Қазақстан республикасының Ғылым және жоғары білім министрлігі



Pdf көрінісі
бет90/143
Дата06.02.2023
өлшемі4,98 Mb.
#65444
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   143
Байланысты:
СӨЖ (2022-2023)

партияларының саны 
 
Элеватордың аталуы
 
Бидай сұрыптары
 
Партиялар саны, дана
 
Кешенді көрсеткіштері 
бойынша 
Технологиялық 
белсенділігі бойынша 
Ылғалдылығы мен 
шөп-шалаңы бойынша 
Челгашы
 
Саратовская 29
 
78 

31 
Целинная 21
 
50 

28 
Қатардағы бидай 
64 

30 
Жаныспай
 
Саратовская 29 
65 

24 
Целинная 21
 
42 

21 
Қатардағы бидай 
Шортанды 
Саратовская 29 
85 
15 
30 
Целинная 21
 
68 
10 
28 
Қатардағы бидай 
72 

31 
 
1-кесте мәліметтерінен жалпы кешенді көрсеткіштер бойынша бидай дақылының 
партия саны үлкен шектеуде өзгереді. Саратовская 29 бидай сұрыпы үшін үш элеватор 
бойынша партияларының жалпы саны 65-тен 85-ке дейін ауытқиды, технологиялық 
белсенділігі 5-тен 10-ға дейін, ал ылғалдылығы мен шөп-шалаңының мөлшері 28-ден 31-ге 
дейін жетті. Басқа бидай партияларының сандары да тұрақты жағдайда болмайтынын 
көрсетеді. Бұл талқылаған көрсеткіштер әр ауданда орналасқан элеваторлар үшін 
өзгешеліктері бар. Соның ішінде Шортанды элеваторындағы бидай партияларының ауытқу 
шамалары көбірек екені көрініп тұр. Өзгерістік сипаттамасы Целинная 21 бидай сұрыпында 
төмендеу, ол сол сұрыптың тың өлкесіне бейімділігінің тұрақтылау екенін көрсетеді. 
Астық қабылдау элеваторында жеке аз мөлшердегі партияларды араластырмай 
өздерінің сапалық деңгейін ескере отырып, үлкен партияларды белгілі мақсаттарға арнап 
қалыптастыру ісі өте маңызды орын алады. Сондықтан келесі кезекте элеватордың өңдеу 
технологиясын жүргізе және оларды стандарттар талаптарына сай орындай отырып 
біріктіреді. Элеваторларда үлкен партияларды қалыптастыру ұн, жарма, құрама жем, май, 
спирт, сыра, крахмал шығару зауыттарының талаптарын орындайтындай тұрғыда 
атқарылады.
Сонымен, астық жай қоймалары мен силостардың сыйымдылығын дұрыс 
пайдаланудың жолы – дақыл сұрыпын, типін, технологиялық белсенділігін, ылғалдылық 
пен шөп-шалаң мөлшері жағдайларын ескеріп, тиісті кептіру, тазарту және тездетіп 
желдету әдістерін дұрыс қолданып, үлкен біріктірілген партияларды қалыптастару болып 
табылады. 
Құрғақ, орташа құрғақ, әр түрлі шамада шөп-шалаңы бар партияларды тазарту 
үрдісін жүргізе отырып, бір үлкен партияға топтайды. 
Ылғал астық партиялары құрамында әр түрлі дәрежеде шөп-шалаңы барларды 
желдетіп және тазартып бір үлкен партия тобын жасайды. 
Өте ылғал астық партияларын (шекті позицияға дейін немесе одан кейінгілерін) 
екпінді түрде кептіріп және тазартып, бір қалыпқа келтіріп үлкен бір топқа біріктіреді. 
Бір сұрыпты бидай төңірегінде сағыздық мөлшері бірдей, реологиялық өзгерістері әр 
түрлі партиялардың ұндық және нандық қасиеттерінің айырмашылықтары көп болады. 
Үлкен біріктірілген партиялардың сағыздығының сандық және сапалық сипаттамасы, 
натурасы, шынылығы тұрақты деңгейде қалыптысады. Үлкендендіру үрдісінің тиімді, 
сапалы болып орындалуы, әр сұрыптың шеңберінде олардың күштілігін, құндылығын, 
әлсіздігін, қаттылығын, жұмсақтығын ескере отырып, технологиялық белсенділігіне 
байланысты топтап, құрғақ күй жағдайына жеткізіп сапасы бойынша белгілі мақсатта 
қолдануға болатын көлемі үлкен партияларды астық кәсіпорындары мен элеваторларда 
қалыптастыруға болады. Сонымен майда, орта шамадағы бидайдың бір сұрыпының өзінде 
2-ден 7-ге дейін партиялар болса, ал технологиялық белсендігіне байланысты топтау 
арқылы оның санын 1 және 2-ге дейін азайтуға болады. Ылғалдылығы мен шөп-шалаңының 
шамасына қарай топтағанға дейін әр түрлі табиғи климаттың өзгерістеріне байланысты 


партиялардың саны 4-тен 16-ға дейін өзгереді. Оларды тазарту және құрғақ күйге жеткізіп 
оларды үлкен партияларға топтауға мүмкіншілік туады. 
Астық кәсіпорындары мен элеваторларда дақылдарды қабылдау, жайғастыру, өңдеу және 
үлкен партияларға топтастыру кезінде технологиялық картаны құрастырып пайдаланған 
астық сапасын сақтап, оны жақсартуға, шығымын бодырмауға жол ашады. 
Технологиялық карта кесте түрінде жасалынады. 
2-кесте. Партияларды қалыптастырудың технологиялық картасы 
 
Ылғалды лық, 
қоспа лар 
бойынша бөлінуі
Технологиялық белсендік бойынша топтауы
Бидай дақылы үшін
Натурасы 750-ден жоғары
700-750 аралығында
650-700 
аралығында
Сағыздығы 
Шынылығы 
Күлділігі
Сағыздығы 
Шынылығы 
Күлділігі
Сағыздығы 
Шынылығы 
Күлділігі
Сағыздығы 
Шынылығы Күлділігі
Сағыздығы 
Шынылығы 
Күлділігі






W ≤13,5;
C
n
=<2,0; 
З
n
≤5
W ≤13,5; 
C
n
=2,0-5,0;
З
n
=5-8
W >13,5-15,0; 
C
n
=<2,0;
З
n
<5
W >13,5-15,0; 
C
n
=2,0-5,0;
З
n
=5-8 
W >19;
C
n
=>2,0;
З
n
>5 
W >22;
C
n
>5; 
З
n
>8 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   143




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет