М. Х. Дулати атындағы Тарму-дің Ғылыми кеңесінің шешімімен баспаға ұсынылған

ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫ ТОПОНИМДЕРІ

З. ҚҰЛАМАНОВА

728

729

жасалғаны белгілі, сонда бұл ауылда бидай өсірілгендіктен «зерносовхоз» деп 

атап кеткен. Бұл атауларды сол жердегі жергілікті халықтар өздері қойып, өздері 

солай атаған. 

Юбилейный ауылында ең алғаш рет 1955 ж.  9тамызында «Киевская» көшесі 

аш ылды. Оның Киевская деп аталуының себебі, сол көшеде тұрған адамдардың 

барлығы Украинадан көшіп келгендер болған. Кейіннен ауылда бірнеше кө ше лер 

пайда болады. Олар мыналар: Киевская, Алма-Атинская, Комсомольская, Абай, 

Октябрьская,  Юбилейное,  соңғы  ашылған  көше  Шевченко  мен  Молодежная 

көшелері. 

1993  ж.  ауылдық  кеңестің  шешімімен  Подгорное  ауылы  қайтадан  байырғы 

атымен – Құмарық болып аталды. Жері құмдақ, су ұзаққа ақпайды, құмға сіңіп 

ке те береді. Бұл жердің құмды болуына байланысты Құмарық аталған. Құмарық 

ауылы шығысында Көгершін ауылымен, батысында Жарлысу ауылымен шек те-

седі. 

Кеңес дəуірі кездегі ойконимиканың бір ерекшелігі шетелдік револю цио нер-

лердің, ғалымдардың жəне т.б. есімдерін қою болды: им. К. Маркса, Р. Люксем-

бурга, Пастера жəне т.б. 

Еліміз тəуелсіздігін алғаннан кейін күшпенен тарих шаңының астында қал-

ған, ұмыт болып кете жаздаған ойконимикалық атауларды қалпына келтіру үр дісі 

басталды. Дегенмен, біраз атаулардың əлі сол күйінде қалуы империялық пси-

хологияның, оның өкілдерінің санасында (диаспорада) əлі де болса ескі са ры н-

ның  қалғанын  көрсетеді.  Мысалы,  Гродиково,  Бурнооктябрьская,  Юбилейное, 

Пригородное, Политотдел, Гранитогорск, Гвардейский жəне т.б. 

Титулды ұлттың тарихы, оның мақтанышы, рухы, қуанышы, олардың өзегі – 

жері мен суына, тауына, өзен-көліне т.б. қойылған аттар. Олар қазақ халқының 

тарихи жады, ал ол оны отансүйгіштікке баулиды. 

Кузьменко – Меркі ауданы, бірақ бертін келе, яғни еліміздің «егеменді ел» ата-

ғын алғаннан кейін, бұл атаулар халықтың елеулі ұлдарының есімімен жəне көне, 

тарихи ұмытыла бастаған есімдерімен қойыла алмастырылды. Ендігі жерде кар-

тамыздан  өз  тілімізге  жатық  атауларды  оқуға  толық  мүмкіндігіміз  туды  де ген 

сөз. Сондай-ақ жоғарыда аталған Кузьменко ауылдық кеңестің атауы Қабылбек 

Сарымолдаев  есімімен  алмастырылды  (Меркі  ауд.).  Сонымен  қатар,  Жамбыл 

облысының  Байзақ  ауданының  орталығы  бұрын  Михайловка  деп  аталса,  бұл 

күнде  Сарыкемер  деген  атпен  танылды.  Ал  бұрынғы  Луговой – Т.  Рысқұлов 

ауданының орталығы, бұл күнде көне атауымен Құлан деп аталады. 

Сонымен орыс тілінен енген ойконимдердің басқа араб, парсы тілдерінен ен-

ген ой конимдерден айырмашылықтары бар екендігі байқалады. Жұмысымыздың 

орыс тілді лексикалық қабатында Кеңес дəуіріне дейінгі жəне кейінгі ой ко ним-

дер ді тұтас қарастырдық. 

Қорыта айтсақ, Жамбыл облысының ойконимиясы өзіне ғана тəн стра ти гра-

фия  лық ерекшеліктерге ие. Əрбір лексикалық қабаттар бірден қалыптаспай, осы 

ай  мақтың  саяси-əлеуметтік  қарым-қатынасы,  тарихи  кезеңдері  мен  иірім де рін 

ба сынан кешкендігінің дəлелі болып табылады. 

р/с Бұрынғы атауы

03. ХІІ. 1911 ж. 

атауы

Болыстардан

құрылған

1

1 ауыл

Федоровский

Биликол волост. 

2

4, 9 ауыл

Евгеньевский

Куюк, Чокпак

3

4, 1 ауыл

Стольпинский

Чокпак, Карабастау

4

4 ауыл

Яснополянская

Чокпак

5

4, 9 ауыл

Кастальевского

Чокпак

6

3 ауыл

Филипповского

Чокпак

7

1, 4 ауыл

Любимого

Биликол, Карабастау

8

4, 1 ауыл

Людмиловского

Чокпак, Биликол

9

9;1, 4 ауыл

Терса (Теріс) 

Чокпак, Карабастау

10

3, бывшей 

станций Куюк

Неполивного

Чокпак, и бывшей 

почтовой станций Куюк

11 7 ауыл

Бокатея

Ассинской волости

12 1 ауыл

Кос-Мурати

Карабастау

АЙМАҚ ОЙКОНИМДЕРІНІҢ 

МАҒЫНАЛЫҚ ТОПТАРЫ

Қандай да бір ел яки аймақ болсын, ондағы жер-су аттарының өзіне тəн сыр-

сипаты оның пайда болу, жасалу заңдылықтарында аз да болса өзіндік ерек ше-

лік тер байқалып отырады. 

Облысымыздағы  ойконимдердің  лексика-семантикалық  құрамы  да  əр  алу-

ан. Жер аттары қоғамдық дамудың сипатына қарай өзгеріп отырған. Жергілікті 

халық өздері мекендеген, көшіп-қонып жүрген жердің бет-бедеріне, судың ащы-

тұщылығына,  көлемі  мен  ағысына,  табиғатына,  жалпы  олардың  алуан  түрлі 

қасиеттері мен белгілеріне орай ат (оним) қойып отырған. Сондықтан да ондай 

атаулар белгілі бір мəн-мағынаға ие. Олай болса, ойконимдерді семантикалық 

тұрғыдан зерттеудің мəні де айрықша. 

Ойконимдердің  семантикасы  аталып  отырған  белгілі  бір  объект  жайында 

тиісті  дəрежеде  мағлұмат  беріп  қана  қоймай,  сол  жерге  адамның  қатыстығын 

да көрсетіп, білдіріп отырады. Сондықтан ойконимдер семантикасының қыры 

мен  сырының  егжей-тегжейін  жан-жақты,  терең  де  мазмұнды  етіп  айқындап, 

анықтай түсуде кеңінен қолданылатын аталмыш əдістің ең басты жолы – лексика-

семантикалық классификация болып табылады. Ол арқылы ойконимдерді алуан 

түрлі семантикалық топқа бөліп саралауға болады. 

Соңғы жылдар ішінде топонимдерді лексика-семантикалық тұрғыдан талдау 

жөнінде біраз еңбектер жарық көрді. Ол еңбектерді толықтырған, жаңадан ой-пі-

кір айтқан тың зерттеулер саны да көбейіп отыр. 

ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫ ТОПОНИМДЕРІ

З. ҚҰЛАМАНОВА

730

731

Ойконимдердің зерттеу жұмыстарында географиялық атауларды топқа бөлу 

олар дың аталу тұрғысынан қаралады. Бұл жөнінде В.А. Никонов еңбегінде [30. 

37б.] топонимдерді зерттеуде үш түрлі семантикалық типке:

а) географиялық объектілердің белгісіне;

б) объектінің қай аймаққа тəндігіне;

в) арнайы қойылған атауларға қарай деп бөліп қарастырған. 

Көрнекті  топонимист  А.  В.  Суперанскаяның  пікірі  бойынша,  топонимдер 

классификациясы есімдердің лингвистикалық жəне экстралингвистикалық сипа-

тына қарай ғана жасалу керек. 

Орыс топонимистері Э.Г. Беккер, А.И. Яценко өздерінің еңбектеріндегі клас-

сификацияны В.В. Топоров, О. Н. Трубачев классификациясы [36. 214б.] негізіне 

сүйене жасаған. Алайда А.И. Рудных өзінің «Гидронимикадағы семантикалық 

модельдер» (1972) атты мақаласында В.А. Никоновтың семантикалық класси-

фикациясына сын көзбен қарай отырып, қосылмайтын жақтарын да ашық ай-

тады. Оның пікірінше, «Топонимдерді семантикалық белгілеріне қарай топтау 

– қандай да бір атаудың қашан пайда болғанын, белгілі бір тарихын анықтауға 

жəрдем етеді», – дейді. 

Түркі  топонимиясын  семантикалық  жағынан  топтастыру  А.  Əбдірахманов, 

Т. Жанұзақ, Қ. Қоңқабаев, О.А. Сұлтаньяев, Е. Керімбаев, Қ. Рысберген, А.А. Ка-

малов, О.Т. Молчанова, Б. Бияров, Б. Тлеубердиев, Ұ. Ержанова т.б. ғалымдар 

еңбектерінде орын алады. Мəселен, А. Əбдірахманов қазақ тілді топонимдерді 

лексикалық  тұрғыдан  классификациялап  (жіктемелеп),  оларды 14 түрге  топ-

тап, лингвистикалық талдау жасады. Бүгінгі ономастика ғылымында кездесетін 

топтастырулар  ғалымның  аталмыш  классификациясынан  көп  алшақтап  кете 

алмайды.  Ғалымдар  топонимдерді  классификациялауында  түрлі  прин цип-

терді  басшылыққа  алады.  Дегенмен  ойконимдердің  лингвистикалық  жəне 

экс тралингвистикалық  сипатын  ескерген  жөн.  Ономастикалық  топтастыру 

Қазақстанның көптеген аймақтарының топонимикалық жүйесін зерттеуге негіз 

болады.  Т.  Жанұзақ: «Қазақ  топонимикасындағы  лексика-семантикалық  клас-

сификацияларға  назар  аударуының  ең  басты  мəні  топонимдерді  лексикалық 

тұрғыдан топқа бөле отырып, мəн – мағынасын ашу, олардың адамның іс-əрекет, 

тұрмысы, қоғамдық өмірмен байланысын анықтап білу болып табылады», – [31] 

деп қазақ ономастикасы алдындағы міндетін түйіндеп кетеді. 

Сондықтан да біз, жоғарыда аттары аталған еліміздегі көрнекті ғалымдардың 

тео риялық  еңбектерін  зерделей  отырып,  ойконимдерді  лексика-семантикалық 

тұрғыдан  топтастыру  жасаудың  қажеттігін  байқадық.  Алдымен  қоршаған 

ортаның физикалық-географиялық қасиетін көрсететін ойконимдерге байланыс-

ты атаулардың мəн-мағынасына мүмкіндігімізше толығырақ тоқталамыз. 

Əрбір халықтың, ұлттың өзге де ерекшеліктері, мəдениеті, дəстүрі cаяси са-

на сына байланысты ойконимдерді семантикалық топқа бөлуге болады. Сон дай-

ақ топтауға келмесе де, кейбір атаулардың бірен-саран болса да, оның өзіндік 

этномəдени жəне кумулятивтік қызметінің маңызы баршылық. 

Жамбыл  облысы  ойконимдері  де  басқа  облыстар  ойконимдері  сияқты 

қоғамдық дамудың сипатына қарай өзгеріп, жаңарып отырған. Жергілікті халық 

өздері мекендеген жердің, қоршаған ортаның бет-бедеріне, түрлі қасиеттеріне, 

белгілеріне, болған тарихи оқиғалар мен жаңалықтарға, іс-əрекеттерге сай атаған. 

Қазақ тіліндегі ойконимдер мағынасы жағынан сан алуан болып келеді. 

О.Т.  Молчанованың  зерттеулерінде  жалқы  есімдердің  қалыптасуына  негіз 

бола тын бірнеше (тілдік, тəжірибе, жеке жəне жалпы психология, қоғамның маң-

ызы, сыртқы жағдай) факторларды [85. 73-79б.] көрсетеді. Кез келген атаудың 

пайда болуы стихиялы түрде қалыптасып, қоғамдық құбылыстар арқылы жүзеге 

асады. Сонымен Жамбыл облысы ойконимдерін алдымен үлкен екі топқа бөліп 

қарастырамыз: 

1. Қоршаған ортаның физика-географиялық қасиетін көрсететін ойконимдер; 

2. Адамдардың іс-əрекет, тұрмысы, этномəдениетін, қоғамдық өмірін көр се те-

тін ойконимдер. 

Жұмысымызды зерттеу барысында ойкомиканың тірегі – тіл, философия, эт-

нография, тарих, географияны бір-біріне орайлас зерттеу қажеттілігі байқалады. 

Кез  келген  атауды  тереңірек  зерттеп,  оның  қандай  мағына  беретіндігі,  нені 

аңғартатындығы жəне не себепті осылай атағандығы, қай тілден енгендігі т.б. сол 

сияқты мəcелелерді анықтауда міндетті түрде осы бағыттарда зерттейміз. 

Ойконимдер  құрамындағы  сан  жағынан  молы  да,  лексикалық  құрамы  жа-

ғынан алуан салалысы да қоршаған ортаның физикалық-географиялық қа сие тін 

көрсететін географиялық атаулар болып саналады. Ойконимдерді ішінара жік-

тегенімізде: табиғат көрінісі мен ауа райының құбылысына, жер бетінің бет-бе-

деріне,  өсімдіктер,  жан-жануарлар  атауларына,  сонымен  қатар  этнонимдерге, 

антропонимдерге байланысты жəне түр-түс пен сан есім сөздерімен байланы-

стырыла қой ылған ой конимдер деп бөлеміз. 

Географиялық ортаның ономастиконға деген əсері – үздіксіз əсер етуші фак-

тор,  сондай-ақ  əр  халықтың  атауларында  оның  мəдениетінің  қалыптасуына 

қоршаған  ортаның  жанама  əсері  болады.  Жамбыл  облысы  ойконимдерінің 

се мантикалық  классификациясының,  ономастика  ғылымының  дамуына  ор-

ай, əрбір ойконимнің нақтылы, дəл, сол мерзімде антропонимнің, этно ним нің, 

гидронимнің, оронимнің, фитонимнің, зоонимнің т.б. онимдік топ тар дың қа ты-

суымен  пайда  болатыны  белгілі.  Сондықтан  да  жұмысымызда  ойко ним дердің 

осы классификациялануын (жіктелуін) жəне өзімізді қоршаған ортаның та биғи, 

əлеуметтік ерекшеліктерін басшылыққа аламыз. 

Ойконимдерді  семантикалық  жақтан  классификациялағанымызда  олардың 

өзіндік ерекшеліктеріне қарай, елді мекен болып, тұрақ болып есептелетіндіктен, 

мұндағы ең шешуші фактор – адам. Сондықтан кез келген оним адам факторына 

қатысты қойылып отырған. 

1. Антропонимдерге қатысты қойылған Жамбыл облысы антропо ой ко ним де-

рін төмендегіше топтауға тура келеді. Өйткені, жинақталған елді мекен атаулары 

облыс тарихындағы болған, əр түрлі кезеңдерге жататын батыр, қолбасшы, əс-

кери қызметкер, би, болыс, орыс мұжықтары, революционер, Ұлы Отан соғысы 

ба тыры, ақын, қоғам қайраткері жəне т.б. тұлғалар есімдерімен аталады. Мұны 

біз төмендегіше топтап көрсетуге тырыстық. 

ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫ ТОПОНИМДЕРІ

З. ҚҰЛАМАНОВА

732

733

а) Біздің дəуіріміздің VІ-VІІ ғғ. дулат тайпасының атасы – Бəйдібек, Х ғ. өмір 

сүр ген Айша-Бибі т.б. есімдеріне қойылған антропоойконимдер. Бұл есімдер өте 

ерте көне дəуірге жататындықтан археоантропоойконимдер немесе палеоан тро-

поойконимдер деп аталады. 

ə)  Қазақ  халқының  ұлт-азаттық  көтерілісін  басқарған  тұлғалар:  Амангелді, 

Ақкөз батыр, Жиембет ақын есімдеріне қойылған антропоойконимдер. 

б)  Қоқан  хандығына  қарсы  көтеріліске  шыққан  тұлғалар  есімдері:  Байзақ 

датқа, Сыпатай, Бөлтірік шешен, Есей би, Көшек батыр, Оразалы батыр, Рысбек 

ба тыр, Шоқай датқа есімдеріне қойылған антропоойконимдер. 

в) Қазақ – жоңғар соғысына қатысқан батырлар мен ХІХ ғ. ортасында өмір 

сүрген  тұлғалар:  Өтеген  батыр,  Бұлар  батыр,  Жауғаш  батыр,  Сеңкібай  батыр, 

Төле би, Əбілхайыр, Мəдімар, Биназар есімдеріне қойылған антропоойконим-

дер. 

г)  Коммунистік  идеологияның  негізін  қалаған  қайраткерлер:  К.  Маркс,  Эн-

гельс, Ленин, Тельман т.б. есімдеріне қойылған антропоойконимдер. 

ғ) Қызыл империя, партия, өкімет, кеңес қайраткерлері: Сталин, Фрунзе, Фур-

мановка, Буденов, Чапаев, Ворошилов, Свердлов, Куйбышев, Калинин, Киров, 

Вознесенский,  Мирзоян,  Т.  Рысқұлов,  Байқадам  Қашқынбаев,  Масанчи  т.б. 

есімдерге байланысты қойылған антропоойконимдер. 

д)  Қазақ  халқының  ақын,  жазушы,  журналист,  совет-партия  қайраткерлері: 

Абай,  Жамбыл,  Қонаев,  Қылышбай,  Балуан  Шолақ,  Кенен,  Ə.  Жылқышиев, 

А.  Назарбеков,  Сарымолдаев,  Ерназар (1930 ж.  Қазақстан  Жоғарғы  Советінің 

пре дседателі), Ұ. Сыздықбаев, С. Пəрманов, Т. Дүйсебайұлы т.б. есімдеріне қой-

ыл ған антропоойконимдер. 

ж)  Кеңес  дəуіріндегі  Ұлы  Отан  соғысының  батырлары:  Б.  Момышұлы, 

С. Шəкіров, А. Суханбаев есімдеріне қойылған антропоойконимдер. 

з) Халық емшісі Қожағаппар есімімен қойылған антропоойконим. 

Ой конимдерді  семантикалық  тұрғыдан  классификациялау  барысында  облы-

сымызда болып жатқан тарихи-географиялық атауларды стандарттау, жүйелеу, 

дұрыс қолдану мəселелерінің халық арасында қызығушылық туғызып, қолдау 

тауып  отырғандығын  байқадық.  Бұл  мəселеге  орай  халық  тарапынан  кейбір 

елді  мекен  атауларын,  мекемелер,  ұйымдар  атауларын  өзгерту,  транскрипци-

ясын  дұрыстау  мəселелері  бойынша  батыл  пікірлер  айтылуда.  Оның  себебі, 

нақтылап айтсақ, макроойконим жəне микроойконимдердің ретсіз, жүйесіз кісі 

есімдерімен  аталуы  жəне  ол  адамның  тек  қана  тұрғылықты  жерге  ғана  таны-

мал кісі есімдерімен қойылып, «көкемнің аты – көшеге, əкемнің аты – ауылға» 

принципін ұстанғандай. Зерттеу барысында сол елді мекен атауымен аты аталған 

кісінің кім екенін, тіпті ауыл тұрғындарының өздері білмейтіндігі өкінішті жайт. 

Сонымен Жамбыл облысы ойконимдерінің семантикалық классификациясын-

да  əр  кезеңдердегі  антропонимдерден  қойылған  антропоойконимдер  молынан 

кездеседі. 

2. Халық, ру, тайпалық атауларға байланысты қойылған этноойконимдер: Ду-

лат (Шу ауд.), Танта (Жамбыл ауд.), Қусақ (Байзақ ауд.), Қапал (Жамбыл ауд.), 

Ойық (Талас ауд.), Қалмақ /станса/ (Мойынқұм ауд.) т.б. сондай-ақ Т. Рысқұлов 

ау  да нында Қазақ атты комоним /ауыл атауы/ бар. 

3. Гидронимдерге қатысты трансонимдену нəтижесінде қойылған елді мекен 

атауларын гидроойконимдер деп атаймыз. Жамбыл облысында Ақсу (Шу ауд.), 

Ақкөл (Талас ауд.), Аспара (Меркі ауд.), Талас (ауд.), Теріс (Жуалы ауд.), Билікөл 

(Жуалы ауд.), Сарысу (Сарысу ауд.), Мыңарал (Мойынқұм ауд.), Терісащыбұлақ 

(Жуалы ауд.), Көлқайнар (Жамбыл ауд.), Күркіреусу (Жамбыл ауд.), Көкқайнар 

(Шу ауд.), Көлбастау (Жуалы ауд.), Қашқантеңіз (Мойынқұм ауд.), Қасқабұлақ 

(Талас ауд.), Қарасу (Байзақ, Меркі, Қордай ауд.), Қамқалы (Мойынқұм ауд.), Шу 

(Шу ауд.), Жайлаукөл (Сарысу ауд.) т.б. гидроойконимдер кездеседі. 

4. Өсімдік дүниесіне /фитонимдер/ байланысты ойконимдер.

Бұл  ойконимдер  семантикасы  жəне  өсімдіктер  əлемі  туралы  Б.  Қалиевтың 

«Қазақстанның өсімдік атаулары» [75] еңбегінде толық талданып, айтылған. Ал 

Жамбыл облысында қоға, терек, тал, қайың, ермен (шөп), жуа, жиде, шеңгел, 

ағаш, қарақат, сөгеті, көк, қияқ, байтерек, мақпал сөздерінің қатысуымен жасалған 

фитоойконимдер  көптеп  кездеседі.  Өсімдік  атаулары  ойконимдер  құрамында 

қолданылып, сол жердің, елді мекеннің флорасын сипаттайды. 

Мысалы: Бүргенді (Жуалы ауд.), Қарақат (Т. Рысқұлов ауд.), Ақермен (Меркі 

ауд.), Жиделі (Мойынқұм, Жамбыл ауд.), Сөгеті (Қордай ауд.), Қайыңды (Т. Рыс-

құлов  ауд.),  Қияқты  (Мойынқұм  ауд.)  Қызылтал  (Мойынқұм  ауд.),  Көктерек 

(Мойынқұм ауд.), Мақпал (Т. Рысқұлов ауд.), Шеңгел (Сарысу ауд.), Талдыөзек 

(Мойынқұм  ауд.),  Талдыбұлақ  (Жуалы  ауд.),  т.б.  Сонымен  бірге  орыс  тілінен 

тікелей еніп, Плодоягодное (Меркі ауд.), Луговая (Т. Рысқұлов ауд.) деп аталатын 

фитоойконимдер бар. 

Кейбір зерттеушілердің мəліметтеріне сəйкес, фитоойконимдер құрамындағы 

ағаш жəне су есімдері сөз тіркестерінде бірегей атрибутты сөз ретінде қатысады. 

«Ағаш»  лексемасының  су  сөзіне  семантикалық  жағынан  эквивалент  болуын 

Е. Жанпейісов көптеген зерттеулерді талдау негізінде былай түсіндіреді: «судың 

қозғалысын белгілеуде ағ – ақ қолданылады. Бұл «ағаш» сөзінің негізін құрайды. 

Сондықтан тарихи тұрғыдан алсақ, бұл сөз «су» дегенді білдіреді» [12. 111б.]. 

Осы көзқарастың негізінде «өсімдік» мағынасындағы «ағаш» термині «сулы», 

«су»  дегенді  білдіретін  терминнен  кейінірек  пайда  болған  деген  түсінік  бар. 

Шындығында  да,  қазақтар  мекендейтін  шөлейт  далаларда  ағаштар,  негізінен, 

су көздерінің маңында ғана шоғырланған. Славян халықтарында да «гора-лес» 

семантикалық  эквиваленті  бар  екендігі  белгілі.  Мұның  мəнісін  зерттеушілер 

Еуропадағы дала белдеуінде орманның тек тауда өсетіндігімен түсіндіреді. Бұл 

деректерді терминдерді зерттеу барысында ескерудің маңызы зор. 

Бұл  сөз  қазақтарда  «орман»  мағынасында  да  қолданылатыны  белгілі.  Айта 

ке тетін  жайт, «ағаш»  деген  терминмен  негізінен  «жапырақты  ағаштар  өскен 

ор ман  алқаптары»  аталған.  Кейбір  зерттеушілер  құрамында  ағаш  термині  бар 

ой конимдерді  көне  ойконимдердің  қатарына  қосқан [12]. Дегенмен,  бұл  гео-

гра фиялық  терминнің  қазіргі  қазақ  тілі  тұрғысынан  қарағанда  айқын  мағына 

бергендігін айта кету керек. Басқа түркі тілдес халықтарда бұл термин агаш, агас, 

агыч, йагач түрінде сақталған. «Ағаш» терминін анықтаушы есім сөздер ойконим 

құрамында орманның түрлік құрамын (Қызылағаш, Сарыағаш), сыртқы кө рінісін 

жүктеу/скачать 15,4 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: