М Е Д И Ц И Н А Л ЬЩ М И К Р О БИ О Л О Г И Я
149
ата-анальщтарды 20 жыл жэне одан да кеп уакыт бойы б1р-б1р1мен шагылыстыру аркылы алынган туыстас
гомозиготты ж ануарлардьщ урпагы . М ундай ж ануарлар генетикалы к ж агы н ан б!ркелкц ей ткеш
гомозиготтылык, 100%-га жетюзшедь
Физикалык, химиялык жэне биологиялык факторлардьщ эсершен генотиптщ ф енотипах кершю!
ретщ де вируленттш к касиет жогарылауы да жэне томендеу! де мумкш. ¥ з а к
уакыт бойы бактерияларды
жасанды коректж орталарда дакылдандырганда немесе микробтарды сез!мталдыгы томен жануарлар
организм! аркылы кайта-кайта жуктырып (пассаж) етюзгенде вируленттшж касиет! томендеу! мумюн.
Вируленттш гш толык жогалту генотипшщ езгеру!мен байланысты. Керюшше, микробтарды узак мерз!мде
сез!мталдыгы жогары жануарлар организм!нен кайта-кайта жуктырып етк!згенде, лизогенизациялану
кез!нде,
жэне де мутациялану, рекомбинациялар нэтижес!нде вирулентт!л!кт!ц жогарылауы байкалады.
Вирулентт!л!кт!и осылай езгеру! вакцинальщ штамдар алганда ескер!лед!.
М икробтардьщ ви р у л ен ттЫ п н ж эне к;ау!пт!л!к дэрежес!н ескере отырып барлы к патогенд!
микробтарды 4 топка бвледк олармен жумыс аткару тэрт!б! Денсаулык сактау Министрл!г!н!ц ти!ст!
буйрьщтары жэне нускаулыктарымен регламенттелген. Вирулентт!л!кт!ц ©згеретш! туралы мысал рет!нде
бактериялардын Ь -трансформациялануын, спирохеталарда цисталар туз!лу!н, макроорганизмге тускенде
бактерияларда капсула синтезделуш, иерсенияларда температурага тэуелд! инвазиялык акуыздардыц
синтезделу!н,
сузек таякшасында антиген тузшу!н, индуцибельд!к экзоферменттер пайда болуын жэне
т.б. келт!руге болады.
7.3.1. М икробтардьщ патогендинк ф ак то р л ар ы
Патогенд!л!к факторлар - ол микробтардьщ инфекциялык процесс коздыру кабш етгш пн камтамасыз
етет!н м атер и ал д ы к заттек тер . П а т о ге н д ш ж ф акторларды зер д ел еу патогенд!
м и кр о б тар д ьщ
патогенщздерден жэне кабылдагыш макроорганизмн!ц кабылдамайтыннан кандай айырмашылыктары бар
екенш тус!нуге мумкшдж беред!. Сапрофиттерге Караганда патогенд! микробтар макроорганизмнщ табиги
тоскауылдарын жецу! жэне сол организмде ^ р ш ш к ету! уиин
адгезиялыц, колонизацияпъщ
жэне
инвазиялъщ
касиетке ие болуы керек, ягни макроорганизмн!ц корганыс тоскауылдарын бузып ету, инфекцияныц к!ру
ес!г!нен тыскары жерде макроорганизмнщ ш ю ортасына ену жэне тшдерде таралу, макроорганизмн!ц
ж асу ш асы ¡ш ш е ену (п ен етрац и я) каб!леттш !г! болу керек. С оны м ен катар
агрессивтт,
ягни
м акроорган и зм н щ корган ы с ф акторлары м ен интерф еренцияланаты н агресси н дерд!ц к в м е п м е н
организмн!ц бейспецификалык ж эне спецификалык
реактивтиипн басып тастайтын, соньщ !ш!нде
Достарыңызбен бөлісу: