Ңг Жоғары оқу орындарының Кауымдастыгы


Ескекаяқты шаяндар отряды - Copepoda



Pdf көрінісі
бет200/250
Дата18.10.2023
өлшемі23,02 Mb.
#117842
1   ...   196   197   198   199   200   201   202   203   ...   250
Байланысты:
Жануар кітап

Ескекаяқты шаяндар отряды - Copepoda
Бұлар тұщы суларда және теңіздерде тіршілік ететін, планктонның 
және су түбі фаунасының ең маңызды және тұрақты құрамы. 
Паразитгік түрлері де бар. Ұзындығы 0,1 мм-ден 3 см-ге дейін, кейбір 
паразит түрлері 30 см-ге дейін. Денелері жақсы сегменттелген: басы 
кеудесінің бірінші сегментімен бірігіп біткен; кеудесі 5, қүрсағы 4 
сегментті, ұшы айырша аналь қалақшасымен аяқталады. Тек 
науплиус көзі дамыған, күрделі көздері жоқ. Антеннулалары ұзын, 
кейде денесінен де ұзын (Diaptomus туысында), планктонды тіршілік 
етуіне байланысты, суда қалқып жүзіп жүреді. Антенналары қысқа.
Кеуде аяқтары екі бұтақты, жалпақ (қалақты), ескекпен ескен 
сияқты қозғалыс жасайды (отрядтың аталуы да осыдан).
Аналығы жұмыртқаларын құрсақ сегментінде, аналь тесігіне 
жабыстырылған екі жұмыртқа қапшығында сақтайды (107-сурет).
Дамуы метаморфозбен өтеді, личинкалары: науплиус, мета- 
науплиус және копеподид.
6000-нан аса түрі бар. Негізгі туыстары: Cyclops, Diaptomus,
20—574
305


ОМЫРТҚАСЫЗДАР ЗООЛОГИЯСЫ
108-cypem.
Ескекаяқты шаяндар (Copepoda) - балықтардың паразиттері: 
I - Lamproglena; II - Lemacocera; III - Achteres; IV - Tracheliaster
Calanus тұщы суларда, теңіздерде планктонның тұрақты құрамы; 
Canthocamptus туысының өкілдері су түбіңде, балшық арасында 
кездеседі. Тұщы суларда ең кең тарағаны 
Cyclops туысының 
өкілдері, олар көптеген су жануарларына, балық шабақтарына қорек 
бола тұрып, сондай-ақ жалпақ таспа құрттардың, риштаның аралық 
иесі болып табылады. Ескекаяқты шаяндардың Lamproglena, Lemaco­
cera, Achteres, Tracheliaster туыстарының өкілдері балықтардың аса 
көп тараған паразиттері. Олардың паразиттік тіршілік етуіне 
байланысты дене пішіні де үлкен өзгерістерге ұшыраған не қапшық 
тәрізді, не өте созылып, ұзарып келген, сегментациясын жоғалтқан, 
тек екі жұмыртқа қапшығының болуы, оларды Copepoda-ның өкілі 
екендігін дәлелдейді (108-сурет).
Ескекаяқты шаяндардың басқа су жануарлары үшін азық қоры 
есебінде аса үлкен маңызы бар және кәсіптік мәні бар бірқатар 
балықтардың, ал Calanus finmarchicus балықтардың және мұртты 
киттердің негізгі қорегі. Сонымен қатар, балықтардың желбе- 
зектерінде паразиттік тіршілік етіп, балық шаруашылығына үлкен 
зиян келтіреді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   196   197   198   199   200   201   202   203   ...   250




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет