"SCIENCE AND EDUCATION IN THE MODERN WORLD: CHALLENGES OF THE XXI CENTURY" NUR-SULTAN, KAZAKHSTAN, JULY 2019 60
1. Басқа мәдениетті кӛрсету. Бҧл трэвел-журналистиканың басты мақсаты.
Туризмнің маркетингтік зерттеулері медиа жаңалықтар туристке алғаш рет барғалы
отырған ел туралы тҥсінік қалыптастыруға кӛмектесетінін кӛрсетті.
2. Саяхат журналистік этикасы. Саяхат репортаждары редакциядан ҥлкен қаражат
жҧмсауды талап етеді, және олар кӛбінесе жариялауға арналған материалдардың бәрін
тӛлей алмайды. Баспагерлер инвестициялардан тҥсетін кірістерді және авторлардан оң
пікірлерді кҥтеді, себебі олар шын мәнінде сапардың және оған жҧмсалған қаржының
ақаталатындығына ҥміттенеді.
3. Трэвел-журналистиканыжаңалықтардан ерекшелендіретін ҥшінші компонент -
оның нарықтық бағдары. Ӛмір салты журналистикасының тҥрі ретінде саяхат
журналистикасы аудиторияны сатып алушылар ретінде қарастырады. Хануш
аудиторияға сатып алушылар ретінде келетін, олар қалаған нәрселермен қамтамасыз
етілген және ойын-сауыққа ҥлкен кӛңіл бӛлетін қоғамдық журналистика мен
журналистика арасындағы шекараны белгілейді. Оның анықтамасына сәйкес трэвел-
журналистиканың мақсаты - ойын-сауық және демалыс сияқты, ақпаратты ҧсыныстар
және нҧсқаулықтармен араластыру. Бҧл лайфстайл-журналистикасы орындайтын қызмет
кӛрсету функциясына сәйкес келеді.
4. Трэвел-журналистиканың мотивациялық қҧрамдас бӛлігі-болашақ саяхат ҥшін
аудиторияны тарту тәсілі. Трэвел-журналистиканың жоғарыда аталған тӛрт бағытын
қамтитын, оның негізгі анықтамасы – саяхат пен туризм туралы ойын-сауық және
танымдық сипаттағы материалдар болып табылады. Трэвел-журналистика кәсіби
журналистік этика аясында экономикалық қҧрамдас бӛлігі туындаған белгілі бір
шектеулермен жҧмыс істейді.
Журналистиканың жаңа форматы ӛте белсенді дамып келе жатқанын Санкт-
Петербургтегі зерттеуші Инна Показаньева ӛзінің жҧмысында атап ӛтті, бірақ ол бҥгін
"трэвел-журналистика" форматы жаппай тҧтынушылар тарапынан да, сондай-ақ
зерттеушілердің,
журналистердің
тарапынан
да
қажетті
маңыздылықпен
қабылданбайтындығын атап ӛтті
И. Показаньеваның ӛзі трэвел-журналистика сӛзіне келесі анықтаманы берді: "Бҧл
журналистиканың ерекше саласы, тҧтынушыны саяхат туралы ақпаратпен қамтамасыз
етеді, тарих, география, мәдениет, ӛнер, туризм, этика, философия және басқа да
тақырыптарды қамтиды [3].
Трэвел-журналистика мәтіндік және графикалық ақпарат нысандарының және
тақырыптардың кең ауқымымен ерекшеленеді. Жанрлық әртҥрлілік журналистке ӛзі
жҧмыс істегісі келген жанрды таңдауға мҥмкіндік береді, ӛйткені саяхат
журналистикасында қатаң шектеулер жоқ.
Мҧндай ақпаратты ҧсынудың ең танымал жанры – репортаж. А. В.
Колесниченконың классификациясы бойынша репортаж – бҧл оқырманға оқиға орнында
ӛзін сезінуге мҥмкіндік беру ҥшін куәгердің жазған әңгімесі. Репортажда ең бастысы -
оқырман журналистпен бірге болған оқиғаны кӛріп және естігендей болып
қабылдайтыны.Зерттеушінің баяндауында неміс ғалымы Михаэль Келлердің пікірінше,
«саяхатшы журналистінің басты міндеті алыс және жақындар арасындағы кедергіні
еңсеру болып табылады», - деп жазады.Трэвел-репортажы басқа жанрлардан белсенді
автордың позициясы мен қатысудың айқын әсерімен ерекшеленеді. Баяндаудың
кӛрнекілігі, ӛзектілігі, қоғамдық маңыздылығы, серпінділігі ерекше сипат болып
табылады [4].
2003 жылғы travel жанрындағы әлемнің ең ҥздік журналисті Орхан Джемаль
репортаж нақты қойылған тапсырманың болуын білдіретінін атап ӛтті. Оның айтуынша,
егер сіз Тайландқа репортер ретінде барсаңыз, онда сіз кӛргеннің барлығын
суреттемейсіз. Сізде әрдайым тапсырма бар, мысалы, тай боксы туралы жазу. Сіздің
барлық қозғалыстарыңыз, кездесулеріңіз, байланыстарыңыз осы тапсырмаға бағынышты