10-суретте іс-рекеттегі зерттеудің басқа процесіне кіретін кезеңдерді суреттейтін
61
мысал келтірілген. Бұл мысалда сыныптағы іс-әрекеттегі зерттеуді орта мектептің
жаратылыстану пәнінің мұғалімі жүргізді.
Зерттеуді оның мектебінде жаратылыстану қалай оқытылғанына наразы болған орта
мектептің жаратылыстану пәнінің мұғалімі бастады. Ол оқытудың негізгі тәсілдері оқу
бағдарламасының мүмкіндіктерін тарылтады және ғылымды бірқатар фактілерге
айналдырады деп сенді. Ол "Ғылым қалай жұмыс істейді" деп аталатын жаңа тәсілді
біріктіре отырып, өзінің оқыту әдістемесін жетілдіргісі келді. Оқу жоспарының жобасы
үшін бұл мақсат өте қолайлы болды, бірақ зерттеу мақсаты ретінде ол тым жалпыланған.
Бастапқыда мұғалім өз зерттеуінің мақсатын нақтылап, оқушыларға дәлелдер келтіруге
көмектескенге дейін оны тарылтуға мәжбүр болды.
Келесі кезең оқушыларға жаратылыстану оқу бағдарламасындағы күрделі, даулы
мәселелер туралы ойлау кезінде қолдануға болатын әртүрлі ойлау тәсілдерін түсінуге
көмектесу үшін әріптестерінің не істеп жатқанын анықтау мақсатында сыныпта одан әрі
зерттеуді қамтыды. Мұғалім сондай-ақ, әріптестерінен сабаққа деген көзқарасын
байқауды сұрады, ол өз сабақтарында оқушылармен кеңесті. Бұл кезеңде мұғалім осы
тақырып бойынша әдебиетте жарияланған әртүрлі мақалалармен танысып, оларды тек
жаратылыстану кафедрасында ғана емес, әріптестерімен талқылау арқылы даулы
мәселелерді қалай оқыту керектігі туралы білімдерін кеңейту пайдалы деп тапты.
Нәтижесінде, мұғалім жаратылыстану сабақтарында дәлел келтірмес бұрын өзінің
қызығушылықтарын тарылтып, оқушылардың проблемалары ол оқытатын пәннің күрделі
контекстіне қатысты мәселелерді қалай талдауға болатындығын білмеген жағдайда
нашарлауы мүмкін деген шешімге келді. Әдебиетті зерттеу және оның тікелей
кафедрасынан тыс жерде әріптестерімен талқылау шешуші әсер етті және оған бастапқы
мәселені қайта құруға көмектесті.
13-сурет. Іс-әрекеттегі зерттеу циклі
Достарыңызбен бөлісу: