Строительные нормы и правила строительная терминология

СНиП РК 1.01-32-2005 
 
125 
обычно  кратковременным  увеличением  расходов 
и подъемом уровней воды и вызывается дождями 
или снеготаянием во время оттепелей. 
мерзімді    су  деңгейінің  көтерілуімен  және 
шығындарының  артуымен  сипатталады  және 
күн  жылына  бастаған  кездегі    қардың  еруінен  
және жаңбырлардың суынан пайда болады.  
Паз – 
1) выемка на боковой и торцовой кромках 
паркетной планки, в которую входит гребень для 
соединения  с    соседней     планкой;  
2) 
углубление 
на 
поверхности 
кладки, 
предназначенное  для  улучшения  ее  прочностных 
свойств. 
 
Ойық 
– 1) паркет  жұқа  тақтайшасының 
жиектерінің бүйір және сырт жағындағы ойық, 
оған  іргелес  жұқа      тақтайшамен    қосатын   
жота  енеді; 2)  тас  қаландысының  беріктік 
қасиеттерін  жақсартуға  арналған    оның 
беттеріндегі ойық. 
Пайка, 
паяние
 – процесс 
получения 
неразъемного  соединения  материалов  (стали, 
чугуна,  стекла,  графита,  керамики  и  др.), 
находящихся 
в 
твердом 
состоянии, 
расплавленные припоем. 
 
Дәнекерлеу 
–  дәнекермен  ерітілген  қатты 
күйіндегі  материалдардан  (болат,  шойын, 
шыны, 
графит, 
керамика 
және 
т.б.) 
ажырамайтын қосылыс  алу процесі.  
Пакеляж
 – разновидность  основания  под 
дорожное  покрытие  или  полужесткое  основание 
для 
трамвайных 
рельсов, 
прокладываемое 
непосредственно по грунту. 
 
Пакеляж 
– 
жолға 
төселетін 
төсемнің 
астындағы  табандардың  түрі    немесе  жерге 
тікелей  салынатын    трамвай  рельстерінің 
жартылай қатты табандары.  
Пакет  транспортный
 – укрупненная  грузовая 
единица, 
оформленная 
из 
нескольких 
грузоединиц  в  результате  применения  средств 
пакетирования (поддоны, контейнеры и т.д.). 
 
Көліктік 
пакет
 – пакеттеу  құралдарын 
қолданудың 
нәтижесінде 
бірнеше 
жүк 
бірліктерінен    ресімделген,  ірілендірілген  жүк 
бірлігі (табандықтар, контейнерлер және т.с.с). 
Пал
 – сооружение в виде сквозных конструкций, 
куста  свай  и  др.  или  массивной  железобетонной 
стены, устраиваемое по сторонам головной части 
шлюза и предназначенное для направления судов 
при  входе  в  шлюз  или  при  выходе  из  него  и  для 
гашения энергии навала судна. 
 
Пал
 – өтпелі  құралымдар,  топ  қадалар  және 
т.б.  түріндегі  имарат  немесе  қақпаның  бас 
бөлігі  жақтарында  орнатылған  және  қақпаға 
кіруде немесе шығуда кемелерді бағыттау және 
кеме  тіреу  қуатын  сөндіру  үшін  арналған 
массивті темір бетонды қабырға. 
Палетка
 – 1) прозрачная пластинка с нанесенной 
на  неё  сеткой  линий  (реже  точек).  Служит  для 
определения  площади  участков  на  плане  или  на 
карте,  или  отсчета  координат  и  т.д.; 2) тонкая 
каменная  плитка  с  рельефным  изображением, 
используемая  для  украшения  стен  храмов, 
дворцов. 
 
Палетка 
– 1) тормен  сызық  (сирегірек 
нүктелермен)  жүргізілген  мөлдір  табақша. 
Жоспардағы  немесе  картадағы  телімдердің  
аудандарын    анықтау  немесе  координаттарды 
санау  және  т.б.  үшін  қызмет  етеді; 2)  храмдар 
мен  сарайлардың  қабырғаларын  әшекейлеу 
үшін  қолданылатын  бедерлер  бейнеленген 
жұқа тас тақташа. 
Памятники – 
отдельные  постройки,  здания  и 
сооружения 
с 
исторически 
сложившимися 
территориями 
(в 
том 
числе 
памятники 
религиозного  назначения  и  другие  объекты, 
специально  предназначенные  для  богослужений); 
мемориальные  квартиры;  мавзолеи,  отдельные 
захоронения; 
произведения 
монументального 
искусства;  объекты  науки  и  техники,  включая 
военные;  частично  или  полностью  скрытые  в 
земле  или  под  водой  следы  существования 
человека,  включая  все  движимые  предметы, 
имеющие к ним отношение, основным или одним 
из  основных  источников  информации  о  которых 
являются археологические раскопки или находки. 
 
Ескерткіштер 
– тарихи аумақтардан құрылған 
жекелеген 
құрылыстар, 
ғимараттар 
және 
имараттар ( оның  ішінде  дінге  негізделген 
ескерткіштер  және  т.б.  құдайға  табынуға 
арналған  арнайы  нысандар);  мемориалдық 
пәтерлер;  мұражайлар,  жекелеген  жерлеу 
орындары;  монументалды  өнер  шығармалары; 
ғылым 
мен 
техника, 
оған 
қоса 
әскери 
нысандар;  жерде  немесе  су  астында  жартылай 
немесе  толық  жасырылған  адам  іздері,  оған 
қоса 
барлық 
жылжымалы 
заттар,  
археологиялық 
қазбалар 
немесе 
олжалар 
туралы  негізгі  немесе  негізгі  көздердің  бірі 
болып саналатын  ақпараттар. 
Пандус
 – 1) наклонная  плоская  коммуника-
ционная конструкция, связывающая поверхности, 
расположенные 
на 
различных 
уровнях; 2) 
сооружение, 
имеющее 
продольный 
уклон, 
повышающий  уровень  доступности  и  удобства 
при вертикальном перемещении. 
 
Пандус
 – 1) әр  түрлі  деңгейде  орналасқан 
беттерді 
 
байланысты-ратын 
 
көлбеу 
жазықтықты  коммуникациялық  құралым; 2) 
тік 
жылжытқан 
кезде 
қолайлылық 
пен 
ыңғайлылық  деңгейін  көтеретін  бойлық  еңісі 
бар имарат. 
Панель
 – 1) вертикальный  плоскостной  элемент 
заводского 
изготовления, 
применяемый 
в 
строительстве  зданий  и  сооружений  различного 
назначения 
и 
выполняющий 
несущие, 
ограждающие  или  совмещенные  (несущие  и 
ограждающие)  функции; 2) нижняя  часть  стены 
помещения,  отличающаяся  по  отделке  от  всей 
стены; 3) пролет  между  двумя  смежными  узлами 
 
Панель 
– 1) түрлі  мақсаттардағы  ғимараттар 
мен  имараттар  салуда  қолданылатын  және 
жылжымалы, 
қоршамалы 
немесе 
қос 
қызметтілік  (жылжымалы  және  қоршамалы) 
қызметтерді 
атқаратын 
 
зауыттық 
дайындаудың  тік  жазықтықты  элементі; 2) 
барлық  қабырғаларды  әрлегенде  айқындалып 
тұратын  үй-жай  қабырғаларының  төменгі 

СНиП РК 1.01-32-2005 
 
126 
верхнего 
или 
нижнего 
пояса 
фермы, 
воспринимающими  основную  нагрузку; 4) то  же, 
что и тротуар. 
бөлігі; 3) негізгі  жүктемелерді  қабылдайтын 
фермалардың  жоғарғы  не  төменгі  белдеуінің 
екі іргелес тораптар арасындағы аралық; 4) бұл 
да жаяужол сияқты. 
Пантограф
 – 1) приспособление 
в 
виде 
раздвижного  шарнирного  параллелограмма  для 
перечерчивания  (копирования)  планов,  чертежей, 
аэрофотоснимков  и  карт  обычно  в  измененном 
масштабе; 2) чертежный  прибор  пантографной 
системы. 
 
Пантограф   
– 1) жоспарларды,  сызбаларды, 
аэрофотосуреттердің  және  әдеттегі  өзгертілген 
масштабтағы 
карталарды 
қайта 
сызу 
(көшірмесін) 
үшін 
жылжымалы 
топсалы 
параллелограмма 
 
түріндегі 
құрал; 2) 
пантографикалық жүйедегі сызба құралы.  
Параметр
 – величина,  характеризующая  какое-
либо  основное  свойство  процесса,  явления  или 
системы, машины, прибора. 
 
Параметр 
–  процестің,  құбылыстың  немесе 
жүйенің,  машинаның,  құралдың  қандай  да  бір 
негізгі ерекшеліктерін сипаттайтын шама. 
Парапет
 – 1) невысокая  сплошная  стенка, 
проходящая на гребне плотины, дамбы, молота и 
т.п.  у  верхового  откоса  (грани),  служащая  для 
защиты  сооружения  от  разрушающего  действия 
волн, брызг и т.п.; 2) глухое ограждение перепада 
высот;  конструктивный  элемент,  ограждающий 
пути  движения  и  функциональные  пространства, 
совмещающий 
функции 
по 
критериям 
безопасности и информативности. 
 
Парапет 
– 1) толқындардың, шашыраулардың 
және  т.б.  қирату  іс-әрекеттерінен  имаратты 
сақтауға  қызмет  ететін  бөгеттің,  бөгетшенің, 
тоқпақтың    және  т.б.  жотасынан  өтетін 
жоғарғы еңісте аса биік емес, тұтас қабырға; 2) 
биік  құламалардың  бітеу  қоршауы;  қауіпсіздік 
өлшемдері  және  ақпараттылығы  жөніндегі 
қызметтерді 
қоса 
атқаратын 
қозғалыс 
жолдары 
мен 
қызметтік 
кеңістіктерді 
қоршайтын  құралымды элемент. 
Парк 
мобильных 
(инвентарных) 
зданий 
и 
сооружений 
–  совокупность 
мобильных 
(инвентарных)  зданий    и  сооружений,  которыми 
располагает база проката. 
 
Жеделәрекетті  (жабдықтық)  ғимараттар  мен 
имараттар  паркі   
–  жалға  алу  базасының 
иелігіндегі 
жеделәрекетті 
(жабдықтық) 
ғимараттар мен имараттар жиынтығы.  
Паркет – 
небольшие  деревянные  строганные 
планки (клепки) для покрытия пола, а также само 
покрытие (лицевой слой) такого пола. 
 
Паркет 
–  еденді  жабуға,  сондай-ақ  осындай 
еденнің  (беткі  қабатын)  өзінен-өзі  жабылуына 
арналған  аса  үлкен  емес  сүргіленген  ағаш 
тақтайшалар (тойтармалар). 
Паркетные  работы
 – укладка  паркета  для 
покрытия (образования лицевого слоя) пола. 
 
Паркетті  жұмыстар 
–  еденді  (беткі  қабатын 
құрау үшін) жабу үшін паркет төсеу. 
Паркетоотделочные 
машины
 – машины 
применяющие  для  строгания  и  шлифования, 
очистки паркетных полов. 
 
Паркет 
әрлеуші 
машиналар 
– 
паркетті 
едендерді  тазалау,  әрлендіру  және  сүргілеу 
үшін қолданылатын машиналар. 
Паровое  отопление
 – система  отопления,  в 
которой  теплоносителем  является  водяной  пар, 
поступающий 
от 
сети 
центрального 
теплоснабжения,  районной  котельной  или  от 
местного  парового  котла  по  трубопроводам 
(паропроводам) 
в 
отопительные 
приборы, 
установленные в помещениях. 
 
Бумен жылытқыш 
– үй-жайларда орнатылған 
жылыту 
құралдарындағы 
құбырлар 
(бу 
құбырлары) 
бойынша 
орталық 
жылумен 
жабдықтау, 
аудандық 
қазандық 
немесе 
жергілікті бу қазандығы желілерінен түсетін су 
булары 
жылутасығыш 
болып 
табылатын  
жылыту жүйесі.  
Паровой  котел
 – устройство,  имеющее  топку, 
обогреваемое  за  счет  теплоты,  выделяющейся  в 
топке  при  сжигании  топлива,  и  предназначенная 
для 
получения 
пара 
с 
давлением 
выше 
атмосферного, используемого вне устройства. 
 
Бу 
қазандығы 
– 
құрылғыдан 
тыс 
пайдаланылатын  отын  жаққан  кезде  ошақ 
ішінде 
бөлінетін 
жылудың 
есебінен 
жылынатын  оттығы  бар  және  атмосфералық 
қысымы жоғары бу алуға арналған құрылғы. 
Паронит
 – листовой  материал,  получаемый 
прессованием  массы  из  асбестового  волокна, 
каучука,  минеральных  наполнителей  (порошков) 
и серы. 
 
Паронит 
–  асбест  талшықтары,  каучук, 
минералды  толықтырғыш  (ұнтақтар)  және 
күкірттерден шығатын салмақты сығымдаудан  
алынатын табақша материал. 
Паропровод
 – трубопровод 
для 
транспортирования пара. 
 
Бу  құбыры 
–  бу  тасымалдауға  арналған 
құбыр. 
Пассажирский 
рельсо-канатный 
подъемник 
(фуникулер) – 
сооружение 
для 
перевозки 
пассажиров  в  подвижном  составе  (вагоне)  по 
наклонному рельсовому пути. 
 
Жолаушы рельсті-арқанды көтергі (фуникулер) 
–  көлбеу  рельсті  жол  бойынша    жылжымалы 
құрамда  (вагонда)  жолаушылар  тасымалдауға 
арналған имарат. 
Патент
 – документ,  удостоверяющий  приоритет 
авторства  изобретения,  полезной  модели  или 
промышленного образца и исключительное право 
на их использование. 
 
Патент 
–  пайдалы  жобаларды,  өндірістік 
үлгілерді  немесе  авторлық    өнертабыстың 
басымдығын 
және 
оларды 
пайдаланудың 
ерекше құқығын куәландыратын құжат. 
Патентная  защита – 
степень  защиты  изделия 
авторскими свидетельствами и патентами. 
 
Патенттік  қорғау 
–  авторлық  куәліктермен 
және патенттермен бұйымды қорғау дәрежесі. 
Патентная  чистота – 
степень  воплощения  в   
Патентті    тазалық 
–  ҚР  және  алыс 

СНиП РК 1.01-32-2005 
 
127 
изделии  технических  решений,  способствующих 
его  беспрепятственной  реализации  в  РК  и  за 
рубежом. 
шетелдердегі    оны  кедергісіз  іске  асыруға 
мүмкіндік  беретін  техникалық  шешімдердің 
бұйымдарда жүзеге асырылу дәрежесі. 
Пемзобетон
 – легкий 
бетон, 
в 
котором 
заполнителем  является  природный  пемзовый 
щебень  и  какой – либо  песок  (кварцевый, 
пемзовый, шлаковый). 
 
Пемзобетон 
– 
толықтырғышы 
табиғи 
пемзалық қиыршықтас және қандай да бір құм 
(кварцты, 
пемзалық, 
қоқысты) 
болып 
табылатын жеңіл бетон. 
Пенный 
пожарный 
ствол 
(пеноствол) – 
пожарный ствол для пен различной кратности. 
 
Көбікті  өрт оқпаны  
– көбіктің түрлі еселігіне 
арналған өрт оқпаны. 
Пенобетон
 – ячеистый бетон, пористая структура 
которого 
получается 
путем 
смешивания 
устойчивой 
пены 
с 
вяжущим 
(обычно 
портландцемент). 
 
Көбік 
бетон 
–  тұтқырлы  заттың(әдетте 
портландцемент) 
орнықты 
көбікпен 
араластыру жолымен  ұсақ кеуекті құрылымды  
алынатын қуысты бетон. 
Пенобетономешалка 
– 
установка 
для 
приготовления  пенобетонной  и  пеносиликатной 
ячеистой смеси. 
 
Көбікті  бетонараластырғыш 
–  көбікті  бетон 
және 
көбікті 
силикат 
қуысты 
қоспалар 
дайындауға арналған қондырғы. 
Пенометалл
 – металл  или  сплав  ячеистого 
строения. 
 
Көбікті  металл 
–  металл  немесе  қуысты 
құрылым қорытпасы. 
Пенообразующие 
добавки – 
поверхностно-
активные 
органические 
вещества, 
обеспечивающие 
возможность 
получения 
технической 
пены 
требуемых 
кратности 
и 
стойкости, 
которые 
при 
смешении 
с 
компонентами 
бетонной 
смеси 
позволяют 
получать  бетоны  ячеистой  или  поризованной 
структуры. 
 
 Көбік  дайындайтын  үстемелер 
–  техникалық 
көбіктердің  талапты  еселігі  мен  беріктілігін 
талап 
ететін 
техникалық 
көбіктерді 
алу 
мүмкіндігін  қамтамасыз  ететін  беткі-белсенді 
органикалық  заттар,  ол  бетон  қоспаларының 
құраушыларымен  араласқан  кезде    қуысты 
немесе  көбікті  құрылым  бетондарын  алуға 
мүмкіндік береді. 
Пенопласты
,  газонаполненные  полимеры – 
композиционные 
материалы 
с 
каркасом 
(матрицей)  из  полимерных  пленок,  образующих 
стенки  и  ребра  ячеек  (пор),  заполненных  газом 
(преимущественно 
воздухом). 
Пенопласты 
с 
сообщающимися 
порами 
называются 
поропластами. 
 
Көбіктастар, 
газбен  толтырылған  полимерлер 
–  газбен  толтырылған  (көбінесе  ауамен)  қуыс 
(кеуек)  жақтары  мен  қабырғалардан  пайда 
болатын  полимерлі  үлдірлерден  шығатын 
қаңқалары  бар  композициялық  материалдар. 
Кеуекті қатынастары бар көбіктастар қабықты 
қаттар деп аталады.  
Пеностекло
 – пористый 
материал 
(ср. 
плотностью 100 – 800 кг/м ),  получаемый 
спеканием 
тонкоизмельченного 
стеклянного 
порошка и пенообразования (кокс, мел, доломит). 
 
Көбікшыны 
–  жұқалап  ұсақталған  әйнекті 
ұнтақ  пен  көбік  жасаушыны  (кокс,  бор, 
доломит) 
жентектеуде 
алынатын 
кеуекті 
материал  (салыстырмалы  тығыздығы 100-800 
кг/м ). 
Первичная  защита  от  коррозии – 
  защита  от 
коррозии, 
достигаемая 
посредством 
выбора 
материалов,  изменения  состава  или  структуры 
строительного  материала  до  изготовления  или  в 
процессе изготовления конструкции. 
 
Тоттанудан  біріншілік  қорғау 
–  дайындауға 
дейін  немесе құралымды дайындау процесінде 
материалдарды 
таңдау 
арқылы 
құрамды 
немесе 
құрылыс 
материалы 
құрылымын 
өзгертіп жеткізілетін тоттанудан қорғау. 
Пергамин
 – рулонный  материал,  получаемый 
пропиткой 
тонкого 
картона 
легкоплавкими 
нефтяными 
битумами, 
применяемый 
для 
устройства 
подстилающих 
слоев 
кровли, 
изоляции строительных конструкций и т.п. 
 
Пергамин 
–  жұқа  картонды  жеңіл  балқитын 
мұнай  битумдарын  сіңдірумен  алынатын, 
жабын  қабаттарын  төсейтін  құрылғылар, 
құрылыс  құралымдарын  оқшаулау  және  т.б. 
үшін қолданылатын орама материал.  

жүктеу/скачать 3,43 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: