Курсы оқу құралы



Pdf көрінісі
бет6/97
Дата06.01.2022
өлшемі10,43 Mb.
#14129
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   97
~\а{т)<іт
A + \ Q ( s ) e " 
ds
8


Бұл өрнекке  £)(s) -тің монін қойсақ,
Ф ) = і
х 
joHcJr
\ K{ s , t } e   а 
ds
j" 
1
 )d\ 
J" n( г )


+ \ f ( s ) e   a 
ds.
Мұнда,


j “(T)dr
K( x, t )  = \ K( s , t ) e   a 
ds,
/
x

—J«(rVr
f ( x )  = Aea 
+ ] f ( s ) e   « 
ds
a
белгілеулер енгізсек, онда біз Вольтерраның 2-текті сызықгық
ф )  = \ К(х, t)cp{t)dt + f ( x )
теңдеуін  аламыз.  Осы  эдіспен  (5)  теңдеуін  Фредгольмнің  2-текті  сызықтық 
интегралдық теңдеуіне келтіруге болады.
§1.2. Интегралдық теқдеуге келтірілген есептер
1.  Абель  есебі. 
вертикаль  жазыктығында  материалдық  нүкте  өзінің
ауырлық күші  әсерінен қисық сызық бойымен қозғалады.  Берілген  f { y ) - t   уақыт- 
та  дене  алғашқы  жылдамдықсыз  ординатасы  у   болтан  нүктеден  £  осіне  жететін 
қисық  сызықты  табу  керек.  Қозғалатын  нүктенің  жылдамдығының  абсолютгі 
шамасы:  v = yj2g(y -  rj).
Егер  a  = a(rj)  арқылы  белгісіз  қисықтың  ( £ ,//)   нүктесіне  жүргізілген  жана- 
маның  £  осімен жасайтын бұрышын белгілесек, онда
drj  _
~di ~
J 2 g ( y - r j ) s m a
шамасы жылдамдықгың  ij  oci бойынша құраушысы болады. Соңғы тең діктен
drj
dt =
J 2 g ( y - r j ) s i n a
Мұны  0-ден  у  -ке  дейін  интегралдап,  эрі 
= 
біз Абель теңцеуін аламыз:
деп  белплесек,  онда
9


i  p ^ L drj -  -< Д ~gf{y\ 
Ч У - Ч
Егер  бұл  өрнектен  (f{y)  функциясын  анықтасақ,  онда  іздеген  қисық  сызықты
1
табу  қиын  емес.  (р{ц\
sin a{rj)
теңдігінен  77 = ij/{a)  екенін  анықтаймыз.  Содан
кейін  n'(^) = ^ l  = tga  болғандықтан,  cU;  = 
 
Бұл  өрнекті  инте-
d% 

t g a  
t g a
гралдап,  8 -   f ^  ^  d a  = ц/ ,(#)  екенін  анықтаймыз.  Сонымен,  анықтайтын  сызық 
tga
8,  = \j/x{a),rj = у/2{а)  параметрлік тендеулерімен беріледі екен.
2. 
Шектің  тербелуі.  Ұзындығы  і   серпімді  (2-сурет)  шек  тыныштық  кезінде 
Ох  осіндегі  ОА  кесіндісімен  дэл  келсін.  Шектің  шекаралары  О  мен  А  нүкте- 
лерінде  бекітілген.  Т  шектің  керілу  күші.  Шекке  х -  8,  болатындай  В  нүктесінде 
вертикаль  Р  күші  эсер  етсін.  Бұл  күштің  әсерінен  ОА  шегі  ОВхА  сынық  сызығы 
түрін  қабылдайды.  Сонда  ВВ]  =   шамасын  ОВ -мен  жэне  В А -мен  салыстырғанда 
өте  аз  шама деп  қарастырамыз.  Тепе-теңцік заңының  шарты  бойынша шығатыны: 
Т sin  + Т sin р  -  р .  8 -ның өте аз шама екенін ескерсек,
олай болса, алдыңғы шарт

■  а 
8 
s i n s i n / ? « - ---
j  8  _|_ j   8

t - z
түрінде жазылады.  Бұл соңғы өрнектен  8(<%)= р  ^
• V
Абсциссасы  х-ке  тең  С  нүктесіндегі  шектің  иілуін  у(х)  арқылы  белгілейік. 
х < £  болсын.  AОСС,  жэне  AОВВ,  үқсастығынан
У(х)
У   y ( x ) = ^ )  = (L
^
P y o < x < i
Tl
10


Дол осылай  х > £  болса, онда
У(х) = — Т* ^ р,  £ < х < / .
Сонымен  у(х) = pG(x,d;),  мұнда,
G(x,%) =
* ( / - £ )
77
TI
0 < x < £, 
£ < x < /
Грин  функциясы  деп  аталады.  Бұл  өрнектен  G(x,^) = G(^,x)  екенін  оңай 
көруге  болады.  Егер  шектің  барлық  нүктелеріне  сызықтық  тығыздығы  p(d)  үзі- 
ліссіз таралған  күш осер етсе, онда шектің иілуі
y ( x ) = \ p ( £ ) G ( x tg)dg 
(6)
0
өрнекпен анықталды.
Мына есептерді қарастыралық.
а)  Шектің  иілуі  у  = / ( х )   болғанда  оған  осер  етуші  күштің  /?(£)  тығыздығын 
табу керек болсын. Сонда Фредгольмнің  1-текті
I G ( x ,g )p (£ ) d £  = f ( x )
0
тендеуін  шешуге  келеміз,  яғни  бұл  тендеуден  белгісіз  /?(£)-ді  тапсақ,  есеп  ше- 
шілген болады.
о) 
Шекке уақыт өткен  сайын  өзгеріп  түратын  абсциссасы  d;  болатын  нүктеде 
тығыздығы  p(d;)smcot  болатын  күш  осер  етсін.  Бүл  күштің  осерінен  шек  қозға- 
лысқа  түседі.  Ол  y ( x )  = cp{x)s\r\cot  периодты  тербеліспен  қозғалсын.  Ол  кезде  уа-
қыттың  t  мезетте  шектің  Д£  бөлігіне  жоғарыдағы  күштен  басқа  - / ?( £) —
=
d v
р(%)(р(%)со2 sin cod,  инерция күші  осер етеді.  Сондықтан (6) тендік 
ср(х) sin cot = J G(x, Z)\p{£) sin cot + ®2/KfM £)sinо
түрінде жазылады.  Міне, бүл өрнектен
11


(p{x) = со2 \K{x,Z)(p{Z)d% + f { x ) ,
о
яғни  (p{x) -ке қатысты, Фредгольмнің 2-текті интегралдық тендеуі алынды, мұнда,
К ( х , ^ )  = p(x)G(x,J;), f ( x )  = \Gix,%)pi%)d%.
о


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   97




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет