Оқулық «Желілік және жүйелік әкімшілендіру»


  АҚПАРАТ САНЫ. АҚПАРАТ САНЫНЫҢ ӨЛШЕМ



Pdf көрінісі
бет6/193
Дата02.10.2023
өлшемі7,08 Mb.
#112414
түріОқулық
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   193
Байланысты:
aparattandyrudy-tekhnikaly-raldary

1.2. 
АҚПАРАТ САНЫ. АҚПАРАТ САНЫНЫҢ ӨЛШЕМ 
БІРЛІКТЕРІ 
 
 
Техникалық құралдардың көмегімен ақпаратты өңдеген кезде 
информатикада «ақпарат» түсінігіне қатысты белгісіздікті азайту 
шарасы ретінде кең таралған тұрғыны қолдану қолайлы. 
Кез келген өлшемді сандық анықтау үшін өлшем бірлігін таңдап 
алу керек. Ұзындықтың өлшем бірлігі метр, массаныкі - килограмм 
екені белгілі. Ақпарат санының 
бит 
бірлігі үшін белгісіздіктің екі 
есе азайған кезде орын алатын саны қабылданған. 
Компьютерде ақпарат екілік кодпен, яғни алфавиті екі саннан 
тұратын (0 жəне 1) машиналық тілде көрсетілген. Бұл сандар 
негізінде тең ықтималдық күйді білдіреді. екілік разрядтың бірін 
жазған кезде екі мүмкін күйдің (екі санның біреуі) біреуін таңдау 
жүзеге асырылады, яғни белгісіздік екі есеге азаяды. Осыдан бір 
екілік разряд бір бит ақпарат санын тасымалдайтыны келіп шығады. 
Сонымен қатар биттермен берілген ақпарат саны екілік разрядтар 
санына тең. 
Басқа жағынан 

екілік разрядтар көмегімен жазуға болатын əр 
түрлі сандар N саны: 
N = 
2
1

Халықаралық бірліктер жүйесінде (СИ) еселенген бірліктің 
көбейткішіу ретінде коэффициент 10
n
қолданылады, мысалы 

= 3, 
6, 9 болғанда бұл бірліктердің атауларында тиісінше ондық 
қосымшалар қолданылады: кило, мега, гига. Информатикада кең 
қолданылатын ақпарат мөлшерінің өлшем бірлігі 
байт 
болып 
табылады, сонымен қоса 1 байт = 8 бит. 
Ақпарат санының өлшем бірлігінің туындысы мынадай: 
1 кбайт = 2
10
байт = 1 024 байт; 
1 Мбайт = 2
10
кбайт = 1 024 кбайт; 
1 Гигабайт (Гбайт) = 1 024 Мбайт = 2
30
байт = 1 073 741 824 байт. 
Соңғы уақытта өңделетін ақпарат көлемінің артуына 
байланысты бірліктің мынадай туындылары қолданысқа кіруде: 



1
Терабайт (Тбайт) = 1024 Гбайт = 2
40
байт = 1 099 511 627 776 байт; 
1 Петабайт (Пбайт) = 1024 Тбайт = 2
50
байт = 
= 1 125 899 906 842 624 байт. 
Екілік (компьютерлік) ақпараттың өлшеу жүйесінде метрлік 
жүйемен салыстырғанда «кило», «мега» қосымшалары бар бірліктер 
негізгі бірлікті 10
3
= 1 000, 10
6
= 1 000 000 көбейткеннен емес, 2
10

1024, 2
20
= 1 048 576 жəне т.б. көбейткеннен алынатынын назар 
аудару керек. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   193




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет