Құбырлардың ғимарат ішіндегі және өндірістік кәсіпорындардың сыртқы

Құбырлардың ғимарат ішіндегі және өндірістік кәсіпорындардың сыртқы 
коммуникацияларындағы айырым бояуы

      «Өндірістік кәсіпорындардың құбырлары. Айырым бояуы, ескерту белгілері мен таңбалау 
тұстамалары» МЕМСТ 14202 сәйкес жасалды және онда құбырлардың ішіндегісін тез анықтау және 
өндірістік процестерді басқаруды жеңілдету, сондай-ақ еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету 
мақсатында олардың бояуы туралы негізгі деректер бар.
Айырым бояуы
      1. Айырым бояуын тұтастай құбырдың бүкіл бетіне немесе жеке бөліктерінде орындау керек. 
Соңғы жағдайда бояу бөліктері неғұрлым жауапты және көзге көрінетін жерлерде таңдалуы тиіс, 
бірақ бөлмелер ішінде кемінде 10 м сайын және сыртқы трассаларда 30-60 м сайын болуы тиіс.
      2. Айырым бояуын аумақтармен жаққан кезде, басқа заттар топтарына арналған құбырларды 
белгілеуге қабылданған түстермен бөліктер арасындағы құбырларды бояуға болмайды.
      3. Бояу бөлімдерінің ені D<300 мм кезінде құбырлардың кемінде 4D (диаметрі) болуы және D>
300 мм кезінде 2D кем емес болмауы тиіс.
      4. Қатар салынған коммуникацияларда бояу аумақтарының ұзындығы бірдей және аумақтар 
арасындағы қашықтық бірдей болуы тиіс.
Топтың сандық 
белгілері
Тасымалданатын заттар тобының атауы
Айырым бояуының түсі
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Су
Ішіндегісіне қарамастан, бу және барлық 
өртке қарсы құбырлар
Ауа
Жанатын газдар (сұйылтылған газдарды қоса)
Жанбайтын газдар (сұйылтылған газдарды қоса
)
Қышқылдар
Сілтілер
Жанатын сұйықтықтар
Жанбайтын сұйықтықтар
Басқа заттар
Жасыл
Қызыл
Көк
Сары
Сары
Қызғылт сары
Күлгін
Қоңыр
Қоңыр
Сұр
      5. Тасымалданатын заттардың қауіпті қасиеттерін белгілеу үшін құбырдағы айырым бояуына 
қоса ескертетін түрлі-түсті сақиналарды салу керек.
      6. Адам денсаулығы мен өміріне ерекше қауіпті заттары бар құбырларды белгілеу үшін, 
сондай-ақ қауіп түрін нақтылау қажет болған кезде, ескертетін түрлі-түсті сақиналарға қоса «
ЕҚЖБ. Дабыл түстері мен қауіпсіздік белгілері» ҚР МЕМСТ СТ 12.4.026-2002 сәйкес қауіпсіздік 
белгілерін қолдану керек.
      7. Құбырмен ағатын заттар әсерінен айыру түстерінің реңкі өзгеретін жағдайларда, құбыр 
қосымша немесе айырым бояуының орнына мәтін немесе сандық жазулар жазып, таңбалау тұстамалары 
арқылы белгіленуі тиіс. Сандық жазбаларда біріншісі сан зат тобын, ал екіншісі – оның топ 
бөлігін көрсетеді.
      8. Құбырдағы заттар ағынының бағытын таңбалау тұстамаларының үшкір ұшымен немесе құбырда 
тікелей салынатын стрелкалармен белгілейді.
Ескертетін түрлі-түсті сақиналар

      1. Газдар мен қышқылдықтарға арналған құбырларды айырым бояуы бойынша ескертетін 
сақиналарды сары түспен бояған кезде, сақиналарда ені кемінде 10 мм-лік қара жиектер болуы тиіс
.
      2. Су құбырларының айырым бояуы бойынша жасыл түсті сақиналарды жасаған кезде, 
сақиналарда ені кемінде 10 мм-лік қара жиектер болуы тиіс.
Тасымалданатын зат қасиеттері
Сигналдық түс
Тез жанғыштық, өртенгіштік және жарылу 
қауіптілігі
Қызыл
Қауіптілік немесе зияндылық (уландырғыштық, 
уыттылық, тұншығуды, термиялық немесе химиялық 
күйіктерді тудыру қабілеттілігі, радиоактивтілік,
жоғары қысым немесе терең вакуум және басқалары)
Сары
Қауіпсіздік немесе бейтараптық
Жасыл
Тасымалданатын зат
Қысым, МПа
Температура оС
Сақына саны
Ыстық су, қаныққан бу
0,1-ден 8-ге дейін
8,0-18,4
>18,4
>120
>120
>120
1
2
3
Шамадан тыс қыздырылған бу
1-22
<3,9
Кез-келген
120-350
350-450
450-660
1
2
3
Жанатын (оның ішінде 
сұйытылған) және активті 
газдар, тұтанғыш және 
жанатын сұйықтықтар
<2,5
2,5-6,4
Кез-келген
-70 –250
250-350 және
-70 –0
350-700
1
2
3
Жанбайтын сұйықтықтар мен 
булар, оқшау газдары
>6,4
6,4-10
-70 –350
350-450 және
-70 –0
1
2
Уландырғыш қасиеттері бар 
өнімдер (күшті әсер ететін
улы заттар мен түтіндейтін
қышқылдардан басқа
Кез-келген
<1,6
>1,6
450-700
-70 –350
-70 –700
3
2
3
Күшті әсер ететін улы 
заттар мен түтіндейтін 
қышқылдардан басқа
Кез-келген
-70 -700
3
      3. Зат түрлі түстермен белгіленетін қатар қасиеттерге ие болған жағдайларда, бірнеше 
түсті сақиналарды салу керек.
      4. Параллель орналасқан коммуникацияларда алдын ала ескертетін сақиналарды бірдей енімен 
және бірдей аралықтармен салу керек.
      5. Құбыр бойынша тасымалданатын заттардың адамдардың денсаулығы мен өміріне және 
кәсіпорын пайдалануына қауіптілік деңгейі бойынша 3-кесте деректеріне сәйкес алдын ала 
ескертетін сақиналардың түрлі санымен белгіленеді.

      6. Алдын ала ескертетін сақиналар ені (d) және жеке топтар арасындағы ара қашықтық 4 
кестеге сәйкес қабылданады.
      4 L кестеде – алдын ала ескертетін сақиналардың орналасқан жерлер арасындағы арақашықтық 
пен d – сақиналар ені мен топтағы жеке сақиналар арасындағы арақашықтық.
      7. Газ өткізетін желілер, оның ішінде атмосфераға, құрамына сәйкес келетін айыратын бояуы
және сәйкес сигналдық түстің ирелең көлденең сызықтары болуы тиіс.
      1. Вакуум құбырларда, айыратын бояудан басқа, «Вакуум» жазбасын беру керек.
Сыртқы диаметр (тоқ айыратын қабымен)
D, мм
L, мм
D, мм
<80
81-160
161-300
>300
2000
3000
4000
6000
40
50
70
100
Магистральдық газ құбырларын
пайдалану қағидаларына  
21-қосымша      
Форма
ГӨА ЦА кіру құбырында қорғаушы торды қарау
АКТІСІ
Станциялық №________ _________ ТКЦ «_________________________» КС
Елді мекен                     Күні
Біз, төменде қол қойғандар:
Бас инженер ______________ ЖӨБ _____________________________________,
              (Тегі А.Ә.)
ГКС бастығы ________________ ЖӨБ
___________________________________,
           (Тегі А.Ә.
ГКС жөндеу бойынша инженер _________ ЖӨБ
___________________________,
                      (Тегі А.Ә.)
қорғау торын тексеру үшін станциялық № ___________ _____________ ТКЦ
«________________________» КС кіру құбырында өтетін тесік-люктің
біздің қатысуымызбен ашылғаны туралы осы актіні жасадық. Қорғау торын
қарау мен тексеру, бөтен заттардың болмауын және қорғау торының
түгендемелік бекіткішін тексеру нәтижесінде мыналар анықталды:
(төменде көрсетілген үлгі нұсқалар және/немесе қарау фактісіне сәйкес
келетін басқа қорытынды мәтін жазылады).
1-нұсқа:
Бөтен заттар, қорғау торының бүлінуі анықталған жоқ. Тор бекітуінің түгендемелік болттары 
тартылған және бекітілген. Қорғау торы қанағаттанарлық жағдайда тұр.
2-нұсқа:
Резеңке тиектеуіш шарлар қалдықтарының ___ грамы; электродтардың ____

дана кесектері; тордың түгендемелік бекіту болттарының ______ данасы;
__________________________ түрінде қорғау тордың бұзылуы анықталды.
3-нұсқа:
Қорғау торы жоқ.
      Лауазымы             қолы
      Лауазымы             қолы
      Лауазымы             қолы
Магистральдық газ құбырларын
пайдалану қағидаларына   
22-қосымша        
Шартты 
диаметр, м
<300
300 – 600
600 – 800
800 – 1000
1000 – 1200
>1200
Қашықтық, м
100
150
200
250
300
350
Магистральдық газ құбырларын
пайдалану қағидаларына  
23-қосымша     
Форма
_________________________________________________
(МТҚ өндірістік бөлімшесінің атауы)
«БЕКІТЕМІН»
______________________
(лауазымы, аты-жөні)
______________________
20___ж. «___» ________
Магистральдық газ құбырының қорғаныс аймағында
жұмыс жүргізуге
РҰҚСАТ
Жұмыс жүргізілетін орын _____________________________________________
(газ құбырының немесе оның құрылысының атауы, техникалық сипаттамасы, км немесе трасса пикеті)
_____________________________________________________________________
Жұмыстың басталуы ____________сағ. 200___ж. «____»___________________

Жұмыстың аяқталуы _____________ сағ. 200___ж. «____»_________________
Өндіруші-мекеме _____________________________________________________
                           (лауазымы, аты-жөні)
Атқарылған жұмыстар:
р/с №
Жұмыстың атауы және орындалу 
сатысы
Жауапты атқарушы 
(лауазымы, 
аты-жөні)
Жұмыстың басталу 
уақыты және күні
Жұмыстың аяқталу 
уақыты және күні
МТҚ өкілдерінің қатысуымен орындалатын жұмыс кезеңдері:
1.___________________________________________________________________
2.___________________________________________________________________
Жұмыс жүргізу кезіндегі қауіпсіздік шаралары (жұмыс жүргізілетін жағдай, басшылыққа алынатын 
нұсқаулықтың сақтық шаралары көрсетілуі керек).
Ескертпе:
1. Жұмыс жүргізу кезінде газ құбыры мен оның құрылысының сақталуына және қауіпсіздік шараларын 
сақтау үшін жауапкершілікті жұмыс жетекшісі алады.
2. Өкілдің қатысуымен жүргізілетін жұмыстарға оны шақыру туралы жазбаша хабарламаны жұмыс 
басталғанға дейін 5 күн ішінде пайдаланушы мекеме жібереді.
3. Рұқсатта көрсетілген мерзім өтіп кеткеннен кейін жұмыс жүргізуге (сатыларына) тыйым салынады
.
Рұқсатты берген _____________________________________________________
                           (лауазымы, аты-жөні)
__________________ 20___ж. «____» ________________
   (қолы)
Рұқсатты алған ______________________________________________________
                      (лауазымы, аты-жөні)
__________________ 20___ж. «____» _______________
    (қолы)
Магистральдық газ құбырларын
пайдалану қағидаларына   
24-қосымша        
Форма
____________________________________             20__ж. «__» _______
(пайдаланушы мекеме, бөлімше, нысан)
КЕПІЛДЕНДІРІЛГЕН ДӘНЕКЕРЛЕНГЕН БІРІКТІРУГЕ АКТ
Біз, отпен жасалатын жұмыстарын жасауға жауапты төменде қол қоюшылар,
_____________________________________________________________________

              (аты-жөні, лауазымы, мекеме)
Деңгейді бүлдірмей бақылаушы маман
(__) ________________________________________________________________
        (аты-жөні, лауазымы, мекеме)
Сонымен бірге, мына құрамдағы дәнекерлеу-монтаждау бригадасы:
Электрдәнекерлеуші-оюшы (бригадир) __________________________________
                                       (аты-жөні, лауазымы, мекеме)
Электрдәнекерлеушілер _______________________________________________
                      (аты-жөні, лауазымы, мекеме, таңба нөмірі)
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Құбырдағы дәнекерленген қоспаға жинау, дәнекерлеу және сапасын бақылау жасалғаны туралы осы 
актіні жасадық _________________________
_____________________________________________________________________
      (кепілдік тораптың атауы мен нақты жалғастырылған жері)
Торапты кесу, жинау, дәнекерлеу бойынша жасалған жұмыстардың жоғары
сапасын және операциялық бақылауды, дәнекерлеуді радиографикалық,
ультрадыбыстық (магнитографиялық) әдістермен бақылауды негізге ала отырып, кепілдік беріледі 
және торап пайдалануға жарамды болып
табылады.
Қосымша: Кепілдендірілген тораптардың орындалу схемасы ______ бет.
ҚОЛ ҚОЙҒАНДАР:
Отпен жасалатын жұмыстарды жүргізуге жауапты
________________________/_________________/
Деңгейді бүлдірмей бақылаушы маман (___)
_______________/________________________/
Жауапты жетекші ___________________________/________________________/
Дәнекерлеу-монтаждау бригадасының мүшелері__________/_______________/
__________________________________/_________________________________/
_________________________________/__________________________________/
Магистральдық газ құбырларын
пайдалану қағидаларына  
25-қосымша       
Форма
«БЕКІТЕМІН»
Мекеменің бас инженері
______________________
20__ж. “___”__________
ҚОЛДАНЫСТАҒЫ МАГИСТРАЛЬДЫҚ ГАЗ ҚҰБЫРЫНДА ОТПЕН ЖАСАЛАТЫН ЖҰМЫСТАРДЫ
ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖОСПАРЫ (КС, ГТС, ГЖС, ГӨС)
1. Нысан мен мекеменің атауы ________________________________________
2. Жұмыс жетекшісі __________________________________________________

3. Отпен жасалатын жұмыс жүргізілетін орын __________________________
4. Уақыт: жұмыстың басталуы _________________________________________
      жұмыстың аяқталуы _____________________________________________
5. Отпен жасалатын жұмыстар мақсаты _________________________________
6. Жұмысты орындау әдісі ____________________________________________
7. Отпен жасалатын жұмыстарды жүргізуге жауапты (аты-жөні, лауазымы)
____________________________________________________________________
8. Отпен жасалатын жұмыстарды дайындауға жауапты (аты-жөні, лауазымы)
____________________________________________________________________
9. Байланысты ұйымдастыруға жауапты (аты-жөні, лауазымы)
____________________________________________________________________
10. Жұмысты орындау кезінде тұтынушыларды газбен қамту
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
11. Жұмыс жасау кезіндегі ілмекті арматураның жағдайы
____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Ескертпе: Ілмекті арматураны отпен жасалатын жұмыс жетекшісінің бұйрығы бойынша ғана, алдын ала
ҮҚО мекемесімен келісіп ашып-жабу керек.
12. Отпен жасалатын жұмыстарды орындау кезінде ілмекті арматураның жағдайы, байланыс құралдары,
уақытша бекіту құрылғыларының, манометрдің, басқа да қажетті бөлшектердің (Жоспарға қосымша) 
орналасқан жері көрсетілген жұмыс учаскесінің схемасы
Ескертпе: Схемадағы нөмірлеу жұмыс учаскесіндегі мәліметпен нақты сәйкес келуі тиіс.
13. Жұмысқа қатысушы қызметкер. Жабдықтар, тетіктер, құрылғылар, байланыс құралдары
№ кезекшілік
Жұмыс орны
Жауапты тұлғаның 
лауазымы, аты-жөні
Бригаданың (
кезекшіліктің) 
сандық құрамын, 
лауазымдарын (
мамандықты) көрсете 
отырып
Автокөлік, тетіктер
, байланыс 
құралдары, 
құрылғылар, саны
1
2
3
4
5
14. Дайындық жұмыстарын жүргізу
№
Шаралардың атауы
Жауапты
1
2
3
1
Нақты мүдделі мекемелерді (жер пайдаланушылар, құбырлардың, 
газ құбырымен бір технологиялық дәлізден өтетін немесе онымен
қиылысатын коммуникациялардың иелері, т.б.), сонымен қатар 
шектес цехтар мен учаскелердің жетекшілерін отпен жасалатын 
жұмыстардың жүргізілетіні туралы хабардар ету
2
Отпен жасалатын жұмыстарға қатысушы барлық қызметкерлерге 
еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі, өрт қауіпсіздігі туралы
нұсқаулық беру, қызметкерлерді отпен жасалатын жұмыстарды 
жасау технологиясымен, құжатты ресімделген отпен жасалатын 
жұмыстар жоспарымен, сызбасымен таныстыру

3
Қорғаушы кезекшіліктерді ұйымдастыру және орналастыру
4
Байланысты ұйымдастыру
5
Қауіпсіздік белгілері мен плакаттарды орналастыру және ілу
6
БӨАжА, телемеханика құралдарын ажырату
7
Электрхимияқорғаныс құралдарын, электрмен қамтуды ажырату
8
Крандардың бастапқы жағдайын, техникалық жағдайын тексеру 
және тығыздағышты арнайы маймен майлау жүйесін толтыру
9
Отпен жасалатын жұмыстарда қолданылатын құбыр, бөлшек, 
ілмекті арматура, электрод, басқа да материалдар мен 
жабдықтардың толық сипаттамасымен материалдық-техникалық 
қамтамасыз ету (МС, ТК, ҚНмЕ, ВҚН және басқа да нормативтік 
құжаттар)
10
13 Жоспарға сәйкес тиісті кезекшіліктерге материал, жабдық 
пен машиналарды, тетіктерді жеткізу
15. Отпен жасалатын жұмыстарды жүргізу мазмұны мен жүйелілігі
№
Шаралар атауы
Күні
Жұмыс уақыты
Жауапты
басталуы
аяқталуы
1
2
3
4
5
6
1
Кезекшіліктер мен байланыстың болуын 
тексеру
2
Технологиялық жүйеліліктегі крандарды
ауыстыру (крандардың ашылу, жабылу 
жүйелілігін көрсету)
3
Жөндеуге жататын учаскедегі газды 
жағу, 100-500 Па (10-50 мм) дейінгі, 
шырақ арқылы (көрсету) U-бейнелі 
манометрді кейін қондыру арқылы (
күшті өлшеу) __________________ (
нақты қондыратын орынды көрсету)
4
Жер және басқа да жұмыстары (
мақсаттық тағайындалуын көрсету)
5
Электрхимияқорғаныс құралдарын өшіру
6
Отпен жасалатын жұмыстарды бастар 
алдында және жүргізу кезінде 
шұңқырдағы газдылықты тексеру. Ауаны 
бақылау мерзімділігі – кем дегенде 30
минуттан кейін
7
Тілінген учаскедегі электр ұстатқышты
кемінде 25 мм (меди бойынша) қиылысқа
орналастыру
8
Жұмыс орнында газ құбырындағы тесікті
5-8 мм бұрғылау, конденсаттың болуын 
тексеру және U – бейнелі манометрді 
орнату

9
Тесікті 5-8 мм диаметрде бітеу және 
технологиялық тесіктер мен люктерді 
кесу
10
Газконденсат пен суды жою
11
Уақытша герметизациялайтын 
құрылғыларды орналастыру (УГҚ)
12
Отпен жасалатын жұмыстарды 
технологиялық жүйелілікте орындау
13
Дәнекерленген тораптарды физикалық 
әдістермен бақылау
14
Газ құбырынан КГҚ-ны алу және 
технологиялық тесіктерді бітеу
15
U-бейнелі манометрлерді ажырату және 
техникалық манометрлерді орнату
16
Газ құбырынан рұқсат етілген ең аз 
шектегі қашықтықта қызметкер мен 
тетіктерді болдырмау (нақты көрсету)
17
Газ құбырының ажыратылған учаскесінен
газды ауа қоспасын шығару, №______ 
кранды №______ шырақ арқылы газды ауа
қоспасын шығара отырып қосу
18
Газды өшіктіру, U-бейнелі манометрді 
қосу және қысымды 100-500 Па (10-50мм
.)-ға дейін жеткізу
19
Технологиялық тесіктерді қайнату (
жамау салу, алдын ала жылыту – 
көрсету керек)
20
Газ құбырынан рұқсат етілген ең аз 
шектегі қашықтықта қызметкер мен 
тетіктерді болдырмау (нақты көрсету)
21
Дәнекерленген тораптарды физикалық 
әдістермен бақылау
22
Оқшаулау жұмыстарын жүргізу
23
Оқшаулау сапасын бақылау
24
Газ құбырының жөнделген учаскесін 
төгу
25
Газ құбырынан рұқсат етілген ең аз 
шектегі қашықтықта қызметкер мен 
механизмді болдырмау (нақты көрсету)
26
Жөнделген учаскеге газ толтыру
27
Жөнделген учаскені іске қосу және 2 
сағат бойы қысыммен сынау
28
Жөнделген учаскеге акт жасау. 
Техникалық қызметкер қолданатын 
атқарушы техникалық құжат пен сызбаға
өзгертулер енгізу

16. Техника қауіпсіздігі және өртке қарсы қауіпсіздік бойынша шаралар
№
Қорғаныс құралдарының атауы
Өткізу уақыты
Жауапты
Ескертпе
1
2
3
4
5
1
Жеке және ұжымдық қорғаныс құралдары:
2
Өртке қарсы құралдар:
3
Дәрігерге дейінгі көмек көрсету 
құралдары:
4
Қауіпсіздікті бақылау аспаптары:
5
Қызудан ажырататын құрылғыларды 
қорғау:
6
Басқалар (брезент жабындылар, су мен 
тамақ бөшкелері, өндірістік санитария
және гигена бөлімшелері, т.б.):
Жоспарды жасаған
_____________________________________________________________________
            (лауазымы, аты-жөні, қолы)
20__ж. «_____»________________
Отпен жасалатын жұмыстарды жүргізу кезінде техника қауіпсіздігі бойынша жасалатын 
шаралардың үлгі тізімі
      1. Отпен жасалатын жұмыстарға жауапты адам қиындығына қарай ТТҚ, бөлімше немесе бөлімнің 
бұйрығымен тағайындалады. Ол жұмыстың жүргізілуін басқаруға, жалпы қауіпсіздік, тәртіп, сапа 
және жеделдікке кіру рұқсаты мен жұмысты ұйымдастыру жоспарына сәйкес жауапкершілік алады.
      2. Отпен жасалатын жұмыстарды жасаушылар 18 жасқа толған, денсаулығының белгіленген 
талаптарға сай келуі, қауіпсіздік әдістері мен орындалған жұмыстарды қабылдауға оқытылған болуы,
тиісті қорғаныс құралдары мен дәрігерге дейінгі көмек көрсету дағдыларын меңгеруі, өз бетімен 
жұмыс жасай алуы, куәлігінің болуы назарға алынады.
      3. Отпен жасалатын жұмыстарға қатысатын жұмысшылар тиісті арнайы киім мен аяқ киім кигені
жөн.
      4. Отпен жасалатын жұмыстар басталмас бұрын отпен жасалатын жұмыстар мен кіру рұқсатында 
көрсетілген дайындық жұмыстары жасалып, отпен жасалатын жұмыстарды жасауға жауапты, цех бастығы
, қызмет бастығы кіру-рұқсатына қол қоюы керек. Қауіпсіздік шаралары мен оның орындалуының 
жеткілікті болуы еңбекті қорғау және өрт қауіпсіздігі мамандарының қолымен расталады.
      5. Отпен жасалатын жұмыстарды ұйымдастыру жоспарын бұл жұмыстарды жүргізу туралы бұйрыққа
қол қойған жетекші бекітеді.
      6. Жұмыс басталар алдында ауысым бастығы (диспетчер) мүдделі мекемелерді (мекеме, цех, 
қызмет) және лауазымды тұлғаларды отпен жасалатын жұмыстардың орны, сипаты мен уақыты туралы 
ескертуі тиіс.
      7. Отпен жасалатын жұмыстарды жүргізу орны қауіпсіз және қолайлы жағдайда дайындалуы тиіс
– жұмыс орнына еркін кіріп-шығу ұйымдастырылып, кесел келтіретін заттар жойылады, бөгде 
тұлғалардың кіруіне жол берілмейді.
      8. Қауіпті аймақ шекарасында газ кету анықталған кезде газдың шығу жылдамдығына 
байланысты ақау шыққан газ құбыры толықтай босатылып, қажетті мөлшердегі қысым азайтылуы керек.
      9. Отпен жасалатын жұмыстар жүргізілетін орынды ажырататын кран тораптарында ілмекті 
арматураны басқаратын, отпен жасалатын жұмыстарды жүргізуге жауапты адамның командасы бойынша 
нұсқаулықтан өткен қызметкер кезекшілікке қойылады.

      10. Отпен жасалатын жұмыстардың орнында кіру рұқсаты мен жұмысты ұйымдастыру жоспарында 
қаралған өрт сөндірудің штаттық құралдары болуы тиіс.
      11. Жұмысты орындау кезінде шектес құбырлардың бүтіндігі қамтамасыз етілуі тиіс. Егер оны
қамтамасыз ету мүмкін болмаса, көрсетілген құбырлар жұмыстан шығарылып, жұмыс басталғанша 
өнімнен босатылады.
      12. Газ құбырын тетіктер көмегімен ашуға және газ кетпеген учаскелердегі қысымды 
төмендетпестен, қолмен оқшаулаудан босатуға рұқсат етіледі, бұл құбыр сипаттамасының беріктігі 
төмендегені туралы куәландыратын басқа да факторларды пайдалану кезінде де жасалады. 
Тетіктердің қозғалмалы бөлігін ашу кезінде ол газ құбырынан кем дегенде 0,5 м қашықтықта өтуі 
тиіс.
      13. Диаметрі 800 мм-ге дейінгі газ құбырында жұмыс кезінде шұңқыр оның әр жағынан кем 
дегенде екі шығатын жері болуы тиіс, 800 мм және одан көп болса – газ құбырының әр жағынан кем 
дегенде төрт шығатын жері болуы тиіс.
      14. Газ құбыры учаскесін шырақ арқылы тазарту керек. Бұл жұмысты тиісті ЖҚҚ-мен қамтылған
адам жасайды. Газ шығарумен айналыспайтын қызметкер техникалық құралды шырақтан кем дегенде 200
м желсіз бағытта шығарып алуы керек. Газ қысымы 100-500 Па-ға дейін төмендетіледі (10-50 мм).
      15. Конденсаттың болмауын тексеру құбырдың жоғары бөлігінен қолды механикалық дрель 
арқылы тесіктен кіргізілген бұрғымен жүргізіледі.
      16. Ацетилді, оттегі және сұйылтылған көмірсутегі газдары бар баллондарды отпен жасалатын
жұмыстардан 10 м-ден алыс орналастыру керек.
      17. Ішкі тұтану қозғалтқыштары мен электр жабдықтары бар арнайы жабдықтар, көлік 
құралдары ұшқын өшіргіш пен жарамды электр жүйесімен қамтылуы тиіс.
      18. Отпен жасалатын жұмыстар орнын газ құбырынан уақытша герметизациялайтын құрылғымен 
ажырату: отпен жасалатын жұмыстар учаскесін уақытша оқшаулау үшін қолданылатын резеңке шар 
немесе алдын ала жағдайын тексеріп алып басқа құрылғылар. УГҚ пайдалану нұсқаулығына сәйкес 
қысымға дейін ауамен толтырылады, техникалық тесіктер мен жұмыс орнының арасына отпен жасалатын
жұмыстар жерінен екі жаққа кем дегенде 8 м қашықтыққа орналастырылады. Орнатылған УГҚ күйіне 
тұрақты бақылау жасау керек.
      19. Диаметрі 300 мм газ құбырларындағы отпен жасалатын жұмыстар кезінде жұмыс орнын 
уақытша балшықты тығындармен ажыратуға рұқсат етіледі.
      20. УГҚ-ны орнату үшін технологиялық тесікті кесу қысымы 100-500 Па газ құбырында 
жүргізіледі.
      21. Газ құбыры жарылған кезде, учаске газдан толық босатылса, тесікті кесер алдында 
жарылыс қаупі бар қоспаны сыйғызу үшін ажыратылған учаске қысымы көп болса 0,1 МПа табиғи 
газбен толтырылады, ол жарылатын жердің екі жағынан беріледі. Газталдағыш бойынша газды 
үрлеуден кейінгі газдағы ауаның құрамы оның көлемінен көп дегенде 2 пайыз болуы керек.
      22. Баламалы түрде оны газбен толтырар алдында жөнделген газ құбырынан газды ауалы 
қоспаны жіберу жүргізіледі.
      23. Отпен жасалатын жұмыстарды жүргізуге жауапты адам кіру рұқсаты мен отпен жасалатын 
жұмыстарды жүргізу жоспарында көзделген жұмысты қауіпсіз жүргізу шарасы алынбаса, жарылыс, өрт 
қаупі бар жағдайдағы қауіпті аймақта жұмыс жасаса, оны тезірек тоқтатуға міндетті. Отпен 
жасалатын жұмыстар, сондай-ақ мынадай жағдайларда тоқтатылады:
      1) газ құбырының ішінде газ тұтанған кезде;
      2) отпен жасалатын жұмыстарды жүргізуге кеселдік келтіретін газ жанулары кезінде;
      3) қауіпті аймақта орналасқан нысанда апатты жағдай орын алса;
      4) отпен жасалатын жұмыстарды орындауда ұйымдастырушылық және ауа-райы жағдайларында 
күтпеген жерден ықпалды өзгерту болған кезде.
      24. Отпен жасалатын жұмыстар анықталған кемшіліктер жойылғасын және газ құбырындағы газ 
қысымы қажетті шекке жеткеннен кейін қалпына келтіріледі.
      25. Жұмыс аяқталған соң газды ауа қоспасын газ құбырының жөнделген учаскесіне ығыстыру 
газ құбыры жұмысы процесінде екі сағат бойы өтпелі қысыммен тексеріледі. Бұл кезде барлық 
қызметкер мен техника қауіпті аймақ шегінен алыста болуы тиіс.

Магистральдық газ құбырыларын
пайдалану қағидаларына    
26-қосымша        
Ордың тереңдігіне байланысты ор еңісінің тіктігі,
топырақ түрі мен оның жағдайы
Топырақ түрлері
Шұңқыр тереңдігі кезінде еңіс тіктігі (биіктігінің салынуына қатысы), (
м) көп болса
1,5
3
5
Үйілген тығыздалмаған
1: 0,67
1: 1
1: 1,25
Құмды және қиыршықты
1: 0,5
1: 1
1: 1
Құмайт
1: 0,25
1: 0,67
1: 0,85
Балшық
1: 0
1: 0,5
1: 0,75
Саз
1: 0
1: 0,25
1: 0,5
Саз және саз сияқты
1: 0
1: 0,5
1: 0,5
      Ескертпе. Топырақтың әр түрі қабаттасқан кезде еңістің тіктігі топырақтың ең әлсіз түрі 
бойынша анықтауға жатады.
Магистральдық газ құбырыларын
пайдалану қағидаларына   
27-қосымша       
Форма
МГҚ ЖӨБ _____________________________________________________________
ГТС _________________________________________________________________
20___ж. «____» ________
ССҚ ревизия жасау және баптау
АКТІСІ
Осы акт № _______ серіппесі бар _______ түрлі № ________ сақтандырғыш
қақпақшаның жөнделгені, қысымдалғаны және үйлесу қысымына реттелгені
туралы жасалды
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Жұмысты _____________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
бригадасы жасады.

Жұмыстар аяқталғаннан кейін қақпақша пломбаланған.
Жұмысты тапсырған:
Жөндеу бригадасының жетекшісі _______________________________________
                                                (Қолы)
ГТС операторы _______________________________________________________
                                                (Қолы)
Жұмысты қабылдаған:
СПҚ қызметінің бастығы ______________________________________________
                                                (Қолы)
Магистральдық газ құбырларын
пайдалану қағидаларына   
28-қосымша       
Қауіпті аймақтар радиусының кестесі
Жұмыс қысымы, 
МПа, (кгс/см2)
2,5 (25)-ден 10(100)-ға дейін жоғары
1,2 (12)-ден 2,5 (25
)-ке дейін жоғары
Шартты диаметр
, мм
300 және 
одан аз
300 - 
600
600 - 
800
800 - 
1000
1000 - 
1200
1200 -
1400
300 және 
одан аз
300-ден 
жоғары
Ең аз қашықтық
(қауіпті 
аймақтар 
радиусы), м
100
150
200
250
300
350
75
100
Магистральдық газ құбырларын
пайдалану қағидаларына  
29-қосымша       
Форма
_____________________________________          20__ж. «__» ______
(пайдаланушы мекеме, бөлімше, нысан)
ТЕХНИКАЛЫҚ ТЕСІКТЕРДІ БІТЕУ
АКТІСІ
Біз, отпен жасалатын жұмыстарды жүргізуге жауапты төменде қол қоюшылар,
_____________________________________________________________________
      (аты-жөні, лауазымы, мекеме)
Деңгейді бүлдірмей бақылаушы маман
(__) ________________________________________________________________
          (аты-жөні, лауазымы, мекеме)
Сонымен бірге мына құрамдағы дәнекерлеу-монтаждау бригадасы:
Электрдәнекерлеуші-оюшы (бригадир) __________________________________
                                  (аты-жөні, лауазымы, мекеме)
Электрдәнекерлеушілер _______________________________________________
                        (аты-жөні, лауазымы, мекеме, таңба нөмірі)

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Газ құбырының __________ км пикетінде технологиялық тесіктерге бітеу
жасалғаны туралы осы актіні жасадық _________________________________
_____________________________________________________________________
       (жамауды қайнату, түтікті қайта қайнату)
Жамау (түтік) мына маркалы құбырдан жасалды _________________________
Жамау (түтік) электродпен жасалды ___________________________________
Дәнекерленген қосылыс бақылау әдісімен бақыланды ____________________
және жарамды болып табылды.
Қосымша: Жамау, түтіктің орналасқан сызбасы
ҚОЛ ҚОЙҒАНДАР:
Отпен жасалатын жұмыстарды жүргізуге жауапты
_________________________________/__________________________________/
Деңгейді бүлдірмей бақылаушы маман (___) _____________/_____________/
Жауапты жетекші ___________________________/________________________/
Дәнекерлеу-монтаждау бригадасының мүшелері____________/_____________/
________________________________/___________________________________/
____-___________________________/___________________________________/
© 2012. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" ШЖҚ РМК