Метеорологиялық-климатологиялық энциклопедия
жүктеу/скачать 4,63 Mb. Pdf көрінісі
|
| ЖАРЫҚ ДИСПЕРСИЯСЫ - (тәуелділігі -
) жарық толқыны фазалық жылдамдығының жиілікке ( ) не ұзындығына тәуелділігі ( заттың сыну кӛрсеткішінің (n) жарық толқынының жиілігіне). Жарық дисперсиясы нәтижесінде ақ жарық спектрге жіктеледі (қ. Оптикалық спектрлер). Осы спектрді зерттеу арқылы И.Ньютон Жарық дисперсиясын ашты (1672-ның) арасында осындай заңдылық байқалатын құбылыс қалыпты Жарық дисперсиясы деп аталады. -дің (не кемігенде) сыну кӛрсеткіші де (n) артады. n мен ) артқанда ( ). Спектрдің берілген аймағы үшін мӛлдір денелерде жарық толқынының жиілігі ( Аномаль кемігенде) сыну кӛрсеткіші n кемиді. Оптикалық шыныларда қалыпты Жарық дисперсиясы, ал жарық ӛткенде жұтылу жолақтары айқын білінетін газдар мен буларда аномаль Жарық дисперсиясы байқалады. Затта жарықтың сынуы жарықтың фазалық жылдамдығының ӛзгеруі салдарынан болады. Мұндай жағдайда заттың сыну кӛрсеткіші (n) мына формуладан анықталады: n=c/cф, мұндағы cф — жарықтың берілген ортадағы фазалық жылдамдығы, с — артқанда (Жарық дисперсиясы кезінде толқын жиілігі вакуумдағы жарық жылдамдығы. Жарықтың электрмагниттік — магниттік ӛтімділік. Призмадан немесе басқа бір мӛлдір денеден ӛткен жіңішке ақ жарық шоғы түрлі түсті спектрге жіктеледі. Жеті түрлі түстен құралған бұл спектрдің ең кӛбірек бұрылатыны және ең қысқа толқындысы (жиілігі үлкені) — күлгін — диэлектрлік ӛтімділік, теориясы бойынша: , мұндағы сәуле, ал ең аз бұрылатыны және ең ұзын толқындысы — қызыл сәуле. Жарықтың классик. теориясы бойынша Жарық дисперсиясы жарық таралған орта атомдарының (не молекулаларының) электрондары мен жарық толқындары туғызған айнымалы электр ӛрісінің ӛзара әсерлесуі нәтижесінде пайда болады. Мӛлдір денелердегі Жарық дисперсиясы спектрлік приборларды, ахроматикалық линзаларды жасау кезінде қолданылады. жүктеу/скачать 4,63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|