Оқулық Алматы, 012 Əож 528(075. 8) Кбж 26. 12я73 т 53



Pdf көрінісі
бет226/292
Дата06.10.2023
өлшемі11,51 Mb.
#113253
түріОқулық
1   ...   222   223   224   225   226   227   228   229   ...   292
Байланысты:
tokpanov-kartografia

376
Жарма тəсілі
қоршау, электр желілері сияқты жүріп өту жол-
дарына қатысты алғанда белгілі бір бұрыш түзе орналасқан түзу 
сызықты телімдерді немесе желілі сызықтарды түсіру барысында 
қол данылады. Жергілікті жердегі бір түзудің бойында орналасқан 
көз 
ге көрінетін екі нысанды (нүктені) 
жарма 
дейміз. Жүріп өту 
сызы 
ғының (АВ) бойында орналасқан шекарасы түзу бұрышты 
бола тын түсіруді қажет ететін жарманы табуға болады [10.10-сурет].
Қажетті нүктелердің арасындағы бұрыштарды өлшеу үшін 
горизонтальды жағдайға келтірілген буссольді оңға бұрып, оң 
жақ бағыттағы нүктенің азимуты анықталады. Содан соң, солға 
бұрып, сол жақта бағыттаған нүктенің азимуты анықталады. 
Буссольмен жұмыс істеу кезінде кескінделетін аумақтың шека-
расымен сағат тілінің бағытымен жүріп өтеді. Мұндай жағдайда 
бастапқы жəне соңғы нүктелердің азимутының арасындағы 
белгілі бір тəуелділікті анықтайды. Мысалы, АВ түзуінің азиму-
ты А
1
, ВD түзуінікі А
2
болсын десек, оң жақта жатқан нүктенің 
ішкі бұрышы 
β
болады. Мұндай жағдайда А
2

1
+180º-
1
β
тең. Осыған орай келесі нүктелердің бұрыштары алдында 
анықталған бұрыштарының азимутына тең болады. Алдын-
да өлшенген нүктелердің азимуты мен ішкі бұрыштары белгілі 
болған жағдайда, басқа нүктелердің азимуты мен ішкі бұрышын 
анықтауға болады.
10.10-сурет.
Көз мөлшері түсіру кезінде қолданатын перпендикулярлар 
(А) жəне (Ə) жарма тəсілдері
Бірінші жəне екінші нүктенің азимутымен ішкі бұрыштарын 
өлшеп алып, барлық нүктелердің азимутымен ішкі бұрыштарын 
анықтауға болады.


377
Бірінші жəне екінші нүктенің аралығының азимуты 50
0
20
1

ішкі бұрыштары 
00
1
1
89 00
β
=

00
1
2
113 45
β
=

00
1
3
83 15
β
=

00
1
4
74 00
β
=
үшін азимуттары мен арақашықтықтарын өлшеп, кескінін жердің 
шағын бөлігінің сызбасына түсіру қажет. Буссольды экерді рулет-
каны қолданып, кескіндейтін аумақты жүріп өтеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   222   223   224   225   226   227   228   229   ...   292




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет