Б. Адамбаев апық
жүктеу/скачать 4,19 Mb. Pdf көрінісі
|
adambaev baltabai khalyk danalygy
| н ы ң үстін шаңдатып к е л е жатқан б ү л кім, түге? Е л м і с і ң -
дер, ж аум ы сы ңдар? — Уа, би! Е л десең — елм із, жау десең — жаумыз. Алты қ ы р д ы ң астынан а у л ы ң а ж а я у л а п келетін Б а й ү л ы Ә л ім н ің к е л і н і емес, б із б е н дүрыстап сөйлес! — дейді С ы рым. А қ с у а т т ы ң қ ұ л а ғ ы н а қ а с ы н д а т ү р ғ ан бір жі гі т сы- б ырл а п : — Ө здері он екі аттылы екен, — дейді. — О нд а он екі ата Б а й ұ л ы атқа м ін ге н екен, үштен- төрттен үй-үйге б ө л іп түсіріңдер, — деп Ақ с у а т үйіне кі- ріп кетеді. С ыр ы м екі ж о л д а с ы м е н Ақ с уа т т ы ң үйіне түседі, б і р а қ би ше ші лі п сөйлесе қой ма йд ы. — Би, аты-жөн сүраса отырайық, — дейді Сырым. — Б а л а , м е н ің не аты-жөнімді сүрайсы ң, — дейді А к суат ки с а йы п ж а т ы п . — Е л і м д і сүр а с а ң — Ә лім; Ж ер ім д і сұрасаң — Б ү й ы р ғы н , атымды сүрасаң — Ақсуат, осы е л д і ң ортасындағы бір қ а зы ғы м ы з , а й н а л а м н а н е л кет- пейді, а л д ы м н а н д а у кетпейді. С он д а ілік іздеп от ы р ға н С ыр ы м іле сөйлеп, б ыл а й деген екен: — Би, сөз б ілс ең із, «суатпын» деп мақтанбаңыз, су ж аманы суат, — б а сы н а н с о қ п а қ кетпейді. « Қ а зы қ п ы н » деп м ақт анбаңы з, м ү л і к ж аманы ц а зы қ , б а сы н а н тоқпақ кетпейді. « Б у й ы р ғ ы н » деген ш өп б о ла д ы , жеген м а л тоқ бо ла д ы , қ а у қ а р ы жоқ б о ла д ы . Ә лім б олс а ң , ә л ің д і біл, ад а м ы м н ы ң қ ү н ы н бер! Сонд а ж а м б а с т а п ж а т қ а н Ақ с у а т би басын көтеріп: — С ы ры м б а ла м , с ы р ы ң д ы енді үқтым. Б а й ү л ы н ы ң бір а д а м ы б із д ің жерде ж азым б о л у ы рас еді. Е р д ің қү- ны м ы ң қой, ү л е с е к е л е үй б асы на бір қой. Б і р қ о й д а н 150 Ә л ім н ің үйі к е д е й л е н іп қ а л м а й д ы , жоқтаушысы кезд е сп ей ж үр еді. Жоқтауіиысьі болса, табылмайтын жоқ б о лм а й - ды. Жорта өлтірілген емес, жортуылда б о л ғ а н жазым ғой. Төрелігін. ө зің е бердім, а ғ а ң н ы ң қ ұ н ы н өзің айта ғой! — депті. — М ы ң тоқты бір қ ора қ о й д ы ң бір ж азғы төлі, со н ы м е н м ен де Б а й ұ л ы н байытайын деп к е л ге н ім жоқ. Е л арасы на бүтіниіі-бітімші б о ла й ы н деп келдім . Е ге р б и лік - ті м а ға н б ер с е қіз «Ж орт уы лда б о л ғ а н ж азы м» д ед ің із ғо й , ү ры ны ң қ ұ н ы жарты қүн, е л у қ а р а б олсы н , — дейді Сырым. Осыған екі ж а ғ ы да т оқ т а п «береке тап» деседі. Тиіс- ті малын алып Б а й ұ л ы н ы ң жі гіттері жүрг е лі т ұр ғ а нд а, Ақ суат С ырыммен былай деп қ о ш та с а ды : — Сыры м б а л а м ! « Е л арасы на бүтіниіі-бітімші б о л а й ы н деп к елд ім » дед ің -ау! Б а л а н ы ң екі түрі б олад ы : ү й баласы , ел б аласы . Е л ар а сы н ы ң бүтіндігін о й л а п е л ағасы б о ла й ы н деген б а л а екенсің, мүратыңа жет! Ж о - я ы ң болсы н ! Б ір ін ш і айтқан б и л іг ің екен, әд іл д іг ің үш ін жольіңа нар бастаған тоғыз байлатып қойдьім, б ү д а н б ы л а й сенің ж олың бас тоғыз болсын!.. Сыр ым елу ж ы л қ ы н ы елге айдатыгі, о л ж а с ы н ы ң бас- касын ж о л д а с т а р ы н а үлестіріп, қ а л ы кілем ж а б ы л ғ а н к а р а н арды М а л а й с а р ы қ а р т т ы ң б о са ғ ас ы н а әкеп бай- л ай ды . М а л а й с а р ы С ыр ы м ғ а р аз ы болып қой сойып, қ о н а қ қ ыл ад ы. Сөз а р а сы н д а С ыр ы м ғ а : — Кеуд ең т ол ғ а н бауыр болсын, А р қ а ң қ а р а н а р д ай ж а у ы р болсын. Үйіңнің сыртынан дүбі р кетпесін, Қ ұ л а ғ ы ң н а н сыбыр кетпесін, Ж а с ы ң жетпі ске ж е т п е с і н , — дейді қарт. « Ж а с ы ң же тпі ск е жетпесі н» дегенді С ыр ы м көңі ліне ал ып қ а л а д ы . — жүктеу/скачать 4,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|