Стандартты жылулық әсерлері

44
қысымға байланысты. Әртҥрлі термохимиялық деректерді салыстыру 
ҥшін стандартты деп есептелетін шартты жағдай бойынша келісу 
керек. Халықаралық келісімге сәйкес, жеке заттың стандартты кҥйі 
мынадай тҥрде анықталады: 
• қатты және сҧйық заттар ҥшін бҧл атмосфераның сыртқы 
қысымымен берілген температурада 1 атм; 
• газ тәріздес заттар ҥшін бҧл нақты температура кезінде 1 атм 
қысымымен идеалды газдың нақты немесе гипотетикалық кҥйі; 
• қарапайым заттар (элементтер) ҥшін бҧл кҥй 1 атм.дан сыртқы 
қысым кезінде берілген температурадағы термодинамикалық тҥрде ең 
тҧрақты кҥйі болып табылады. 
Температура, қатаң тҥрде айтқанда, стандартталған емес. Алайда, 
кӛптеген анықтамалық деректердің әдетте 18 — 25 °С температураға 
дейін жататынын назарға ала отырып, базистік температура ретінде - 
298,15 К.алуды жӛн кӛреді, оны кейде стандартты температура деп 
атайды.
Негізгі стандартты кҥйдегі элементтің қалыптасуының стандартты 
энтальпиясы нӛлге тең болады. Егер элемент ең тҧрақты кҥйге 
қарағанда жақсы кҥйде болса, онда оның қалыптасуының стандартты 
энтальпиясы негізгі кҥйден кӛрсетілген кҥйге ӛткен кездегі 
энтальпияға тең болады.
Қосылыстың қалыптасуының стандартты энтальпиясы дегеніміз - 
бҧл стандартты кҥйдегі қарапайым заттардан бір мольді қҧрайтын 
процесс кезінде энтальпияның ӛзгеруі. Мысалы, қатты кальций 
карбонатының қалыптасуының стандартты энтальпиясы реакцияның 
энтальпиясының ӛзгеруіне сәйкес келеді 
Са(тв.) + С(графит) + 
3
/
2
O
2
(г.) = CaCO
3
(тв.) 
Қҧрылымның стандартты энтальпиясы
298 15
(А - бҧл ӛзгеріс, H - 
энтальпия, температура 298,15 болғанда қалыптасқан f - қҧрылым 
(formation);, T = 298,15 К индекс ° кезінде қалыптасу, индекс 
стандартты кҥйді кӛрсетеді (p = 1 атм). 
Мысалы, T = 298,15 К кезінде CaCO3-нің стандартты жылуы -
H
ƒ 
0
298 15
(CaCО
3
). 
Қҧрылымның стандартты энтальпияларын тікелей немесе жанама 
тҥрде ӛлшеуге болады. 
Заттың 
бір 
молінің 
жиынтық 
кҥйін 
кӛрсете 
отырып, 
қалыптасуының 
стандартты 
энтальпиясы 
термодинамикалық 
шамалардың анықтамалық кітаптарынан табылуы мҥмкін. Бірыңғай 
дерекқорға он мыңнан астам жеке заттар туралы ақпарат кіреді. AНС 
жануының стандартты энтальпиясы дегеніміз- органикалық заттың бір 
молінің жоғары тотыққа дейін жануы, бҧл уақытта бастапқы заттар мен 
жану ӛнімдері таңдалған температурада қалыпты кҥйде болады, бірақ 

45
заттардың жану энтальпиясы ӛзгереді. 
Бҧрын кеңінен қолданылған органикалық заттардың жануының 
стандартты энтальпиясының қазіргі уақытта кӛмекші мәні бар екенін 
атап ӛткен жӛн.Қазіргі кездегі анықтамаларда мҧндай мәліметтер жоқ, 
ӛйткені оларды қҧрылымдардың стандартты жылуы бойынша есептеп 
шығаруға болады. 

жүктеу/скачать 9,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: