Мухитдинов на печать indd
жүктеу/скачать 3,18 Mb. Pdf көрінісі
|
ИСЛАМ ТАРИХЫ
| Құптан намазы – түнгі соңғы оқылатын төрт ракағатты парыз намаз. Құп-
тан намазының уақыты шам намазының аяқталуымен басталады. Шам намазы уақытының қашан аяқталатындығына қатысты ғұламалардың пікірлері жоғарыда айтылды. Құптан намазының уақыты таң атқанға (фәжр садиққа) дейін жалғаса- ды. Жәбірейілдің (алайһис сәләм) Пайғамбарға (с.а.с.) намаз үйреткен хадисінде: «Бірінші күні құптан намазын шапақ кеткенде оқыды. Екінші күні құптан намазын түннің (соңғы) үштен бір бөлігінде оқыды», – делінген (Сунан Әбу Дауд, Сунан әт- Тирмизи). Имам әд-Дәрими Жәбирден риуаят еткен сахих хадисте: «Құптан нама- зын тездетіп не кешіктіріп оқитын. Егер адамдар жиналса, асықтырып (құптан намазын) оқитын, ал егер адамдар кешіксе, кешіктіріп оқитын», – деп келген. Жал- пы, құптан намазын кешіктіріп оқыған абзал. Оған келесі хадис дәлел бола алады. Әбу Сағид әл-Худри (Аллаһ оған разы болсын): «Аллаһ елшісі (с.а.с.) бізбен шам намазын оқыды. Сосын түннің жартысы кеткенге дейін бізге (яғни намаз оқу үшін үйінен) шықпады. Одан кейін шығып, олармен (құптан) намазын оқып: «Адамдар намаз оқып, ұйықтап қалды. Сендер намазды күткендерің үшін әлі намаздасыңдар. Әлсіздің әлсіздігі, аурудың ауруы болмаса, бұл намазды түннің ортасына дейін кешіктіруді бұйырар едім», – деді», – деген (Сунән ән-Нәсәи). Аллаһ елшісі (с.а.с.) құптан намазына дейін ұйықтағанды және одан кейін әңгімелескенді ұнатпайтын. Ол туралы Сахих әл-Бұхариде келген хадис бар. Сондықтан құптан намазының ал- дында ұйықтау және одан кейін әңгімелесу мәкруһ болады. Құран نآرق – Аллаһ тағаланың Мұхаммед пайғамбарға түсірген, Қияметке дейін өзгерусіз сақталатын қасиетті кітабы. «Құран» сөзі араб тілінде «оқылған» деген мағынада қолданылған. Мұсылмандар Аллаһтың кітабы Құран кәрімді көп оқитын болғандықтан, ол кітап «Құран» деп аталып кеткен. «Құран ілімдері» ғылымында Құранға «Ол – Аллаһ тағаланың Мұхаммед пайғамбарға (с.ғ.с.) муғ- жиза етіп түсірген, оқылуымен құлшылық етілетін, бізге мутауатир жолмен жет- 153 кен сөзі» деп анықтама береді. Енді осы анықтаманы талдасақ. 1) Аллаһ таға- ланың сөзі. Яғни Құран кәрім періштелердің, жындардың, адамдардың, тіпті Мұхаммед пайғамбардың (с.ғ.с.) да сөзі емес. Ол – тек Аллаһтың сөзі. 2) Мұхаммед пайғамбарға (с.ғ.с.) түсірген. Аллаһ тағала Мұхаммед пайғамбарға (с.ғ.с.) дейін өмір сүрген Дәуіт пайғамбарға Забурды, Мұса пайғамбарға Тауратты, Иса пайғам- барға Інжілді және басқа да пайғамбарларға кітаптар түсірген және олар да Аллаһ- тың сөзі болып табылады. Ал Құран – Аллаһ тағаланың Мұхаммед пайғамбарға (с.ғ.с.) түсірген кітабы. Сондықтан Аллаһ тағаланың басқа пайғамбарларына түсір- ген кітаптарын «Құран» деп атауға болмайды. 3) Оқылуымен құлшылық етілетін. Біз намазда және басқа да құлшылық барысында Құран аяттарын құлшылық мақ- сатында оқимыз. Себебі Құранның сөздері мен олардың мағыналары тек Аллаһтікі болып табылады. Сондықтан Мұхаммед пайғамбардың (с.ғ.с.) хадистерін намазда Құранның орнына оқи алмаймыз. 4) Муғжиза. Аллаһ тағала адам баласына жіберген әрбір пайғамбарға адамдар алдында өзінің пайғамбар екендігін дәлелдейтін, басқа адамдардың қолынан келмейтін және адамдардың санасында табиғат заңдарына бағынбайтын бір керемет істерді береді. Осы керемет істер «муғжиза» деп аталады. Мысалы, Аллаһ тағала Сүлеймен пайғамбарға барша жаратылыстың тілін түсіну, жел мен жындарды басқару муғжизасын берген. Мұса пайғамбарға асатаяғын жы- ланға айналдыру, қолын қойнына салғанда аппақ болып кететін керемет муғжиза берсе, Иса пайғамбарға адамдарды кез келген аурудан емдей алатын емшілік қа- сиет пен адамдарды қайта тірілту муғжизасын берген. Ал Мұхаммед пайғамбарға (с.ғ.с.) айды екіге бөлу, саусақтарының арасынан судың шығуы, жеген тағамы- на берекенің даруы секілді көптеген муғжизалар берген. Бірақ Аллаһ тағаланың Мұхаммед пайғамбарға (с.ғ.с.) берген ең үлкен муғжизасы – Құран кәрім кітабы. Аллаһ тағала Құран кәрім кітабының тілін керемет етіп, арабтар ғана емес, өзге тілді халықтардың да жүректерін жаулап алатын қасиет берген және бұл кітапқа ақырет күніне дейін басқа кітаптар секілді өзгертулер кіргізуді мүмкін емес еткен. 5) Бізге мутауатир жолмен жеткен. Мутауатир – жүздеген әділ әрі өтірік айтпай- тын сенімді адамдардың бір хабарды бірдей етіп өзгертпестен басқаларға жеткізуі. Мұндай жолмен жеткен хабардың өтірік болуы мүмкін емес. Құран кәрім кітабын Мұхаммед пайғамбар (с.ғ.с.) Жәбірейіл періштеден алғаннан кейін өзінің мыңдаған сахабаларына жеткізген, ал сахабалары болса өздерінен сан есе көп шәкірттеріне үйреткен. Міне, Құран кәрім кітабы жазылуымен қатар ауызша, жатқа ұрпақтан-ұр- паққа, ғасырдан-ғасырға мыңдаған қарилардың жүректерінде жаттаулы күйінде, ешбір әрпі өзгерместен бізге жетті және осылайша бізден кейінгі ұрпаққа да жете бермек. «Арам болса қашады су кісіден, Естімеген сөз шығар сұм кісіден, Кітап – Құран айтқаны рас болса, Ұжмақ көрер бір жан жоқ бұл кісіден» (Шал ақын, Өлеңдері). «Шырағым адастырмас жолымдағы, Құраным оқи берер қолымдағы. Абайым дүниеге аты жеткен, 154 Болдың сен менің бағым, оның бағы» (Т.Молдағалиев, Шақырады көктем). жүктеу/скачать 3,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|