Строительные нормы и правила строительная терминология
жүктеу/скачать 3,43 Mb. Pdf көрінісі
|
Плывун – рыхлые водонасыщенные отложения, способные под давлением вышележащих толщ и др. механических воздействий переходить в текучее состояние, а при замерзании – вспучиваться. Қорыс – жоғары жатқан қабаттардың қысымынан және басқа механикалық әсерлерден ағымдағы жағдайға өтетін, ал мұздаған кезде – ісінетін сумен қаныққан борпылдақ шөгінді. Пляж намыва – поверхность грунта, по которой в процессе намыва земляного сооружения стекает пульпа или осветленная вода. Шаю жағажайы – жер имараттарын шаю процесінде лай немесе мөлдір су ағатын топырақ беті. Пневматические строительные конструкции – мягкие оболочки, во внутренний замкнутый объем которых воздухонагнетательными машинами (вентиляторами, компрессорами и т.п.) при установке подается атмосферный воздух, чем достигается их устойчивость (несущая способность) и противодействие внешним нагрузкам. Пневматикалық құрылыс құралымдары – орнатқан кезде ауа айдағыш машиналармен (желдет-кіштермен, компрессорлармен және т.б.) ішкі тұйық көлемінде атмосфералық ауа берілетін, олардың сыртқы жүктемелерге тұрақтылығы (көтергіш қабілеті) және қарсы әрекеті жеткізілетін жұмсақ қабыршақ. Поверхностная огнезащита – огнезащита путем специальной обработки поверхности изделия, материала, конструкции. Өрттен беттік қорғаушы – бұйымдардың, материалдардың, құралымдардың бетін арнайы өңдеу жолымен өрттен қорғау. СНиП РК 1.01-32-2005 135 Поверхностные явления – совокупность явлений, обусловленных тем, что силы взаимодействия между частицами, составляющими тело, не скомпенсированы на его поверхности. Беткі құбылыстар – бетінде орны толтырылмаған дене құрайтын бөлшектер арасындағы өзара әрекет жасайтын күштермен байланыстырылған құбылыстар жиынтығы. Поворотно-откидное устройство – изделие, служащее для открывания и закрывания окон вокруг вертикальной и горизонтальной оси вращения. Айналмалы-қайырмалы құрылғы – тік және көлденең осьінің айналасындағы терезелерді ашу және жабу үшін қызмет жасайтын бұйым. Повреждение – 1) одно из понятий надежности; событие, заключающееся в нарушении исправности изделия; 2) событие, заключающееся в нарушении исправного состояния объекта при сохранении работоспособного состояния. Зақымдалу – 1) сенімділік ұғымдарының бірі; бұйым дұрыстығының бұзылуын білдіретін жағдай; 2) нысанның жұмыс қабілеттілігі күйін сақтай отырып, жарамды күйінің бұзылуын білдіретін жағдай. Повреждение элемента здания – неисправность элемента здания или его составных частей, вызванная внешним воздействием (событием). Ғимарат элементiнiң зақымдалуы – сыртқы әсерлер (жағдайлар) салдарынан болған ғимарат элементiнiң немесе оның құрама бөлiктерiнiң ақауы. Поглощение звука – ослабление интенсивности звука при прохождении его через какую–либо среду вследствие преобразования энергии звуковой волны в другие виды энергии, направленные в теплоту. Дыбыс сіңіру – жылытуға бағытталған басқа энергия көздеріндегі дыбыс толқындары қуаттарының пайда болу салдарынан оның кез келген орта арқылы өту кезіндегі дыбыс қарқындылығының әлсіреуі. Поглощение света – уменьшение интенсивности световой волны при ее распространении в среде вследствие взаимодействия с частицами среды. Жарықты сіңіру – орта бөліктерімен өзара әрекет ету салдарынан ортадағы жарық толқындарының тарату кезінде оның қарқындылығының азаюы. Пограничный слой в гидромеханике – тонкий слой жидкости или газа, образующийся при обтекании ими твердого тела. Гидромеханикадағы шекаралық қабат – қатты денені сұйықтық немесе газ айнала аққан кезде олардан пайда болатын жұқа қабат. Погрешность измерения – характеристика результата измерения, представляющая собой отклонение найденного значения величины от ее истинного значения. Өлшеу қателігі – оның нақты мәнінен табылған мән шамасының өзіндік ауытқуын көрсететін өлшеу нәтижесінің сипаттамасы. Погрузчик – машина периодического или непрерывного действия для погрузки, выгрузки, штабелирования, транспортирования грузов на небольшие расстояния. Жүк тиегіш – жүктерді тиеу, түсіру, қабаттауға, үлкен емес қашықтыққа тасымалдауға арналған мерзімді немесе үздіксіз жұмыс істейтін машина. Подвесная дорога – подъемно-транспортное сооружение с подвесным канатным или монорельсовым путем, расположенное на опорах выше уровня земли. Аспалы жол – жердің жоғары деңгейіндегі тіректерде орналасқан аспалы арқанды немесе біртұтас рельсті жолмен көтеру-тасымалдау имараты. Подвесная канатная дорога – дорога, использующая транспортные средства (вагонетки), подвешенные к канату, расположенному на опорах выше уровня поверхности земли. Аспалы арқанды жол – жердің жоғары деңгейіндегі тіректерде орналасқан арқанға ілініп қойылған көлік құралдарын (вагоншаларды) пайдаланатын жол. Подвесная канатная дорога с кольцевым движением – подвесная канатная дорога, имеющая две ветви несущих канатов, предназначенных для движения транспортных средств раздельно в грузовом и порожнем направлениях. Айналмалы жүрісті аспалы арқанды жол – жүк және бос бағытта көлік құралдарының жеке қозғалысына арналған көтергіш арқандардың екі тармағы бар аспалы арқанды жол. Подвесная канатная дорога с маятниковым движением – подвесная канатная дорога с одной ветвью несущего каната, предназначенная для движения транспортных средств как в грузовом, так и в порожнем направлениях. Маятникті жүрісті аспалы арқанды жол – жүк немесе бос бағыттарда көлік құралдарының қозғалысына арналған көтермелі арқанның бір тармағымен жүретін аспалы арқанды жол. Подвесной канатный транспорт – вид промышленного транспорта, использующий транспортные средства (вагонетки), подвешенные к канату. Аспалы арқанды көлік – арқанға ілінген көлік құралдарын (вагоншалар) пайдаланатын өнеркәсіптік көлік түрі. Подводное бетонирование – способ производства бетонных работ при возведении и ремонте подводных частей гидротехнических сооружений, Суасты бетондау – гидротехникалық имараттардың су асты бөліктерін, көпірлер мен басқа біршама тереңдікте тіреулерін салу СНиП РК 1.01-32-2005 136 опор мостов и др. на значительной глубине. және жөндеу кезіндегі бетондық жұмыстарды өндіру тәсілі. Подводно-технические работы – строительно- монтажные работы, выполняемые под водой при возведении гидротехнических сооружений, обслуживании морских нефтепромыслов, прокладке трубопроводов и т.д. Суасты-техникалық жұмыстар – гидротехникалық имараттарды салу, теңіз мұнай өнімдерінің өндірістерін күту, құбырларды салу және т.б. су астында орындалатын құрылыс-жинақтау жұмыстары. Подготовка к чрезвычайным ситуациям (подготовка к ЧС) – комплекс заблаговременно проводимых мероприятий по созданию на определенной территории или на потенциально опасном объекте условий для защиты населения и материальных ценностей от поражающих факторов и воздействий источников чрезвычайной ситуации, а также для обеспечения эффективных действий органов управления, сил и средств ЧС по ликвидации чрезвычайных ситуаций. Төтенше жағдайларға дайындық (ТЖ дайындық) - белгілі бір аумаққа немесе әлеуетті қауіпті нысанда туындаған факторлардан және төтенше жағдайлар көздерінің әсерінен тұрғындарды және материалдық құндылықтарды қорғау, сондай- ақ басқару органдарының тиімді іс-әрекетін, төтенше жағдайларды жою жөніндегі ТЖ күштері мен қаражаттарын қамтамасыз ету үшін жағдайлар жасау жөніндегі алдын ала өткізілетін іс-шаралар кешені. Подготовка объекта народного хозяйства к работе в чрезвычайных ситуациях (подготовка объекта к ЧС) – комплекс заблаговременно проводимых экономических, организационных, инженерно- технических, технологических и специальных мероприятий ЧС, осуществляемых на объекте народного хозяйства с целью обеспечения его работы с учетом риска возникновения источников чрезвычайной ситуации, создания условий для предотвращения аварий или катастроф, противостояния поражающим факторам и воздействиям источников чрезвычайной ситуации, предотвращения или уменьшения угрозы жизни и здоровью персонала, проживающего вблизи населения, а также оперативного проведения неотложных работ в зоне чрезвычайной ситуации. Халық шаруашылығы нысанын төтенше жағдайларға дайындау (нысанды ТЖ-ға дайындау) – төтенше жағдай көзінің пайда болу қаупін ескеріп, оның жұмысын қамтамасыз ету, апаттарды немесе зілзаланы болдырмау үшін жағдайлар жасау, пайда болған факторларға және төтенше жағдай көздерінің әсер етуіне қарсы тұру, қызметкердің, жақын тұратын тұрғындардың өмірі мен денсаулығына келтірілетін қауіптің алдын алу немесе азайту, сондай-ақ төтенше жағдайлар аймағындағы кезек күттірмейтін жұмыстарды шұғыл өткізу мақсатында халық шаруашылығы нысандарында жүзеге асырылатын экономикалық, ұйымдастырушылық, инженерлік-техникалық, технологиялық және арнайы алдын ала өткізілетін ТЖ іс-шаралар кешені. Подготовка руководящего состава ЧС - комплекс организационных и учебно-методических мероприятий по совершенствованию теоретических знаний и практических навыков руководящего состава органов руководства и повседневного управления и сил ЧС в организации и проведении мероприятий по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций. ТЖ басқару құрамын дайындау - басшылық органдарының басқару құрамының теориялық білімі мен тәжірибелік дағдыларын жетілдіру жөніндегі ұйымдастырушылық және оқу- әдістемелік іс-шаралар және төтенше жағдайлардың алдын алу және жою жөніндегі іс-шараларды ұйымдастырудағы және өткізудегі ТЖ күштерінің кешені. Подготовка сил ЧС – комплекс учебных и организационных мероприятий по совершенствованию теоретических знаний и практических навыков личного состава сил ЧС по предотвращению чрезвычайных ситуаций, ведению разведки и эффективному выполнению неотложных работ в зонах чрезвычайной ситуации. ТЖ күштерін дайындау – төтенше жағдай жөніндегі ТЖ күштерінің жеке құрамының теориялық білімі мен тәжірибелік дағдысын жетілдіру, төтенше жағдай аймағындағы кезек күттірмейтін жұмыстарға барлау жүргізу және тиімді орындау жөніндегі оқу және ұйымдастыру-шылық іс-шараларының кешені. Подготовка территории инженерная – комплекс работ и мероприятий по освоению территорий для целесообразного строительного использования. Аумақты инженерлік тұрғыдан дайындау – құрылыс мақсатында пайдалану үшін аймақты игеруде істелетін шаралар мен жұмыстардың кешені. Подготовка территории к функционированию в чрезвычайных ситуациях (подготовка территории к ЧС) – комплекс заблаговременно проводимых экономических, организационных, инженерно- технических и специальных мероприятий, заблаговременно проводимых на территории субъектов Республики Казахстан с целью обеспечения безопасности населения, объектов Аумақты төтенше жағдайларда жұмыс істеуге дайындау (аумақты ТЖ дайындау) - төтенше жағдайларда тұрғындардың қауіпсіздігін, халық шаруашылығы нысандарының және қоршаған табиғи орта қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасы субъектілерінің аумағында алдын ала өткізілетін экономикалық, СНиП РК 1.01-32-2005 137 народного хозяйства и окружающей природной среды в чрезвычайных ситуациях. ұйымдастырушылық, инженерлік-техникалық, технологиялық және арнайы іс-шаралар кешені. Поддон – э лемент формы, предназначенный для образования в процессе формирования нижней поверхности изделия. Табандық – бұйымның төменгі бетін қалыптастыру процесінде құру үшін арналған пішіндеу элементі. Подземный резервуар (подземное хранение) — резервуар, предназначенный для хранения нефтепродуктов, если наивысший уровень жидкости в резервуаре ниже не менее чем на 0,2 м нижней планировочной отметки прилегающей площадки (в пределах 3 м от стенки резервуара). Жерасты резервуары (жер астында сақтау) – егер резервуардағы сұйықтың жоғары деңгейi тиесiлi алаңның жайғасымдалған төменгi белгiсiнен кем дегенде 0,2 м-ден төмен болса (резервуар қабырғасынан 3 м шегiнде) мұнай өнiмдерiн сақтауға арналған резервуар. Подклет – нежилой нижний этаж каменного или деревянного здания. Сенек – тас немесе ағаш ғимараттың тұрғылықты емес төменгі қабаты. Подкрановая балка – металлическая или железобетонная балка, опирающаяся на колонны, с укрепленным на ней рельсом для перемещения грузоподъемного крана. Кран арқалығы – ұстынға тірелген, жүк көтергіш кран жүру үшін бекітілген рельсі бар металл немесе темірбетонды арқалық. Подкрановый путь – два параллельных рельса, служащих направляющими для ходовых тележек передвижных грузоподъемных кранов. Кран жолы – қозғалмалы жүк көтергіш кранның жылжымалы арбаларына бағыт беретін екі параллель рельс. Подмости – приспособления индивидуального изготовления или типовые инвентарные в виде жестких пространств, конструкций, используемые при производстве некоторых строительных и монтажных работ на различной высоте. Төсеніш – жеке дайындалатын құрал-жабдық немесе әр түрлі биіктіктегі бірқатар құрылыс және жөндеу жұмыстарында пайдаланылатын қатты кеңістік түріндегі типтік жабдықтық құралым. Подмостовой габарит судоходного пролета моста (подмостовой габарит) – очертание габарита судового хода, перпендикулярное его оси, в подмостовом пространстве судоходного пролета моста. Көпірдің кеме қатынасы аралығының көпірасты габариті (көпірасты габариті) – көпірдің кеме қатынасы аралығының көпір- асты кеңістігіндегі оның осьіне перпендикуляр орналасқан кеме қатынасы габаритінің келбеті. Подоконная асбестоцементная плита – плоское изделие специальной формы, предназначенное для устройства подоконников в зданиях различного назначения. Терезеалды асбестоцемент тақтасы - түрлі мақсаттағы ғимараттардың терезеалды құрылғысы үшін арналған арнайы пішіндегі жазық бұйым. Подошва фундамента – нижняя плоскость фундамента, передающая нагрузку на основание. Іргетас табаны – жүктемені негізге түсіретін іргетастың төменгі жазық беті. Подполье – предназначенное для размещения трубопроводов инженерных систем пространство между перекрытием первого или цокольного этажа и поверхностью грунта. Еденасты – бірінші немесе іргелік қабаттың жабыны мен топырақтың жоғарғы жағының арасындағы инженерлік жүйе құбырларын орналастыруға арналған кеңістік. Подпорная стенка – конструкция, удерживающая от обрушения находящийся за ней массив грунта. Тіреуіш қабырға – сыртындағы топырақ массивін опырылыстардан сақтайтын құралым. Подрабатываемая территория — территория, подвергающаяся влиянию подземных горных разработок. Границы зоны влияния горных разработок определяются граничными углами. Қазбалы аумақ – жерасты тау өңдеулерінің ықпалынан өтетін аумақ. Тау өңдеулері аймағының шекарасы шекара бұрыштарымен анықталады. Подработка объекта — выемка полезного ис- копаемого, оказывающая влияние на объект. Нысан астын қазбалау – нысанға әсер ететін пайдалы қазбалардың ойындысы. Подряд бригадный – форма низового хозяйственного расчета, при котором бригаде в соответствии с договором, заключенным с администрацией, поручается выполнение работ по объекту строительства или его части и создаются условия, необходимые для выполнения работ, предусмотренных этим договором. Бригадалық мердігерлік – әкімшілікпен арада жасалған шартқа сәйкес бригадаға құрылыс нысаны немесе оның бөлігі бойынша жұмыстарды орындау тапсырылады және жұмыстарды орындау үшін осы шартпен қарастырылған қажетті жағдайларды жасайтын төменгі шаруашылық есебінің түрі. Подрядчик – физическое или юридическое лицо, которое выполняет работы или услуги по договору подряда и (или) государственному контракту. Мердігер – мердігерлік және (немесе) мемлекеттік келісімшарт бойынша жұмыстар немесе қызметтерді орындайтын жеке немесе заңды тұлға. Подстилающий слой — слой пола, распределяю- щий нагрузки на грунт. Төселетін қабат – топыраққа жүктемелерді бөліп тарататын еден қабаты. Подступенок ступени эскалатора – деталь ступени, служащая для декоративного Эскалатор басқышының басқышшасы – оның алдыңғы бөлігін әшекейлі безендіру үшін СНиП РК 1.01-32-2005 138 оформления ее передней части. қолданылатын басқыш бөлшегі. Подтоварник – круглый лесоматериал (тонкие бревна) диаметром в верхнем отрезе 6 -13 см – у хвойных, 8-11 см – у лиственных пород древесины. Подтоварник – ағаштардың қылқан жапырақтыларында жоғарғы кесіндісінің диаметрі 6-13 см, жапырақты түрлерінде – 8- 11 см дөңгелек орман материалы (жұқа бөренелер). Подтопление – повышение уровня подземных вод и увлажнение грунтов зоны аэрации, приводящие к нарушению хозяйственной деятельности на данной территории, изменению физических и физико-химических свойств подземных вод, преобразованию почвогрунтов, видового состава, структуры и продуктивности растительного покрова, трансформации мест обитания животных. Су астында қалу – берілген аумақтың шаруашылық қызметінің бұзылуына, жерасты суларының физикалық және физика-химиялық қасиеттерінің өзгеруіне, топырақтың, өсімдік жабынының түрлік құрамының, құрылымының және өнімділігінің қайта өзгеруіне, жануарлардың мекендеу орын- дарының трансформациялануына әкелетін ауалау аймағы топырағының ылғалдануы және жерасты сулары деңгейінің көтерілуі. Подтопление территорий – комплексный процесс, проявляющийся под действием техногенных и, частично, естественных факторов, при котором в результате нарушения водного режима и баланса территории за расчетный период времени происходит повышение уровня подземных вод, достигающее критических зна- чений, требующих применения защитных мероприятий. Аумақтардың су астында қалуы – техногенді және ішінара табиғи факторлардың әсерінен пайда болатын кешенді процесс, онда есептеу кезеңі уақытында су режимінің және аумақ балансының бұзылу нәтижесінде қауіпті мәнге жеткізілген, қорғау іс-шараларын қолдануды талап ететін жерасты сулары деңгейінің артуы жүзеге асады. Подъем перекрытий – метод возведения многоэтажных зданий путем подъема изготавливаемого на уровне земли этажей или перекрытий на заданную проектом высоту. Аражабынды көтеру – жобамен тапсырылған биіктікке жер деңгейінде дайындалатын қабаттарды немесе жабындарды көтеру жолымен көп қабатты ғимараттарды тұрғызу әдісі. Подъем строительный – дополнительный выгиб балочных (арочных) строительных конструкций, создаваемый в процессе их изготовления или монтажа, обеспечивающий в соответствии с проектом достижения ими заданной формы при действии эксплуатационных нагрузок. Құрылыстық көтерме – пайдалану жүктемелерінің әрекеті кезінде жобаға сәйкес қажетті пішін алуын қамтамасыз ету үшін құралымдарды даярлау немесе жинақтау процесінде жасалатын белдеулік (арқалық) құрылыс құралымдарын қосымша ию. Подъемник – грузоподъемная машина прерывного (циклического) или непрерывного действия для подъема груза и людей в специальных грузонесущих устройствах, движущихся по жестким вертикальным (иногда наклонным) направляющим или по рельсовому пути. Көтергіш – қатты тік (кейде еңісті) бағыттаушы немесе рельс жолдары бойынша қозғалатын арнайы жүк тасушы құрылғыларда жүкті және адамдарды көтеруге арналған үзілісті (циклдік) немесе үзіліссіз әрекеттегі жүк көтергіш машина. Подъемный кран – грузоподъемная машина циклического действия для подъема и горизонтального перемещения подвешенных грузов на небольшие расстояния. Различают подъемные краны мостовые, козловые, башенные, велосипедные, консольные, портальные и др. Көтергіш кран – жүктерді көтеруге және аса алыс емес арақашықтыққа алмастыру үшін қолданылатын циклдік қозғалысты жүк көтергіш машина. Оларды көпірлік, төртта- ғанды, мұнаралық, велосипедтік, консолды, порталды және т.б. деп бөледі. Пожар – неконтролируемое горение, причиняющее материальный ущерб, вред жизни и здоровью граждан, интересам общества и государства. Өрт – тұрғындардың өмірі мен денсаулығына зиян, қоғам және мемлекет мүддесіне материалдық залал келтіретін бақылаусыз жану. Пожарная автолаборатория – пожарный автомобиль, оборудованный средствами для исследования пожаров. Өрт сөндіру автозертханасы - өртті зерттеуге арналған құралдармен жабдықталған өрт сөндіру автомобилі. Пожарная автолестница (автолестница) – пожарный автомобиль со стационарной механизированной выдвижной и поворотной лестницей. Өрт сөндіру автобаспалдағы (автобаспалдақ) – тұрақты механикаландырылған шығарыл- малы және айналмалы баспалдағы бар өрт сөндіру автомобилі. Пожарная автонасосная станция – пожарный автомобиль, оборудованный пожарным насосом с автономным двигателем. Өрт сөндіру автосорғыш станциясы – дербес қозғалтқышы бар өрт сөндіру сорғышымен жабдықталған өрт сөндіру автомобилі. Пожарная автоцистерна (автоцистерна) – Өрт автоцистернасы (авто-цистерна) – сұйық СНиП РК 1.01-32-2005 139 пожарный автомобиль, оборудованный пожарным насосом, емкостями для жидких огнетушащих веществ и предназначенный для доставки к месту пожара личного состава и пожарнотехнического вооружения. өрт сөндіруші заттарға арналған өрт сорғысымен, сыйымдылығымен жабдықталған және жеке құрам мен өрттік техникалық күш- құралдарды өрт болып жатқан орынға жеткізуге арналған өрт автомобилі. Пожарная безопасность – состояние защищенности населения, объектов народного хозяйства и иного назначения, а также окружающей природной среды от опасных факторов и воздействий пожара. Өрт қауіпсіздігі – тұрғындар, халық шаруашылығы нысандары мен өзге де маңызы бар, сондай-ақ өрттің қауіпті қауіп-қатері мен әрекеттерінен қоршаған табиғи ортаны сақтайтын жағдай. Пожарная безопасность объекта – состояние объекта, при котором с установленной вероятностью исключается возможность возникновения и развития пожара и воздействия на людей опасных факторов пожара, а также обеспечивается защита материальных ценностей. Нысанның өрт қауіпсіздігі – нысанның жағдайы, мұнда өрттің пайда болуы мен дамуын және өрттің қауіпті факторларының адамдарға әсерін белгіленген ықтималдылықпен болғызбайды, сондай-ақ материалдық құндылықтарды сақтау қамтамасыз етіледі. Пожарная колонка – съемное устройство, устанавливаемое на пожарный гидрант для отбора воды. Өрт сөндіру құбыры – су алатын өрт гидрантына орнатылатын алынбалы құрылғы. Пожарная лестница – предназначена для подъема пожарных и пожарно-технического оборудования на верхние этажи зданий для тушения пожара, а также для спасения людей. Өрт сөндіру сатысы – өрт сөндіру, сондай-ақ адамдарды құтқару үшін ғимараттардың жоғарғы қабаттарын-дағы өртке қарсы және өрт сөндіру-техникалық жабдықтарды көтеруге арналған саты. Пожарная машина – транспортная или транспортируемая машина, предназначенная для использования при пожаре. Өрт сөндіру машинасы – өрт кезінде пайдалануға арналған көліктік немесе тасымалданатын машина. Пожарная мотопомпа – пожарная машина с насосным агрегатом и комплектом пожарного оборудования. Өрт сөндіру мотопомпасы – сорғы агрегаты және өрт жабдығының жиыны бар өрт сөндіру машинасы. Пожарная опасность – возможность возникновения и/или развития пожара, заключенная в каком либо веществе, состоянии или процессе. Өрт қаупі – қандай да бір затта, күйде немесе процесте болатын өрттің шығу және/немесе өршу мүмкіндігі. Пожарная охрана – основная часть системы пожарной безопасности, объединяющая органы управления, силы и средства, создаваемые в установленном порядке в целях защиты жизни и здоровья людей, объектов народного хозяйства и окружающей природной среды от чрезвычайных ситуаций, вызванных пожарами. Өрттен қорғау – өрттен туындаған төтенше жағдайларда адам өмірі мен денсаулығын, халық шаруашылығы нысандарын және қоршаған табиғи ортаны қорғау мақсатында белгіленген тәртіп бойынша құрылған басқару органдарын, күштері мен құралдарын біріктіретін өрт қауіпсіздігі жүйесінің негізгі бөлігі. Пожарная подставка – деталь трубопровода для установки пожарного гидранта. Өрт сөндіру тіреуі – өрт гиндрантын орнатуға арналған құбыр бөлшегі. Пожарная профилактика – комплекс организационных и технических мероприятий, направленных на обеспечение безопасности людей, на предотвращение пожара, ограничение его распространения, а также создание условий для успешного тушения пожара. Өрттің алдын алу – адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, өртті болдырмауға, оның таралуын шектеуге, сондай-ақ өртті сәтті сөндіруге жағдайлар жасауға бағытталған ұйымдастырушылық және техникалық іс- шаралардың кешені. Пожарная сигнализация – комплекс технических средств для обнаружения загорания, сообщения о месте его возникновения и переработки сигнала о пожаре. Өрт дабылы – өртті анықтауға, оның пайда болу орнын хабарлауға және өрт туралы дабылды өңдеуге арналған техникалық құралдар кешені. Пожарная соединительная головка (соединительная головка) – быстросмыкаемая арматура для соединения пожарных рукавов и присоединения их к пожарному оборудованию и пожарным насосам. Қосқыш өрт сөндіру бастиегі (қосқыш бастиек) – өрт сөндіру жеңдіктерін қосуға және оларды өртке қарсы жабдықтар мен өрт сөндіру сорғыларына жалғастыруға арналған жылдам жалғанатын арматура. Пожарная техника – технические средства для предотвращения, ограничения развития, тушения пожара, защиты людей и материальных ценностей от пожара. Өрт сөндіру техникасы – өрттің алдын алуға, жайылуын шектеуге, сөндіруге, адамдар мен материалдық байлықтарды өрттен қорғауға арналған техникалық құралдар. Пожарное оборудование – оборудование, Өрт сөндіру жабдықтары - өрт сөндіру СНиП РК 1.01-32-2005 140 входящее в состав коммуникаций пожаротушения, а также средства технического обслуживания этого оборудования. Примечание: к коммуникациям пожаротушения относятся рукавные линии, рукавные разветвления и т. д. коммуникациясының құрамына кіретін жабдықтар, сондай-ақ осы жабдықтарға қызмет көрсету құралдары. Ескерту: өрт сөндіру коммуникациясына жең желілері, жең тарамдары және т.б. жатқызылады. Пожарное спасательное устройство – устройство для спасения людей при пожаре. Өрттен құтқару құрылғысы - өрт кезінде адамдарды құтқаруға арналған құрылғы. Пожарное судно – корабль, катер, моторная лодка для выполнения задач, решаемых специализированными пожарными службами. Өрт сөндіру кемесі – өртке қарсы арнайы мамандандырылған қызметтер атқаратын міндеттерді шешуге арналған кеме, катер, моторлы қайық. Пожарно-техническое вооружение – комплект, состоящий из пожарного оборудования, ручного пожарного инструмента, пожарных спасательных устройств, средств индивидуальной защиты, технических устройств для конкретных пожарных машин в соответствии с их назначением. Өрт-техникалық жарақтандыру - өртке қарсы жабдықтардан, өртке қарсы қол аспаптарынан, өрттен құтқару құрылғыларынан, жеке қорғану құралдарынан, олардың мақсаттарына сәйкес өрт сөндіретін нақты машиналарға арналған техникалық құрылғылардан тұратын жиынтық. Пожарный автомобиль дымоудаления – пожарный автомобиль, оборудованный дымососом для удаления дыма из помещений. Түтін алыстатқыш өрт сөндіру автомобилі – үй-жайдың ішіндегі түтінді алыстатуға арналған түтін сорғысымен жабдықталған өрт сөндіру автомобилі. Пожарный автомобиль комбинированного тушения – пожарный автомобиль с несколькими видами огнетушащих веществ. Құрастырмалы жабдықтармен өрт сөндіру автомобилі – өрт сөндіретін заттардың бірнеше түрі бар өрт сөндіру автомобилі. Пожарный автомобиль пенного тушения – автомобиль для приготовления и подачи пены. Көбікпен сөндіретін өрт сөндіру автомобилі – көбікті дайындауға және беруге арналған автомобиль. Пожарный автомобиль связи и освещения – пожарный автомобиль, оборудованный средствами связи и освещения для доставки к месту пожара личного состава. Байланыс және жарық беруші өрт сөндіру автомобилі – байланыс және жарық беру құралдарымен жабдықталған, жеке құрамды өрт шыққан жерге жеткізуге арналған өрт сөндіру автомобилі. Пожарный автомобиль технической службы – пожарный автомобиль с пожарно-техническим вооружением для проведения работ по разборке конструкций на пожаре, а также аварийно- спасательных работ. Техникалық қызметтің өрт сөндіру автомобилі – өрт шыққан жерде құралымдарды бөлшектеу жұмыстарын, сондай-ақ апаттық- құтқару жұмыстарын жүргізуге арналған өрт сөндіру техникалық жарағы бар өрт сөндіру автомобилі. Пожарный автонасос (автонасос) – пожарный автомобиль, оборудованный пожарным насосом и предназначенный для доставки к месту пожара личного состава и пожарно-технического вооружения. Өрт сөндіру автосорғысы (автосорғы) – өрт сөндіру сорғысымен жабдықталған және жеке құрам мен өрт сөндіру техникалық жарағын өрт шыққан жерге жеткізуге арналған өрт сөндіру автомобилі. Пожарный автоподъемник (автоподъемник) – пожарный автомобиль со стационарной механизированной поворотной коленчатой и (или) телескопической подъемной стрелой, последнее звено которой заканчивается платформой или люлькой. Өрт сөндіру автокөтергіші (автокөтергіш) – тұрақты түрде механикаландырылған бұрылмалы бүгілме және (немесе) телескоптық көтергіш жебесінің ақырғы буыны табандықпен немесе бесікпен аяқталатын өрт сөндіру автомобилі. Пожарный вертолет – вертолет для выполнения задач, решаемых специализированными пожарными службами. Өрт сөндіру тікұшағы – мамандандырылған өрт сөндіру қызметін шешетін міндеттерді орындауға арналған тікұшақ. Пожарный водозащитный автомобиль – пожарный автомобиль, оборудованный средствами для защиты материальных ценностей от воды, а также для удаления воды, пролитой при тушении пожара. Судан қорғау өрт автомобилі – материалдық игіліктерді судан қорғайтын, сондай-ақ өрт сөндіргенде құйылған суды жинауға арналған құралдармен жабдықталған өрт сөндіру автомобилі. Пожарный газодымозащитный автомобиль – пожарный автомобиль с пожарнотехническим вооружением для проведения работ в условиях загазованности. Газ-түтіннен қорғайтын өрт автомобилі – газдану көбейіп кеткен жағдайда жұмыс жүргізуге арналған өртке қарсы техникамен жарақтандырылған өрт сөндіру автомобилі. Пожарный гидрант – стационарное устройство для отбора воды на пожарные нужды из наружной водопроводной сети. Өрт сөндіру гидранты – сыртқы су торабынан өрт сөндіру қажеттеріне су алуға арналған тұрақты құрылғы. СНиП РК 1.01-32-2005 141 Пожарный гидроэлеватор – устройство эжекторного типа для отбора воды из водоисточника с уровнем воды, превышающим высоту всасывания насосов, а также для удаления воды из залитых помещений. Өрт сөндіру суэлеваторы – судың деңгейі сорғының сору биіктігінен асып түсетін су көздерінен су алуға, сондай-ақ су басқан үй- жайдың суын жинап алуға арналған эжектор типті құрылғы. Пожарный извещатель – 1) элемент пожарной сигнализации, предназначенный для восприятия начальных признаков возникшего пожара (теплоты, пламени, дыма) и преобразования этих признаков в электрические сигналы, пригодные для дальнейшей передачи; 2) автономный прибор, воспринимающий начальные признаки пожара (обычно дым) и подающий звуковой сигнал пожарной тревоги. Өрт туралы хабарлағыш – 1) басталған өрттің бастапқы белгілерін (қызуды, жалынды, түтінді) қабылдауға және осы белгілерді одан әрі жеткізуге жарамды электр сигналдарына түрлендіруге арналған өртке қарсы дабылдаудың элементі; 2) өрттің бастапқы белгілерін (әдетте түтін) қабылдайтын және өрт дабылының дыбыстық сигналын беретін дербес аспап. Пожарный извещатель пламени – автоматический пожарный извещатель, реагирующий на электромагнитное излучение пламени. Жалын туралы өрт хабарлағыш – жалынның электромагнитті сәулелеріне жауап беретін өрт туралы автоматты хабарлағыш. Пожарный кран – комплект, состоящий из клапана, установленного на пожарном трубопроводе и оборудованного пожарной соединительной головкой, а также пожарного рукава с ручным стволом. Өрт сөндіру краны – өртке қарсы су құбырына орналастырылған клапаннан және өртке қарсы жалғастырғыш бастиектен, сондай-ақ қол оқпаны бар өртке қарсы жеңдіктен тұратын жиынтық. Пожарный оповещатель – устройство для массового оповещения людей о пожаре. Өрт туралы жариялағыш – жұртшылыққа өрт туралы жаппай жариялауға арналған құрылғы. Пожарный пеносмеситель (пеносмеситель) – устройство для введения в воду пенообразующих и смачивающих добавок. Өрт сөндіргіш көбікараластырғыш (көбікараластырғыш) – көбік түзетін және шылағыш қоспаларды суға араластыруға арналған құрылғы. Пожарный поезд – поезд с насосным агрегатом, запасом огнетушащих веществ и пожарно- техническим вооружением для выполнения задач, решаемых специализированными пожарными службами. Өрт сөндіру пойызы – мамандандырылған өрт сөндіру қызметінің шешетін міндеттерін орындауға арналған өрт сөндіретін заттардың қорымен және өрт сөндіру техникасымен жарақтандырылған сорғы агрегаты бар пойыз. Пожарный поясной карабин (пожарный карабин) – устройство для закрепления и страховки пожарного при работе на высоте, а также для проведения спасательных работ и самоспасания при тушении пожара. Өртке қарсы белдік карабин (өртке қарсы карабин) – өрт сөндірушінің биікте жұмыс істегенде, сондай-ақ құтқару жұмыстарын және өрт сөндіргенде өзін-өзі құтқарғанда бекітуге және сақтандыруға арналған құрылғы. Пожарный приемно-контрольный прибор – составная жүктеу/скачать 3,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|