Ж аһандану дҽуіріндегі

230 
 
ИНФОРМАЦИОННАЯ ТЕХНОЛОГИЯ 
 
Нигметова Айгул Сериковна 
Учитель информатики, средняя школа №26, г. Актобе 
 
Информационная  технология (ИТ,  от англ.  information  technology, IT)  —  широкий 
класс  дисциплин  и  областей  деятельности,  относящихся  к технологиям управления 
и обработки данных, в том числе, с применением вычислительной техники. 
Под информационной технологией в одних случаях понимают способ и средства сбора, 
обработки и передачи информации для получения новых сведений об изучаемом объекте, в 
других  -  совокупность знаний  о способах  и  средствах  работы  с  информационными 
ресурсами. 
Следует заметить, что в каком-то смысле все педагогические технологии (понимаемые 
как  обозначенные  выше  способы)  являются  информационными,  так  как  учебно-
воспитательный  процесс  невозможен  без  обмена  информацией  между  педагогом  и 
обучаемым. Однако в современном понимании информационная технология обучения  - это 
педагогическая  технология,  применяющая  специальные  способы,  программные  и 
технические  средства  (кино,  аудио-  и  видеотехнику,  компьютеры,  телекоммуникационные 
сети)  для  работы  с  информацией.  И  смысл  информатизации  образования  заключается  в 
создании  как  для  педагогов,  так  и  для  обучаемых  благоприятных  условий  для  свободного 
доступа к культурной, учебной и научной информации. 
Система образования, пожалуй, всегда была очень отзывчивой на внедрение в учебный 
процесс  информационных  технологий,  базирующихся  на  программных  продуктах  самого 
широкого назначения и компьютерных средствах. В учебных заведениях и сегодня успешно 
применяются различные программные комплексы - как относительно доступные (текстовые 
и  графические  редакторы,  средства  для  работы  и  подготовки  компьютерных  презентаций), 
так  и  сложные,  подчас  узкоспециализированные  (системы  программирования,  системы 
управления  базами  данных,  пакеты  символьной  математики  и  статистической  обработки 
данных). 
В  последнее  время  под  информационными  технологиями  чаще  всего 
понимают компьютерные 
технологии. 
В 
частности, 
ИТ 
имеют 
дело 
с 
использованием компьютеров  и программного  обеспечения для  хранения,  преобразования, 
защиты,  обработки,  передачи  и  получения  информации.  Специалистов  по  компьютерной 
технике и программированию часто называют ИТ-специалистами. 
Согласно определению, принятому ЮНЕСКО, ИТ — это комплекс взаимосвязанных, 
научных,  технологических,  инженерных  дисциплин,  изучающих  методы  эффективной 
организации  труда  людей,  занятых  обработкой  и  хранением  информации;  вычислительную 
технику  и  методы  организации  и  взаимодействия  с  людьми  и  производственным 
оборудованием, их практические приложения, а также связанные со всем этим социальные, 
экономические  и  культурные  проблемы.  Сами  ИТ  требуют  сложной  подготовки,  больших 
первоначальных  затрат  и  наукоемкой  техники.  Их  введение  должно  начинаться  с  создания 
математического  обеспечения,  формирования  информационных  потоков  в  системах 
подготовки специалистов. 
Дисциплина информационных технологий.  
В  широком  понимании  ИТ  охватывают  все  аспекты  технологии компьютера  ИТ  как 
дисциплина  обслуживает  организационные  и  социальные  потребности  пользователей 
посредством  выбора,  создания,  применения,  интеграции  и  администрирования  технологий 
компьютера. 
Отрасль информационных технологий.   
Занимается созданием, развитием и эксплуатацией информационных сетей. 
История информационных систем.  

231 
 
На  ранних  этапах  истории  для  синхронизации  выполняемых  действие  человеку 
потребовались  кодированные  сигналы  общения.  Человеческий  мозг  решил  эту  задачу  без 
искусственно  созданных  инструментов:  развилась  человеческая  речь.  Речь  являлась  и 
первым носителем знаний. Знания накапливались и передавались от поколения к поколению 
в виде устных рассказов. 
Природные  возможности  человека  по  накоплению  и  передаче  знаний  получило 
первую 
технологическую 
поддержку 
с 
созданием 
письменности. 
Процесс 
совершенствования  носителей  информации  еще  продолжается:  камень  -  кость  -  глина  - 
папирус  -  шелк  -  бумага  магнитные  и  оптические  носители  -  кремний  -  ...  Письменность 
стала  первым  историческим  этапом  информационной  технологии.  Второй  этап 
информационной технологии - возникновение книгопечатания. Оно стимулировало развитие 
наук, ускоряла темпы накопления профессиональных знаний. Знания, овеществленные через 
технологии в станки, машины, новые технологии, становились источниками новых идей. Т. 
О.  Цикл:  знания  -  наука  -  общественное  производство  -  знания  замкнулся.  Спираль 
технологической цивилизации начала раскручиваться с бешеной скоростью. 
Книгопечатание создало информационные предпосылки роста производительных сил. 
Но информационная революция связанна с созданием ЭВМ в конце 40-х годов. С этого же 
времени начинается эра развития информационных технологии. 
Весьма  важным  свойством  информационной  технологии  является  то,  что  для  нее 
информация не только продукт, но и исходное сырье. Электронное моделирование реального 
мира на ЭВМ требует обработки существенно большого объема информации, чем содержит 
конечный результат. 
В  развитии  информационной  технологии  можно  выделить  этапы.  Каждый  этап 
характеризуется определенным признаком. 
1.
 
Начальный  этап  развития  ИТ  (1950-1960-е  годы)  характеризуется  тем,  что  в  основе 
взаимодействия  человека  и  ЭВМ  лежат  машинные  языки.  ЭВМ  доступна  только 
профессионалам 
2.
 
Следующий  этап  (1960-1970-е  годы)  характеризуются  созданием  операционных 
систем.  Ведется  обработка  нескольких  заданий,  формулируемых  разными  пользователями; 
основная цель - наибольшая загрузка машинных ресурсов. 
3.
 
Третий этап (1970-1980-е годы) характеризуется изменением критерия эффективности 
обработки данных, основными стали человеческие ресурсы по разработке и сопровождению 
программного  обеспечения.  К  этому  этапу  относятся  распространение  мини-  ЭВМ 
Осуществляется интерактивный режим взаимодействия нескольких пользователей 
4.
 
Четвертый  этап  (1980-1990-е  годы)  новый  качественный  скачек  технологии 
разработки  программного  обеспечения.  Центр  тяжести  технологических  решений 
переносятся  на  создания  средств  взаимодействия  пользователей  с  ЭВМ  при  создании 
программного  продукта.  Ключевое  звено  новой  информационной  технологии  - 
представление и обработка знаний. Создаются базы знаний, экспертные системы. Тотальное 
распространение персональных ЭВМ 
  
Заметим, что эволюция всех поколений ЭВМ происходит с постоянным темпом  - по 
10 лет на поколение. Прогнозы предполагают сохранение темпов до начала 21 века. 
Каждая смена поколений средств информационной технологии требует переобучения 
и радикальной перестройки мышления специалистов и пользователей, смена оборудования и 
создания  более  массовой  вычислительной  техники.  ИТ,  как  передовая  область  науки  и 
техники определяет ритм времени технического развития всего общества. 
Соответственно  ИТ  влияет  на  экономику,  выводя  ее  в  сторону  наукоемкости,  при 
этом  ИТ  определяет  трудосберегающий  характер  развития  общества,  так  как  ИТ  берет  на 
себя управление многими видами работ и технологических операций. 
ИТ  влияет  и  на  экологию.  Она  -  средство  создания  искусственного  мира,  поэтому 
оказывает  экологическое  давление  на  естественную  среду.  Главная  опасность  этого  - 
сужение многообразия форм жизни. Примером влияния ИТ может служить влияние ЭВМ на 

232 
 
экологию человека. Но ИТ, с другой стороны - это возможный путь спасения экологического 
равновесия  природы.  Формирование  информационной  структуры  техносферы  позволит 
повысить эффективность и безопасность технологических производств. 
 
ЛИТЕРАТУРА: 
 
1.
 
http://evolutsia.com/content/view/2126/21/. 
2.
 
http://nsportal.ru/nachalnaya-shkola/obshchepedagogicheskie-tekhnologii/statya-
informatsionnye-kommunikatsionnye-tekhno. 
3.
 
http://ru.science.wikia.com/wiki/Информационные_технологи
 
 
 
 
ЛОГИКАЛЫҚ ЕСЕПТЕР ЖӘНЕ ОЛАРДЫ  ШЕШУ ЖОЛДАРЫ 
 
Ораз Гҥлназ Мҽжитқызы  
№44 ауысымдық (кешкі) жалпы білім беретін мектептің 
 математика пәнінің мұғалімі, Ақтӛбе қаласы 
 
   Кіріспе. 
 
Біздің    заманымызда    қоғамды    дамыту      ҥшін    жеке    тҧлғаның      алдында    тҧрған  
негізгі    міндеттердің    бірі  -  қоғам    қҧруға    ӛзінің    бар    мҥмкіндігін    жҧмсайтын   
шығармашыл, қабілетті  маман  болу .  Осы талапқа  сай  мамандарды  дайындауды  мектеп  
қабырғасынан  бастау  керектігі белгілі.  
Қазіргі    таңда      есептеу      машиналарының      математикалық    ақпараттарды      техникада,  
медицинада,    экономикада,    биологияда    т.б    кең    қолданылуы,  тҥрлі  мәселелерді  
математикасыз  шешуге  болмайтындығын    кӛрсетіп  отыр.      
Сондықтан  да,    әрбір  оқушы    математикалық    сауатты    болу    ҥшін    мынадай    мақсаттар  
жҥзеге  асырылу  керек.  
1.
 
Ақыл-ойды  дамыту.  
2.
 
Математикалық  іс-әрекеттің  сипатына  сай ойлауды  қалыптастыру. 
3.
 
Қоғамдық  ӛмір  практикасына  қажетті  математикалық  ойлауды  қалыптастыру. 
4.
 
Математикалық  білімді  игеру  мақсатында  практикада  қолдану. 
5.
 
Болмысты, табиғат  пен   қоғамды  тануға  қажет математикалық  мазмҧндай  білу. 
6.
 
Алдына  қойылған  сҧрауға  немесе  есепті  шығаруға  оптимальды (жылдам, сенімді 
және  дҧрыс)   жауап  беруге  дағдылану, ҧмтылу.   
 
Осы  мақсатты    ескере    отырып,    математикаға    қызығушылығымды  арттыру  
барысында  ойлау  қабілетімді  дамыту  ҥшін  әртҥрлі логикалық  есептерді  шешуді жҥзеге 
асыруда  мҥмкіндіктерді    есептеудің    тәсілдерін    кӛрсету  жӛн    кӛрдім.  Логикалық  есептер  
математикалық  олимпиадаларда,  әр  тҥрлі  жарыстарда  жиі  қолданылады.   
 
Негізгі  бӛлім. 
 
Логикалық есептер жҽне  оларды  тез есептеудің   жолдары.  
     
Арнайы формуланы қолдануға келмейтін әрқайсысына ӛзінше талдау жасауды қажет 
ететін есептерді логикалық есептер деп атаймыз. 
  • Логикалық есептерді таблициалық тәсілмен шешу 
  • Ребус тҥрінде шешу 
  • Сіріңке шырпысын қолданып шешу 
  • Әр тҥрлі есептер  
     
Логикалық есептерді бірнеше жолмен шешуге болады. 
    • Логикалық есептерді таблициалық тәсілмен шешу. 
Мысал: Кӛшеде тӛрт қыз Айдана, Маржан, Нҧргҥл, Гҥлназ дӛңгелене тҧрып әңгімелесті. Кӛк 
кӛйлекті қыз (Айдана Маржан емес) кӛгілдір кӛйлектегі қызбен Нҧргҥлдің арасында тҧр. Ақ 

233 
 
кӛйлекті  қыз  қызғылт  кӛйлекті  қызбен  Гҥлнардың  арасында  тҧр.  Әрбір  қыз  қандай  кӛйлек 
киген? 
 
Тҥсі 
Кӛк 
Кӛгілдір 
Қызғылт 
Ақ 
Аты 
Айдана 
- 
- 
- 
+ 
Маржан 
- 
+ 
- 
- 
Гҥлназ 
+ 
- 
- 
- 
Нҧргҥл 
- 
- 
+ 
- 
 
• Ребус түрінде шешу 
Ребус шешу дегеніміз мысалдың алғашқы жазылған қалпына келтіру. 
Ребустың тҥрлері: 
                   1. Арифметикалық ребус 
                   2. Әріпті ребус  
                   3. Жҧмбақ суретті ребус 
    Ребустарды  алғашқыда  ақсҥйектердің  ермек  ойыны  ретінде  ΧVI  ғасырда  Францияда 
шыққан.  Ресейде  бірінші  рет  «Иллюстрация»  журналында  «Жҧмбақтар»  деген  атпен  1845 
жылы басылып шықты. 
 1. Арифметикалық ребус 
    Кейбір  цифрлары  жҧлдызшалармен,  әріптермен  алмастырылған  амалдар  қолданылатын 
есептеулерді  арифметикалық  ребус  деп  атаймыз.  Ребустың  бҧл  тҥрде  арифметикалық 
амалдарға  ерекше  назар  аударуды  және  логикалық  ойлаудың  белгілі  бір  жҥйесіне  сҥйенуді 
талап етеді. 
1- мысал: Жҧлдызшалардың орындарындағы цифрларды табыңдар 
         ** 
         + 
         *8 
__________ 
         *97 
Шешуі:  Теңдік  бойынша  екі  таңбалы  санның  қосындысы  200-ден  кіші.  Демек 
*97=179.Біздің ізден отырған қосылғышымыз 98+99=197 
2.Ребус түрінде шешу 
Мысал: Ребусты шешіңдер: 
                                                            * * 
                                                        х 
                                                            * * 
                                                        ______ 
                                                            *  * 
                                                      * * * 
                                                       _______ 
                                                     9  * *  * 
Шешуі: Кӛбейткіштер 90 санынан ҥлкен. Шынында да, кӛбейткіштер 90 санынан кіші 
болса,  онда  олардың  кӛбейтіндісінен  9000-нан  кіші  сан  шығады,  бірақ  кӛбейткіш  90-нан 
ҥлкен болса, онда кӛбейткіштің 1 цифры 9. Егер 1 цифрды 8 десек, онда 81-ге кӛбейтіп 8100 
кіші  сан  аламыз.  Сонымен,  бҧл  мысалдағы  бір  кӛбейткіш  ҥшін  98  алсақ  онда  98x91=8118 
шығады. Демек, екі таңбалы кӛбейткіш 98-ден ҥлкен 
                             99: (99x91)=9009 
• Сіріңке шырпысын қолданып шешу. 
Тӛмендегі теңдік сіріңке шиі арқылы жазылған. 
YI-IY=IΧ Тек бір шиді қозғау арқылы дҧрыс теңдікті қалай алуға болады? 

234 
 
Шешуі: Ол ҥшін Y+IY=IΧ 
• Әр түрлі есептер 
Бір тонна мақта ауырма әлде бір тонна темір ауыр ма? 
Шешуі: Екеуі тең, себебі бір тоннадан 
Математика пәніне қызығушылықты арттырудың негізгі бір жолы –ҧлттық мазмҧнды 
есептерді  шығару.  Жҥйелі  тҥрде  ҧлттық  мазмҧнды  есептерді  шығару  ата-бабамыздан  бізге 
жеткен  баға  жетпес  байлығымыз,  ӛткен  кҥн  мен  бҥгінгі  ӛмірді  байланыстырып, 
салыстыратын асыл қазынамыз. Ендеше, ҧлтық мазмҧнды есептерді шығару  -  бҧл адамның 
ойлау  қабілетін  дамытып,  логикасын  жетілдіріп,  тез  ойлауға,  алғырлыққа,  тапқырлыққа  
тәрбиелеп, халқының ӛткен ӛміріне кӛз жібертеді. 
Ҧлттық мазмҧнды логикалық есептерді шығару ҥшін: 
1.
 
Есептің шартымен танысып, оны элементар шарттарға ажыратып, қандай талаптар 
қойылғанын анықтап есепке толық талдау жасау; 
2.
 
Берілген есепті схема тҥрінде жазу; 
3.
 
Есепті шығару тәсілін іздеу; 
4.
 
Табылған тәсіл бойынша есепті шығару; 
5.
 
Есептің нәтижесін тексеру; 
6.
 
Есепті зерттеу; 
7.
 
Есептің жауабын тҧжырымдау керек. 
Мысалы-1 «Алты қанат киіз ҥйге екі мысық келіп кірді де, бірінші керегенің тҥбіне 
екеуі балалап, әрқайсасы алтыдан балалады. Олардың бәріде мысық болып ӛсті де, тағыда 
алты- алтыдан балалады, т.с.с. осылайша әр керегенің тҥбіне барып балалап шықты».Сонда 
киіз ҥйден неше мысық ӛсіп шығады? 
1.
 
Есепті талдау 
а)Алты қанат киіз ҥй туралы  тҥсінік. 
ә) Мысықтардың ӛсімталдығы туралы 
б)  Әр  кереге  тҥбіне  әрқайсысы  алтыдан  мысық  шығаратыны  туралы  тҥсінік 
беру. 
2.
 
Есепті схема сурет тҥрінде жазу. 
3.
 
Шығару  тҽсілі  –  әр  керегенің  тҥбіне  6-дан  балалайтын    болғандықтан,    әр 
керегедегі мысықтар санын 6-ға кӛбейту. 
4.
 
Есепті шығару: Әр керегедегі мысық саны. 
12+72+432+2592+15552+93312=111972 
5.
 
Есептің нҽтижесін тексеру: 
2·6=12 
 
432·6=2592 
12·6=72   
2592·6=15552 
72·6=432  15552·6=93312 
6.
 
Есепті зерттеу: Әр керегеде мысықтар саны ӛсіп 6 есеге кӛбейіп отырады. 
7.
 
Есептің жауабы: алты қанат киіз ҥйден барлығы 111972 мысық ӛсіп шығады. 
     
Ҧлттық мазмҧнды есептер шығаруда теңдеу қҧру арқылы  шығаратын есептерді 
шығару алгоритмі: 
1.
 
Есептің қҧруға берілген есептерді шығару ҥшін; 
2.
 
Белгісіз шамаларды анықтау. 
3.
 
Теңдеу қҧру; 
4.
 
Теңдеуді шешу; 
5.
 
Теңдеудің шешімдерін зерттеу. 
6.
 
Есепті тексеру; 
7.
 
Есептің толық жауабын жазу, шарттарын орындау қажет. 
Мысалы: 7- сыныптағы: Тендеулер жҥйесін қҧру тақырыбына: «Қаз бен тҥлкі» 
ертегісін оқи  отырып, мына теңдеуді шешеміз: 
«Тҥлкісін аярлыққа бермейтін дес, 
Кӛрейін сенде қанша ақыл мен ес. 

235 
 
Балапан, кӛжек санын ӛзің тапшы 
Аяқтарды 94, басы 35» 
1.
 
Есептің мҽтінін тҥсіну. 
 Тҥлкінің айлакерлігі, қаздың ақылдылығы, балапанда- 2 аяқ,  
                                                                     кӛжекте -4 аяқ. 
2.
 
Теңдеу қҧру: Балапан саны – х. 
Кӛжек саны - у 
Балапанда 2 аяқ – 2х. 
Кӛжекте 4 аяқ – 4х. 
Сонда 
 Теңдеулер жҥйесі шығады. 
3.
 
Теңдеулер жҥйесін шешу. 
      
 
 
 
    
 
            
 
 
4.
 
Теңдеудің шешімдерін зерттеу: 
Балапан – 23 
Кӛжек – 12  
Бастарының саны 23 + 12 = 35  
Аяқтарының саны 2·23+4·12=46+48=94 
5.
 
Есептің жауабы: 23 балапан, 12 кӛжек. 
 Қиынырақ  есептерді   шешу  жолдары. 
     
Мысал-1    Бес  тоғыздықты  пайдаланып  10  –  ды  жазыңыздар.  Кем  дегенде  2  әдісін 
кӛрсетіңіз. 
 
 Шешуі:   9+
99
99
=10           
9
99
 - 
9
9
 = 10 
 
   
Мысал-2    Қосындысы  498  ·  к    санына,  ал  бӛліндісі  бес  санына    еселік  болатын  ҥш 
таңбалы екі санды табу керек 
          Шешуі: Ол сандарды  а және b деп алайық және а< b болсын. Шарт бойынша  100

 
а< b<1000 
                   b +а = 498к және b=5а бҧдан 6а=498к, а=83к, ал b=415к 
біріншіден  к

2, екіншіден к

2, ендеше к=2. 
 Жауабы: 168 және 830 
   Мерген. 
     
Мерген  нысанаға  10  рет  атып,  90  ҧпай  жинады.  Оның  тӛртеуін  ондыққа,  сегіздікке 
және  жетілікке  тигізді.  Ол  тоғыздыққа  нешеуін,  сегіздікке  нешеуін,  жетілікке  нешеуін 
тигізді? 
    
 Аң таппаған, 
     
Атынан кӛреді. 
   
 Ата алмаған 
   
 Мылтығынан кӛреді. 
Шешуі:  7 х 1 + 8 х 2 + 9 х 3 + 10 х 4 =90 болғандықтан, жетілікке біреуін, сегіздікке 
екеуін, тоғыздыққа ҥшеуін, ондыққа тӛртеуін тигізгені 
  
Тоғыз  тарау  иірімдерінің  бҥге-шігесін  меңгеріп,  зерде  тезіне  салып,  керегенің 
кӛгіндей  атқаратын  қызметін  тҥсіну,  кӛген  тҥймесін  табу-есепті  шешудің  алтын  балдағы. 

236 
 
Оны  кӛп,  із  кессең  табасың.    Міне  ,бҧл  қазақ  халқының  ауыз  екі  тараған  есебінің 
артықшылығы.  Қазақ  халқының  математикалық  білімінің  тамыры  терең.  Ол  қазіргі  тілмен 
алғанда санаудың әртҥрлі жҥйесін, мәселен ҥштік, ондық, тоғыздық пайдаланған. Тоғыздық 
жҥйе  ешбір  жалықта  кездеспейді.  Қазақтың  мҧра  есебі  –  Симплекс  әдісіне  келсе,  мҥшел 
есебі, зекет есебі, бітір есебі, тоғыз қҧмалақ есебі - ӛз алдына бір тӛбе. Қазақтың қара есебі 
ӛмір  қажеттілігінен  туындаған.  Қазақ  халқының  тәрбиесінің  математикалық  астары  да 
тҥрліше. 
    
Олар: 1. Жҧмбақ есеп 
             
2. Ӛлең есеп 
             
3. Ертегі есеп 
Ғасырлар  бойы  даналығымен,  ӛміршеңдігімен  дәлелденген  халықтық  есептер  
ҥлгілері-  тәрбиенің  қайнар  кӛзі  болып  табылады.  Қанша  уақыт  ӛтсе  де  маңызын  жоймаған 
халықтың  ҧлттық  мҧрасын  тәлім-тәрбиенің  тҥп  қазығына  айналдыру  –  біздің  де  асыл 
борышымыз.  Сондықтан  халқымыздың  ауыз  әдебиетінде,  ертегілерде,  шешендік  тапқыр 
сӛздерінде,  салт-дәстҥрінде  оқушылардың  ақыл-ой  зердесін  тәрбиелеуде  ҧлттық  мазмҧнды 
есептер шығарудың маңызы зор.  
           Қорытынды.      Бҧл    жҧмыста  біріншіден,  логикалық  есептерді    шығару  жолдары  
кӛрсетіледі. 
Екіншіден,    ҧлттық    мазмҧнды  логикалық    есептерді    шығарудағы    қиыншылықтар, 
олардың  алатын орны кӛрсетіледі. 
Ҥшіншіден,  логикалық  есептерді  шығарудағы   мҥмкіндіктерді  есептеудің  тәсілдері 
қарастырылады. 
   
Тоғыз  тарау  иірімдерінің  бҥге-шігесін  меңгеріп,  зерде  тезіне  салып,  керегенің 
кӛгіндей  атқаратын  қызметін  тҥсіну,  кӛген  тҥймесін  табу-есепті  шешудің  алтын  балдағы. 
Оны  кӛп,  із  кессең  табасың.    Міне  ,бҧл  қазақ  халқының  ауыз  екі  тараған  есебінің 
артықшылығы.  Қазақ  халқының  математикалық  білімінің  тамыры  терең.  Ол  қазіргі  тілмен 
алғанда санаудың әртҥрлі жҥйесін, мәселен ҥштік, ондық, тоғыздық пайдаланған. Тоғыздық 
жҥйе  ешбір  жалықта  кездеспейді.  Қазақтың  мҧра  есебі  –  Симплекс  әдісіне  келсе,  мҥшел 
есебі, зекет есебі, бітір есебі, тоғыз қҧмалақ есебі  - ӛз алдына бір тӛбе. Қазақтың қара есебі 
ӛмір  қажеттілігінен  туындаған.  Қазақ  халқының  тәрбиесінің  математикалық  астары  да 
тҥрліше. 
    
Олар: 1. Жҧмбақ есеп 
              
2. Ӛлең есеп 
               
3. Ертегі есеп 
Ғасырлар  бойы  даналығымен,  ӛміршеңдігімен  дәлелденген  халықтық  есептер  
ҥлгілері-  тәрбиенің  қайнар  кӛзі  болып  табылады.  Қанша  уақыт  ӛтсе  де  маңызын  жоймаған 
халықтың  ҧлттық  мҧрасын  тәлім-тәрбиенің  тҥп  қазығына  айналдыру  –  біздің  де  асыл 
борышымыз.  Сондықтан  халқымыздың  ауыз  әдебиетінде,  ертегілерде,  шешендік  тапқыр 
сӛздерінде,  салт-дәстҥрінде  оқушылардың  ақыл-ой  зердесін  тәрбиелеуде  ҧлттық  мазмҧнды 
есептер шығарудың маңызы зор. 

жүктеу/скачать 4,7 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: