ing for taste (мəтел)əркімнің талғамы əркелкі 4.(phr v) *~ for smth бірнəрсенің түсініктемесі,
себебі ♦His illness ~s for his absence. – Оның ауруы оның жоқтығының себебі. ♦ Please ~ for your disgraceful conduct. – Ұждансыз (арсыз) қылығыңның себебін түсіндіруіңді өтінемін. *~ forsmth/smb жою, өлтіру ♦Our anti-aircraft guns ~ed for fi ve enemy bombers. – Біздің ұшаққа қарсы қаруымыз жаудың бес бомбылағыш ұшағын жойды. accountability [ə,kauntə’biliti] n 1.жауаптылық
2.есептілік, есеп берушілік (міндеті)
accountable [ə’kаuntəbl] adj ~ (to smb) (for smth) жауапты, есепті ♦Who are you ~ to in the organization? – Ұйымда кімге есеп беріп отырасың (бағыныштысың)? ♦He is mentally ill and cannot be held ~ for his actions. – Ол психикалылық аурумен ауыратындықтан, өз əрекеттеріне жауап бере алмайды.
accountancy [ə’kauntənsi] n бухгалтерлік іс,
есепшілік accountant [ə’kauntənt] n бухгалтер, есепші
accounting [ə’kauntiŋ] n (а) есептеу;
бухгалтерлік іс (в) ~ cost калькуляция, есептеу
құны, смета
accoutre [ə’ku:tə] v кигізу, қамдау, жарақтау
accoutrements [ə’ku:trəmənts] (US accouter- ments [ə’ku:təmənts] n [pl] 1.жарақ, керек-
жарақ 2.(əскери) солдаттың керек-жарағы
(қару мен киімнен басқа)
асcredit [ə’kredit] v 1. ~ smth to smb/~ smb with smth (бірнəрсемен) белгілі болу, (бірнəрсеге)
үлесі болу♦He is ~ed with having fi rst introduced this word into the language. – Ол бұл сөзді тілге алғаш таныстыруымен белгілі. 2.~ smb to/ at...; ~ smb tosmb (кітаби) өкіл, т.с.с. ретінде
тағайында(л)у; аккредитациялау ♦He was ~ed to London. – Ол Лондонға (елші, өкіл болып) тағайындалған. 3.ресми мақұлдау, құптау
accredited [ə’kreditid] adj 1.ресми танылған,
тіркелген ♦our ~ed representative – біздің (ресми) тіркелген өкіліміз 2.жалпы мойындалған,
танылған ♦the ~ed theories – жалпы мойындалған теориялар 3.сертификатталған,
тиісті сапаға сай (деп танылған, т.с.с.)
accrete [ə’kri:t] 1.adj (бот) бітік, кіріге,
қосыла, қабыса өскен 2.v (a) бітік, кіріге,
қосыла, қабыса өсу (b) қаптай, қаптай өсу
accretion [ə’kri:ʃn] n 1.(a) көбею, қоюлану,
ұлғаю, жетілу (b) біріге өсу, қосылып кету
2. өскін, ұлғайған нəрсе ♦a chimney blocked by an ~ of soot – жиналған күйеге бітелген тұқылдырық accrue [ə’kru:] v ~ (to smb) (from smth) (a)
өсу, көбею, жиылу ♦Interest will ~ if you keep your money in a savings account. – Ақшаңды жинақтау шотында ұстасаң өсімі ұлғаяды. (b)
қолға тию, берілу ♦the power and wealth which ~d to the prince – принцке тиген билік пен дəулет (c)пайда болу, шығу
accumulate [ə’kju:mjuleit] v 1.қордалау, жию,
жинау, көбейту ♦to ~ books, enough evidence – кітап жинау, жеткілікті айғақ жинау 2.
көбею, жиналып қалу ♦Dust and dirt soon ~ if a house is not cleaned. – Үй тазаланбаса тез арада шаң мен кір жиналып қалады.
accumulation [ə’kju:mjuleiʃən] n қордалану,
жиналу; үйінді, жиынды ♦the ~ of money, knowledge, experience – ақшаның, білімнің, тəжірибенің жиналуы ♦an ~ of unwanted rub- bish – керексіз күл-қоқыстың үйіндісі accumulative [ ə,kju:mjulətiv; US –leitiv] adj 1.
ұлғайып, үлкейіп жатқан, жиынтық ♦ ~ interest – жиынтық өсім ♦the ~ effects of eating too much – көп жеудің жиынтық əсері 2.=cumulative accumulator [ə’kju:mjuleitə(r)] n 1.(эл) аккумулятор 2.(техн) жинайтын құрылғы
3. (көбінесе Британияда) бəс, бəс тігу 4.
аккумулятор (компьютердегі сақтайтын жəне
сандарды прогрессивті түрде қосатын бөлшек)
accuracy [ ‘ækjərəsi] n 1.дəлдік, дұрыстық
2.мұқияттылық
accurate [‘ækjərət] adj 1.дəл ♦an ~ clock – дəл жүретін сағат ♦~ map, calculations – дəл карта, есептелер 2. мұқият ♦Journalists are not always ~. – Журналистер ылғи да мұқият бола бермейді.
accurately [‘ækjərətli] adv дəл, мұқият
accursed [ə’kз:sid] adj 1.қарғыс атқан, қарғыс
атқыр, құдай атқан (атқыр) ♦this ~ weather – мына қарғыс атқан ауа-райы 2.жексұрын,
оңбаған
accurst [ə’kə:st] = accursed accusation [,ækju:’zeiʃn] n айыптау(шылық)
♦to prevent the ~ of an innocent person – кінəсіз адамды айыптауға шек қою ♦Accusations of corruption have been made/brought/laid against him. – Оның коррупцияға қатысы бар деген айыптаулар айтылуда. accusative [ə’kju: zətiv] n,adj (грам) табыс
септігі (орысша – вин. падеж)
accusatorial [ə,kju:zə’tɔriəl] adj (заң) айыптайтын, айыптау accusatory[ə’kju:zətəri] = accusatorial accuse [ə’kju:z] v ~ smb (of smth) айыптау,
айыпқа тарту, айып тағы, кінəлау ♦to ~ smb of cheating, cowardice, theft – біреуді алдады, қорқақ, ұрлады деп айыптау accused (the) [ə’kju:zəd] n (pl accused) айыпты,
айыптылар ♦The ~ was/were acquitted of the charge. – Айыпты/айыптылар ақталып шықты.
accuser [ə’kju:zər] n айыптаушы
accusingly [ə’kju:ziŋli] adv айыптай
accustom [ə’kʌstəm] v ~ oneself/smb/smth to smth үйрену, бейімде(л)у ♦He quickly ~ed him- self to this new way of life. – Мына жаңа өмір салтына ол тез үйреніп алды. accustomed [ə’kʌstəmd] adj 1.(a) үйренген,
бейімделген ♦Animals ~ed to this region. – Осы аймаққа үйренген аңдар. (b)үйреншікті,
əдеттегі ♦the ~ed way of life – үйреншікті өмір салты 2. ~ tosmth бірнəрсеге үйренген,
бейімделген ♦I soon got ~ed to his strange ways. – Біраз өткеннен кейін мен оның оғаш қылықтарына үйреніп кеттім. ♦My eyes slowly grew ~ed to the gloom. – менің көзім жайлап алакөлеңкеге үйрене бастады. ♦This is not the kind of treatment I am ~ed to. – Бұл маған үйреншікті қарым-қатынас емес.
ace [eis] n 1.(а) туз (карта ойынында) (в) көзір,
мықты тұс, т.с.с. ♦the ~ of spades – қарғаның тузы 2. (ауызекі) хас шебер, ас♦an ~ pilot, footballer – асқан шебер ұшқыш, футболист 3.(теннисте) эйс, ұпай (алғашқы соққыдан
ұпай алу) 4.(idm) * (have) an ~ up one’s sleeve; US(have) an ~ in the hole (ауызекі) жасырын
көзірі болу, жасырын мықты нəрсе болу *play one’s ~ көзіріне сүйену *within an ~ of smth/ doing smth бірнəрсеге өте жақын болу, қыл
үстінде болу ♦He was within an ~ of death/being killed. – Оның өлімнен əзер қалды. acephalous [ə’sefələs] adj 1.(зоол) бассыз
2.басқарусыз
acerbic [ə’sз:bik] adj (кітаби) (сөздің,
мəнердің) ащы, өткір, жүрекке тиетін acer- bity [ə’sз:bəti] n (кітаби) (сөздің, мəнердің)
ащылық, өткірлік
acetate [‘æsiteit] n 1 (химия) сірке
қышқылының тұзы, ацетат 2.(also acetate silk) жасанды жібек, ацетат жібек
acetic [ə’si:tik] adj сірке ♦~ acid – сірке
қышқылы
acetify [ə’setifai] v (химия)қышқылда(н)у,
қышқылға айнал(дыр)у
acetone [‘æsitəun] n (химия)ацетон (сырды
еріткіш əрі кетіргіш түссіз, ащы иісті
сұйықтық)
acetous [‘æsitəs] adj (химия)сірке, қышқыл
acetylene [ə’setili:n]1.n (хим)ацетилен
(металды кескенде, дəнекерлегенде
32
33
қолданылатын ашық жалынды түссіз газ
2.attr ацетилен(ді) ♦~ welding – ацетиленді дəнекерлеу ache [eik] А. n (көбінесе күрделі сөздерде)
ауыру, қақсау, сыздау ♦backache, earache, headache, stomach-ache, toothache – жотаның ауруы, құлау ауыру, бас ауыру, асқазан ауыру, тіс ауыру В.v 1.ауыру, сыздау, қақсау ♦My head ~s/is aching. – Басым ауыруда/ауырып тұр. 2.~ for smb/smth біреуге/бірнəрсеге
асығу ♦He was ~ing for home/to go home. – Ол үйіне (кетуге) асығып жүрген еді.
achy [‘eiki] adj (ауызекі) ауруға толы, өне
бойы ауыру
acheless [‘eiklis] adj ауырмайтын, ауыртпайтын
achieve [ə’tʃi:vəbl] adj қол жеткізуге болатын,
орындауға болатын
achievable [ə’tʃi:v] v 1.қол жеткізу, жету ♦to ~ success – табысқа қол жеткізу 2.табысты
аяқтау, бітіру, істеу ♦I've ~d only half of what I'd hoped to do. – Мен үміттенгенімнің жартысын ғана істей алдым.
achievement [ə’tʃi:vmənt] n жетістік, табыс
Achilles [ə’kili:z] n 1. Ахилл, Ахиллес
(грек миф-ғы батыр) 2.(idm) *an/one’s Achilles’ heel Ахилл өкшесі(біреудің осал
тұсы)
Achilles’ tendon өкше мен балтырды жалғап
тұратын сіңір
achy [‘eiki]adj ауырған, қақсаған achromatic [,ækrəu’mætik] adj 1.түссіз, бояудан
ада 2.(медиц) дальтонизммен ауыратын
achromatism [ə’krəumətizm] n ахроматизм,
түссіздік
acid [‘æsid]A. n 1. (хим) қышқыл (құрамында
гидрогені бар жəне оны металмен алмастырып
тұз түзуге болатын зат) ♦Vinegar contains acetic ~. – Сіркенің құрамында сірке қышқылы бар.
2.қышқыл (кез келген қышқыл дəмі бар зат) 3. (idm) *the ~ test бірнəрсенің жарамдылығыны,
құндылығын айқындайтын тексеру B. adj 1.қышқыл ♦A lemon is an ~ fruit. – Лимон – қышқыл жеміс. 2. (ауыспалы мағ) ащы, зəрлі,
өткір ♦an ~ wit - өткір ой ♦His remarks were rather ~. – Оның айтқандары зəрлілеу шықты.
acidic [ə’sidik] adj қышқыл
acidify [ə’sidifai] v (pt, pp -ied) қышқылдау,
қышқыл ету
acidity [ə’sidəti] n қышқылдық ♦to suf- fer from ~ of the stomach – асқазан (сөлінің) қышқылдығынан қиналу acidize [‘æsidaiz] v тотықтыру acidly [‘æsidli] adv əжуалай, кекесінмен
acidosis [,æsi’dəusis] n қандағы немесе
организмдегі қышқылдың көп болуы
acid proof [‘æsidpru:f] adj қышқылға берік, төзімді
acid rain қышқыл жаңбыр (ауадағы химиялық
заттардан қышқылданған жаңбыр, өсімдікке
қатерлі)
acid resisting = acid proof acidulated [ə’sidjuleitid; US -idʒul-] adj қышқылданған acidulous [ə’sidjuləs; US -idʒul-] adj қашқылтым, қышқылдау
ack-ack [‘æk’æk] n (ауызекі) зеңбіректің
дүрсін-дүрсін атқылауы
acknowledge [ək’nɒlidʒ] v 1.мойындау,
тану, қабылдау ♦to ~ the need for reform – реформаның қажеттігін мойындау ♦a gener- ally ~d fact – жалпы танылған факт ♦They refused to ~ defeat. – Олар өздерінің жеңілгенін мойындаудан бас тартты.2.растау, мақұлдау ♦to ~ (receipt of) a letter – хаттың алынғанын растау 3.ризашылық білдіру (құрметпен) атап
өту, наградтау ♦to ~ help – көмекке ризашылық білдіру ♦His services to the country were never offi cially ~d. – Оның елге қызметі ешқашан ресми түрде аталған жоқ (наградталмады
деген мағ.)4.сəлем ету, ишара ету, бас изеу
♦I was standing right next to her, but she didn't even ~ me/my presence. – Мен оның дəл қасында тұрғанмын, алайда ол маған назар да аударған жоқ. 5.~ smb (as smth) (біреуді
бірнəрсе ретінде) тану, мойындау ♦Не was generally ~d to be the fi nest poet. – Ол аса шебер ақын ретінде танылатын. ♦The ~ acknowl- edged his claim to the throne. – Ел оның таққа талабын мойындады.
acknowledgement (кейде acknowledgment) [ək’nɒlidʒmənt] n 1.мойындау; ризашылық
2.(a) мақұлдау, растау қағазы ♦І didn't receive an ~ of my application. – Мен өтінішімнің жеткенін растайтын хат алмадым.(b)
ризашылық, алғыс ♦These fl owers are a small ~ of your great kindness. – Мына гүлдер сіздің керемет ақ пейілдігіңізге деген шағын ғана алғыс.
aclinic [ə’klinik ] adj көлденең, горизонтальді,
көлбеусіз ♦~ line - магнитті экватор; аклиник қисығы acme [‘ækmi] n 1.шарықтау шегі, жоғары
нүкте 2.(медиц) дағдарыс, кризис acne [‘ækni] n безеу, бөртпе (май бездерінің
ұшынуы, қабынуы) ♦Many adolescents suf-
fer from/have ~. – Көптеген жасөспірімдер
безеуден қиналады.
acolyte [‘ækəlait] n 1.шіркеудегі священник
көмекшісі 2.көмекші, шəкірт
aconite [‘æikənait] n 1.(бот) аконит (сары не
көк гүлдері бар, тамыры улы көпжылдық шөп)
2.акониттен жасалған дəрі
acorn [‘eikɔ:n] n емен жаңғағы
acoustic [ə’ku:stik] А. adj 1.акустикалық,
дыбыс, естілу 2.(анат) есту В.n = acoustics 1
acoustically [ə’ku:stikəli] adv акустика, дыбыс,
естілу жағынан, бойынша ♦The hall is excel- lent ~. – Залдағы естілу тамаша/залдың акустикасы тамаша.
acousticsn [ə’ku:stiks] n 1.(кейде acoustic)
акустика, дыбыс, естілу ♦The ~ of this concert hall are excellent. – Осы залдың акустикасы тамаша. 2. акустика ғылымы, дыбысты
зерттеу
асquaint [ə’kweint] v ~ smb/oneself with smth таныс(тыр)у, біл(гіз)у ♦Please ~ me with the facts of the case. – Мені мына істің фактілерімен таныстырыңызшы. ♦to get (be-
come) ~ed – танысып алу ♦Let’s get better ~ed. – Жақынырақ танысайық.
acquainted [ə’kweintid] adj [pred] 1.~ with smth бірнəрсемен таныс, біліс 2.~ (with smb) біреумен таныс ♦We are/became ~ed. – Біз бір- бірімізді танимыз/бір-бірімізбен танысып алдық.
acquaintance [ə’kweintəns] n 1.~ with smth/ smb (бірнəрсемен/бəреумен) таныстық ♦He has some little ~ with the Japanese language. – Оның жапон тілімен аздаған таныстығы бар.2.таныс (адам) ♦She's an old ~. – Ол (əйел) – ескі танысым.3.(idm) *tohave a nodding ~ with smb/smth біреумен бас изесетіндей
таныс болу, бірнəрсені жеңіл-желпі білу *to make smb’s ~ /make the ~ of smb біреумен
танысу, танысып алу ♦I made his ~ at a party. – Мен онымен бір жиында танысқамын.*on (further) ~таныса келе, кейіннен *to scrape an ~ with біреуді онша жақсы білмеу не
қиындықпен танысу, білісу
acquiesce [,ækwi’es] v ~ (in smth) (кітаби) көну, қарсы болмау ♦Her parents will never ~ in such an unsuitable marriage. – Оның əке- шешесі мынадай лайықсыз некеге ешқашан көнбейді.
acquiescence [,ækwi’esns] n көну, қарсы
болмау; көнгіштік
асquiescent [,ækwi’esnt] adj көнгіш ♦She is too ~. – Ол тым көнгіш.
асquire [ə’kwaiə(r)] v 1.алу, иеленеу, қолы жету
♦to ~ a good knowledge – жақсы білім алу ♦to ~ a reputation for dishonesty – алаяқтығы үшін жаман атқа ие болу 2.(idm) *an ~d taste жүре
пайда болған талғам (жақсы көрушілік)
acquisition [,ækwi’ziʃn] n 1.меңгеру, табу,
игеру, алу, олжалау (процесі) ♦the ~ of antiques, knowledge – антикалық заттарды иемдену, білім алу (игеру) 2. алынған, иемделінген
нəрсе, олжа, т.с.с. ♦the library's most recent ~s – кітапханаға жаңа түскен кітаптар acquisitive [ə’kwizətiv] adj (көбінесе теріс
мағ)ашкөз, тойымсыз, алымқор acquisitively [ə’kwizətivli] adv ашкөздікпен, тойымсыздана
acquisitiveness n [ə’kwizətivnis] n ашкөздік,
тойымсыздық
acquit [ə’kwit]v(-tt-) 1.~ smb (of smth) ақтау,
босату ♦The jury ~ted him of (the charge of) murder. – Қазылар алқасы оны кісі өлтірді деген айыптан босатты (ақтады). 2.уəдесін
орындау, міндеттен құтылу ♦to ~ oneself a promise – уəдеден құтылу 3.~ oneself well, badly, etc өзін жақсы, нашар көрсету ♦He ~ted himself bravely in the battle. – Ол ұрыста ерлігімен көзге түсті.
acquittal [ə’kwitl] n (заң) 1.ақтау, ақтау
үкімі 2.ақталу, босау ♦Lack of evidence re- sulted in their ~. – Айғақтың аздығы олардың ақталуына себеп болды.
acre [‘eikə(r)] n 1.акр, 0.4 гектар, 4050 м² 2.бір
пұшпақ жер, иеліктер 3.God’s Acre зират
acreage [‘eikəridʒ] n акрмен өлшенетін жердің
көлемі, акр ♦What is the ~ of the farm? – Ферманың көлемі қанша акр? асrid [‘ækrid] adj 1.ащы (иіс, дəм) ♦~ fumes from burning rubber – жанып жатқан резинканың ащы түтіні 2.өткір, қызу, ащы
♦an ~ dispute – ащы айтыс
34
35
acridity [ə’kridəti ] n acrimonious [,ækri’məuniəs] adj ащы, қырғи-
қабақ ♦an ~ discussion, atmosphere – ащы талас, қырғи-қабақ атмосфера acrimoniously adv acrimony [‘ækriməni; US -məuni] п дау,
дүрдараздық, у-шу, кикілжің♦The dispute was settled without ~. – Талас ешбір у-шусыз бітті.
acrobat [‘ækrəbət] n акробат
acrobatic [,ækrə’bætik] adj акробатикалық
acrobatically [,ækrə’bætikəli] adv acrobatics n [pl] акробатика
acronym [‘ækrənim[ п акроним, бір топ сөздің
бастапқы əріптерінен құралған сөз♦UNESCO [ju:'neskəu] – United Nations Educational, Sci- entifi c and Cultural Organization – ЮНЕСКО – БҰҰ-ның білім, ғылым жəне мəдениет жөніндегі ұйымы aсropolis [ə’krɒpəlis] n акрополь (ежелгі грек
қаласының ішіндегі қамал) ♦Many tourists visit the Acropolis In Athens. – Көптеген туристер Афины акрополіне барады.
across [ə’krɒs; US ə’krɔ:s] А. adv part 1.бір
жақтан екінші жаққа, көлденең, кесе, қарсы
жағаға, турасынан, төтесінен ♦Can you swim ~? – Сен қарсы жағаға дейін жүзе аласың ба? ♦I helped the blind man ~. – Мен көзі көрмейтін адамға ары өтуге көмектестім. ♦Come ~ to my offi ce this afternoon. – Бүгін түстен кейін менің кеңсеме кел (тура тарт).2.арғы жақта
♦We leave Dover at ten and we should be ~ in France by midnight. – Біз Дуврдан онда шығып, арғы жақтаға Францияда түн ортасында болуымыз керек. 3.бір жағынан екінші жағына,
көлденеңінен, ені ♦The river is half a mile ~. - Өзен көлденеңінен (ені) жарты миль. 4. ~ from prep (əсіресе АҚШ-та) (бірдеңеге) қарсы
орналасқан деген мағ. ♦Just ~ from our house there’s a school. – Біздің үйдің дəл қарсысында мектеп бар. В. prep 1.бір жақтан екінші
жаққа, арқылы, кесе ♦to walk ~ the street – көшені кесіп өту ♦to row sb ~ a lake – біреуді қайықпен көлден өткізу 2.арғы жағында ♦We shall soon be ~ the Channel. – Біз біраздан соң Ла-Манш бұғазының ар жағында боламыз. ♦My house is just ~ the street. – Үйім көшенің арғы бетінде. 3.көлденең, кесе ♦a bridge ~ the river - өзен үстіндегі көпір ♦to draw a line ~ the page – парақты кесе сызық жүргізу 4.айқастыра, кесе ♦He sat with his arms ~ his chest. – Ол қолын кеудесіне айқастыра отырды.
acrostic [ə’krɒstik; US -’krɔ:s-] n акротақпақ
(ойын түріндегі тақпақ)
acrylic [ə’krilik] n, adj акрилик (органикалық
қышқылдан жасалған жасанды материал, мата
жасауға қолданылады), акрилик мата, пластик
не резина
act [ækt] А.n 1.(a) акт, іс, əрекет ♦This dread- ful murder is surely the ~ of a madman. – Мына сұмдық кісі өлімі бір есуастың ісі екенінде шүбə жоқ. (b) (the) Acts (of the Apostles) (Інжілде) Əулиелер істері 2.(пьесаның,
операның бір бөлігі) акт 3. заң, қаулы, акт
♦an Act of Parliament – Парламент актісі (парламент қабылдаған заң) 4. (ауызекі)
жасамық қылық, іс, қылымсу, тəлімсу,
бұраң(дау) ♦Don't take her seriously – it is all an ~. – Оған көп мəн бер бермеңіз – оныкі əшейін бұраң(дау). ♦ She’s just putting on an ~. – Ол əшейін жасамық қылықтар істеуде. 5.
(idm) *an ~ of God (заң) құдай ісі, табиғи апат *to be/get in on the ~ (ауызекі) бірнəрсемен
айналысу, шұғылдану*to do a disappearing ~ керек кезінде жоғалу, қашып кету *to (catch