Х. Досмұхамедов атындағы Атырау му хабаршысы №4 (35), 2014
жүктеу/скачать 3,43 Mb. Pdf көрінісі
|
ПРАКТИКАЛЫҚ БӚЛІМ «Ӛнерге әркімнің де бар таласы»- демекші, ӛнерге талпынған баланың жолын бӛгеуге болмайды. Кейбір балалар тек бір ғана саланы оқығысы келуі мүмкін. Ал, керісінше бірнеше саланы да бірдей оқып, біраз ӛнерден хабардар болғысы келетіндер бар. Олай болса, жас жеткіншектерді кәсіби музыка ӛнеріне тәрбиелеуде қосымша білім беру ұйымы- ӛнер мектептерінің алатын орны ерекше [2]. Егемен еліміздің ұлттық ӛнері мен мәдениеті деңгейінің жоғарлауына байланысты ӛнер мектептері жас жеткіншектерде эстетикалық тәрбиені бойларына сіңіртіп, ӛмірдің әсемдігі мен сұлулығын терең білуіне, мейрімділікке, адамгершілікке, әдептілікке және кәсіби музыка ӛнеріне баулып үйретеді. Ӛнер мектептері жас жеткіншектерді ӛз таңдаулары бойынша әртүрлі аспаптарда ойнауға үйретіп, жеке тұлға ретінде қалыптастырып, музыкалық қабілеттерін дамытып, кәсіби маман болуға жағдай жасап тәрбиелейді. Ӛнер мектептерінде жалпы білім беру мектептерінде оқытуға қарағанда ерекше болып келеді. Музыкамен шұғылдану барысында еңбек тәрбиесі міндеттері жүзеге асырылып отырады. Бір жағынан, тыңдалатын музыкалық шығармаларды қабылдау, есте сақтау қабілеттері дамытылса, екінші жағынан, ән салған кездегі дауыс аппаратының іс-қимылы немесе музыкалық-ырғақтық қозғалыстар жасау сияқты еңбек процестері жүріп жатады. Бұндай іс-әрекеттер ӛз кезегінде оқушылардың ынта-ықыласымен еңбектенуін, тәіртіптілігін, іске деген Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы № 4 (35), 2014 186 жауапкершілікті қарым-қатынасын талап етеді, әрі тиянақтылықпен еңбек ету іскерліктерін қалыптастырады [3]. Ән салу, музыкалық шығармаларды түрлі аспаптарда орындау физиологиялық процесс болғандықтан, балалардың дене тәрбиесіне, денсаулығына жағымды ықпалын тигізеді. Осындай іс-әрекетпен жүйелі түрде шұғылдану ӛкпедегі оттегі алмасуын белсендіріп, дауыс аппаратының, дем алу органдарының шымыр да, икемді жетілуіне, жалпы денсаулығының жақсы болуын қамтамасыз етеді. Ән салу, музыка тыңдау адамның тонусын, яғни жүйке жүйесі мен бұлшық еттерінің физиологиялық жағдайдағы күш-қуатын арттырады. Отырып немесе түрегеп ән салу процесінде дене бітімін, басты, қолдарды дұрыс ұстауға дағдыландыру сияқты талаптардың қойылуы балалардың дене қозғалысы мәдениетін қалыптастыруға кӛмектеседі [4]. Оқушылар мектептердегі жетістіктерімен бірге ӛз қабілеттерін сондай-ақ түрлі деңгейлерде ӛткізілетін іс шараларда кӛрсетеді. Оларға жыл сайын республиканың әр ӛңірінен түрлі жастағы ӛнерлі оқушылар қатысады. Барлық ӛңірлерде ең алдымен облыстық конкурстар, кӛрмелер, фестивальдар ӛткізіледі, бұдан кейін жеңімпаз балалар республикалық іс шараларға қатысады. ҚОРЫТЫНДЫ Ӛнер мектебі мәдени, танымдық, кӛркем-эстетикалық, қол ӛнер, музыка бағыттары бойынша оқушылар мен мұғалімдердің шығармашылық орындаушылығын шыңдауда, қабілеттерін арттыруда сапалы да саналы білім береді. Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытып, жалпы ӛнерге баулу, таным ӛрісін кеңейту үшін қосымша білім беру мекемелерінің маңызы зор. Бүгінгі таңдағы балалар музыка мектебі әрбір мәдениет ӛкілдерінің балалары ӛз халқының мәдениетін меңгерумен бірге басқа халықтардың да музыка мектебінде мәдениеттік рухани азық алатын мекеме. Бұл ӛнер мектептерінің басты міндеттері: жас ұрпаққа эстетикалық тәрбие беру. Егеменді еліміздің талабына сай, ұлттық мәдениетіміздің деңгейін кӛтеру, сұлулық пен әсемділікке, жан тазалығы мен адамгершілікке дарынды оқушыларды тәрбиелеу. Ӛнер мектебінің ұстанған бағыты – ұлттық музыканы, бейнелеуді, би ӛнерін үйреніп, оны әлемдік деңгейге кӛтеру. Әдебиеттер тізімі 1 Ӛтемісов Ж . Ӛнер әлемі. – Алматы: Эверо, 2007. -156 б. 2 Момынұлы П . Қазақ музыкасының қысқаша тарихы. – Алматы: Ӛнер. 2002. Т.ІІ . – 206 б. 3 Султанова Н.К. Музыкалық білім берудің тарихы мен теориясы.Оқу-құралы. – Семей, 2011. – 160 б. 4 Ӛтемісов Ж . Ұлттық ӛнер – тәрбие кӛзі. – Алматы: МерСал, 2005.– 84 б. Резюме В воспитании молодого поколения искусствам профессиональной музыки особая роль отводится организациям дополнительного образования - школам искусств. Школы искусств реализуют полный комплекс задач эстетического и нравственного воспитания учащихся, формируют умение чувствовать красоту окружающего мира, приобщают учащихся к общечеловеческим ценностям, культуре поведения и общения, прививают к искусству профессиональной музыки. В школах Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы № 4 (35), 2014 187 искусств молодежь обучается игре на выбранном музыкальном инструменте, развивает свои способности и талант для дальнейшей реализации их в профессиональной или любительской творческой деятельности. Вместе с тем, музыка, влияя на формирование национального сознания, вносит огромный вклад в формирование мировоззрения молодого подрастающего поколения. Summary In education of the younger generation to arts of professional music the special part is assigned to the organizations of additional education - to schools of arts. Schools of arts realize a full complex of task of esthetic and moral education of pupils, form ability to feel beauty of world around, acquaint pupils with human values, culture of behavior and communication, impart to art of professional music. At schools of arts the youth is studied in playing the chosen musical instrument, develops the abilities and talent for their further realization in professional or amateur creative activity. At the same time, music, influencing formation of national consciousness, makes a huge contribution to formation of view of younger generation. Қабылданған күні: 27.10.2014 ж ӘОЖ 37.015.31 Г. К. Ахметова, В.С. Турегалиева Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті ven_77@inbox.ru ЖОҒАРЫ ОҚУ ОРЫНДАРЫНДА БОЛАШАҚ МАМАНДЫ ТИІМДІ ДАЙЫНДАУДЫҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ШАРТТАРЫ Андатпа Ғылымның және технологияның қазіргі жағдайын бейнелейтін іргелі білім беру болашақ мамандардың тек тәжірибені белсенді қабылдауды ғана емес, сонымен бірге интеллектуалдық шығармашылық қабілеттілігін анықтайды. Білім берудің осындай түріне қазіргі жоғары оқу орындары бағытталған. Болашақ мамандардың, яғни студенттердің зерттеу біліктерін меңгеру қажеттілігі, бір жағынан, Мемлекеттік стандарттың талаптарымен айқындалады, онда бітірушің осы кәсіби аспектісі нақты анықталған; екінші жағынан, қазіргі мамандардың кәсіби іс- әрекетімен айқындалады. Мысалы, педагогтардан болашақ мамандарды дайындауда іс-әрекеттің шығармашылық табиғатына сәйкес соның ішінде оны ұйымдастырудың мәселесіне ғылыми тұрғыдан қарауға білім беру үрдісін зерттеу білігін талап етеді. Сондықтан да жоғары оқу орындарының студенттерін зерттеу жұмысы процедурасымен таныстыру керек, оны ӛткізудің дағдыларын қалыптастыру маңызды. Мысалға, оқыту барысында зерттеушілік білігін қалыптастыру. Ол кафедраның ғылыми-зерттеу жұмысына студенттің қатысуы барысында қалыптасады. Соңғысына студенттерді бағыттары мен кафедра педагогтарының ғылыми жұмысы ерекшеліктері тақырыпшасымен кеңінен таныстыру ықпал етеді, оларды проблемалық топтарға қатыстыру, табысты зерттеу жұмысын жүргізетін оқытушыларға 1-ші курстан бастап «бекіту» ретінде анықтаймыз. Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы № 4 (35), 2014 188 Негізгі сӛздер: Акмеологиялық, рационалистік. тұлғалық – мәдени, аксиологиялық, мотивация, зейін, эмоция, толерантық. КІРІСПЕ Осы бағыттағы тиімді жұмысты қамтамасыз етудің бірінші шарты ретінде бүкіл кәсіби дайындықтың жүйесін асыру барысындағы зерттеушілік білімдердің тиімді қалыптасу процесінің үздіксіздігі мен тұтастығын ерекше айтамыз. Оған аудиториялық сабақ пен студенттің ӛзбетінше жұмысы (студенттің оқу-зерттеу жұмысы мен ғылыми-зерттеу жұмысы), аталған біліктерді саналы және шығармашылық меңгерудегі түрлі әдістер мен тәсілдерді пайдаланумен байланысты тәжірибе жатады. Зерттеу біліктерін қалыптастырудың маңызды шарты ретінде зерттеу іс- әрекетінің мотивациясы болып табылады: қызығушылықтарын қалыптастыру, зерттеу жұмысы қажеттілігін, кәсіби ӛсу үшін зерттеу біліктер жүйесін меңгерудің маңыздылығын негіздеу. Мысалға, осы жұмыстың бастамасы ретінде 1-ші курстан бастап, «Мамандыққа кіріспе» деп аталатын курс ұйымдастырылады, оның барысында кәсіби іс-әрекеттің ерекшелігі мен шығармашылық сипатын ашуға болады. Практикалық сабақтарда ӛзін-ӛзі тану, ӛзіндік қызығушылықтары мен қабілеттерін талдау, олардың таңдаған кәсіпке сәйкестілігін анықтау үшін жағдайлар жасалынады. Конференцияға рефераттарды дайындау барысында студенттер жаңашыл-зерттеушілердің жетістіктерімен танысады, шартты түрде айтқанда, «ӛзіне салып кӛреді» шеберге лайықты кәсіби біліктер мен тұлғалық қасиеттерді дамытады. Оның барысында келесідей зерттеу біліктерін меңгеру қажеттілігін саналы түрде ұғынады, бар тәжірибені талдау, проблеманы тұжырымдау, ӛз жұмысының нәтижесін жүйелеу сияқты білігі. ПРАКТИКАЛЫҚ БӚЛІМ Аталған біліктердің қалыптастыру мен зерттеу жұмысына қызығушылықты тудыру шарасына түрлі кәсіби жағдайларды талдау мен диагностикалауды ӛткізу, жоғары курс студенттерімен орындалатын тапсырмалардың зерттеушілік сипаты және т.б. басқа әдістері жатады. Сонымен қажетті білімдер жүйесі және қалыптасқан зерттеу біліктерімен бірге зерттеу іс-әрекетіне оң кӛзқарастың болуы болашақ маманның тиімді кәсіби іс-әрекетке дайындығын қалыптастырады. Екінші шарты жоғары оқу орындарындағы студенттердің кәсіби-тұлғалық мәдениетін қалыптастыру болады. Болашақ маманның кәсіби дайындаудың тиімділігі сонымен бірге жүйелілік-құндылық кӛзқарасы тұрғысынан қарамақайшылықтардың талдауын жоғары білім берудің қазіргі жүйесінің талдауын талап етеді. Маманның кәсіби-тұлғалық мәдениеті оның іс-әрекетінің бүкіл жүйесін қамту керек. Осыған орай жоғары оқу орындары студенттерінің білім беру мазмұнын қалыптастыруда жүйелілік-құндылықтық кӛзқарасы ӛзекті болады. Болашақ маманның мәдениетін қалыптастыру проблемаларын тиімді шешу, оның әлеуметтік қасиеттерін дамыту, оқу-тәрбие және ұйымдастырушылық жұмысты талдау, теориялық және нақты-әлеуметтік зерттеулердің, тұлғалық және мәдениет теориясы нәтижесін жалпылау негізінде анықтаймыз. Мысалы, Ә. Табылдының пікірінше: «Ұлттық мәдениеттің қайнар бастау – оның (ұлттың) рухани азығының асылдық қасиеттеріне байланысты. Халықтың рухани қуатын арттыратын қозғаушы күш – оның әдебиеті, ӛнері, әдебі мен эстетикалық болмысы. «Әдеп-мәдениет негізі», «әдет-ғұрып, салт –дәстүрлер – халық Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы № 4 (35), 2014 189 мәдениетінің кӛрсеткіштері» т.б. тақырыптар бойынша оқылатын лекцияларда ұлттық мәдениеттің негіздері, оның бұрынғысы мен қазіргісі және болашағы ғылыми дәлелдемелермен айқын кӛрсетіледі» [1]. Осы анықтамаға сүйене айтатынымыз, мәдениет білім берушілік құндылық ретінде студенттерді дамыту мен тәрбиелеуде тұрмыстың, ойлаудың, сауықтырудың мәдениетінде, қатынасында, қарым- қатынасында, дүниетанымдық мәдениетінде, эстетикалық іс-әрекетінде кӛрініс береді. Бұл жерде маңыздысы – болашақ маман тұлғасының мәдениеті қалыптасуының механизмдерін зерттеу мақсатты түрде ұйымдастырылған жоқ, бірақ дамытушылық білім беру мен мәдениеттің аспектілері қаралады. Олардың ӛзара байланысы мен ӛзара ауысуы қаралады. Осыған орай болашақ маманды дайындау жүйесінде студенттердің үнемі ӛз кәсіби дәрежесін кӛтеру қабілетін дамыту шеңберінде жүйелілік-құндылық кӛзқарасының маңыздылығы оқу-тәрбие процесі барысында анықталады. Осыған байланысты жоғары кәсіби білім беру іс-әрекет ретінде қарастырылады, оның мақсаты – болашақ маманның интеллектуалдық- адамгершілік тұлғасын дамыту, тұлғалық ӛсуінің қамтамасыз ету ретінде анықтаймыз. Болашақ маманды дайындаудағы жүйелілік-құндылықтық кӛзқарасы жүйе ретінде түсініледі, ол жаңа ғасырдың мәдени және гуманистік құндылықтарын есепке алу негізінде құрылады: субъектіліктің, диалогиялықтың, дамытушы бағыттылықтың, кіріктірушіліктің, іргеліліктің, үздіксіздіктің. Сонымен, қазіргі білім беру парадигмасын әлеуметтік-тұлғалық, тұлғаға-бағдарлаушылық, гуманистік білім беру анықталады. Университеттік білім беруде әдетте парадигманың келесі ӛзгермелі түрлері айтылады [2]: мәдени-құндылықтылық парадигмасы, академиялық парадигмасы,кәсіби парадигмасы, технократиялық парадигмасы, гуманистік парадигмасы. Жетекші білім берушілік парадигмасының әсерімен университеттік білім берудің басқа моделдері қалыптасады: а) дәстүрлі немесе классикалық; б) рационалистік. Мәдени-құндылықтылық парадигмасына сәйкес кәсіби мәдениетті қалыптастырудың басты мақсаты жоғары білім берудің құндылығы ретінде студенттердің әлеуметтік маңызы бар қасиеттерін дамыту болып табылады. Кәсіби білім берудің әлеуметтік-тұлғалық аспектісін іске асырудың негізгі тәсілі ретінде білім берудің проблемалық, сараптамалық, рефлексивтілік, диалогтік оқытудың және тәрбиелеудің, ұжымдық мәдени-шығармашылық іс-әрекеті технологияларын пайдалану деп түсінеміз. Шығармашылықтың объектісі ретінде маманның бейнелері мен мақсаттары, символдары мен ұғымдары, қылықтары мен қатынастары, құндылықтары мен сенімдері қарастырылады. Болашақ маман шығармашылық ізденіс барысында ӛзі үшін маңызды жаңалықтар ашады, адамтану мен құрметтеу аумағындағы коммуникативтік мәдениет кӛрсеткіші ретіндегі гуманистік құндылықтарымен танысады. Болашақ маманды дайындау жүйесіндегі жүйелілік-құндылықтық кӛзқарасы маман біліктілігінің жоғары кӛрінісі және кәсіби құзырлылығы болып табылады. Осы кәсіби-тұлғалық мәдениеті деңгейінде толығынан маманның адами жеке даралығы кӛрініс беруі мүмкін. Болашақ маманның тұлғалық және кәсіби мәдениеті жүйесіндегі құрылымында басты компоненттері ретінде құрастырушылық, ұйымдастырушылық, коммуникативтік аймақтарын анықтадық. Студенттер іс-әрекетінің құрастырушылық аймағы ұйымдастырушылық іс-әрекетімен нәтиже шығарады, ӛйткені әрбір кәсіби Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы № 4 (35), 2014 190 әрекет соңғы нәтижесінде кешенді ұйымдастырушылық іс ретінде қаралады. Ӛз кезегінде құрастырушылық және ұйымдастырушылық іс-әрекеттері оқытушының студенттермен дұрыс ӛзара қатынастарын орната білуінен күрделене түседі. Зерттеудің методологиясы білім берудің жүйелілік-құндылықтық парадигмасы шенберінде болашақ маманның тұлғалық жаңа құрылымдары пайда болуы мен дамудың тенденциялары мен кәсіби білім берушілік жағдайларын анықтау мен зерттеуінің іске асуымен түсінеміз, олар ғылыми кӛзқарастар жүйесіне негізделеді: 1. Акмеологиялық - кәсіби дайындық барысындағы табиғи және әлеуметтік- мәдени факторлар интеграциясын анықтауға мүмкіндік беретін сыртқы басқарудан ішкі басқаруға ӛту негізіндегі кӛзқарастар жүйесі. 2. Мәдениеттілік - маманның интеллектуалдық-адами қабілеттерін дамытуға бағытталған іс-әрекеттің мазмұндық компонентінің бағытталу негізіндегі, мәдени-білімберу іс-әрекеті дамуының сыртқы қалыптасуы мен ішкі дамуының мақсаты мен мазмұнын, тәсілдері мен нәтижелерін ӛзіндік анықтауына бағытталу негізіндегі кӛзқарастар жүйесі. 3. Тұлғалық – мәдени және кәсіби аспектіде ӛзіндік ұғыну субъективтілігіне қарай мамандықты игеру барысындағы болашақ мамандыққа қатынасын бейнеленуі негізіндегі кӛзқарастар жүйесі. Кәсіби мәдениетті игеру үрдісі мәдениеттің объективтіліктен субъективтілікке ауысу негізінде түсіндіріледі. Е.В.Бондаревскаяның пікірінше, бұл процесс, оның барысындағы кәсіби мәдениетінің моделі бойынша студенттермен айқындалып, кәсіби іс-әрекет пен мінез-құлықтың тұлғалық моделіне айналады. Сондықтан да тұлғалық- шығармашылық аспектісі кәсіби мәдениетті игерудің механизмімен түсіндіріледі. Ол ӛздігінен дамитын субъектінің маман ретіндегі тұлғалық ӛзекті қасиеттерін анықтаудың шығармашылығы актісі болып анықталады. Осымен қоғам ӛзінің соңғы нәтижесінде ӛзіндік мақсатқа бағытталған жан- жақты дамуына бағдарланған адамды қажет етуі түсіндіріледі. 4. Аксиологиялық - осыған сәйкес мәдени-білімберушілік білімдердің пайда болу процесі негізінде кәсіби іс-әрекетке болашақ маманның құндылық қатынастары жүйесімен анықталуы негізіндегі кӛзқарастар жүйесі. «Мәдениет» ұғымын зерттеудегі аксиологиялық кӛзқарастың негізінде түрлі мәдениеттің іргесі ретінде құндылықтарды түсіну жатыр (А.И. Арнольдов, Ю.И. Еимов, Л.Н. Коган, В.П. Тугаринов, Н.З. Чавчавадзе). Осы авторлардың пікірінше, «мәдениет жоғары және кең мағынасында еңбектің нәтижесі болады – шығармашылық, ӛзгермелі және ӛзіндік жаңару іс-әрекетінің ӛнімі...құндылықтар әлемі»[3]. Мәдениетпен байланысты осы кӛзқарас тағы бір бағытпен толықтырылады. Ӛйткені мәдениет және оның мағынасы ӛзбетінше қарастырылып қана қоймай, ол тек адамның шығармашылық іс- әрекеті арқылы ӛз болмысын анықтайды. Сондықтан да, «мәдениеттің нағыз мазмұны шығармашылық іс-әрекетпен анықталып, оның барысында рухани құндылықтар қалыптасады» [4,5]. Ал В.С.Библер мәдениет ұғымын шығармашылық пен еркінділікті жүзеге асыру ретінде адам болмысының мәнін ашу үшін пайдаланады [6]. Адамның шығармашылық белсенділігі іс- әрекет тәсілдерінде кӛрініс береді. Осыдан мәдениет адам дамуының ӛлшемі болып анықталады, ол адамдардың бүкіл тарихы барысындағы олардың қоғамдық ӛміршеңдігінің игерілген құндылықтардың кӛлемі ретінде сипатталады. Солайша мәдениет адамның осы құндылықтарға Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы № 4 (35), 2014 191 бағытталуының тәсілі болады. Мәдениеттің іс-әрекет тәсілдерінің жиынтығы ретінде қаралуы жүйелілік-технологиялық кӛзқарастың негізін құрайды. Осындай мәдениетке қатысты қарастырылған анықтамалар мен кӛзқарастар культорологияда және кәсіби-педагогикалық мәдениетіне арналған зерттеулерде қаралған. Кәсіби-педагогикалық мәдениетті зерттеудің аксиологиялық аспектісі Е.Н. Шиянованың еңбектерінде жетекші педагогикалық оймен ӛрнектеліп, педагогикалық құндылықтар жиынтығының сипаттамасы ретінде қаралып, тікелей педагогикалық іс- әрекетте жүзеге асырылатын және тұтас педагогикалық үрдіске кірістірілетін [7,8]. Біз осылайша Е.Н. Шиянованың пікірімен толығынан қосыламыз, болашақ маманның жаңару, шығармашылық-коммуникативті іс-әрекеттердің негізін кәсіби-педагогикалық мәдениет құрайды, ол тиімді іс-әрекеттер тәсілдері мен жолдарын кіріктіреді. ҚОРЫТЫНДЫ Сонымен, біздің пайымдауымыз бойынша, мәдениеттің адамның шығармашылық іс-әрекеті ретінде қаралуы болашақ маманның кәсіби тұлғалық- шығармашылық кӛзқарасының негізін құрайды. 1. Іс-әрекеттік - студенттердің кәсіби білігін қалыптастыру мақсатында студенттерді кәсіби ойлау мен әрекет етуге тарту негізіндегі кӛзқарастар жүйесі. Зерттеу барысында жоғарыда айтылған барлық кӛзқарастар кәсіби-тұлғалық мәдениетті білімдер, біліктер мен тұлғалық қасиеттер жиынтығы ретінде анықтауға мүмкіндік берді. Нәтижесінде маман мәдениетінің негізгі компоненттері ретінде білімдер, біліктер мен дағдылар, тұлғалық қасиеттерді; кәсіби-шығармашылық іс- әрекет тәжірибені; кәсіби этиканы анықтаймыз. Осы моделдің негізінде студенттерді дайындау барысында кәсіби-тұлғалық мәдениет қалыптасуының құрылымдылық компоненттерін анықтаймыз: Мотивациялық - болашақ мамандардың жоғары оқу орындарының білім беру үрдісіне кіруді қамтамасыз ететін қажеттіліктерді, мотивтерді, қызығушылықтарды қамтиды; Бағдарлаушылық - іс-әрекеттің танымдылық және ӛзінің адамгершілік – интеллектуалдық жетілуінің жоспарлау мен жобалаудың мақсатын анықтауды қамтиды; Бағалаушылық - іс-әрекет нәтижелерін кәсіби-тұлғалық мәдениетті қалыптастыру шенберіндегі, орындалатын міндетпен салғастыру негізіндегі әрекеттердің орындалуының барысы туралы кері ақпаратын жүйелі алу мазмұнын қамтиды; Мазмұндық-операционалдық - екі ӛзарабайланысты бӛлімдерден тұрады: жетекші білімдер жүйесі (теория, заңдылықтар, фактілер, кӛзқарастар) және оқудың тәсілдері (ақпарат алудың құралдары мен білімдерді қолдану); Еріктілік, зейінді - ерікті түрде назар аудару тұрғысынан мәдени құндылықтарды игеру бойынша әрекеттердің эмоционалдық жағын қамтиды. Біздің зерттеуміз бойынша жоғары оқу орындарында осы моделдің табысты жүзеге асуының келесі кіріктірілген үрдістер ықпал етеді: арнайы пәндердің ӛзара байланыстылығы үрдісі; осы пәндердің практикалық және шығармашылық- теориялық ӛзара әрекеті үрдісі; жоғары оқу орындарында тұтас білім беру кеңістігін құру негізіндегі тәжірибемен алмасу үрдісі. Ал жоғары оқу орындарында болашақ маманды дайындау үрдісінің мәдени-білім беру аспектісін дамытудың моделі ӛзін-ӛзі Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы № 4 (35), 2014 192 дамытуды, ӛзін-ӛзі жетілдіруді, ӛзін-ӛзі басқаруды, ӛзін-ӛзі танып білу мен анықтауды, толерантылықты, кәсіби этиканы т.б. компоненттерді құрайды. Біздің келесі қарастыратын мәселеміз – бұл болашақ маман тұлғасының ӛзін-ӛзі дамытудың психологиялық-педагогикалық негізі мен моделі. Әдебиеттер тізімі 1 Ахметова Г.К. Стратегия образовательных инноваций: преемственность многоуровневого образования: Монография. – Алматы: Қазақ университеті, 2007. – 189 с. 2 Ахметова Г.К. Подготовка конкурентоспособного специалиста в высшей школе // Совершенствование содержания высшего образования в целях подготовки конкурентоспособного специалиста. - Алматы: Қазақ университеті, 2008. - С.4-12. 3 Таубаева Ш.Т. Передовой педагогический опыт: от теоретического осмысления к практике. – Алматы: РИК, 1997. – 122 с. 4 Хмель Н.Д. Теоретические основы профессиональной подготовки учителя. – Алматы: Ғалым -1998. – 320 с. 5 Гузеев В.В. Содержание образования и профильное обучение в старшей школе //Народное образование. – 2002. – С. 113-122. 6 Лернер П.С. Профильное образование: взаимодействие противоположностей //Школьные технологии.- 2002.- №6.- С. 75-81. 7 Вострикова Т.П. Психолого-педагогическая оценка компетентности социальных педагогов в профессиональном общении. Автореф. ... к.пед.н. –Самара, 2005. 22с. 8 Селевко Г.К. Современные образовательные технологии. Учебное пособие для педагогических вузов и институтов повышения квалификации. -М.: Народное образование.-1988. -255 с. Резюме Освоение современной науки и технологий фундаментальный образование будущей специалисты, основный предметы в практике творческого и теоретического система анализа деятельности высший школы, общей образовательный тенденция входить особенности консультирование обмен опыта. Будущей специалисты преподавателей «высшая школа» подготовить тенденция культурно - образования в аспекте моделей развитии самопознание, самоуправления, само – достижения, самоанализ толерантность профессиональный этике. Основа моделей психолого–педагогической развитие личности самосознание будущей специалистов. Summary Development of modern science and technologies fundamental education future experts, osnovny subjects in practice of creative and theoretical system of the analysis of activity the highest schools, the general educational a tendency to enter features consultation an experience exchange. Future experts of teachers "higher school" to prepare the tendency culturally - educations in aspect of models development self- knowledge, self-government, itself – achievements, introspection tolerance professional to ethics. A basis of models of the psychologist – pedagogical development of the personality consciousness future experts. Қабылданған күні: 27.10.2014 ж Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы № 4 (35), 2014 193 ӘОЖ 37 А. Кубашева Халел Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университеті Қазақстан Республикасы, 060011,Атырау қаласы, Студенттік даңғылы,212 МЕКТЕПТЕГІ БАСҚАРУ ЖҦМЫСЫН ЖЕТІЛДІРУ Андатпа Мектептегі басқару мен бақылаудағы басшылардың жаңашылдықтық арқылы жұмыс істеуі бағытында және әдістемелік тұрғыда оқушымен ынтымақтастығы баяндалған. Негізгі сӛздер: инновациялық іс-әрекет, педагогикалық менеджмент, кәсібі басқаруға даярлау. КІРІСПЕ «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» атты мемлекет басшысы Н.Ә.Назарбаевтың 2014 жылғы 12 қарашадағы Қазақстан халқына жолдауында былай делінген: «Экономиканы дамытуда жаңа сырқы тәуекелдерді есепке ала отырып, бізге іскерлік белсенділік пен жұмыспен қамтуды ынталандыру үшін жаңа бастамалар қажет. «Нұрлы жол» Жаңа экономикалық саясаты-әлемнің ең дамыған 30 елінің қатарына бару жолындағы біздің ауқымды қадамымыз. Мемлекет жаңа буынның алдында барлық есіктер мен жолдарды ашты! «Нұрлы жол», міне, біздің креативті ырғақты жастарымыздың күш-жігер жұмсап, құлаш сермейтін тұсы осы! [1]. Міне, осыған сәкес егеменді еліміз тәуелсіз мемелекет мәртебесін алып, қазақ халқының ғасырлар бойы аңсаған арманы іске асу барысында, нарықтық қатынастарды дұрыс бағытын анықтайтын да тек іскер, білгір мамандар болатындығы ең басты кӛкейкесті проблема. НЕГІЗГІ БӚЛІМ Жастардың ішкі рухани жан-дүниесін кеңейту, ой-ӛрісінің дамуын жаңа заман талабына сай жүргізу, әрбір идея мен тұжырымдамаларды озат тәжірибелер арқылы іске асыру қажеттігі туындауда. Сонда ғана қоғамды басқару, халыққа білім беру жүйесі мен мектепті басқару ең маңызды педагогикалық проблема болып қала береді. Халыққа білім беру жүйесін басқару деген сӛз-ұйымдастыру , кадрларды әдістемелік бағытта іріктеу, мектептердің материалдық базасы, компьютерлендірілу, интернет арқылы жұмыс істеу мәселелері қарастырылады. Басқару жұмысының теориялық проблемаларына талдау жасауды бастасақ, бұл үрдіс әрбір адамның адамгершілік ұстанымы арқылы іске асады. Қандай адам болса да, қандай биікке шықса да, бір нәрсені, лауазым- уақытша, адамгершілік-мәңгілік деп нәзіктікпен түсіну парыз. Отбасында тектілік қанымен берілетін жақсы қасиеттер ана сүтімен беріліп, бала мәдениетті, білімді, әділ болып тәрбиеленсе, ол ӛскенде текті атану үшін кӛп ізденісті еңбекқорлықты, шыдамдылықты, ерік күшін, оқу мен білімді, ақыл-ойды қалыптастыруға жұмыстанады. Басшы бойындағы жан тазалығы, ӛз кәсібінің биігіне шығу жолындағы қажырлылығы мен мақсаткерлігі сияқты адамдық жақсы қасиеттерінің болғаны дұрыс [2]. Мектептегі инновациялық іс-әрекет жаңашылдықты іздеп шешуге дайн Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы № 4 (35), 2014 194 болу қасиетімен де тығыз байланысты. Мұғалім ӛзінің жеке қасиеттерін есепке ала отырып, басқалардың инновациялық тәжірибесін ӛзгерту, жетілдіру және жаңа ғылыми идеялар мен басқалардың озат тәжірибесін ӛзбетінше жетілдірумен ерекшеленеді. Міне, сондықтан да мектепшілік бақылау мен басқару, жоспарлау мен жобалау жұмысына студенттерді даярлаудың маңызы ерекше. Университеттегі кейбір мамандықтарда педагогикалық менeджмент, мектепті басқару, кәсіби басқаруға даярлау т.б. пәндер жүргізіледі. Бұл пәндердің негізгі мақсаты болашақ мұғалімдерді мектепті басқарудың әдіснамалық негізі туралы түсінік беру және ғылыми негізде мектепті басқару [3], мектептердің болашақта стратегиялық даму бағыттарына студенттерді үйрету және оларды жаңа педагогикалық технологияны оқу үрдісіне енгізудің әдіс, тәсілдеріне баулу болып табылады.Сонымен бірге мектептегі әдістемелік жұмысты ұйымдастыруға студенттерді дайындау. Оларды мониторинг мен бағалау жұмысына үйретіп, оқу жұмысының құрлымын талдауға үйрету. Студенттердің мектепті басқаруға даярлығын мотивациялық, операциялық, мазмұндық іс-әрекет, эмоционалды- еріктілік, рефлексивтік, креативтік, жобалау бойынша компоненттерді қарастырып, анкеталық сұрақтар арқылы анықтауға болады. Мен ӛзім мектептегі 250 оқушыларлың мінез құлқын, оқу үрдісі арқылы бақылай отырып тӛмендегідей бірнеше топқа бӛліп, олардың жағымды және жағымсыз мінездерінің бар екендігін айқындадық: Мен ӛзім мектепте психолог болып жұмыс істедім. Ӛзіміздің педагогикалық зерттеу жұмысымызға оларды қатынастыра отырып оқушыларды тӛмендегідей бірнеше топқа бӛліп, олардың жағымды және жағымсыз мінездерінің бар екендігін айқындадық: 1) Адаммен үйір болып, кӛпшілікпен тіл табысқыш, ынтымақтасып жұмыс істейді. Әрбір адамға сезімталдықпен қарайды. Қайырымды. Кейбір оқушылардың кемшіліктері тӛмендегідіей: Үнемі ӛзінің жолдастарымен салқын қарым-қатынаста болады (тұйық, сылбыр, оралымсыз). 2) Кейбір оқушыларда жақсы қасиеттер де баршылық: тапқыр, зерек, зейінді, түсінгіш. Кемшіліктері: (әрине бәрі бірдей оқуға алғыр емес) сӛйлегенде ойын жеткізуде кемшілік байқалады. Жаңа оқу материалын нашар түсінеді. Ойлауы тӛмендеу. 3) Тәртібі жақсы. Тура бетке айтуға тырысады. Қиын жағдайларда ӛзін саспай жақсы ұстауға тырысады. Әрекеті тұрақты. Дегенмен осы топтағы кейбір оқушылардың кемшілігі –ӛзіне – ӛзі сенбеу, кейде ақырындап сӛйлеу байқалады. 4) Біреуге тәуелсіз, жалынышты болмауға тырысады. Кейде ӛзінің ой-ӛрісін, шамасын артықтау бағалап жібереді. Ӛзін дұрыстап, басқаларды кінәлауға әзір тұрады. Ӛзінің пікірін үнемі айта алады. Бұл топтағы кейбір оқушылардың кемшілігі – ұяңдығы басым, басқаларға үнемі жол береді. Бағынышты болып, жалтақтап тұрады. 5) Белсенді. Ӛмірде кӛңілді, сӛйлеп тұрған ашық. Үнемі қамданып, дайындықпен жүреді. Кемшілігі- артықтау сақтанады, сенімсіздікпен қарап, бейқамдау, салақ, қамсыз, немқұрайлылау бағыт ұстанады. Кейде уайымшыл, тіпті қатаң болмайтын жерде қаталдау бағыт ұстайды. 6) Ӛзін үнемі кӛрсеткісі келеді. Алдына қойған мақсатына жету үшін табандылық кӛрсетеді. Жауапкершілігі, міндетті жақсы сезінеді. Ережені бұлжытпай орындауға тырысады. Бұл топтағы оқушылардың кемшілігі – Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы № 4 (35), 2014 195 тұрақсыздау, ӛзін ұжымнан оқшалау ұстайды. Еркелеу. Жарғы мен ережені орындамаулары байқалады. 7) Батылдау. Ӛзіне таныс емес заттарды істеуге, құруға әзір тұрады. Кейбір оқушылардың кемшілігі – босаңдау. Кӛп адамдармен қарым-қатынас жасамай, азғантай топпен ғана сӛйлесіп, араласады. 8) Икемді, бірақ біреудің алдында кіріптар болып тұрған сияқты. Қиялшыл. Біреудің қамқорлағанын жақсы кӛреді. Кейде тіпті қаныпезерлік қасиетті байқауға болады. Сӛзуар, жұмыстың практикалық жағына икемсіздігі байқалады. Кейде ӛзіне –ӛзі артықтау сеніп, қолынан келмейтін нәрсеге батылдық жасайды. 9) Барлық нәрсеге сенімсіз. Әруақытта ӛзіне артықшылықтың болуын қалайды. Кемшілікті басқа біреуден іздейді. Бұл топтағы оқушылардың жақсы қасиеті: кісімен тез тіл табысуға тырысады. Ұжым мүшелерінің ортақ жұмысына мүдделі. Басқа біреуді қамқорлайды. Сенгіш. 10) Қиялшыл. Кейбір мәселелердің практикада ӛміршеңдігін кӛрсете біледі. Ұсақ нәрсеге де зейін қояды. Бұл топтағы оқушылардың кемшілігі: Ӛмірде орындалмайтын мәселелерді жоспарлайды. Дӛрекілеу. Нашар істеліп аяқталмаған жұмысқа тоқмейілсуі. 11) Оралымдылығы, алғырлығы, турашылдығы байқалады. Кейбір оқушылардың кемшілігі: мардымсыз жұмысқа қанағаттануы. 12) Байсалды, сабырлы. Кейбір балалардың орынсыз тынышсыздануы, алаңдауы, қапалануы байқалады. 13) Интелектуалдық қызығушылығы жоғары, батыл әрекет жасайды. Кемшілігі: балалардағы жақсы идеяларға сенімсіздік кӛрсетуі, кертатпалау, барлық нәрсеге эксперимент жасағысы келіп тұрады, жаңа істерге күдікпен қарайды. ҚОРЫТЫНДЫ Сонымен қорытындылый келе айтарымыз біз бұл шағын мақалада мектепті басқару жұмысын жетілдіруге талдау жасап, оны іске асырудың нақты жолдары туралы бірнеше ұсыныстар айттық. Сонымен бірге педагогикалық ғылыми – зерттеу әдісінің бірі – байқау бойынша оқушылардың бірнеше топқа бӛліп қарастырдық. Әдебиеттер тізімі 1 Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2014 жылғы 11 қараша. 2 Х.Е.Нұғманова. Халықтық педагогиканы болашақ мұғалімдердің кәсіби дайындығында пайдалану. Оқу құралы. – Алматы, 2008. 3 А.Б.Қаржаубаев. Мектепшілік бақылау және оқу қызметі мен білім сапасын басқару. Оқу құралы. – Алматы, 2011. Резюме В статье рассматривается внутришкольное управление и усовершенствование контроля согласно современному требованию. Summary This article considers interschool management and improvement of control in future to modern requirements. Қабылданған күні: 27.10.2014 ж Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы № 4 (35), 2014 196 МАЗМҦНЫ СОДЕРЖАНИЕ ГУМАНИТАРЛЫҚ ЖӘНЕ САЯСИ-ӘЛЕУМЕТТІК ҒЫЛЫМДАР ГУМАНИТАРНЫЕ И СОЦИАЛЬНО-ПОЛИТИЧЕСКИЕ НАУКИ Қҧсниденов С. Қазақ ӛміріндегі билердің орыны мен рӛлі............................... Касенов М.С. Ұшқан қаласы........................................................................... Адилова В.У. І.Есенберлиннің «Жанталас» романындағы бұқар жырау тұлғасын сомдаудың тағылымдық сипаты.......................................................... Аяпова Г.Б. Ӛмірі – үлгі, ӛнері – ӛнеге.............................................................. Ергалиева Г.Б. Тілдегі жақсыз сӛйлемдердің ерекшеліктері............................ Жумабаева Э.М. «Балет в картинах художников конца xix–начала xx века» З.Серебрякова, Тулуз-Лотрек, Э.Дега, К.Сомов.................................................. Жҥсіп Қ.Ӛ., Исмурзина Г.Б. Жақановтың әңгімелері...................................... Жумабаева Э.М.Постимпрессионизм в творчестве французских художников.. Ізбасарова Ә.Н. Жәңгір ханның қазақ тарихындағы орны............................... Салимова Н.С. «Қазақ ер-азаматы» концептіcінің бейвербалды амалдар арқылы берілуі................................................................................................... Табылдиев Х., Қайырғалиева Н. Академик Салық Зимановтың қазақ дастүрлі қоғамының зерттелуіндегі рӛлі............................................................. Туғанбаева М.С. «Қазақ және қырғыз» тарихи романдарындағы кӛркемдік шешім................................................................................................................ Аманғалиева М.Ж., Жҥсіп Қ.Ӛ. С.Бердімұратов шығармаларындағы майдан жырлары............................................................................................................ Атаханова Н.А. Т.Айбергенов поэзиясындағы ұлттық таным............................ Tutebayeva A.M., Konirova S. Рroblems of translation of literary prose............... ФИЗИКА-МАТЕМАТИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ТЕХНИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМДАРЫ ФИЗИКО-МАТЕМАТИЧЕСКИЕ И ТЕХНИЧЕСКИЕ НАУКИ Абиров А.Қ., Ахмурзина Т.Н. Теңсіздікті дәлелдеуде жанаманы қолдану....... Абиров А.Қ., Мадиева А.Б. Үшбұрыштың тамаша нүктелерінің барицентрлік координаталары................................................................................................ Идрисов С., Масалимова Э. Болашақ информатика мұғалімдерін кәсіби даярлаудың ерекшеліктері................................................................................. Идрисов С., Масалимова Э., Атимова Т. IT -пәндерінің мұғалімін кәсіби дайындау және кәсіби білім беретін мұғалімге қойылатын талаптар................... Лунгол О.М. Использование теории графов при изучении электродинамики в профессионально-технических учебных заведениях.......................................... Шаждекеева Н.Қ., Шамишева А.С. Графтар теориясы элементтерінің ғылыми қызметтің әртүрлі салаларындағы қолданылуы..................................... Жаутиков Б.А., Айкеева А.А. Математическое моделирование электромагнитных полей электротехнических устройств.................................... 3 7 13 18 21 24 33 38 44 47 53 57 59 63 67 72 76 82 86 92 102 111 Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы № 4 (35), 2014 197 ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ ҚҦҚЫҚ ЭКОНОМИКА И ПРАВO Тажгарина Б.К. Шартты түрде соттау....................................................................... Дарискалиева М.С., Пусырманова А.Б., Альдешова С.Б. Қазақстанның әлеуметтік салаларын мемлекеттік реттеудің бюджеттік тетіктерін жетілдіру.. Тажиденова А.Р., Ауелбаева Г.С. Транспорт как важнейшая отрасль производственной инфраструктуры экономики государства........................... Исагалиева Э.Т., Мукашева А.Ж. Кӛлік қызметтерінің халықаралық нарығы және оның белгілері.......................................................................................... Нысанова Қ.Т., Адиетова Э.М. Қазақстан Республикасындағы аграрлық инновацияның даму болашағы........................................................................... ПЕДАГОГИКА, ПСИХОЛОГИЯ БІЛІМ БЕРУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ ПЕДАГОГИКА, ПСИХОЛОГИЯ И ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЕ ТЕХНОЛОГИИ Куртиева Э.М. Голосовой аппарат и его гигиена.............................................. Муксиева Ж.А. Бейнелеу ӛнері пәні негізінде бастауыш сынып оқушыларының эстетикалық талғамын қалыптастыру........................................ Сагинова А.Н., Нурмукашева С.Н. Әскери ұжымдарда тұлғааралық қарым- қатынасты диогностикалау мен реттеудің психологиялық.................................. Тютебаева А.М., Толешев Н. Эвфемизмы в английском языке: определение и классификация................................................................................................ Утеуова А.Б., Нурмукашева С.К. Шет тілін үйретуде сӛйлеудің психологиялық негізі.......................................................................................... Нажикенова Г.Б. Құзыреттілік және қатысымдық тұрғыдан оқытудың ерекшеліктері.................................................................................................... Койшығҧлова Л.Е., Шайхиева Б. Оқушылардың шығармашылық қабілетін қалыптастырудағы ұйымдастырушылық формалары.......................................... Жандауова Э.Д. Оздоровительная физическая культура как средство физического воспитания.................................................................................... Пусырманова Ш.Б. Балалар тәрбиесінде қосымша білім беру ұйымы -ӛнер мектебінің орнын айқындау.............................................................................. Ахметова Г. К., Турегалиева В.С. Жоғары оқу орындарында болашақ маманды тиімді дайындаудың психологиялық-педагогикалық шарттары............ Кубашева А. Мектептегі басқару жұмысын жетілдіру....................................... 123 129 133 139 144 150 154 157 162 167 171 175 179 184 187 193 Х.Досмұхамедов атындағы Атырау МУ Хабаршысы № 4 (35), 2014 198 ҒЫЛЫМИ МАҚАЛАЛАРҒА ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР «Халел Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университетінің хабаршысы» журналында теориялық, тәжірибелік, ізденушілік сипаттағы еңбектер, қолданбалы маңызы бар шолулар, мәселе кӛтеретін және ақпараттық мақалалар, сондай-ақ бұрын жарияланған еңбектерге қысқаша түсініктемелер, ғылыми конференциялар мен кеңестер жайлы мәліметтер, кітаптар туралы пікірлер, мерейтой иелерін құттықтау жарияланады. Жариялау туралы шешімді келіп түскен материалдардың ғылыми маңызын және ӛзектілігін ескере отырып, редакция алқасы қабылдайды. Қабылданған мақалалар қайтадан қаралмайды. Мақаланың қҧрылымы 1. ӘОЖ 2. Автордың (лардың) аты-жӛні * 3. Автордың (лардың) жұмыс орны ** 4. Электрондық пошта 5. Мақаланың тақырыбы 6. Мақаланың мәтіні жазылған тілде аңдатпа 7. Негізгі сӛздер 8. Мақаланың толық мәтіні 9. Әдебиеттер*** 10. Мақалада жазылған тілден басқа екі тілде түйіндеме. Мәтінде физикалық, химиялық және математикалық шамалардың бірліктердің халықаралық жүйесінде кӛзделген қысқартуларына ғана жол беріледі. Мақалалардың «Word 7.0 for Windows» мәтіндік редакторында парақтың бір бетіне барлық жағынан 3 см жиек қалдыра отырып, Times шрифтімен (12 кегль) 1,5 интервал арқылы терілген екі данасы тапсырылады. Түйіндеме, әдебиет, кестелер мен суреттерді қоса санағанда қолжазбаның жалпы кӛлемі 10 беттен аспауы керек. Автор (авторлар) туралы мәліметтер, сондай-ақ материалдардың электрондық нұсқасы қоса табысталады. ТРЕБОВАНИЯ К НАУЧНЫМ СТАТЬЯМ В журнале «Вестник Атырауского государственного университета имени Халела Досмухамедова» публикуются работы теоретического, экспериментального, поискового характера, имеющие прикладное значение, обзорные, постановочные и информационные статьи, а также краткие комментарии к ранее опубликованным работам, информация о научных конференциях и совещаниях, рецензии на книги, поздравления юбиляров. Решение о публикации принимается редакционной коллегией журнала с учетом научной значимости и актуальности представленных материалов. Отклоненные статьи повторно не рассматриваются. Структура статьи 1. УДК 2. Ф.И.О. автора(ов)* 3. Место работы автора(ов) ** 4. Электронная почта 5. Название статьи 6. Аннотация на языке текста публикуемого материала 7. Ключевые слова 8. Полный текст статьи 9. Литература*** 10.Резюме на двух других языках, отличающихся от языка публикуемого материала. В текте допускаются лишь принятые в международной системе единицы сокращения мер, физических, химических и математических величин и терминов и т.п. Статьи представляют в двух экземплярах, напечатанных в текстовом редакторе «Word 7.0 for Windows» на одной стороне листа шрифтом Times (12 кеглем) с полями 3 см со всех сторон листа через 1,5 интервала. Общий объем рукописи, включая резюме, литературу, таблицы и рисунки, не должен превышать 10 страниц. Сведения об авторе (авторах), а также электронную версию материалов. Х. Досмҧхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университетінің Хабаршысы Вестник Атырауского государственного университета имени Х.Досмухамедова Отв. за выпуск, редактор Р.Ш.Абдинов Технический редактор, компьютерная верстка А.Қасымханқызы Подписано в печать 5.09.2014 Формат 60х84/8 Усл.-печ. л. 19,7 Тираж 300 экз. Заказ 1 Цена договорная Издательство Атырауского государственного университета имени Х.Досмухамедова 060011, г. Атырау, пр. Студенческий, 212 Тел. /712-2/ 27 63 01 Факс /712-2/ 27 63 23 Отпечатано в типографии издательства Атырауского государственного университета имени Х.Досмухамедова Document Outline
жүктеу/скачать 3,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|