«Вітчизняна наука: сучасний стан, актуальні проблеми та перспективи розвитку»

112 
«Проблемы и перспективы развития науки в начале третьего тысячелетия в странах СНГ»
 
 
 
 
 
төмендеді.  Сондай
-
ақ  несиеге  деген
 
пайыздық  мөлшерлеменің  жоғарылауы  мен  халық  табысының 
азаюы  тауар  сатып  алушылардың  белсенділігін  төмендетті.Екінші  жағынан,  девальвацияны 
қолданудан  әуелі  өнеркәсіптік  өнімнің,  содан  соң  тұтынушылар  нарығындағы  бағалардың  өсімі 
баяулайтыны  белгілі.  Мәселен,  салыстырып  қарасақ:  2008  жылдың  қаңтар
-
қарашасында  инфляция 
9,2  пайызды  құраса,  2007  жылы  қаңтар
-
қарашада  16,5  пайызды  құраған  көрінеді.  Яғни,  бұл  процесс 
экономикалық  тұрақтылықты  сақтауға  септігін  тигізеді  деген  сөз.  Алайда,  қазіргі  жағдайда  теңге 
бағамын төмендетуді бірте
-
бірте жүзеге асырған дұрыс. Себебі, девальвация экспорттың өсіміне жол 
ашып береді. Импорттық тауарлардың бағасы өскенімен, олардың отандық тауарлармен бәсекелестігі 
төмендейді. Яғни, импортқа белгілі бір дәрежеде шектеу қойылады.
 
Сондықтан,  еліміздегі  экономикалық  ахуалды  жақсарту  және  отандық  өндірісті  дамыту  үшін 
доллардың  бағамын  көтеру  тиімді  болады.  Девальвация  сондай
-
ақ  отандық  өнеркәсіпке  өз 
нарығымыздағы  шетелдік  компанияларды  ығыстыруға  мүмкіндік  береді.  Сонымен  қатар,  әлемдік 
дағдарыспен күрес аясында Үкімет экспортқа бағытталған салаларды дамытуды, аграрлық сектордың 
белсенділігін  арттыруды  ойлап  отыр.  Бұл  жерде  бізге  девальвация  қажет! Өйткені  теңгенің  бағамын 
төмендету 
саудалық 
сальдоны 
жақсартып, 
бізге 
капиталдың 
ағылуына 
мүмкіндік 
береді.
 
Девальвацияның  артықшылығын  бірнеше  рет  осы  тәсілді  қолданған  Ресейдің  тәжірибесінен 
көруге  болады.  Соңғы  күндері,  әсіресе,  Григорий  Марченко  қызметінен  кеткелі,  «теңгенің  бағамы 
әлсірейді, алда девальвация күтіп тұр» деген сыбыстар көп айтылуда.
 
Ал Марченко кетерінен бұрын 
девальвация  болады  деген  дақпыртқа  сеніп,  ынғайсыз  жағдайда  қалмау  керектігін  және  мұнай 
бағасының  халықаралық  нарықтардағы  бағасы  жоғары  болып  тұрғанда  теңгенің  құнсызданбайтынын 
мәлімдеген болатын. Кейбір сарапшылар Марченконың кетуін осы алда күтіп тұрған девальвациямен 
байланыстырады. Бірақ бұндай мәлемдеменің негізсіз айтылғаны анық. Марченко «девальвация, егер 
көршіміз ресейліктер өз рублін девальвацияға ұшыратса ғана, біздің теңгеге де әсер етуі мүмкін, оған 
мұнайдың  халықаралық  нарықтағы  бағасының  төмендеуі  ғана  ықпал  ете  алады.  Әзірше,  мұнайдың 
таяу  жылдары  өз  позициясын  беретін  түрі  байқалмайды.  Сондықтан  алдымен  мұнай  бағасының 
беталысына  қарай  болжам  жасауы  тиіс»  деген  болатын.  Бірақ  Марченко  тек  сыртқы  факторларды 
ғана есепке алды, ішкі нарықтағы валюталық саясатқа талдау жасамады.
 
Жақында  ғана  Мұнай
-
газ  министрі  Ұзақбай  Қарабалин  көмірсутек  бағасына  төніп  тұрған 
қауіптің  жоқ  екендігін  айтты.  Оның  Kazenеrgy  еуразиялық  форумында  айтқан  пікірі  бойынша  2030 
жылы  мұнайдың  бір  баррелі  150  доллардан  айналуы  мүмкін.  Ал  осы  онжылдықта  бір  баррель  120 
доллар  деңгейіне  дейін  көтерілуі  ықтимал  екен.  Шындығына  келгенде,  әлем  қанша  жерден 
энергияның  балама  түрлерін  тауып,  оларды  қолданса  да,  мұнай  мен  газ  әлі  де  талай  жылдар  бойы 
негізгі қуат көзі болып қала беретініне сөз жоқ.
 
Қарабалин мырзаның айтуынша, АҚШ қатты көмірсутек өндірісін белсендіре түсуге ұмтылуда. 
Өйткені  бұл  мақсат  елді  мұнай  экспортын  алға  шығаруға  ықпал  етпек.  Қытай  болса,  жетекші 
экспортшылар қатарына
 
енді, алдағы 10 жылда ол осы салада көшбасшылық рөлді атқаруды көздеп 
отыр.
 
Министрдің  мәліметтері  алдағы  уақытта  мұнай  бағасының  құлдырамайтынына  сенім  артса, 
ресейлік және америкалық сарапшылар мұнайдың алдағы 5
-
10 жылда бағасы 80 долларға дейін түсуі 
мүмкін  деген  болжам  жасауда.  Олар  тіпті  2013
-
2014  жылдары  мұнай  бағасының  100  доллар 
төңірегінде  ары
-
бері  құбылып  тұратынын  айтқан  болатын.  Өздеріңіз  көріп  отырғандай,  2013  жылдың 
аяқталуына  аз  ғана  уақыт  қалды,  ал  мұнай  бағасы  болса,  110
-
117  доллардан  түскен  емес.  Ресейлік 
және  америкалық  сарапшылар  2015
-
2016  жылдары  мұнай  бағасының  нағыз  топалаң  түсуі 
басталатынын хабарлайды.
 
Жалпы,  мұнайға  деген  сұраныстың  құлдырайтыны  жайында  белгілі  сарапшы  Степан 
Демураның айтқан болжамдары бар. Оның айтуынша,нағыз девальвация халықаралық нарықтардағы 
мұнай бағасының құлдырауынан бастау алады.
 
Бүгінде  Қазақстан  экспортының  алпыс  пайыздайы  мұнайға  байланысты  және  ол  қаржы 
нарығындағы  табысты  сала  болып  есептеледі.  Соңғы  жарты  жылда  ғана  қара  алтын  бағасының  3 
есеге  дейін
 
арзандауы  бағамдық  бағаларды  қайта  қарауға  мәжбүр  еткен.Ал  кейбір  отандық 
сарапшылар  теңге  девальвациясының  бүгін
-
ақ  басталып  кеткенін  алға  тартуда.  Инновациялық 
экономика 
ғылыми
-
зерттеу 
институтының 
директоры, 
сарапшы 
Мағбат 
Спанов 
теңге 
девальвациясының
 
басталуының  нышандарын  еліміздегі  салықты  көтеру  туралы  шаралардан 
байқауға  болатынын  айтады.  Оның  пікірінше,  мемлекет  белгілі  бір  инфрақұрылымдық  жобаларға 
резервтер  іздестіруде,  ал  екінші  бір  жобаларды  біржола  жауып  тастамақ.  Себебі  теңгенің  долларға 
шаққандағы  бағасы  күн  сайын  10
-
20  тиынға  өзгеруде.  Тағы  бір  сарапшы,  экономика  ғылымдарының 
кандидаты Ілияс Исаев елдің ішіндегі валюта саясаты өзгеруі керек дейді. «Марченко девальвацияға 
не апаруы мүмкін дегенде тек сыртқы факторларды ғана атап айтты. Мұнайдың халықаралық бағасы 
мен  ресейлік  рубльдің  құнсыздануы  –
 
бұл  тек  сыртқы  факторлар  ғана.  Ал  теңгені  байқайтын 
болсаңыздар  олардың  қатысынсыз  күн  өткен  сайын  құнсызданып  бара  жатқанын  байқау  қиын  емес. 
Жалпы,  девальвация  дегеніміз,  бірнеше  жүздеген  теңгеге  өсіп  кетеді  деп  қабылдамау  керек.  Өткен 
жылдары  бір  доллар  149  теңгеден  айналса,  биыл  ол  154
-
ке  дейін  өсті.  Теңгенің  құнсыздануы  ішкі 
нарықтағы тауарға, оның бағасының өсуіне байланысты жүріп келеді. Яғни бұл ақырындап тоқтаусыз 
жүріп келе жатқан процесс
 
[3, 98 б.]. Айта кететін бір жайт, тек қана теңге емес, барлық мемлекеттің 
ұлттық  валюталар  осылай  құнсыздану  үстінде.  Осыларды  ескергеннің  өзінде,  біздің  еліміздің  ішкі 
нарығында  теңгені  осыншалықты  құнсыздандыруға  жол  бермеуге  шамамыз  жетер  еді.  Ал  оған
 
мүмкіндік бермейтін мәселе –
 
өте жұмсақ валюта саясаты. Әлемдік тәжірибеде ұлттық валютаны ішкі 

«Проблемы и перспективы развития науки в начале третьего тысячелетия в странах СНГ»
 
113 
 
 
 
нарықта қорғау деген мәселе бар. Ал біз оның барлық құралдарын алып тастадық. Мұның да себебі 
бар  [1,  25  б.].  Сырттан  инвестиция  тарту  үшін  жұмсақ  валюта  саясаты  керек  болды.  Ал  шетелден 
инвестиция  тарту  үшін  біз  неге  жұмсақ  валюта  саясатын  жүргізуге  тиіспіз  дегенге  келетін  болсақ, 
экономиканы  дамытуға,  жаңа  технологиялар  мен  техникамен  жабдықтау  үшін  орасан  қаржы  қажет. 
Өзімізде  ондай  қаражат  жеткіліксіз.  Экономикамыздың  дамуы  баяу,  іштен  қаржыландырушылар 
табылмайды. Банктердің бетін нақты секторларға бұрылмай отыр.
 
Жалпы  теңгенің  құнсыздандыруға  жол  ашып  отырған  бірнеше  ішкі  факторлар  мыналар: 
біріншіден,  тауарлар  мен  азық
-
түлік  бағаларын  бақылаусыз  бос  жібергеніміз,  екіншіден,  айырбас 
пункттерінің иелерінің қалаған бағамды қоя салуы, үшіншіден, теңгенің ішкі нарықтағы айналымының 
шеңберінің тарылуы, төртіншіден, коммерциялық банктердің тізгінін бос қоюымыз.
 
Ішкі  нарықта  доллардың  барған  сайын  теңгенің  айналымын  тықсырып  бара  жатуының 
белгілері анық байқалады. Көлік, пәтер, жер міндетті  түрде  доллармен сатылады. Неге  ішкі нарықта 
доллармен сауда жасауымыз керек дегенге сұраққа келетін болсақ, бұл адамдардың психологиялық 
тұрғыда  долларға  тәуелділігін  көрсетеді.  Яғни  психологиялық  фактор.  Коммерциялық  банктерге 
бақылауды бос қоюымыздың себебі де белгілі, олар проблемалық портфельдің астында қалып отыр. 
Тапқан  табыстары  арқылы  мемлекеттің  экономикасын  акөмектері  жоқ.  Бізде  банктердің  бас 
менеджерлері (банк иелерін былай қойғанда) айына 30 мың АҚШ доллары мөлшерінде айлық алады 
екен.  Ондай  еңбекақы  Америка  банкирлерінде  де  жоқ.  Олар  осындай  қомақты  мөлшерде  алатын 
айлықтары үшін, экономиканы дамытуға өзүлестерін қосу керек. Яғни жүйелі квалюталық саясатжасау 
қажет.  Шетелдерден  инвестиция  тартуға  жұмсақ  валюталық  саясатты  қолданған  дұрыс,  ал  іштегі 
валюталық  саясатқа  жұмсақтық  жасаудың  еш  қажеті  жоқ.  Қорыта  келгенде,  девальвация  мұнайдың 
халықаралық  нарықтағы  бағасына  ғана  емес,  алдымен  ішкі  валюталық  саясатқа  да  байланысты 
құнсызданады. Бізде сол процесс бүгінде жүріп жатыр. Ішкі нарықтық факторларды болдырмау үшін. 
Ұлттық банк валюта саясатын нығайтуы керек.
 
Кейбір мамандар сыртқы факторлардан әзірше келер 
қауіп  жоқтығын  негізге  ала  отырып,  экспортқа  шығаратын  өнімдеріміздің  бағасы  төмендеп 
отырмағанын  айтады.  Ресеймен  екі  ортада  қауіп  барына  олар  келісуде.  Ресей  рублінің  долларға 
шаққандағы  бағамы  6
-
7  пайызға  төмендеді.  Кей  кездеріол  10  пайызға  да  жетіп  жығылды.  Яғни  бізге 
орыс валютасының әсері тиіп тұрғанын осыдан да білуге болады. Оның үстіне қазіргі кезде олжақтан 
келетін  тауарлардың  көлемі  де  ұлғая  түсуде.  Біздің  ішкі  өніміміз  олардыкімен  салыстырғанда 
бәсекеде ұтылыңқырайды. Біз теңгені тек  долларға ғана шағып отырмаймыз, яғни мультивалюталық 
кәрзіңкенің ішінде ресейлік рубль де бар.
 
Яғни  Ресей  рублі  девальвацияға  ұшыраса,  Қазақстан  да  өзінің  бәсекеге  қабілеттілігін  сақтау 
мақсатында  сондай  шараларға  баруы  мүмкін  екен.  Өйткені  біз  Кедендік  одақтың  мүшесіміз,  бір 
кемедегінің  жаны  бір  дегендей,  бізге  әсер  етері  сөзсіз.  Сарапшылардың  айтуынша,  тағы  бір 
себеп,елде нақты экономикалық теңдестірілген экономикалық саясаттың болмауының әсері [2, 78 б.].
 
Ұлттық  банк  тарапынан  бүгінгідей  жағдайдан  пайда  табамын  деушілерге  тосқауыл  қою 
керектігін  айтты.  Халық  арасында  қобалжулардың  күшеймеуі  үшін  бірқатар  жұмыстар  атқарылу 
керек.Халық  арасында  дүрлігу,  қобалжу  болмауы  қажет.  Бүгін  күні  бойына  осы  процесті 
бақылағанымызда,  ешқандай  келеңсіздіктің  жоқтығына  көз  жеткіздік.  Республика  бойынша  доллар 
қорыжеткілікті.  Кейбір  банктерде
 
шектеулі  мөлшер  ғана  бар.  Алайда  тұрғындар  сұранысын 
қанағаттандыратын  мөлшердегі  валюта  табылады.  Осыған  байланысты  дүрбелең  туғызудың  қажеті 
жоқ. Ертеңгі күні мұнай бағасы көтерілгенде, теңгенің тұрақтылығы да қалыптасады деген пікірлер де 
айтылуда.Девальвация  –
 
заңды  үдеріс.  Бұл  –
 
алдымен  отандық  өндірушілерге,  оның  ішінде 
экспорттаушыларға  тиімді  құбылыс.Сонымен  еліміздегі  бұл  келенсіз  жағдайдың  орын  алуына 
байланысты  мамандардың  әр  түрлі  пікірлері  мен  болжамдары,  сонымен  қоса  бұл  экономикалық 
процестің  болуының  ішкі  және  сыртқы  факторлары  даатап  айтылды.  Әр  тараптаптар  өз  позициясын 
ұстануда.  Бұл  мәселе  әлі  де  талқыланып,  сұрақ  үстінде  тұрған  маңызды  мәселелердің  бірі  болып 
отыр.
 
 
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
 
1. 
Орысша
-
қазақша түсіндірме сөздік: Е. Арын –
 
Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ.
 2006. 
–
 
569 б.
 
2. 
Банк  терминдері  мен  ұғымдарының  қазақ  сөздігі.  /  Ғ.  Сейіткасымов,  Б.  Бейсенғалиев,  Ж. 
Бекболатұлы –
 
Алматы: Экономика, 2006.
 
3. 
Қаржы
-
экономика  сөздігі.  –
 
Алматы:  ҚР  Білім  жэне  ғылым  министрлігінің  Экономика  институты, 
"Зияткер" ЖШС, 2007.
 
Интернет көздері:
 
1.  http://tonykok.kz 
2.  http://www.aktobegazeti.kz/ 
3.  http://www.inform.kz 
 
 
 
 
 
 
 

114 
«Проблемы и перспективы развития науки в начале третьего тысячелетия в странах СНГ»
 
 
 
 
 
 
Денис Фіюрський
 
(Миколаїв, Україна)
 
 
СПОСІБ ЗАСТОСУВАННЯ МАРКЕТИНГУ У ГОТЕЛЬНИХ ПІДПРИЄМСТВАХ КРИМУ
 
 
На  сьогоднішній  день  готельна  індустрія  є  однією  з  найбільш  перспективних  і  швидко 
розвиваються галузей у всьому світі. Кількість засобів розміщення туристів, до яких відносять готелі, 
готелі, кемпінги, пансіонати і т. д., як в Україні, так і за кордоном з кожним роком зростає.
 
Жорстка конкуренція, зростання витрат, мінливі споживчі переваги –
 
всі ці фактори призводять 
до  необхідності  застосування  маркетингу  керівниками  готельних  підприємств  для  вибору  правильної 
стратегії поведінки фірми на ринку.
 
Однак  керівники,  практичні  працівники  не  завжди  правильно  розуміють  суть  маркетингу,  його 
можливості,  а  також  ті  переваги,  які  може  отримати  готельне  підприємство,  що  застосовує  у  своїй 
діяльності  принципи  маркетингу.  Основним  принципом  туристського  маркетингу  є  застосування
 
тактики  і  стратегії  активного  пристосування  до  вимог  потенційних  покупців  з  цілеспрямованим 
одночасним впливом на них [1, с. 67].
 
Цей  принцип  передбачає  системне  використання  маркетингових  заходів.  Заходи,  що 
вживаються
 
готельними  підприємствами носять розрізнений і несистемний характер, обмежуються в 
основному збутом і рекламною діяльністю [2, с. 4].
 
Реалізація  маркетингу  вимагає  щоденного  прийняття  рішень  і  дій  співробітників  усередині 
готелю і поза нею.
 
Готельному підприємству необхідно мати людей, здатних проводити аналіз ринку, планування 
маркетингових заходів, їхнє здійснення і контроль.
 
На  думку  В.  Є.  Туватової,  можна  виділити  наступні  основні  функції  служби  маркетингу 
готельного підприємства 
[3
, с. 9
]: 

 
розробка стратегії маркетингу підприємства;
 

 
вивчення споживчих переваг (анкетування, опитування, спостереження);
 

 
аналіз  цінової,  збутової,  рекламної  стратегії  підприємства  і  методів  стимулювання  збуту, 
виявлення їх сильних і слабких сторін;
 

 
вибір  найбільш  перспективних  цільових  сегментів  ринку  та  розробка  орієнтованої  на  них 
стратегії;
 

 
розробка  пропозицій  щодо  створення  (коригування)  елементів  фірмового  стилю,  їх 
правильному  використанню  в  оформленні  внутрішніх  і  зовнішніх  приміщень  готелю,  а  також  у  всіх 
використовуваних засобах реклами;
 

 
розробка  плану
 
заходів  з  реклами  та  зв'язки  з  громадськістю  з  використанням  найбільш 
ефективних  засобів  реклами,  оперативний  аналіз  ефективності  їх  проведення  і,  при  необхідності, 
коректування ;
 

 
розробка  пропозицій  щодо  формування  та  коригування  позитивного  іміджу  готелю  в 
свідомості  споживачів  і  єдиної  корпоративної  культури,  безпосередню  участь  у  їх  практичному 
здійсненні з використанням засобів реклами
 
Зазначені  функції  можливо  реалізувати  на  підприємстві  тільки  за  допомогою 
взаємопов'язаного систематизованого підходу
 
у використанні інструментів маркетингу для управління 
готелем.  Для  цього  необхідні  спеціально  навчені  кадри,  яких  готують  на  економічних  факультетах  і 
факультетах  управління  [4,  с.  8].  Саме  професіоналізм  фахівців  з  маркетингу,  відповідний  стиль 
управління,  використання  сучасних  засобів  комунікації  і  планомірне  просування  продукту  –
 
такі 
складові завтрашнього дня в готельній індустрії [5, с. 10].
 
Вході  дослідження  потреби  у  фахівцях
-
маркетологах,  проведених  в  2008  р.  на  кримських 
підприємствах
, 
проведеного
 
А.  М.  Бузною,  було  виявлено,  що  в  ряді  випадків  респонденти  під 
маркетингом розуміли продаж і рекламу [4, с. 18]. По закінченні ряду років на аналогічному опитуванні 
також необхідно перевірити розуміння керівниками підприємств поняття «маркетинг», виходячи з чого 
визначати ступінь кваліфікованості їх відповідей.
 
Генеральна  сукупність  таких  підприємств  у  Криму  охоплює  близько  14  тисяч  суб'єктів  ринку. 
Підприємства  сортували  по  типу  розміщення,  організаційно  –
 
правовій  формі  власності,  кількості 
штатних співробітників, терміну їх діяльності в умовах нової ринкової системи, щоб виявити наявність 
або  відсутність  залежності  від  цього  чинника  сприйняття  маркетингу  керівниками  або  фахівцями 
підприємства.
 
Залежність використання на підприємстві маркетингу і потреби
 
в маркетологах встановлювали 
по  відношенню  до  фактору  величини  готельного  підприємства  та  типом  підприємства  з  розміщення. 
Респондентами  в  основному  були  керівники  підприємств  (54,4%  від  загальної  кількості  опитаних)  та 
спеціалісти  (29,4%),  які  володіють  інформацією  про  кадровий  склад  і  характер  діяльності 
підприємства. При цьому 78,5% опитаних мали вищу освіту, 14,5% –
 
середню і середнє спеціальне, а 
також 7% –
 
незакінчену вищу, що дозволяло сподіватися на відносну компетентність відповідей щодо 
відомостей про маркетинг, принаймні на опитуваних підприємствах.
 

«Проблемы и перспективы развития науки в начале третьего тысячелетия в странах СНГ»
 
115 
 
 
 
Отримані  відповіді  (табл.  1)  показують,  що  близько  56,25%  респондентів  вибрали  найбільш 
вірну  відповідь,  розуміючи  маркетинг  як  організаційно  –
 
інформаційну  систему,  спрямовану  на 
розробку,  виробництво  і  реалізацію  товару,  відповідного  попиту  споживача.  Зіставивши  даний 
результат  з  результатом  дослідження  А.  М.  Бузни,  можна  зробити  висновок:  після  років  кількість 
співробітників,  які  розуміють  маркетинг  правильно  (у  2007  р.  67,4%  керівника  підприємств  сфери 
послуг  дали  правильну  відповідь)  не  тільки  не  збільшилася,  а  й  на  більш  ніж  10%  зменшилася.  Це 
вказує на негативні зміни в розумінні даного визначення
 
Табл. 1 Відповіді респондентів про розуміння маркетингу
 
Фактори впливу 
на відповіді 
респондентів
 
Кількість 
підприємств
 
Варіанти відповідей : Маркетинг –
 
це
 
рекламна 
діяльність, 
спрямована 
на більш 
успішну 
реалізацію 
товару
 
виготовленн
я товару, 
відповідного 
потребам 
ринку
 
продаж 
товару 
(послуги)
 
організаційно –
 
інформаційна система, 
спрямована на розробку, 
виробництво і реалізацію 
товару, відповідного 
попиту споживача
 
Вагалися з 
відповіддю
 
По всіх опитаних 
підприємствам
 
320 
28,1 
3,1 
4,1 
56,25 
8,1 
За типом підприємства –
 
з розміщення
 
Готель
 
192 
25 
7,1 
6,3 
58 
3,6 
Будинок 
відпочинку
 
26 
30,9 
5,1 
4,8 
54,9 
4,3 
Пансіонат
 
18 
35,9 
3,8 
4,9 
49,7 
5,7 
Турбаза
 
4 
25 
- 
- 
75 
- 
Готельний 
комплекс
 
2 
- 
- 
- 
100 
- 
Гостьовий 
будинок
 
36 
37,2 
2,9 
- 
53,4 
6,5 
Готель
 
42 
28 
3,9 
3 
65,1 
- 
За кількістю штатних співробітників, чоловіків
 
1 
–
 10 
54 
38,2 
7,3 
5,7 
44 
4,8 
11 
–
 50 
155 
29,5 
5,3 
6,5 
54,5 
4,2 
51 
–
 100 
74 
10,8 
3,9 
7,4 
72 
5,9 
101 
–
 200 
27 
9,9 
4,4 
4,5 
73,3 
7,9 
200 і більше
 
10 
- 
- 
- 
100 
- 
За стажем роботи підприємства
 
Від 1 року до 3 
років
 
59 
25,4 
5,2 
7,1 
56,2 
6,1 
Від 4 до 10 років
 
190 
24,8 
4,7 
4,9 
60,7 
4,9 
Від 11 до 20 
років
 
53 
22,6 
3,3 
1,6 
67,7 
4,8 
21 рік і більше 
років
 
18 
10,9 
- 
- 
89,1 
- 
Посада респондента
 
Керівник
 
174 
20,2 
7,6 
4 
64,7 
3,5 
Керівник 
функціонального 
підрозділу
 
94 
23,5 
6,1 
7,2 
60,1 
3,1 
Лінійний 
менеджер
 
52 
36,5 
6,1 
9,5 
34,9 
13 
Освіта респондента
 
Вища
 
251 
24 
5,7 
4,4 
61,2 
4,7 
Середня, 
середнє 
спеціальна
 
47 
22,8 
15,5 
12,4 
39,5 
9,8 
Незакінчена 
вища
 
22 
25,4 
6,5 
11,2 
49,4 
7,5 
При цьому в пансіонатах виявилося найменшу кількість вірних відповідей (49,7%) при кращих 
результатах  в  готелях  і  на  турбазах  (65,1  і  75%  відповідно)  і  абсолютному  їх  кількості  (100%)  в 
готельних комплексах.
 
Кількість вірних відповідей так само, як і в дослідженнях А. М. Бузни, зростала зі збільшенням 
величини підприємства і з збільшенням терміну його функціонування. Це досить  логічно, оскільки на 
більш  великих  підприємствах  є  більше  можливостей  для  спеціальної  маркетингової  діяльності,  а  зі 
збільшенням терміну діяльності в ринкових умовах зростає розуміння умов ринкового господарювання 
на основі маркетингу.
 
Зрозуміло,  істотною  виявилася  різниця  у  відповідях  залежно  від  рівня  освіти.  Найбільша 
кількість  вірних  відповідей  дали  респонденти,  які  мають  вищу  освіту  (61,2%),  тоді  як  правильність 
відповідей респондентів із середньою та середньою спеціальною освітою не досягала 40%.
 

116 
«Проблемы и перспективы развития науки в начале третьего тысячелетия в странах СНГ»
 
 
 
 
 
Проте, більше 40% невірних відповідей, близько 35% яких належала керівникам, свідчить про 
невірну  постановці  маркетингової  діяльності  (або  відсутності  такої)  на  більш  ніж  третини  опитаних 
готельних підприємств.
 
Застосування  маркетингу  на  підприємстві.  З  усіх  відповідей  про  те,  що  маркетинг  на 
підприємстві  застосовується  (79,7%)  лише  43,25%  виявилися  достовірними,  тобто  фактично 
маркетинг застосовується менш ніж на половині опитаних підприємств.
 
Такий  же  корекції  підлягали  і  відповіді  про  наявність  працівників,  які  виконують  функції  з 
маркетингу  в  готельних  підприємствах.  При  отриманих  позитивних  відповідях  від  72,5%  опитаних 
респондентів  фактично  слід  визнати  48,5%.  Така  ситуація  підтвердилася  і  при  визначенні  функцій, 
виконання яких відносили до маркетингових на даному підприємстві.
 
Результати  проведеного  дослідження  показали  недостатню  кваліфікованість  маркетологів  і 
наявність потреби в них. Основна маркетингова діяльність і раніше концентрується у відділах реклами 
і продажів (збуту) і носить поточний, а не стратегічний характер. Проведені маркетингові дослідження 
роз'єднані  і  епізодичні,  обмежені  в  кращому  випадку  зіставленням  цін  конкурентів,  аналізом  анкет 
клієнтів готелю, даних історії гостей готелю і не носять системного характеру.
 
 

жүктеу/скачать 5 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: