С. Г. Тажбаева Редакция алқасы

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г. 
158 
Балуандардың  күші  мен  күш-
жылдамдық көрсеткіштері 
СШҮ (n = 8) 
СШ (n = 8) 
t 
Р 
Х 
S 
Х 
S 
Жетекші қолдың бар күші, кг 
51,1 
2,99 
55,9 
1,45 
2,623  <0,05 
Жерге  таянып  жатып,  қолды 
бүгіп-жазу, рет 
81,9 
3,87 
96,4 
3,70 
2,710  <0,05 
Бүгілген қолда асылу, с 
56,1 
3,87 
64,9 
2,98 
1,803  >0,05 
30  секунд  ішінде  денені  жатқан 
күйден  отырған  күйге  келтіріп 
көтеру, рет 
38,1 
1,13 
43,7 
1,78 
2,667  <0,05 
Орнынан ұзындыққа секіру, см 
250,9 
4,03 
257,9 
2,98 
1,397  >0,05 
Орнынан биіктікке секіру, см 
53,3 
1,78 
55,6 
1,64 
0,950  >0,05 
Минутына секіртпемен секіру 
181,0 
3,22 
183,7 
0,50 
0,831  >0,05 
 
Келесі  көрсеткіш–кермеге  бүгілген  қолымен  асылу.  Мұнда  спорт  шеберлерінің  н`тижелері 
үміткерлерден  8,8  секундқа  асып  түседі,  бұл  пайыздық  қатынаста  15%  құрайды.  Сөйтсе  де  спорт 
шеберіне үміткердің көрсеткіштері алуан түрлі болғандықтан, айырмашылық дұрыстығы қажетті м`н 
деңгейіне жетпейді (t = 1,803; Р > 0,05).  
Балуандардың  30  секунд  ішінде  денені  жатқан  күйден  отырған  күйге  келтіріп  көтеру  көрсеткіш-
терін  салыстыра  отырып,  біз  спорт  шеберлерінің  н`тижелері  (43,7  рет),  спорт  шеберіне  үміткерле-
рінен (38,1 рет) жоғарылау екенін көріп отырмыз. Н`тижелердің арасындағы айырмашылықтар анық 
(t = 2,667; Р < 0,05).  
Сөйтіп,  грек-рим  стиліндегі  балуандардың  күш  қасиетттерін  салыстыру  н`тижесінде  тесттердің 
көпшілігі  (4-уінен  3-уі)  біліктілігі  жоғарылау  спортшылардың  артықшылығы  шүб`сіз  екендігін 
танытты.  
Балуандарды  жылдамдық-күш  көрсеткіштері  бойынша  салыстыру  бірде  бір  көрсеткіш  бойынша 
(орнынан ұзындыққа секіру, орнынан биіктікке секіру, секіртпемен секіру) спорт шеберлерінің спорт 
шеберлеріне  үміткерлерден  айқын  артықшылығы  болмағандығын  көрсетеді.  Барлық  жағдайда 
Стьюденттің t-критерийі қажетті м`н деңгейіне жетпейді. Бұл 1-суретте жақсы көрсетілген. 
 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж. 
159 
 
 
1-сурет. Грек-рим стиліндегі жоғары білікті балуандардың күш ж.не жылдамдық-күш  
қасиеттерін дамыту көрсеткіштері 
 
Салыстырмалы  талдау  н`тижелерін  жалпылай  қорытындылай  келе,  грек-рим  стиліндегі  балуан-
дардың физикалық құрылымында спорт шеберлігі өскен сайын күш-жігері артады, бұл күрестің осы 
түрінде қимыл `рекеттерінің ерекшеліктері мен сипаты өзгеше екенін танытады.   
Қорытынды.  Т`жірибе  н`тижелерін  талдау  грек-рим  стиліндегі  күресте  спортшылардың  шебер-
лігін  спорт  шеберіне  үміткерден  спорт  шеберіне  дейін  өсірудің  басты  шарты  олардың  күш-қуатын 
арттыру екенін д`лелдеді. Алынған м`ліметтерді грек-рим күресіне немесе басқа да жекпе-жек түр-
леріне маманданған жоғары білікті спортшыларды жаттықтыру үдерісін құру мен бақылауда пайда-
лануға болады. 
 
1 Бойко В.Ф., Данько Г.В. Физическая подготовка борцов. – Киев: Олимпийская литература, 2004. – 224 с. 
2 Даньюк  Г.В.  Индивидуализация  тренировочного  процесса  борцов  высокой  квалификации.  – 
Автореферат.… канд.пед. наук. – К., 1999. - 16с. 
3 Игуменов  В.М.  Подливаев  Б.А.  Спортивная  борьба:  учебник  для  фак.  отделений  физвоспитания.  –  М.: 
Просвещение, 1993. – 240с. 
4 Конженевский  А.Н.,  Дахновский  В.С.,  Подливаев  Б.А.    Диагностика  тренированности  борцов  //Теория  и 
практика физической культуры. – 2004. - №2. – С. 28-32 
 
Резюме 
Особенности развития  физических качеств у борцов греко-римского стиля высокой квалификации 
А.Айтпанбет – магистр, Казахская академия спорта и туризма, amanzhol.79@bk.ru 
В  данной  статье  рассматриваются  уровни  развития  силовых  и  скоростно-силовых  качеств  спортсменов 
высокой квалификации, специализирующихся в греко-римской борьбе.  
В  результате  исследования  был  выявлен  уровень  развития  силовых  и  скоростно-силовых  качеств  спорт-
сменов  высокой  квалификации,  специализирующихся  в  греко-римской  борьбе.  Анализ  экспериментальных 
данных  свидетельствует  о  том,  что  ведущими  в  греко-римской  борьбе  являются  силовые  качества,  которые 
обуславливают повышение роста спортивного мастерства от КМС до МС. Полученные данные могут исполь-
зоваться при построении и контроле тренировочного процесса спортсменов с высокой квалификацией, которые 
специализируются по греко-римской борьбе и другим видом единоборств. 
Ключевые слова: скоростно-силовые качества, мастер спорт, кандидатов в мастера спорта. 
 
51.
1$
81.
9$
56.
1$
38.
1$
250.
9$
53.
3$
181$
55.
9$
96.
4$
64.
9$
43.
7$
257.
9$
55.
6$
183.
7$
0 
50 
100 
150 
200 
250 
300 
кмс 
мс 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г. 
160 
Summary 
The developing features of physical qualities of greco-roman style wrestlers of high qualification 
Aytpanbet A. – master, Kazakh academy of sport and tourism, amanzhol.79@bk.ru 
In  this  article  levels  of  development  of  power  and  high-speed  and  power  qualities  of  the  athletes  of  high 
qualification specializing in Greco-Roman wrestling are considered.  
As a result of research the level of development of power and high-speed and power qualities of the athletes of high 
qualification  specializing  in  Greco-Roman  wrestling  was  revealed.  The  analysis  of  experimental  data  testifies  that 
leaders in Greco-Roman wrestling are power qualities which cause increase of growth of sports skill from KMS to MS. 
The obtained data can be used at construction and control of training process of athletes with high qualification who 
specialize on Greco-Roman wrestling and other type of single combats. 
Key words: speed-power qualities, master of sports, candidates for master of sports. 
 
 
УДК: 378.091.12:81 
 
ЖОҒАРЫ ОҚУ ОРЫНДАРЫНДА БОЛАШАҚ К,СІБИ МАМАННЫҢ АҚПАРТТЫҚ 
ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ МАҢЫЗЫ 
 
А.Ж. Кушербаева – Алматы Технологиялық Университетінің оқытушысы, anar_zhumabek@mail.ru 
 
Мақалада  жоғары  оқу  орнында  болашақ  маманның  ақпараттық  құзыреттілігін  қалыптастыру  м`селелері 
қарастырылады.  Мақалада  «ақпараттық  қоғам»,  «ақпарат»  «ақпараттық  құзыреттілік»  түсініктеріне  филосо-
фиялық, педагогикалық тұрғыдан анықтама берілді. Қазіргі таңда білім беруді дамыту ақпараттық технология-
ларды  меңгерумен,  ақпараттың  барлық  түрімен  жұмыс  істей  алуымен    тығыз  байланысты.  Бұл  тұрғыда 
студенттердің  ақпараттық-технологиялық  құзыреттілігін  қалыптастыру  қажеттілігі  алдыңғы  кезекте  оқу 
үдерісін ақпараттандыру ж`не оқу іс-`рекетінің барлық түрінде ақпараттық технологияларды пайдалану үдеріс-
терін үлгілеумен байланыстыруға болады. Қазіргі жағдайда ақпарат кеңістігінің ұлғаюы қол жетімді Интернет, 
электронды кітапхана, қашықтықтан білім беру, жеке компьютерді қолдану деңгейін көтеру сияқты ерекшелік-
терге ие болып отыр. Осыған орай ақпараттық құзыретті қалыптастыру - саналы шешім қабылдауға, өз бетінше 
мақсат қоюға, оны негіздеуге, жоспарлауға, осы мақсаттарға жету үшін танымдық қызметтерді жүзеге асыруға, 
табуға, талдауға, іріктеу жасауға, қайта құруға, сақтауға, түсіндіруге ж`не оларды жүзеге асыру үшін ақпарат-
тарды қолдануға мүмкіндік береді. 
Түйін сөздер: ақпарат, ақпараттық технологиялық құзыреттілік, ақпараттық технология, ақпараттық қоғам.  
 
Адам  мінез-құлқының  ең  көне  у`ждемесінің  бірі  –  басқаларды  түсінуге  ж`не  маңындағылардың 
оны  да  түсінуіне  деген  талпынысы  болып  табылады.  Адам  қоғамының  көпғасырлық  тарихын  ақпа-
ратты  жинау  `дістері  ж`не  формаларын  жетілдірудің  ілгері  үдерісі,  өңдеу  ж`не  жеткізу,  сонымен 
қатар, басқалардың ойын түсіну ж`не қабылдау мүмкіндіктері мен `діс-амалдары сипаттайды. Жеке 
тұлға сияқты, қоғам да негізінен алынған ақпарат көлемінің ұлғайғанын ғана емес, оны өңдеу ж`не 
жеткізу тиімділігінің жоғарылауына, ақпаратты күнделікті қолдану мүмкіндіктерінің кеңейуіне деген 
өмірлік қызығушылықтарын тудырады. Ақпаратты жариялау түрі, оны жинау ж`не таратудың техни-
калық мүмкіндіктері `рдайым жетіліп отырады. XXI ғасырдың басында `лемде ақпартқа қол жетімді 
болатын жаһандық ақпараттық инфроқұрылым қамтамасыз етілді. 
«Ақпараттық қоғам» түсінгі жақында пайда болды. Ғалымдармен ж`не қоғаммен шынында бірың-
ғай жаһандық ақпаратты-телекоммуникациялық кеңістікті құру мүмкіндігі талқылануда ж`не с`йкес 
технологиялар жасалып жатыр. Алайда бастысы соңғы он жыл ішіндегі Жердегі жетістіктер – білім 
қарқынының  ж`не  оларды  өңдеу  құралдырының  өсуі.  Егер  XX  ғасырдың  70  –  жылдары  адамзат 
білімінің көлемі 10 жылда екі есе өссе, 80 – жылдары – 5 есе, 90 – жылдары іс жүзінде `р жыл сайын 
адамзат білімінің көлемі екі еселеніп отырды [1, 20 б.]. Бұл бағыт ақпараттық дүмпудің басталуының 
ку`сі  болып  табылады,  осы  үдеріс  зер  салып  зерттелінуді  ж`не  студенттерді  осындай  шартта 
жұмысқа ж`не өмірге дайындауды талап етеді. 
Қазіргі педагогикалық білім беру т`жірибесі ж`не `дебиеттерді талдай отырып, студенттердің оқу-
танымдық іс-`рекетте ақпараттық-технологиялық құзыреттілігін қалыптастыру м`селесін зерттеумен 
`ртүрлі  ғылым  саласының  өкілдері:  философтар,  `леуметтанушылар,  психологтар,  педагогтар,  ж`не 
т.б. айналысатындығын көрсетті. 
Мұндағы  баса  назар  аударатын  м`селе  –  ақпарат  ұғымы,  оның  түрлері  мен  қасиеттері,  тірі  ж`не 
өлі  жүйелердегі  ақпараттық  үдерістер,  оларды  жүзеге  асыру  мен  сипаттау  т`сілдері,  ақпаратты 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж. 
161 
басқару, тұлға ж`не қоғам үшін құндылық пен қауіпсіздік м`селелері. Философияда «ақпарат» ұғы-
мына қатысты екі қарама-қарсы көзқарасты кездестіруге ж`не оларды бірнеше бағытқа бөліп қарас-
тыруға болады. Алғашқы бағытты қолдайтындар Т.Г.Лешкевич, Л.Б.Баженов, И.Б.Новик, d.Н.Нысан-
баев ақпартты барлық материалдық нысандардың қасиеті ретінде, яғни материяның атрибуты ретінде 
көрсетеді.  Екінші  бағыттың  өкілдері  –  В.В.Вержбицкий,  Н.И.Жуков,  Г.Ж.Нұрышева  ж`не  т.б.  – 
ақпартты өзіндік ұйымдастыратын жүйелердің қызметі ретінде көрсетеді [2]. 
Ақпарат – (латын тілінен аударғанда «infarmatio»: баяндау, түсіндіру деген мағынаны білдіреді) – 
адамдардың қарым-қатынас барысында берілетін м`ліметтер мен білімдер, бірақ ең алдымен, объек-
тивті  `лемдегі  ерекше  текті  үдерістер.  Атап  айтсақ,  ақпараттық  үдерістердің  болуымен  байланысты 
объективті  `лемнің  негізгі  қасиеттерінің  бірі  ретінде  түсіндіріліп,  оның  белгілік  м`нге  ие  болуы, 
жүйенің өмір сүруінің факторы болған кезде ақпарат өзекті бола бастайды. Ақпарат қоғамына байла-
нысты `ртүрлі салалардан келіп түсетін, `ртүрлі мазмұндық м`ні бар ж`не берілу формалары `ртүрлі 
адамның ақпаратпен жұмыс істеу `рекетіндегі біліктілігі ақпараттық құзыреттіліктің негізін құрайды. 
Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейін білім беруді дамыту тұжырымдамасында ақпарат-
тық құзыреттілік-ақпараттық технологияларды меңгеру, ақпараттың барлық түрлерімен жұмыс істей 
білуі болып табылады [3, 68 б.]. Студенттердің ақпараттық-технологиялық құзыреттілігін қалыптас-
тыру қажеттілігі алдыңғы кезекте оқу үдерісін ақпараттандыру ж`не оқу іс-`рекетінің барлық түрінде 
ақпараттық  технологияларды  пайдалану  үдерістерін  үлгілеу  м`селесімен  байланысты.  Бұл  тұрғыда, 
компьютер қоршаған `лемді танудың құралы болып табылады. Ақпараттық-технологиялық құзырет-
тілігін  қалыптастырудың  қажетті  компоненттерінің  бірі  ретінде  өзінің  м`ні  бойынша  шешілетін 
м`селелерді анықтайтын білім беру ортасы алынады. 
Ақпараттық  технологияларды  пайдалану  тиімділігі,  білім  беруді  дербестендіру  мүмкіндіктері 
оқытушының  ақпараттық-технологиялық  құзыреттілігінің  деңгейіне,  білім  беру  үдерісіндегі  оқу 
п`ндерінде ақпараттық технологияларды пайдалануға дайындық д`режесіне т`уелді болады. Зерттеу-
шілердің пікірінше, бұл құзыреттіліктердің ішіндегі маңызды компоненттерінің бірі ретінде ақпарат-
тық  кеңістікті  ұйымдастыру,  жеке  тұлғаның  ақпараттық  дүниетанымын  қалыптастыру  ж`не  оның 
сыртқы  ақпарттық  кеңістікпен  өзара  `рекеттесу  м`селелерімен  байланысты  болатын  ақпараттық 
құраушы  алынады.  Кеңістік  ұйымдасқан  орта  ретінде  ж`не  ақпарат  осы  ортаның  күйі  ретінде  кез 
келген ғылым саласының зерттеу п`ні болып табылады. 
Енді  біз,  «ақпараттық  құзыреттілік  дегеніміз  не?»  деген  сауалға  жан-жақты  тоқталайық.  Жалпы 
«құзыреттілік» ұғымы латын тілінен «compententio» аударғанда «жасай алу, қабілетті, с`йкес келетін» 
деген мағынаны білдіреді. Сонымен қатар, бір н`рседен хабары бар, қандай да бір м`селені шешудің 
жолын білетін, беделді, толық құқықты, қолында билігі бар, қабілетті адам. 
Қазақстан  Республикасының  Мемлекеттік  жалпыға  міндетті  орта  білім  беру  стандартында 
«құзырет  –  қойылған  мақсаттарға  жету  үшін  ішкі  ж`не  сыртқы  ресурстарды  тиімді  іске  асыруға 
дайындық;  жеке  ж`не  қоғамдық  қажеттіліктерді  қанағаттандыру  мақсатында  табысты  іс-`рекетке 
дайындық, білім беру жүйесінде `леуметтік тапсырысты құрайды», - деп көрсетілген. «Құзыреттілік 
–  оқушылардың  іс-`рекеттің  `мбебап  т`сілдерін  меңгеруінен  көрінетін  білім  н`тижесі»,  -  делінген. 
Сонымен  бірге,  оқу  қызметі  үш  құрамдас  бөліктердің  тұтастығын  береді:  ақпарттық,  проблеманың 
шешімін табу құзыреттілігі (өзіндік менеджмент) ж`не коммуникативтік құзыреттіліктер [4]. 
Ақпараттық  құзыреттілік:  саналы  шешім  қабылдауға,  өз  бетінше  мақсат  қоюға,  оны  негіздеуге, 
жоспарлауға,  осы  мақсаттарға  жету  үшін  танымдық  қызметтерді  жүзеге  асыруға,  табуға,  талдауға, 
іріктеу жасауға, қайта құруға, сақтауға, түсіндіруге ж`не оларды ақпараттық-коммуникациялық тех-
нологиялардың көмегімен шешуге; логикалық операцияларды (талдау, жинақтау, қорыту, құрылым-
дау, тікелей ж`не жанама д`лелдеме, ұқсастығы бойынша д`лелдеме, модельдеу, ойлау эксперименті, 
материалдарды жүйелеу) қолдана отырып, ақпарттарды өңдеуге; өз қызметін жоспарлау ж`не жүзеге 
асыру үшін ақпараттарды қолдануға мүмкіндік береді. 
Проблеманың  шешімін  табу  құзыреттілігі  (өзіндік  менеджмент):  `р  түрлі  жағдайдағы  проблема-
ларды  анықтауға,  жауапты  шешім  қабылдауға,  өз  шешімінің  н`тижесін  бағалауға;  өз  қызметіне 
мақсат қоюға, оны іске асыру үшін қажетті жағдайларды анықтауға, ондағы жетісітіктерге жету про-
цестерін жоспарлауға ж`не ұйымдастыруға (яғни, барабар міндеттерге технологиялар `зірлеу); өзін-
дік бағалау мен қорытынды жасауға, өзінің `рекеті мен оның н`тижелерін бағалауды жүзеге асыруға; 
өзі  үшін  барабар  жағдайлар,  іс-`рекет  пен  мінез-құлық  нормаларын  таңдауға;  барабар  қойылған 
міндеттерге технологиялар таңдауға, технологияларды нақты қадағалауға мүмкіндік туғызады. 
 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г. 
162 
Коммуникативтік  құзыреттілік:  нақты  өмірлік  жағдайларда  өзінің  міндеттерін  шешу  үшін  қазақ 
ж`не басқа тілдерде ауызша ж`не жазбаша коммуникациялардың түрлі құралдарын қолдануға; стиль 
мен  жанрды  қатысымдық  міндеттердің  барабар  шешімдерін  таңдауға  ж`не  қолдануға;  `деп  норма-
сына  с`йкес  өзіндік  пікірін  білдіруге;  өнімді  өзара  іс-қимылды,  оның  ішінде  басқа  да  көзқарас  пен 
бағыттарды  ұстанатын  басқа  ұлт  өкілдерімен  қарым-қатынас  диалогына  түсе  отырып,  жанжалдық 
ахуалды  шешуді  жүзеге  асыруға;  жалпы  н`тижеге  қол  жеткізу  үшін  түрлі  позициядағы  адамдармен 
топта қарым-қатынас орнатуға мүмкіндік береді. 
Құзыреттіліктер  п`ндік  (п`наралық  ж`не  т.б.)  ж`не  түйінді  болып  көрсетіледі.  Еуропа  Кеңесі 
түйінді құзыреттіліктердің бес тобын айқындаған, соларға ерекше м`н беріледі. 
1) Көпм`дениетті қоғамда өмір сүру қабілетіне қатысты құзыреттіліктер: расизм мен ксенофобия-
лар тууына, таралуына жол бермеу, білім беру жастарды өзгешелікті түсіну, бірін-бірі сыйлау, басқа 
м`дениет тілдері ж`не діндегі адамдармен бірге өмір сүру қабілеті сияқты м`дениетаралық құзырет-
термен қаруландыруы керек. 
2) Саяси ж`не `леуметтік құзыреттіліктер: өзіне жауапкершілікті ала білу қабілеті, бірлесіп шешім 
қабылдауға  қатысу,  дау-жанжалды  зорлық-зомбылықсыз  жолмен  реттеу,  демократиялық  институт-
тардың қызмет етуіне қатысу ж`не оны жақсарту. 
3) Қоғамдық ақпартты пайдалану ж`не мойындаумен байланысты құзыреттіліктер жаңа техноло-
гияны  меңгеру,  оны  қолдануды  түсіну,  оның  күшті  ж`не  `лсіз  жақтарын  айқындау,  БАҚ  тарататын 
ақпараттар мен жарнамаларға сыни көзқарас. 
4)  Қарым-қатынастың  ауызша  ж`не  жазбаша  формаларын  меңгеруге  қатысты  құзыреттіліктер, 
соңғысының  жұмыста  ж`не  қоғамдық  өмірдегі  маңыздылығы  соншалық,  оны  меңгермеген  адамға 
қоғамнан аластау қаупі төнеді. Осы топқа бүгінгі күні маңызы артып отырған бірнеше тілді білу де 
жатады. 
5)  Өмір  бойы  оқуға  қабілеттілік  –  үздіксіз  даярлықтың  ж`не  к`сіби  даярлықтың,  сонымен  қатар 
жеке ж`не қоғамдық өмірдің негізі ретінде [5, 53 б.]. 
Қазіргі  жағдайда  ақпараттық  құзыреттілік  ақпарат  кеңістігінің  ұлғаю  жағдайына  байланысты 
ерекше мағынаға ие болып отыр: 
-  қолжетімді  Интернет,  аудиовизуалдық  бұқаралық  ақпарат  құралдары  ж`не  мультимедиалық 
бағдарламалармен жұмыс жасау мүмкіндігі; 
-  кітапхананың  (соның  ішінде  электронды)  ақпаратқа  қол  жеткізуді  қамтамасыз  етуші  құралы 
ретінде рөлінің нығаюы; 
- қашықтықтан білім беру ж`не оқытудың жаңа `дістемесін дамыту; 
- ғылыми байланысты жаһандандыру, ғылыми ж`не білім беретін  электрондық жүйені дамыту; 
- жеке компьютерді қолдану деңгейін көтеру. 
Сонымен, ақпараттық құзыреттілік - бұл құзыреттілік білім алушылар іс-`рекетіндегі оқылатын 
п`н ж`не білім саласында, сонымен қатар, қоршаған ортада болатын ақпаратқа деген қатынас дағды-
сын қамтамасыз етеді. Ақпараттық технология көмегімен (аудио-видео жазылым, БАҚ, электрондық 
почта, Интернет) ақпаратты өз бетімен іздеу, талдау, іріктеу, қажет ақпаратты жинақтау, түрлендіру, 
сақтау ж`не оны беру сияқты іскерліктер қалыптасады. 
Қазіргі таңда ақпартты құзыреттілікті қалыптастыру маңызы `р жыл сайын артып барады. Осыған 
орай, ақпараттық құзыретті қалыптастыру: 
- Сыни тұрғыдан ұсынылған ақпараттар негізінде саналы шешім қабылдауға; 
-  Ақпаратты  өз  бетімен  табуға,  талдауға,  іріктеу  жасауға,  қайта  құруға,  сақтауға,  түрлендіруге 
ж`не тасымалдауға, соның ішінде қазіргі заманғы ақпараттық – коммуникациялық технологиялардың 
көмегімен аталған жұмыстарды жүзеге асыруға; 
-  Логикалық  операцияларды  (талдау,  жинақтау,  жалпылау,  құрылымдау,  тікелей  ж`не  жанама 
д`лелдеу, аналогия бойынша д`лелдеу, моделдеу, ойша эксперименттеу, материалды жүйелеу) қолда-
на отырып, ақпаратты өңдеуге; 
-  Өзінің  оқу  қызметін  жоспарлау  ж`не  жүзеге  асыру  үшін  ақпараттарды  қолдануға  мүмкіндік 
береді [6, 18 б.]. 
Біздің пайымдауымызша, ақпараттық құзыреттілік – ізденпаздықпен, жауапкершілікпен `рекет 
етуге  адамның  еңбегінің  н`тижесінде  байқалатын  (көрініс  табатын),  белгілі  бір  еңбек  функциясын 
қабілеттілікпен ж`не біліктілікпен АКТ-ны меңгеруіне мүмкіндік беретін (жасайтын) психологиялық 
жағдай. 
 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж. 
163 

жүктеу/скачать 13,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: