  пікір,  эстетикалық  баға  беру 
қасиетін қалыптастыруға дейін жетелеп отыруы тиіс. 
Бейнелеу  өнері  -  көркемдік  талғам  қалыптастырудың  өзекті  құралы  ретінде 
баланы өз халқының эстетикалық мұраларын игеруіне, халық өнерінің айшықты 
туындыларынан ләззат алуға, рухани дамуына және халық талантын қастерлеуге, 
сүйе білуге баулиды. 
Дәстүрден  тыс  әдіспен  сурет  салуды  үйренген  бала,  өз  бетінше  бастыру 
құралдарын  іздеп  тауып  көрсетеді.  Бұл  баланың  өмірге  шығармашылықпен 
қарауының, кез келген затты әр түрлі мақсатта қолдана білу іскерлігін дамытудың 
алғы шарты болып табылады. 
«Көкөністер  бастырмасы».  Балалар  бастырма  көмегімен  салынған  бейнеге 
ерекше  қызығушылық  танытады.  Әсіресе  көкөніс  қалдығынан  балалардың  көз 
алдында даярланған штамптар, даяр сатып алғандарға қарағанда қызығушылықты 
үдете түседі. Картоп, сәбіз, асқабақ қабығынан және қызылшадан түрл іпішіндер 
жасауға  болады.  Мысалы:  шаршы,  дөңгелек,  үшбұрыш,  төртбұрыш  даярлау; 
картоп  немесе  өзге  көкөніс  қиығында  контур  жасап,  артығын  кесу;  штампты 
гуашқа  батыру  немесе  оған  қылқалам  көмегімен  субояу  жағу;қағаз  немесе  мата 
бетіне ойлаған сурет шығатындай етіп бастыру; 
«Саусақпен  сурет  салу  әдісі».  Саусақпен  сурет  салу-алақанмен,  саусақпен, 
табанмен  бейнелеудің  тағы  бір  тамаша  әдісі.  Бұл  әдіс  гуашь,  майлы  бояудың 
қасиетін  (қанықтық,  жұмсақтық)  сезінуге  көмектеседі.  Балаларға  алақан  немесе 
саусаққа  әр  түсті  бояу  жағу  арқылы  заттың  суретін  салу  ұсынылады,  сондай-ақ 
таяқша, мақта, мата, поролонды қолдануға болады. 
«Далаппен  сурет  салу».  Дәстүрден  тыс  әдістер  жинағына  ескі  далаппен, 
лакпен, көз бояйтын теньмен сурет салуды жатқызуға болады. Бірақ педагог өте 
мұқият,  сақ  болып,  бұл  заттарды  бала  қолы  жетпейтін  орынға  қою  керек.  Бала 
анасының  косметика  қолданғанын  бақылағанды  ұнатады.  Әдетте  косметика 
қолдануға  тыйым  салынатындқтан,  баланың  өз  анасының  далабымен  ойнауға 
деген  құмары  арта  түседі.  Сондықтан  косметикалық  құралдармен  сурет  салуды 
ұйымдастыру бала
 
тілегінің орындалуына мүмкіндік тудырады және ол пайдалы 
іс болып саналады. 
«Нүктелер арқылы сурет салу». Нүктелер арқылы сурет салу (нүктелі сурет) 
дәстүрден  тыс  әдіске  жатады.  Сурет  көптеген  жекеленген  нүктелер  арқылы 
бейнеленсе,  онда  бұл  сурет  салу  техникасы  пуантилизм  деп  аталады.  Нүктелер 
саусақ немесе қылқалам ұшымен тықылдату әдісі арқылы түсіріледі, нүктелердің 
көлемдері  ір  түрлі  болуы  мүмкін.  Нүктелер  арқылы  салынған  сурет  мозаика 
сияқты болады. Педагог контур нүктелерді қойып суреттің сызбасын даярлайды. 
Балаға нүктелерді сызықтармен қосу ұсынылады. Пайда болған бейнені аяқтауға, 
бояуға, сюжет ойластыруға және ат қоюға болады. Жұмысты аяқтаған соң балалар 
ашық  түстерді  немесе  суық  және  жылы  түстерді  көп  қолданған  суреттерді 
топтастырады. 
«Құммен сурет салу әдісі». Балаларға құммен сурет салу өте қызықты болмақ, 
өйткені олар құммен ойнағанды қатты ұнататыны сөзсіз. 
Олай болса, мектепке дейінгі кезеңнен шығармашыл тұлғаны қалыптастыруда 
бейнелеу  өнері  әрекетінің  орны  ерекше.  Мектеп  жасына  дейінгі  балалардың  ең 
сүйікті әрекеттері сурет салу, мүсіндеу, жапсыру кезінде заттар мен құбылыстар 

Мектеп жасына дейінгі балалардың бейнелеу өнеріндегі 
дәстүрден тыс сурет салу техникасы 
85 
туралы  түсінігі  қалыптасып,  көркемдеп  бейнелеуге  және  өзінің  сол  затқа 
қатынасын  жаңа  оймен  бере  білуге  дағдыланады.  Мысалы,  мектепке  дейінгі 
кезеңдегі  шығармашылық  қабілеттің  дамуы  мектеп  жасына  дейінгі  балаларда 
бейнелеу  өнерінде  пішін  және  бояуды  сәйкестендірудің  басқа  жолын  іздеуі. 
Көркемдік шығармашылық әрекет баланы көңілсіз жағдайдан шығарып, жүйкеге 
түскен  салмақты  түсіріп,  эмоциональды  көңіл-күй  туғызады.  Сондықтан 
балабақшада  баланың  басты  әрекеті  ретінде  бейнелеу  өнерін  енгізген  маңызды 
деп ойлаймын. Бала сурет сала, қия және желімдей келе, бірінші кезекте өзі үшін 
субъективті  жаңа  бұйымды  алады.  Бала  үшін  мұның  маңызы  зор.  Балалар 
суретшілер тәрізді жасамаса да, мектепке дейінгі кезеңде бірнеше көркем бейнені 
жасай алады. Осының өзі оның жеке тұлға болып дамуында із қалдырып, нағыз 
шығармашылықтың  тәжірибесін  меңгеріп,  оны  болашақта  пайдалана  білетіндей 
болады. 
Балалардың  бейнелеу  шығармашылығы  баланың  қоршаған  ортадағы 
шынайылықты  суреттеуі,  мүсіндеуі,  құрастыруы,  өзінің  бақылағандарын, 
қиялындағыны бейнелеуі. Қоршаған ортамен таныстыру арқылы баланың түсінігі 
мен  білімін  кеңейту  шығармашылығын  дамытудағы  негізгі  қорек  болып 
табылады.  Мектеп  жасына  дейінгі  балаларды  зейін  қойып  бақылауға,  қарауға 
үйрету,  нақты  және  толық  түсінік  алуға  көмектеседі.  Мысалы:  ағаштың  суретін 
салу  үшін,  оны  қарау,  бөліктерін  ажырату,  атай  білуі,  жыл  мезгілдеріне 
байланысты өзгерістерін көре алуы және сипаттай білуі керек. 
Мектеп жасына дейінгі балалардың жеке басының дамуындағы сурет салудың 
алатын  орны  ерекше.  Мысалы,  балабақшадағы  сурет  салу  түрлері:  заттық, 
мазмұндық, сәндік. Заттарды бейнелеуге үйретуде салатын заттыәсерлі түсіндіре 
білу  қажет.  Сурет  салу   техникасына  үйрету  мен  бейнелеу  әсерлі  құралдарын 
қолдану арқылы баланың шығармашылық қабілетін дамытуға болады. 
Мектеп  жасына  дейінгі  балалардың  шығармашылығының  бірінші  белгісі 
қоршаған  орта  заттары  мен  оъектісімен  таныстыруда  тәрбиеші  оның  негізгі 
пішініне, салыстыруға, ұқсастығын ажыратуға үйретіледі. Сол себептен бала бір 
заттың  түрліше  пішінін  суретін  салуда,  мүсіндеуде  және  жапсыруда  басқаша 
бейнелеудің  амалын  меңгереді.  Балалар  еркін  түрде  сурет  салуда,  басқа  заттың 
ұқсас пішінін беруде қолданады. Сурет салуда түзу, қисық, үзік, жіңішке, қалың 
сызықтың түрлі амалын бала өзінің ойымен заттар мен құбылыстардың бейнесін 
беруде пайдаланады. Мысалы: бала құстың аузын ашып қояды, бұл оның ойынша 
ән айтып тұр дегенді білдіреді. Осындай жолдар арқылы бала бейнелеу әрекетінде 
еркін шығармашылық мүмкіндігін көрсетеді. 
Мектепке дейінгі балаларда болатын шағырмашылықтың екінші белгісі-затқа 
жаңа  қызмет  беруі.  Баланың  затпен  әрекетінде  байқалатын  құбылыс,  бір  затты 
екінші заттың орынбасары ретінде қолданып, қиялында таза образын жасап алуы. 
Сол  сияқты  бейнелу  әрекетінде  де  көз  алдына  елестету  арқылы  жаңа  бейнелер 
құрастырады. Бала сурет салуда бейнелеу іс-әрекеті арқылы жас ерекшелігіне сай, 
қоршаған  ортаны  өзінің  бейнелеу  тәсілдерімен  суреттеуге  талпынады.  Бала 
қоршаған  ортаға  деген  саналы  қарым-қатынасын,  адамдар  арасындағы 
қатынастарға,  табиғатқа,  жануарлар  әлеміне  қатысты  өз  ойларын  сөзбен  немесе 
сурет  түрімен  бейнелеуге  тырысады.  Мысалы:  сабақта  балаларды  қоршаған 
ортаның әсемдігін, пішіні мен түсін, заттардың әдемілігін бағалай білу тәсілдерін 
қолданған  жөн.  Әсемдікті  көру,  түстердің  ғажап  әлемін  ашу,  әрбір  қимылды 
музыкалық  үзінділерден  есту-бейнелеу  өнерінен  сабақ  берудің  негізгі  мақсаты 
шығармашылықты  қалыптастыру.  Сонымен  қатар  әдемілік,  әсемдік  туралы 

Ескендирова М.А., Елпанова А.Т. 
 
86 
әңгімелеп, оқыту, тәрбие жұмыстарында ойын тәсілдерін қолдану керек. Баланың 
алғашқы қадамы олардың эстетикалық қабылдауымен, есінде қалғанын елестете 
сурет  салуымен  эмоциялық  түсінгіштігімен  байланысты.  Сурет  салу  кезінде 
баланың құрылым, көлем, затты кеңістікте дұрыс орналастыру, түстерді таба алу 
дағдыларымен  бекітіледі.  Ең  маңыздысы,  баланың  сурет  салуда  алғашқы 
біліктілігі  қалыптасады.  Сурет  салу  барысында  салыстыру,  жалпылау  үрдістері 
қатар  жүріп  жатады.  Сонымен  бейнелеу  өнері  ойлау,  байқау  қабілеттерін 
дамытып,  қалыптастырады.  Бейнелеу  өнерінің  әр  кезде  де  эмоциялық  өңделуі 
жоғары болады. Эмоциялық бастауды дамытпай, талғампаздықты, қиялдауды, көз 
алдына  елестетуді,  армандай  білуді,  шығармашылықты  қалыптастыру  мүмкін 
емес. 
Бейнелеудің  мазмұндық  ерекшеліктері  оның  елестету,  қиялдау,  көру, 
кеңістікке,  түске,  пішінге  деген  сезгіштік  сезімді  дамытуға  бағытталуында. 
Шығармашылық  тұлғаны  қалыптастыру  -  қазіргі  кезеңде  педагогикалық  теория 
мен іс-тәжірибеде маңызды міндеттердің бірі. 
Мектепке  дейінгі  кезенде  шығармашыл  тұлғаны  қараудағы  басты 
резервтердің  бірі  -  әр  түрлі  көркем  шығармашылық  әрекеттердегі 
шығармашылықтар,олар: 
- 
сурет салудың дәстүрден тыс техникасы, мүсіндеу, жапсыру; 
- 
коллаж,  трафаретпен  жұмыс,  қол  еңбегі,  құрастыру,  қағаз  пластика,  макет 
жасау. 
Балалар  шығармашылық  үшін  материалдар  ретінде  түрлі  жеміс,  тұқым, 
тастар,  құс  қауырсыны,  ағаш  бұтағы,  гүлдер  т.б.  қызмет  етеді.  Балалар  өзінің 
жұмысы үшін алдын-ала материалды қарап, ұстап, түрін, түсін, қасиетін таниды. 
Мысалы: жаңғақ - домалақ, қатты, қоңыр, доп - дөңгелек, пішіні мен түстері  әр 
түрлі.  Шығармашылық  ықпал  кез  келген  міндеттерді  шешуде  педагогтық 
бейнелеу  техникасының  ерекше,  дәстүрден  тыс  жолдарын,  шешімнің  көптеген 
нұсқалары  мен  тәсілдерін  көрсеткен  кезде  ғана  туындайды.  Сондықтан,  өнімді 
әрекеттің  көркем-шығармашылық  бағыттарын  қамтамасыз  ету  маңызды. 
Балалардың  шығармашылық  қабілеттерін  дамыту  еңбекке  деген  рухани 
адамгершіліктің  қалыптасуына  негіз  болады.  Бірақ  бұл  қажеттілік  балаға  күш 
салмай іске асуы мүмкін емес, сондықтан оны еңбек сүйгіштікке, шыдамдылыққа, 
ұқыптылыққа, дербестікке, белсенділікке және өз еңбегімен айналасындағыларға 
қуаныш сыйлауға талпынуына тәрбиелеу қажет. 
Бейнелеу өнері мектеп жасына дейінгі баланың көркем қызметін түсіндіреді, 
ол  арқылы  баланың  тұлғасын  жан  –  жақты  дамуына  әсер  береді,  онымен  қатар 
айналадағы өмірді активті түрде танып білуі, өздерінің көзқарастарын графикалық 
жыне  пластика  түрде  шығармашылықпен  жеткізе  алатындарын  тәрбиелейді. 
Әрине,  бала  бүкіл  бейне  өнер  түрлерін  жаулап  алуы  мүмкін  емес,  сондықтан 
педагог бейне қандай өнердің ерекшіліктерін бала түсіне, қабылдай алады дегенді 
белгілеуге көмектеседі. 
Сурет  салу,  жапсыру,  құрастыру  сабақтарында  –  өз  дегенінен  қайтпайтын, 
айнымайтын, ұқыптылық, еңбекқор тұлға қасиеттері қалыптасады. Бейнелеу өнер 
үрдісінде  балалар  графикалық  және  көркем  шеберлік  пен  әдетке,  айналадағы 
өмірдің құбылыстарын талдауға үйренеді. 
Балабақшадағы  бейнелеу  сабақтары  айналамен  танысуларына  көп  көмек 
береді,  онымен  қатар  өзінің  көзқарасының  дамуына,  көз  алдына  елестетулеріне, 
есте  сақтауларына,  сезімдеріне  және  тағы  басқа  психикалық  үрдістерге 

Мектеп жасына дейінгі балалардың бейнелеу өнеріндегі 
дәстүрден тыс сурет салу техникасы
 
87 
көмектеседі.  Педагог  баланың  психологиясын  жақсы  білсе,  онда  баланың 
бейімділігін, ықыласын түсінуге көмектеседі. 
Бейнелеу  өнері  сабағы  баланың  тілін  дамытуға,  тіл  байлығын  кеңейтуге 
мүмкіндік  туғызады.  Педагог  негізгі  оқу  тәсілдерінде  ең  бірінші  сөзді 
пайдаланады;  сабақтың  тақырыбын  анықтайды,  тапсырманың  орындау  реттілігі 
туралы  айтады.  Тәрбиешінің  эмоциалды,  ашық  түрде  айтқан  сөзі  баланың 
бейнелеу үрдесін тереңірек түсінуге көмектеседі. 
Мектепке  дейінгі  түрлі  жастағы  топтарда  бейнелеу  өнерінің  өткізілуі 
сабақтарда  балалар  шығармашылығын  дамыту  үшін  оқып  үйретудің  сан-  алуан 
әдістері  және  ең  алдымен  балалар  дербестігін,  белсенділігін,  өмір  құбылысын 
көркемдік тұрғысынан қабылдау әрқашанда дара, әрі таңдамалы. Бала әрқашанда 
табиғаттағы, заттық дүниедегі,өнердегі әсемдікке, адамдардың мейірбан сезіміне 
үн қосады. Мұның өзіне сәбидің басынан кешкен қуанышының, талпынысының, 
толғанысының маңызы зор деп білемін. 
Сонымен  дәстүрден  тыс  сурет  салу  –  мектеп  жасына  дейінгі  балалардың 
қызығушылықпен  айналысатын  іс  –әрекеттерінің  бірі.  Бейнелеу  өнерінің  сурет 
салу, мүсіндеу, жапсыру бала үшін  өзінше әр қайсысы қызықты. Бала бейнелеу 
өнерінің қай түрімен айналысса да өз көңіл күйін білдіре алады. Бейнелеу өнері ең  
алдымен  балалардың  эстетикалық,  адамгершілік,  еңбексүйгіштік,  ойлау 
қабілеттерін дамытады деген қорытындыға келдім. 
Дәстүрден тыс сурет салу  әдістерін қолдану балалар мен ересектер арасында 
мазмұнды, құнды қарым – қатынастың негізін қалайды.Көркем шығармашылық іс 
әрекет  қуанышты,  көтеріңкі  көңіл  –  күй  тудырады,  жағымды  эмоциялық 
жағдайды қамтамасыз етеді. 
Дәстүрден тыс сурет салу әдістері балалардың ұсақ қол қимылын дамытады, 
сондықтан  оқу  жылының  басынан  бастап  –  ақ  оларды  әр  сабақта  қолдану  өте 
пайдалы.  Баланың  саусақтары  бірден  икемге  көніп  кетпейді,  қылқаламмен  дәл, 
нақты  сызықты  бірден  түсіре  алмайды.  Ұсақ  және  дәл  қимылды  дамыту  балаға 
тек өз ағзасын сенімді басқару үшін ғана керек емес. Қолдың ұсақ қимылы миды 
және оның бақылағыштық, талдаушылық, бұйырғыштық қабілетін дамытады
.
 
Мен  өз  тобымда  дәтүрден  тыс  жіппен,  тамшуырмен,  мауесекпен,  гратаж, 
балауызбен,  сүтпен  және  сулау  тәсілдерін  қолдандым.  Осының  ішінде  сулау 
тәсілімен  сурет  салар  алдында,  қағазды  таза  сумен  жалпақ  қылқаламның 
көмегімен  жуып  алып,  қағаз  кеппей  тұрып  түстерді  кезек  –кезек  қағаз  бетіне 
тамызу  немесе  сүйкеу  керек,  бояу  қағаз  бетіне  сумен  бірге  жайылады.  Түстерді 
салатын  суретіміздің  тақырыбына  сай  алуымыз  керек.  Балалар  «Алтын  күз» 
тақырыбына  сулау  тәсіліп  пайдаланып  сурет  салған  кезде,  сары,  қызғылт  сары, 
көк, қоңыр түстерді пайдаландық. Бояу сулы қағазға жайылып, ағаштың бейнесі, 
бұлттың бейнесі сумен бірге қағаз бетіне түсті де ағаштың жапырақтары өте әдемі 
болып шықты. Бұл тәсілді қолданған кезде балалар өздерінің салған суреттеріне 
таңдана қарап, сурет салуға деген қызығушылықтары артты. 
Мектепке  дейінгі  түрлі  жастағы  топтарда  бейнелеу  өнерінің  өткізілуі 
сабақтарда  балалар  шығармашылығын  дамыту  үшін  оқып  үйретудің  сан-  алуан 
әдістері  және  ең  алдымен  балалар  дербестігін,  белсенділігін,  өмір  құбылысын 
көркемдік  тұрғысынан  қабылдау  әрқашанда  дара,  әрі  таңдамалы.  Оның  негізіне 
әсемдікке  эмоция  білдіру  жатады.  Бала  әрқашанда  табиғаттағы,  заттық 
дүниедегі,өнердегі  әсемдікке,адамдардың  мейірбан  сезіміне  үн  қосады.  Мұның 
өзіне  сәбидің  басынан  кешкен  қуанышының,  талпынысының,  толғанысының 
маңызы зор деп білеміз. 
 

Жоламанова А.К., Рябенко Т.И. 
 
88 
Әдебиет: 
1.
 
Жұмабекова Ф.Н. Мектепке дейінгі педагогика. - Астана, 2012. 
2.
 
Швайко Г.С.  Балабақшадағы бейнелеу өнері сабақтары.-М.: Валдос, 2000. 
3.
 
Нүсіпбекова М.И. Бейнелеу өнері «Аруна» баспасы Алматы, 2002. 
 
 
 
УДК 373 
 
ВНЕДРЕНИЕ ИННОВАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ 
В ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЙ ПРОЦЕСС ДОШКОЛЬНОЙ ОРГАНИЗАЦИИ, 
КАК УСЛОВИЕ ПОВЫШЕНИЯ КАЧЕСТВА ОБРАЗОВАНИЯ 
 
Жоламанова А.К., Рябенко Т.И. 
(ГККП ясли-сад «Мирас», Кызылжарский район)
 
 
 
 
На  основе  передового  международного  опыта  внедрить  современные 
методики обучения в дошкольном воспитании и обучении. Они должны быть 
инновационными,  а  образовательные  технологии  –  креативными»  (Из 
выступления  Президента  Казахстана  перед  студентами  «Назарбаев 
Университет» «Казахстан на пути к обществу знаний» ). 
Детская  дошкольная  организация  сегодня  -  это  сложный  организм, 
стремящаяся  к  совершенствованию,  развитию,  ищущая  новые  возможности, 
создающая  необходимые  условия  для  удовлетворения  потребности  ребенка, 
семьи,  общества,  обеспечивающая  условия  для  творческой,  профессиональной 
работы педагогов, отвечающая  современным требованиям. Введение инноваций 
в  образовательный  процесс  -  это  не  прихоть,  не  равнодушное  отношение  к 
творческому  поиску  эффективных  форм  работы  с  детьми,  это  -  требование 
времени. 
В  Программе  развития  образования  на  2011-2020  годы  обозначены 
важнейшие  направления  деятельности  дошкольных  организаций,  одной  из 
которых является создание условий для достижения нового качества образования. 
Оно во многом зависит от того, насколько эффективно осваиваются инновации, 
способствующие  качественным  изменениям  деятельности  дошкольных 
организаций.  В  настоящее  время,  практически  каждая  дошкольная  организация 
включена в сферу инновационной деятельности. Инновационные преобразования 
приобретают  системный  характер.  Созданы  новые  типы,  профили  и  виды 
дошкольных организаций, новые образовательные программы, ориентированные 
на индивидуальность ребенка и запросы его семьи.  
Коллектив  ясли  сада  работает  в  режиме  развития,  это  значит,  что 
воспитательно-образовательная деятельность строится на нововведениях. 
Инновация  (нововведение)  —  в  социально-психологическом  аспекте  — 
создание  и  внедрение  различного  вида  новшеств,  порождающих  значимые 
изменения в социальной практике. Одной из причин нововведений в детском саду 
является  стремление  педагогического  коллектива  повысить  качество 
предоставляемых  населению  услуг,  сделать  их  более  разнообразными.  На 
сегодняшний  день  существует  много  передовых  педагогических  теорий  и 
методик,  используемых  в  работе  с  детьми  дошкольного  возраста.  Назову 

Внедрение инновационных технологий 
в образовательный процесс дошкольной организации, 
как условие повышения качества образования 
 
89 
некоторые  из  них;  педагогическая  теория  «свободного  воспитания»  -  Марии 
Монтессори,  технология  развития  творческих  способностей  детей  ТРИЗ,  
развивающие игры В.В. Воскобовича, теория раннего  обучение детей математике 
и  чтению  И.Зайцева,  развивающие  игры  Б.Никитина,  технология  «критического 
мышления»  и  др.  Администрация    ясли-сада,  совместно  с  педагогическим 
коллективом, определила перспективу развития дошкольной организации  и четко 
сформулировала  цель  инновационной  деятельности.  Улучшить  способности 
педагогической  системы  детского  сада,  достичь  качественно  более  высоких 
результатов  воспитания  и  обучения.  Педагогический  процесс  в  детском  саду  
осуществляется  на  двух  языках,  функционирует  санаторная  группа,  что 
предполагает 
организацию 
коррекционно-развивающей 
работы. 
Предварительный анализ организации воспитания и образования детей в детском 
саду,  анкетирование  родителей  и  педагогов,  а  так  же  изучение  опыта  по 
внедрению  инноваций  в  дошкольных  организациях  республики  Казахстан,  
помогло нам определить направления, характер, масштаб и проблематику наших 
нововведений.  Так  приоритетными  направлениями  для  развития  инновационной 
деятельности  были определены: 
-
здоровьесберегающие  технологии; 
-
проектная  деятельность; 
-
личностно - ориентированная технология; 
- 
игровая.  
Все направления работы нашли отражение  в Программе развития  детского 
сада на 2012-2016 учебный год. 
Выбор  инновационных  направлений  был  определен  следующими 
нормативными документами: 
-
Программа  развития образования на 2011-2020 годы. 
- 
Государственный стандарт дошкольного  воспитания  и обучениея 
-
Программы  воспитания и обучения в детском саду, разработанные Центром 
дошкольного детства МОН РК. 
Главная  задача  любой  дошкольной  организации  –  охрана  жизни  и  здоровья 
воспитанников. Именно этому направлению уделяется  особое  внимание. 
Переход  на  личностно-ориентированную  модель  взаимодействия  всех 
участников  воспитательного  процесса,  большое  различие  в  уровне  физического 
состояния  воспитанников,  ухудшение  здоровья  детей,  требовало  от  коллектива 
пересмотреть  содержание  занятий  физической  культурой  на  основе  результатов 
диагностики.  Стала  потребность  включения  в  процесс  физического  воспитания 
дошкольников оздоровительных технологий, которые  нацелены  на достижение 
динамичного,  устойчивого к болезнетворным и экстремальным воздействиям на 
детский организм. В течение двух лет одной из годовых задач, по которой работал 
ясли -  сада, является формирование здорового образа жизни   детей дошкольного 
возраста  через  интеграцию  образовательных  областей.  Создана  определённая  
система здоровьесбережения в детском саду: 
- 
функционирует  разный    оздоровительный  режим    (адаптационный,    на 
летний период, сезонный); 
- 
разработан комплекс закаливающих мероприятий  (воздушное закаливание, 
хождение  по дорожкам здоровья, профилактика плоскостопия, фитотерапия).  
-
организованно рациональное питание; 
- 
проводится медико-профилактическая работа с детьми и родителями;  

Жоламанова А.К., Рябенко Т.И. 
 
90 
 -
большое  внимание  уделяем  двигательной  активности  в  течение  всего  дня  и 
моторной плотности занятий.  
-
введены инновационные технологии оздоровления и профилактики заболеваний 
у детей (хореография, логоритмика, плавание, тактильные дорожки, и др.); 
-
созданы  группы  здоровья  по  профилактике  плоскостопия  и  сколиоза  и 
оздоровительной  гимнастики  для  часто  болеющих  детей.        Центральным  звеном 
образовательной системы является педагог. Именно, он совершенствует свои методы 
работы  с  детьми,  применяет  новые  разработки  в  процессе  воспитания  и  обучения, 
совершенствует  приемы  преподнесения  детям  того  или  иного  образовательного 
материала. Все это требует от педагогических работников нового комплекса умений – 
проектировать развитие образовательной системы или собственной образовательной 
деятельности. В  работе с детьми, педагоги   применяют проектный метод. 
Проектирование,  как  творческий  вид  деятельности  педагогов,  позволяет 
достаточно точно сформулировать цели, задачи предстоящей деятельности с детьми. 
Проанализировать  и  систематизировать  совокупность  наличных  и  необходимых 
средств,  обеспечивающих  оптимальные  пути  достижения  желаемого  результата,  а 
самое  главное  –  раскрывают  возможности  для  педагогического  творчества  и 
расширение  познавательных  интересов  у  детей.  В  рамках  педсовета  «Повышения 
компетенции педагогов при использовании новых педагогических технологий»  была  
реализована  защита  проектов  «Хлеб  всему  голова»,  «Зимующие  птицы»,  «Веселая 
масленица».  В  рамках  празднования  Наурыза  были  представлены  детско-
родительские  проекты    «Многонациональный  народ  Казахстана»,  где  родители, 
совместно  с  детьми,  рассказами  о  традициях  и  обычаях  своей  национальности, 
представили    костюмы  и  поделились  рецептами  национальной  кухни.  При  выборе 
инновационных  подходов  к  построению  педагогического  процесса    решается 
проблема повышения квалификации педагогов и  авторитета  детского сада,  а также  
доверие родителей. Одним из успешных решений задач инновационной деятельности 
является  профессиональный  уровень,  психологическая  готовность  к  новому 
участников  инновационного  процесса.  Осознать  свои  творческие  возможности  и 
применять их в работе с детьми может не каждый педагог. И здесь мы столкнулись с 
проблемой  нехватки  знаний  и  умений  методически  грамотно  построить 
взаимодействие  с  детьми  и  родителями    по  работе  над  проектом.  Поэтому,  прежде 
чем  внедрить  тот  или  иной  проект  в  воспитательно-образовательный  процесс,  он 
активно  обсуждается  на  методических  объединениях  педагогов    детского  сада. 
Проект может быть скорректирован и дополнен методическими разработками других 
педагогов. Таким образом, происходит передача опыта и идей между воспитателями  
и в воспитательно-образовательный процесс внедряется все самое интересное. Также 
имеется возможность скорректировать возможные проблемы и ошибки в проекте на 
основе  опыта  воспитателей,  уже  внедрявших    проект  в  педагогическую  практику. 
Анализ  результатов  внедрения  проектов  в  деятельность  детского  сада  позволил 
сделать следующие выводы: 
-
применение  проектного  метода  помогает  систематизировать  образовательный 
процесс  в  детском  саду,  позволяет  оптимально  совмещать  различные  методы 
обучения для усвоения определенной темы; 
-
проектный  метод  позволяет  раскрыть  и  проявить  творческие  способности 
воспитателей,  заинтересовать  и  привлечь  родителей,  способствует  выявлению  и 
развитию творческих способностей детей; 
-
обсуждение проводимых проектов позволяет обмениваться профессиональными 
знаниями,  выявлять  ошибки,  недочеты  и  использовать  успешный  опыт  другими 
педагогами,  что  также  способствует  повышению  эффективности  воспитательно-
образовательного процесса; 

Внедрение инновационных технологий 
в образовательный процесс дошкольной организации, 
как условие повышения качества образования 
91 
-
изучение  проектной  деятельности  опытных  педагогов  позволяет  передавать 
опыт более молодым и менее опытным воспитателям. 
Также  в  нашем  детском  саду  применяется  личностно-ориентированные 
технологии, которые ставят в центр всей системы дошкольного образования личность 
ребенка,  обеспечение  комфортных  условий  в  семье  и  дошкольной  организации, 
бесконфликтных  и  безопасных  условий  ее  развития,  реализация  имеющихся 
природных потенциалов.  
Личностно-ориентированная  технология  реализуется  в  развивающей  среде, 
отвечающей требованиям содержания новых образовательных программ.  
Внедрение  инновационных  подходов  в  воспитательно-образовательный  процесс 
детского  сада    позволяет  найти  подход  к  каждому  ребенку,  выявлять  его  таланы  и 
способствовать развитию личности.  
Игра  занимает  центральное  место  в  жизни  дошкольников,  является 
преобразующим  видом  его  самостоятельной  деятельности.  Установлено,  что  в  игре 
развивается  способность  к  воображению,  образному  мышлению.  Поэтому 
педагогический  коллектив    активно  применяет  в  учебно-  воспитательной  работе 
игровые  технологии  ТРИЗ.  Технология    теория  решения  изобретательских  задач  
успешно  применяется  в  обучении  детей  дошкольного  возраста.  Она  позволяет 
развивать  воображение,  фантазию  детей,  позволяет  преподносить  знания  в 
увлекательной  и  интересной  для  них  форме,  обеспечивает  их  прочное  усвоение,  
стимулирует развитие мышления дошкольников, проявление творчества, как детьми, 
так  и  педагогами.  ТРИЗ  работает  на  принципах  педагогики  сотрудничества,  ставит 
детей и педагогов в позицию партнёров. 
В  Государственной  программе  функционирования  и  развития  языков  на  2011-
2020 годы, говорится о воспитании полиязычной личности. 
Значительная  роль  в  решении  этой  проблемы  принадлежит  дошкольным 
организациям,  как  важнейшим  институтам  социализации  личности.  В  рамках  этого 
осуществляется  преемственность  программ  по  казахскому,  русскому,  английскому 
языкам между дошкольным обучением и начальной школой. 
Наряду  с  изучением  государственного  и  русского  языков  по  обновлённым 
образовательным  программам  «Зерек  бала»  и  «Біз  мектепке  барамыз»  в 
образовательный  процесс  дошкольных  организаций  внедряется  раннее  обучение 
иностранному  языку  –  английскому  (с  (3)  5  лет).  Раннее    полиязычное  воспитание 
детей  дошкольного  возраста    является  правомерным,  так  как    позволяет    успешно 
овладеть  языками  и  сохранить  положительную  мотивацию  их  изучения  в 
дальнейшем. 
Основной  целью  введения  триединства  языков  в  образовательный  процесс 
является  формирование  коммуникативной  культуры  воспитанников  на  основе 
интегрированного  изучения  казахского,  русского  и  английского  языков.  Два  года  в 
детском саду практикуется ранее изучение английскому языку  старшей группе через 
кружковую деятельность за счёт вариативных часов. Внедрение инноваций в работу 
детского сада требует изменений и обновлений в организации методической службы. 
Особенно  важна  профессиональная  компетентность,  в  основе  которой  лежит 
личностное  и  профессиональное  развитие  педагогов  и  управленцев.  Анализ 
организации  методической  службы  по  обеспечению  и  поддержке  инновационной 
деятельности выявил ряд проблем:  недостаточность информационно-методического 
обеспечения  инновационных  процессов,  непринятие  новшеств  частью  педагогов. 
Именно поэтому, мы сочли важным совместно с коллективом определить конкретные 
задачи  для  каждого  направления:  “Что  мы  хотим  изменить  в  содержании 
педагогического процесса?”, “Какую цель мы ставили при организации методической 
работы?”, “Как изменим предметно-развивающую среду?”. 

Жукенова Б. Г., Габбасова А.А., Бородина В.И., Нурсеитова Е.С., 
Дукетбай А.М., Баймагамбетов Е.Б. 
 
92 
Первая  и  главная  задача  перед  руководством  дошкольной  организации  – 
мотивационные условия вхождения коллектива в инновационную деятельность, учет 
индивидуальных 
качеств 
участников 
инновационного 
процесса, 
их 
профессионального  уровня,  психологической  готовности  к  новым  видам 
деятельности.  Ключевой  задачей  является  увязка  инноваций  с  интересами 
коллектива.  Учитывая  все  вышеизложенное,  в  целях  поддержки  инновационной 
деятельности, создали структурные подразделения; творческие группы педагогов по 
проблемам.  Стали  широко  использовать  активные  формы  методической  работы  с 
педагогическим  коллективом,  такие  как  семинар-практикум,  деловая  игра, 
педагогическая  гостиная,  моделирование  и  анализ  проблемных  ситуаций. 
Применение  новых  технологий  способствует  эффективному  овладению  знаниями, 
умениями  и  навыками,  а  главное  учит  педагога  самостоятельно  выбирать 
приемлемые  формы  и  методы  воспитания  и  обучения.  Промежуточными 
результатами  внедрения  инноваций  в  детском  саду  можно  считать    обобщение 
передового  педагогического  опыта,  индивидуальные  творческие  проекты.  
Перспективным  направлением  развития  инновационных  преобразований  в  детском 
саду является реализация  плана  работы  инновационной деятельности. 

жүктеу/скачать 1,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: