әрі өзіне қатынасы қандай болуы керек екендігін әртүрлі түсіну. Ал
ол ф илософияны жасаушылардың субъектілік деңгейін корсетеді.
Сонымен философ ияны ң рухани қьізмет ретіндегі ерекшелігі бар
дүниені бейнелеу ғана емес, ең алдымен болуға тиістіні айқындау
болса, оны ң ақиқатқа қалай қарайтыны, акиқат деп нені түсінетіндігі
де басқаша. Ғылым үшін таи осы сәтте, таи осы қатынаста ақиқат тек
біреу ғана болуы мүмкін. Себебі ол негізінде бар дүниені
бейнелеуі
тиіс. Ф илософ ия бейнелеп кана қоймайды, ол адамның дүниеде бо-
луы ны ң әртүрлі жолдарын туғызуға, айқындауға үмтылады. Ал ол
жолдар әртүрлі болуы мүмкін. Эрине, онды болмауы да мүмкін. Яғни
адамны ң болуы үшін, оны ң дамуы үшін өзіне де, әлемге де онды
жолдар философияда ақиқат жолдар қатарына жатады. Әртүрлі фи-
лософ иялы қ жүйелердегі акикатты ң белгілі түрінің оріс алуы, негізде-
луінің себебі осы. Бүдан шығатын қортынды
- философияда ақикат-
тардың саналуан болуы занды нәрсе.
Бүл әрине, ф илософияны ғылым деп карайтын козқарасқа қай-
шы келеді. Ал ол козқарас қалыитасқан дәстүрдің күшіне сүйенеді.
XX ғасырдағы Баты е ф и лософ и ясы ф и ло со ф и ян ы ғы лы мда
сіңіріи, оны ң өзгеше табиғатын жоғалтып жіберу дәстүрін барынш а
әлсіретті. Өйткені XX ғасыр ғылым жетістіктерімен барынш а кару-
лантан адамны ң адамгершілік, ізгілік, жауапкерш ілік жағынан әлі
жетілмегендігін, ал мүндай
адамның өзіне де, табиғатқа да аса қауіпті
екенін көрсетті.
Адамның адамгершілік, ізгілік жағынан дамуы оны ң ж ан-жақты
карулануынан, дүниедегі нәрсенің бәрін өз мақсатына жетудің күра-
лы ету бағытындағы дамуынан әлдеқайда кешеуілдеп қалған. Осы
кешеуілдеуге аталмыш дәстүрге сай ғылымға шексіз табыну озінің
терең ізін түсірген. Адамның дүниеде болуының бүл да белгілі бір
жолы, оның әлемге белгілі бір қатынасы. Егер адам өз мәнін,
әлем-
деті міндеті мен оры ны н дүниені тек жалмап жүту деп, сол жолға
түссе, ол түбінде онды бола алмайды. Ол сөзсіз адамзаттың өзін ж ал
мап жүтуға алып келеді. Керісінше, ол өзінің универсалдық қабілетін
баска әлеммен неғүрлым үйлесімді әрі жарасымды қатынас жасауға
жүмсай алса, ол қабілет өзін де ж әне әлемді де үнемі қайта жаңғыр-
тып, жасартып отыруға жаралған деп түсінс білсе, ол да дүниеде бо-
лудың басқа, бірақ ақикат жолы.
Ф илософ ияны ң түпкі мәселелері осылар.
Достарыңызбен бөлісу: