2. Мәдениет ұғымы және оның мәні



Pdf көрінісі
бет22/82
Дата15.12.2023
өлшемі2,11 Mb.
#138005
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   82
Байланысты:
sihymbaev madeniettanu

«өздігінен жетілген», 
«көп жылдық бір ұрықты өсімдіктер» деп қортынды 
жасады. 
Сурет 2 
Слайд №3 Н.Данилевскийдің
мәдени-тарихи типологиясы
мысырлық
қытайлық
үнділік
еврейлік
гректік
Ассирия-вавилония-финикия
Халдейлік не көне семиттік
Арабтық не жаңа семиттік
римдік
Роман-германдық не европалық
О.Шпенглер «Европаның күйреуі» еңбегінде бірін-бірі 
цикл ретінде ауыстыратын өркениеттердің типтерін атап 
өткен. Ол өркениеттерді «дала гүлдері сияқты мәні бар, 
мақсатсыз өсіп жетіледі» деді. 
Мәдениеттің сегіз типін атап
көрсетеді: 
қытай, 
вавилон, 
мысыр, 
үнді, 
анттикалық/гректік-римдік/немесе аппалондық, араб не 
магиялық, батыс еуропалық не фауст, майя мәдениеті 
(сурет 
3) . Әлі де пайда болу стадиясында 
орыс-сібір мәдениеті деп 
қарастырған
. «
Мәдениеттер тұйық ол өзге құндылықтарды 
қабылдамайды. Батыстық рух пен шығыстық рух арасында 
терең шыңырау бар» - бұл Шпенглердің мәдени-тарихи 
типтерге берген тұжырымдамасы болды.
 
Шпенглер 
типологиясын 
символикалық жүйе
деп айтуға болады. Оның 
пікірінше әр мәдениеттің бастапқы символы бар. 


55 
Слайд №4 О.Шпенглердің мәдени-тарихи
типтері
Вавилон
Майялық
Қытай
Мысыр
Үнді
Антикалық
Грек-рим
апполондық
Арабтық-
магиялық
Батыстық
фаустық
Мәдени – тарихи
процесс
Сурет 3 
А.Тойнби: Өркениеттерде «шақыру» және «жауап» 
ұғымдарына мән береді, әлемдік өркениет ұлт, мемлекет 
ауқымынан кең
(«Постижение истории»). Ол 21 өркениеттік 
типті зерттеп, кейіннен оны 13-ке азайтты. Оның пікірінше, 
қазіргі қоғамда 5 өркениет қатар өмір сүруде: қытай, үнді, 
ислам, орыс және батыс өркениеттері (сурет 4). А.Тойнби 
адамзат бірлігі діндердің болашақта бірігіуі нәтижесінде 
жүзеге асады деген пікірді қолдайды.
П.Сорокин: өркениеттердің біріктіруші мәнін теріске 
шығарып, «супер» жүйелер туралы: 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   82




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет