Транспорт в XXI веке: состояние и перспективы
жүктеу/скачать 8,29 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Молдахметова Р. Ш.
- Абилкаиров С.М.
- ПАТРИОТИЧЕСКОЕ ВОСПИТАНИЕ
- Патриотическое воспитание
- Патриотизм и интернацинализм
МАТЕРИАЛЫ МЕЖДУНАРОДНОЙ НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКОЙ КОНФЕРЕНЦИИ, ПОСВЯЩЕННОЙ 135-ЛЕТИЮ М. ТЫНЫШПАЕВА ТРАНСПОРТ В XXI ВЕКЕ: СОСТОЯНИЕ И ПЕРСПЕКТИВЫ _____________________________________________________________________________
24
Молдахметова Р. Ш. – оқытушы, М.Тынышбаев атындағы Қазақ Кӛлік және Коммуникациялар Академиясы (Қазақстан, Алматы қ.)
Кейбір жоғары оқу орындарының дене тәрбиесі сабағы құрылымында жүгіру міндетті түрде, сонымен қатар қолайлы құрал түріне жатады. Оның басты түрлері мыналар: қыздырыну жүгіруі, кросстық жүгіру, президенттік тест пен оқу жоспарында қаралған қашықтықтарға жүгіру, әртүрлі қашықтықтарға жаттығулық жүгіру, жарыстық жүгіру. Сондай-ақбүгінгі мақаладаайтылатын сауықтыру жүгіруі. Аталған тақырып бойынша жұмысқа мынадай мақсат пен тапсырмалар қойдық.
Мақсаты: 1.Сауықтыру жүгіруі - дене тәрбиесінің сабақтан тыс түрлерінің бірі ретіндегі маңызын атап кӛрсету. 2. Әр түрлі жастағы және жыныстағы адамдардың дене жағдайын бағалау үшін К.Купердің тестін қарау. Тапсырмалар: 1.Адамдардың белсенді қозғалысты жүйеге жүрек қан-тамырлары,тыныс және басқа да құрылымдардың басты ӛзгерістерін анықтау. 2.К.Купердің бағдарламасы бойынша ӛз денсаулығын нығайтумен және жұмыс қабілетін арттырумен айналысушыларға ұсыныстар беру. Сауықтыру жүгіруі – дене тәрбиесінің жалпыға бірдей сабақтан тыс қолайлытүрі және құралы болып табылады. Аристотель ұзақ қимылсыз денеден басқа ештеңе адамды дәлосындайзорықтырып және бұзбайды – десе, ал медицина атасы Гиппократ, денсаулық және ұзақ ӛмір сүру үшін гимнастика мен серуендеу қажет деп есептеген. Гиподинамия – бұл сіздің балаларыңыздың жиі ауыруына себепкер және сіздің дедәрігердің алдына жиібаруыңыз соның салдары. Негізінде, бұдан дене шынықтыру, сауықтыру және спорттың арқасындақашық болуыңызға болады. Жүгіру – адамның жас мӛлшеріне қарамастан ең қолайлы жаттығудың түрі, жүгірусіз адам денесі жетілуімүмкін емес,оны оқу – жаттығу процестері, тіпті спорттық шахмат түрі де қажет етеді. Жүгіру - спорттық жаттығулардың маңызды құралы. Сонымен бірге гимнастика, акробатика, баскетбол, жеңіл атлетикалықсекіру мен лақтыру, қазіргі бессайыс, футбол және тағы басқа кӛптеген спорт түрлерінің құрылымдық бӛлігі болып табылады. К.Купер адам денесінің жағдайын бағалау үшін әр түрлі тестерді ұсынады.Солардың ішінде, біздің ойымызша К. Купердің 12 минуттік тесті- ең қолайлысы, 12 минут ішінде жүгіру және жүру арқылы шамағақ арайбелгілібір қашықтықты бағындыру арқылықортындыланады. Тесті орындау барысында қозғалыс жылдамдылығын азайтуға, жүгіруді жүрумен алмастыруға рұқсат етіледі. Сіздің жүрегіңіз бен қан қысымыңыз бір қалыпқа келмей, тест ӛткізу кейбір қиындықтарға алып келреді. Сондықтан мыналарды естеұстауға кеңес беріледі: 1. Бағдарламаға кірісерде,егер жасыңыз 30 дан асқан болса тесттен ӛтпеңіз. 2. Тестігекіріспесбұрын міндетті түрде дәрігерлік тексерістен ӛтіңіз. Егержасыңыз 30-дан асқан болса тест ӛтуді қоя тұрып, әуелі дайындықсыз жаңадан бастаушының МАТЕРИАЛЫ МЕЖДУНАРОДНОЙ НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКОЙ КОНФЕРЕНЦИИ, ПОСВЯЩЕННОЙ 135-ЛЕТИЮ М. ТЫНЫШПАЕВА ТРАНСПОРТ В XXI ВЕКЕ: СОСТОЯНИЕ И ПЕРСПЕКТИВЫ _____________________________________________________________________________
25
алғашқы алты апталық бағдарламасымен танысуыңыз қажет. Оның ішінде жүру, онан соң жәй жүгіру мен жалпы шынықтыру жаттығуларын сабақтастыру кіреді. 3. Егер тест тапсыру кезінде сіз ӛзіңіздің шамадан тыс шаршағаныңызды, қатты демалысыңызды сезінсеңіз сабақты тезарада тоқтатыңыз. Қашан сіздің дене дайындығыңыздыңдеңгейі қалыптасқан жаттығулармен толыққанша тестіні қайталауға асықпаңыз. Ғылыми-техникалық прогрестің нәтижесінде болған ӛндіріс пен тұрмысты механизациялау және автоматтандыру адамдардың қозғалыс белсенділігін едәуір тӛмендетіп, жүрек, қан тамырлары жүйесі ауруларының ӛсуіне себеп болады. Біздің қоғамымыздың алдыңғы қатарлы адамдары бұл мәселеге аса алаңдаушылықпен қарап, дене тәрбиесіне ӛте маңызды кӛңіл бӛледі. Мысалы, академик, жүрек операциясының ӛте танымал маманы Николай Михайлович Амосов «Денсаулық туралы ой» кітабында адам денсаулығын нығайтуға, жұмыс қабілеттілігін сақтауға бағытталған дене жаттығуларының ғылыми-негізделген ұсыныстарын берген. Осы ұсыныстарда жүгірудің маңызды орны кӛрсетілген. Амосов былай дейді: «Жүгіру – жаттығудың патшасы». Кӛп бұлшық еттер жұмыс істейді,сонымен бірге тыныс алу да, денеге түсетін жүктеме де бір қалыпты, ең тӛмен жүгірістен (сағатына бес шақырым) әр-түрлі жылдамдыққа дейін жүгіру қолайлы болып табылады.
Тӛменде К. Купердің кітабынан алынған тесті кӛрсетілген Ерлерге арналған 12 минуттық тест ( шақырым есебінде)
Дайындық дәрежесі Жасы жылына қарай 30 ға дейін 30-39 аралығы 40-49 аралығы 50 ден жоғары
ӛте нашар 1,6 аз
1,5 аз 1,3 аз
1,2 аз Нашар
1,6-1,9 1,5-1,84 1,3-1,6 1,2-1,5
Қанағаттанарлық 2,0-2,4
1,85-2,24 1,7-2,1
1,6-1,9 Жақсы
2,5-2,7 2,25-2,64 2,2-2,4 2,0-2,4
ӛте жақсы 2,8 және одан да кӛп 2,65 және одан да кӛп 2,5 және одан да кӛп 2,5 және одан да кӛп
Әйелдерге арналған 12 минуттық тест (шақырым есебінде) Дайындықдәрежесі Жасы жылына қарай 30 ға дейін 30-39 аралығы 40-49 аралығы 50ден жоғары
ӛте нашар 1,5 аз
1,3 аз 1,2 аз
1,0 аз Нашар
1,5-1,84 1,3-1,6
1,2-1,4 1,0-1,3
Қанағаттанарлық 1,85-2,15 1,7-1,9 1,5-1,84 1,4-1,6 Жақсы
2,16-2,64 2,0-2,4
1,85-2,3 1,7-2,15 ӛте жақсы 2,65 және одан да жоғары 2,5 және одан да жоғары 2,4 және одан да жоғары 2,2 және одан да жоғары
МАТЕРИАЛЫ МЕЖДУНАРОДНОЙ НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКОЙ КОНФЕРЕНЦИИ, ПОСВЯЩЕННОЙ 135-ЛЕТИЮ М. ТЫНЫШПАЕВА ТРАНСПОРТ В XXI ВЕКЕ: СОСТОЯНИЕ И ПЕРСПЕКТИВЫ _____________________________________________________________________________
26
Жүгірумен күнделікті айналысу кезінде адам ағзасының қан айналымы әр-түрлі дәрежедегі ауыртпалықтарға қалыптаса бастайды және жүректің жұмыс істеу қабілеттілігі артып, бұлшық еттер жіпшелерінің толығуы арқасында бұлшық еттер салмағы ӛседі. Қысқаша айтқанда, жүрек күшті бола бастайды. Жүректің қан айналымы мен күші арта түседі. Осыдан аз уақыт бұрын жүрек қан тамырлары ауырса болғаны жүгіруге рұқсат етілмейтін. Бүгінгі таңда жүгірумен емдейді, ӛйткені ол ӛз қолайлылығымен, денсаулыққа және жұмыс істеу қабілетін арттыруға тигізетін әсерімен, әр түрлі жастағылар мен мамандық иелерінің қолданатын дәстүрлі дене жаттығуларынан асып түсті. Адамның жүрек қантамырлары ауруларын «Ғасыр ауруы» деп атайды. Жылдан – жылға жүрек қан тамырлары науқасына аздап немесе толыққанды жататын балалардың, жасӛспірімдер мен студенттердің қатары кӛбеюде. Жүректің жеткіліксіз жұмысынан қаза болғандар санының ӛсуі тек қана үлкендер арасында ғана кездесіп отырған жоқ. Бірден –бір себебі қан айналымы мүшелерін жетілдіруді және арттыруды қалыптастыратын денеге түсетін жүктеменің күрт азаюынан.Ой еңбегімен айналысатын қызметкерлердің жұмысы қозғалыстың аздығы дене бұлшық еттерінің жарамсыздануының ӛсуіне, қан айналымын оттегімен қамтамасыз етудің нашарлауына, бұлшық еттердің орнына майланудың пайда болуына, жүрек, ӛкпе және адам ағзасындағы басқа да, құрылымдар қызметінің тӛмендеуіне, зорығуына әкеліп соғады. Зорығып шаршау ӛте тез басталады, жұмыс істеу қабілеті тӛмендейді, бас ауруы пайда болады, психикалық нерв жүйесі ӛз қалпынан ауытқиды. Мұндай жағдайды болдырмаудың құралы жылдамдығын бірте – бірте ӛсіретін сауықтыру жүгіруі болып табылады: -Жүректің минутіне 120-130 рет соғатын жылдамдықпен жүгіру жүрек бұлшық еттерінің және тірек қозғалыс аппаратының қан айналымының жақсаруына, адам ағзасындағы зат алмасуына, ой жұмыстарының ұзақтығымен қарқындылығынан болатын жүйке жүйесінің психикалық қуаттылығын тӛмендетуге кейбір жағдайларда қан құйылуына әкеліп соғады; -Жүректің минутіне 120-130 рет соғатын жылдамдықпен жүгіру; -Жүректің минутіне 150-160 рет соғатын жылдамдықпен жүгіру; Ауырып қалған жағдайда жаттығу жасауды азайтыңыз немесе тоқтатыңыз. Үзілістен кейін жаттығуды шамамен алғашқы үш кезеңнің кӛлемінде бастау керек. Денеге түскен жүктеме кӛлемін қалпына келтіргеннен кейін, 30-50-60 метр және т.б қашықтыққа жәй жүгіруді қосуға тырысыңыз. Жүгірудің кестесін қатаң түрде мүлтіксіз орындау міндет емес. Шаршап жүрген кездерде немесе ауа райының қолайсыздығына сәйкес жаттығуды ертеңге қалдыруға болады. Бірақ үзілісті кӛпке созбаған абзал, ӛйткені ол бұлшық еттердің тонусы мен жүгіруге құштарлықтың азаюына себеп болады. Осындай белсенді қозғалысты жүйенің арқасында қанжабдықтау жұмыстары, ең әуелі сіздің денеңіздіңжүрек бұлшық еттері және барлық бұлшық еттердің жақсаруы, салмағыңыздың бір қалыпты болуы- қант диабеті ауруына апаратын кӛмірқышқыл алмасуының бұзылуын алдыналады. Жәй жүрісті, жүгірісті, спорттық жүрісті, саяхатты, таңертеңгілік гимнастика мен тыныс алу жаттығуларын қолдану арқылы қозғалыс белсенділігін сақтау қажет. Жоғарыдағы айтылғандардың барлығынан, денеге түсетін
жүктеменің студенттердің оқу жұмыстарына ӛте қажетті маңызы бар екеніне кӛз жеткіземіз.
МАТЕРИАЛЫ МЕЖДУНАРОДНОЙ НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКОЙ КОНФЕРЕНЦИИ, ПОСВЯЩЕННОЙ 135-ЛЕТИЮ М. ТЫНЫШПАЕВА ТРАНСПОРТ В XXI ВЕКЕ: СОСТОЯНИЕ И ПЕРСПЕКТИВЫ _____________________________________________________________________________
27
Әдебиет
1. Купер К. Жаңа аэробика.М.:Дене тәрбиесі және спорт,1976. 2. Амосов Н.М.Денсаулық турапы ой.М.: Дене тәрбиесі және спорт,1987 3. Бальсевич В.А.,Запорожанов В.А.Адамның денебелсенділігі.Киев,1987 4. Ильинич В.И.Студенттік спорт және ӛмір.М.:1995.
Абилкаиров С.М. – преподаватель, Казахская академия транспорта и коммуникаций им. М.Тынышпаева (г. Алматы, Казахстан)
Ключевые слова: физическая культура, патриотизм, интернационализм, общеобразовательные школы, учебно – тренировочный. Введение: Главная задача физкультурного движения, всей системы физического воспитания – всемерно способствовать укреплению здоровья людей нашей республики, повышению их работоспособности и производительности труда, готовности к защите Родины, формированию высоких нравственных качеств, бодрости духа, силы и выносливости, воспитанию здорового поколения. Физическая культура – часть общей культуры, преследующая развитие физических способностей человека, укрепление его здоровья. Следовательно,она является одной из сторон социальной деятельности и, так же как общая система воспитания, требует к себе целостного и комплексного подхода и неразрывной связи с жизнью, трудовой практики, готовностью к защите Родины. Отсюда и главная задача всей системы физического воспитания, всех ее форм всемерно способствовать укреплению здоровья людей, начиная с младенческого возраста, повышению работоспособности, формированию таких качеств жизнедеятельности как нравственность, бодрость духа, выносливость, патриотизм. Воспитание молодежи, вся идеологическая работа с нею должна направляться на привитие гражданственности, чувства долга и ответственности за экономическое развитие страны, ее процветание и государственную безопасность. Перед физкультурными организациями, государственными и общественными органами поставлена задача: средствами физической культуры и спорта способствовать росту экономического и оборонного потенциала республики, формированию их активной жизненной позиции, здорового образа жизни в быту, учебе и на производстве. В этих целях в республике проводился Год здоровья, разработаны и внедрены Президентские тесты физической подготовки. Совершенствуется методика физического воспитания. Массовость и усилия, создаваемые для улучшения качества учебно – тренировочного процесса среди школьников и студентов, улучшают их спортивные показатели. Спорт, физическое воспитание, как и трудовое, эстетическое занимают особое место в нравственном возвышении личности, формировании казахстанского патриотизма. Выступление спортсменов на международной арене престижно для любого государства. В честь победителей поднимается Государственный флаг, исполняется гимн. МАТЕРИАЛЫ МЕЖДУНАРОДНОЙ НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКОЙ КОНФЕРЕНЦИИ, ПОСВЯЩЕННОЙ 135-ЛЕТИЮ М. ТЫНЫШПАЕВА ТРАНСПОРТ В XXI ВЕКЕ: СОСТОЯНИЕ И ПЕРСПЕКТИВЫ _____________________________________________________________________________
28
К этому лежит большой путь спортивного совершенствования и воспитания. Перед тренерами, преподавателями физической культуры, наряду со спортивной подготовкой, стоит задача воспитывать подопечных в духе гордости за свою Родину, патриотизма, готовности бороться за победу, решительно искоренять нездоровые явления в спорте. Спортсмен не живет сам по себе. Он воспитывается в коллективе – в школе, вузе, на производсте, в спортивной секции, находится в сложных взаимотношениях и спортивном соперничестве с другими коллективами и личностями. Именно здесь обостряются и укрепляются такие черты, как чувство товарищества, патриотизм, уважение к сопернику, общительность, интернационализм, вырабатываются воля и дисциплинированность. В этих условиях особенно важно воспитывать у спортсменов идейную убежденность, четкость, высокую ответственность,активность, осознанноеотношение к учебе и труду. При этом многое зависит от личного примера или преподавателя, его умения обеспечить единство учебной и воспитательной работы. Ведь не секрет,что каждый воспитанник хочет быть похожим на своего учителя или старшего товарища и вольно или невольно подражает ему. Поэтому наставник должен обладать высокой нравственностью, постоянно повышать свой общеобразовательный и идейный уровень, расширять свой кругозор. Тренер или преподаватель должен убедить воспитанника, что курение, алкоголь, наркотики и другие вредные привычки несовместимы с занятием спортом, что только при ведении здорового образа жизни, а также ответственного отношения к учебно – тренировочному процессу можно достичь желаемых результатов в спорте. Практика показывает, что спортсмены с «моральным изъяном» добиваются лишь временных успехов, подвергаются эрозии «звездной болезни», нарушают спортивный режим и в конце концов, надломленные духовно и физически, покидают спорт. В воспитательной работе со спортсменами действенны и такие формы, как беседы, лекции, использование средств печати, наглядной агитации, торжественное вручение грамоты, дипломов и разрядов, званий, чествование победителей, встречи с ветеранами и ведущими спортсменами старшего поколения. Важно через эти формы донести до сознания молодежи глубокую идейность и убежденность, страстность и твердость духа, научить молодежь применять свои знания и умения в решении сегодняшних актуальных задач, правильно оразбираться в процессах окружающего мира с позиции государственного устройства. При проведении Спартакиад школьников и учащихся колледжей, а также Универсиады среди студентов высших учебных заведений особое внимание уделяется патриотическому воспитанию спортсменов. В этих целях устраиваются встречи с ветеранами Великой Отечественной войны, ветеранами спорта и труда. Массовые выступления спортсменов, коллективов художественной самодеятельности театрализованные представления, подъем Государственного флага, красочный салют составляют сильнейшую мотивацию для спортсменов. Примечательно, что такие мероприятия проводятся в несколько этапов – в низовых коллективах физкультуры, затем районные, городские, областные и республиканские соревнования.
невозможно без формирования интернационалистических качеств. Уважительное отношение к каждой нации, ее культуре, традициям – важная часть казахстанского патриотизма, утверждение стабильности и процветания страны.
МАТЕРИАЛЫ МЕЖДУНАРОДНОЙ НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКОЙ КОНФЕРЕНЦИИ, ПОСВЯЩЕННОЙ 135-ЛЕТИЮ М. ТЫНЫШПАЕВА ТРАНСПОРТ В XXI ВЕКЕ: СОСТОЯНИЕ И ПЕРСПЕКТИВЫ _____________________________________________________________________________
29
В этих целях необходимо использовать все формы и методы воздействия на массы, в том числе и средствами физической культуры и спорта, которые все более приобретают всенародный характер. Многогранность использования этих средств заключается, в первую очередь, в освоении общих требований физической культуры (уроки физического воспитания в детских садах, общеобразовательных школах, колледжах и высших учебных заведениях), занятия в секциях по интересам (по видом спорта), в совершенствовании профессионального мастерства в школах Олимпийского резерва, в РШВСМ, сборных командах.
побеждает сильнейший, причем вырабатывается уважение к сопернику, какой бы он ни был национальности. Чувство патриотизма и интернационализма формируются под влиянием самой действительности, под воздействием общности экономических, политических, социальных интересов Республики. Выводы: Дальнейшее процветание республики возможно только при сохранении стабильности и взаимпонимания всех народов, проживающих в Казахстане. Отсюда задачи патриотического и интернационального воспитания: -
Формирование чувства преданности и любви к своей Родине, готовности к ее защите, уважения к Государственной символике; -
культургом строительстве; -
Воспитание у молодого поколения чувства гордости и уваженния к героическому прошлому, боевым, трудовым и национальным традициям. Необходимо каждому жителю Казахстана привить чувство общенациональной гордости за свою страну – Родину; -
Действительно, сфера образования и воспитания в нашем государстве рассматривается как одна из ведущих стратегических целей развития общества. Этому способствуют в значительной степени развитие физкультуры и спорта, воспитание юных гражданв духе патриотизма и интернационализма. Алдабергенова Ш. А. – преподаватель, Казахская академия транспорта и коммуникаций им. М.Тынышпаева (г. Алматы, Казахстан) ПУТИ СОВЕРШЕНСТВОВАНИЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ОРГАНИЗАЦИЙ ФИЗИЧЕСКОЙ КУЛЬТУРЫ И СПОРТА НА ПРИМЕРЕ ГОРОДА АЛМАТЫ
Физическая культура и спорт являются универсальным средством укрепления здоровья населения, духовного и физического воспитания молодежи. В последнее время наблюдается общая позитивная тенденция развития физической культуры и спорта. В Послании 2012 года Президента Республики Казахстан Н.А.Назарбаева народу Казахстана «Социально-экономическая модернизация – главный вектор развития Казахстана» дано поручение об улучшении доступности спортивной инфраструктуры для массовых занятий населения физической культурой и спортом. Особое место в Послании уделено расширению спортивных объектов и строительству крупных спортивных МАТЕРИАЛЫ МЕЖДУНАРОДНОЙ НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКОЙ КОНФЕРЕНЦИИ, ПОСВЯЩЕННОЙ 135-ЛЕТИЮ М. ТЫНЫШПАЕВА ТРАНСПОРТ В XXI ВЕКЕ: СОСТОЯНИЕ И ПЕРСПЕКТИВЫ _____________________________________________________________________________
30
комплексов, отвечающих всем международным стандартам. Благоприятные возможности появятся и для увеличения сети спортивных школ, совершенствования подготовки и повышения квалификации специалистов в сфере физической культуры и спорта. [1] Таким образом, важнейшей задачей культурного преобразования является создание новой интеллигенции. Без этого нечего и думать о создании материально-технической базы общества, организации управления страной, развитии культуры. жүктеу/скачать 8,29 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|