Курсы оқу құралы


§1.3. Дифференциалдық тендеулер үшін Коши



Pdf көрінісі
бет7/97
Дата06.01.2022
өлшемі10,43 Mb.
#14129
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   97
§1.3. Дифференциалдық тендеулер үшін Коши 
есебі мен шекаралық есептерді шешуді интегралдық тендеуге келтіру
Бұл  параграфта  біз  дифференциалдық  жэне  интегралдық  тендеулер  арасын- 
дағы байланысты көрсетеміз.
1) 
Кәдуілгі  дифференциалдық  тендеу  үшін  Коши  есебін  шешу  Вольтер- 
раның  интегралдық  теңдеуіне  келтіріледі.  1-ретті  кэдуілгі  дифференциалдық 
тендеу  у'(х) — f i x , y i x ) )   үшін бастапқы шарт  у(х 0) = у 0  берілсін.
у  — у(х)  функциясы  осы  Коши  есебінің  шешімі  делік.  Оны  тендеуге  қойып, 
алынған тепе-тендікті х0 -ден х-ке дейін интегралдап,
х
УІ*) = Уо +  j f i s , y i s ) ) d s
х0
интегралдық теңдеуін  аламыз.  Мүның шешімі у(х) функциясы  берілген  есептің де 
шешімі екенін тексеру қиын емес.
Коэффициенттері  үзіліссіз  функциялар  болатын  n-ретті  сызықтық дифферен- 
циялдық  тендеу  үшін  Коши  есебін  шешу  де  2-текті  Вольтерраның  интегралдық 
тендеуін  шешуге  келтіріледі.  Бұл  жағдайды  мына  2-ретті  тендеу  үшін  қарастыра- 
мыз:  у \ х )  + р  і х ) у \ х )  + а2 (х)у(х) = Д х )   теңдеуі  үшін  у (х 0) = у 0 ,  / ( х 0) =   у,  бас-
тапқы  шарттары  берілсін.  Бүл  есепте  у \ х )  = (р{х)  деп  белгілеп,  одан  кейін  тең- 
дікті бастапқы шарттарды пайдаланып интегралдау нэтижесінде
У'(х) = Ух  +  J^Cs)ds,y(x) = y 0+ y ,x  +  \ds\(pisx)dsx = у 0+ у 1х +   j ( x -  s)(pis)ds
х0 
х0
 
■*<> 

тендеуін аламыз. Ал соңғы өрнектерді пайдаланып, берілген теңдеуден
<р(х)+ J К  ix,s)(pis)ds=f іх)

Вольтерраның 2-текті интегралдық теңдеуін аламыз,  мұндағы,
Ar(x,i) = a,(x) + a ; (x)(x-.v),  f ( x )  = / „ ( х ) - у , а , ( х ) - ( л  + у хх)ап(х).
12


Мысалы, 
у   (х) + х~у (х) + хү(х) - 1  —4 х 2 
дифференциалдық 
теңдеуінің 
АО) = 0 ^  У (0) —  2  бастапқы  шарттарын  қамағаттандыратын  шешімін табу керек.
Осы  Коши  есебін  интегралдық  теидеумен  алмастырайық.  Ол  үшін  белгісіз 
у(х)  функциясының  2-рстті  туындысын  жаңа  белгісіз  (р(х)  аркылы 
ф(х)
деп  белгілесек,  одан  кейін  бұл  өрнектің екі  жағын да 0-ден  х-ке дейін  интегралдап 
жэне бастапқы  шарттарды ескеріп,
У’(х) = I (p(s)ds -  2, у(х) = - 2 х  + }(.v - s)(p{s)ds
О 
о
өрнектерін аламыз.  Бұл соңғы үш өрнекті теңдеуге қойсақ,
д
(р{х) = 1 + J {2x2-xs)(p{s)ds
0
интегралдық теңдеуін аламыз.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   97




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет