«Педагогические инновации как условие повышения качества образования»

262 
 
А.М. Заурбекова 
 
ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР 
 
Елбасы  Нұрсұлтан  Назарбаевтың  «Қазақстан  2030»  Республика  халқына  жолдауында 
айқындалған негізгі басым бағыттар мен міндеттерді жүзеге асыру үшін білім мазмұнын жаңартумен 
қатар оқытудың өзіндік жаңа жолын, қазіргі заманғы педагогикалық технологиясын қалыптастыру-
өмірдің талабы болып отыр [1]. 
Қазіргі  кезеңде республиканың білім беру жүйесініңең басты мәселесі-қазақ мектебі түлегінің 
білім сапасының деңгейін халықаралық дәрежеге жуықтату. Ол үшін мектепке заман талабына сай 
мемлекеттік білім стандартын енгізу, соған сәйкес кәсіби шеберлігі дамыған кадрлармен қамтамасыз 
ету,  өркетиетті  ғылыми-әдістемелік  бағытқа  ынталандыру,  жаңа  базистік  оқу  жоспары  мен  жаңа 
буын  оқулықтарына  көшу,  орта  білімді  ақпараттандыру,  тағы  сол  сияқты  білім  беру  саласында 
жүйелі жұмыстар атқару- еліміздегі ең маңызды әрі кезек күттірмейтін ауқымы істер. 
Өткенге қарап басымызды иеміз, ертеңгі қарап білек сыбанамыз демекші, бүгінгі бала-ертеңгі 
жаңа әлем. Демек бұрыннан қалыптасқан бағдарлама мен тәртіп ол үшін ескерген, тозған. Ал қазір 
ол  барлық  тұлғасымен жаңа  тұрмысқа, жаңа оқуға,  жаңа қатынастарға бейімделуі  тиіс.  Сондықтан 
оған  жүйелі  жәрдем  беріп,  ынта-ықыласын  дұрыс  бағыттайтын,  қабілет-қасиеттерін  дамытатын 
мектеп шаңырағы қажет. 
Қазіргі кезде егемен елімізде білім берудің жаңа жүйесі жасалып, әлемдік білім беру кеңістігіне 
енуге бағыт алуда. Бұл оқу-тәрбие үдерісіндегі елеулі өзгерістерге байланысты болып отыр. Себебі, 
білім  беру  парадигмасы  өзгерді,  білім  берудің  мазмұны  жаңарып,  жаңа  көзқарас,  жаңаша  қарым-
ұатынас  пайда  болуда.  Келер  ұрпаққа  қоғам  талабына  сай  тәрбие  мен  білім  беруде  мұғалімдердің 
инновациялық іс-әрекетінің ғылыми-педагогикалық негіздерін меңгеруі-маңызды мәселелердің бірі. 
Келешекте  Қазақстанның  ғарыштап  дамуына  өз  үлесін  қосатын  бүгінгі  ұрпақ  ертеңгі  азамат 
болғандықтан, оқу-тәрбие үдерісін жаңартып, білім сапасын арттыру-оқытушылар құзырындағы өте 
үлкен жауапты іс [2]. 
XXI  ғасырда  қоғам  қажеттілігін  қанағаттандыру  үшін  білім  беру  саласында  төмендегідей 
міндеттерді  шешу  көзделіп  отыр.  Олар:  білім  сапасын  көтеру  компьтерлендіру,  интернет, 
компьютерлік желі, элетронды оқулықтар даярлау. Бұлардың оқушылардың қазіргі заман талабына 
сай  білім  алуына,  білік  сапасын  көтеруге  тигізетін  әсері  мол.  Жаңа  электронды  оқулықтардың 
дүниеге  келуімен  берілетін  білім  мазмұны  да  өзгерері  сөзсіз.  Болашақта  әр  оқушы  компьютерлік 
технология  арқылы  интернет,  электронды  желі,  электронды  почта  арқылы  дүниежүзілік  білім 
әлеміне еніп, онда өзінің қажетін өтейтін білімді толығымен алуға, қажетті ақпараттық мәліметтерді 
ғылым саласына байланысты озық тәжірибелерді, осы мәселенің шетелдегі жағдайымен танысуына 
толық мүмкіндік туады. 
Қазақстан  Республикасы  білім  беру  тұжырымдамасының  түбегейлі  мақсаты  да  әлемдік 
өркениетке  сай  сапалы  білім  беру  және  ақпараттық  интеллектуалдық  ресурстарды  өз  бетімен  ала 
алатын,  талдай  білетін,  идея  бере  алатын,  ылғи  даму  үстінде  болатын,  адамгершілік  тұрғысынан 
жауапты шешімдер қабылдауға қабілетті жеке тұлға қалыптастыру болып отыр. 
Қоғамды ілгері дамытатын күш білім десек, болашақтың иегері- жас ұрпақты саналы да білімді 
етіп тәрбиелеу ұстаздардың қолында.  
Н.Назарбаевтың  «Инновациялар  мен  оқу-білімді  жетілдіру  арқылы  білім  экономикасына»  - 
атты тақырыпта оқыған лекциясында: «Мұғалімдердің жаңа ұрпағы білім деңгейі жөнінен әлдеқайда 
жоғары болу керек. Ол үшін формацияның педагогы қажет»-деген [1]. Қазіргі мұғалім: 
1. Педагогикалық үдерісте жүйелі жұмыс істей алатын; 
2. Педагогикалық өзгерістерге тез төселгіш; 
3. Жаңаша ойлау жүйесін меңгере алатын; 
4. Оқушымен ортақ тіл табыса алатын; 
5. Білімді, шебер, іскер болуы тиіс. 
Келер  ұрпаққа  қоғам  талабына  сай  тәрбие  мен  білім  беруде  мұғалімдердің  инновациялық  іс-
әрекеттің  ғылыми-педагогикалық  негіздерін  меңгеруі-маңызды  мәселелердің  бірі.  Ал  ғылым  мен 
техниканың  жедел  дамыған,  мәліметтер  ағыны  күшейген  XXI  ғасырда  жан-жақты  дамыған 
шығармашыл жеке тұлғаны қалыптастыру мектептің басты міндеті болып саналады. 
Ғылым мен техниканың жедел дамыған, ақпараттық мәліметтер ағыны күшейген заманда ақыл-
ой  мүмкіндігін  қалыптастырып,  адамның  қабілетін,  талантын  дамыту  білім  беру  мекемелерінің 
басты  міндеті  болып  отыр.  Ол  бүгінгі  білім  беру  кеңістігіндегі  ауадай  қажет  жаңару  оқытушының 

263 
 
қажымас  ізденімпаздағы  мен  шығармашылық  жемісімен  келмек.  Сондықтан  да  әрбір  оқушының 
қабілетіне  қарай  білім  беруді,  оны  дербестікке,  ізденімпаздыққа,  шығармашылыққа  тәрбиелеуді 
жүзеге  асыратын  жаңартылған  педагогикалық  технологияны  меңгеруге  үлкен  бетбұрыс  жасалуы 
қажет.  Өйткені  мемлекеттік  білім  стандарты  деңгейінде  оқу  үдерісін  ұйымдастыру  жаңа 
педагогикалық технологияны ендіруді міндеттейді [3]. 
Білім  беру  саласы  қызметкерлерінің  алдына  қойылып  отырған  міндеттердің  бірі-оқытудың 
әдіс-тәсілдерін  үнемі  жетілдіріп  отыру  және  қазіргі  заманғы  педагогикалық  технологияларды 
меңгеру.  Қазіргі  таңда  оқытушылар  инновациялық  және  интерактивтік  әдістемелерін  сабақ 
барысында пайдалана отырып сабақтың сапалы әрі қызықты өтуіне ықпалын тигізуде. 
Оқу-тәрбие  үрдісінде  инновациялық  педагогикалық  жаңалықтарды  енгізудің  4  кезеңін  бөліп 
көрсетуге болады. 
1.
 
Жаңа  идеяны  іздеу.  Ақпараттандыру  және  инновацияларды  ұйымдастыру,  жаңалықтарды 
іздестіру. 
2.
 
Жаңалықтарды  ұйымдастыру.  Оқу-тәрбие  үрдісінде  жаңалық  енгізулерді  алғашқы 
байқаудан өткізу. 
3.
 
Жаңалықтарды енгізу. Оқу-тәрбие үрдісінде инновациялық әдіс-тәсілдерді пайдалану. 
4.
 
Жаңалықтарды бекіту. Оқу-тәрбие үрдісінде енгізілген жаңалықтардың нәтижесін бағалау. 
Жаңа  педагогикалық  технологиялар  оқушылардың  шығармашылық  қабілеттерін  арттыруға 
көмектеседі. 
Оқытудың инновациялық технология бойынша әдістемелік жүйесі  сапалы нәтижеге жеткізуге 
мүмкіндік  беретін  танымдық  іс-әрекеттер  түрлерінің  мазмұнымен  тікелей  байланысты.  Сондықтан 
инновациялық  әдіс-тәсілдерді  оқыту  үрдісіне  енгізу  барысында  танымдық  іс-әрекеттер  түрлерінің 
мазмұнын,  белгілі  деңгейде  белсенділігін  көздейді.  Осы  екі  үрдістің  өзара  сапалы  нәтижесінде 
оқушының өз ісіне сенімділігін, жауапкершілік сезімін, шығармашылық қабілеттерін қалыптастыру 
мақсатын жүзеге асыруға жағдай туғызатын оқытудың инновациялық негізгі түрлері анықталады. 
Инновациялық  үрдістің  негізі-жаңалықтарды  қалыптастырып  жүзеге  асырудың  тұтастық 
қызметі. Инновация білім деңгейінің көтерілуіне жағдай туғызады. 
Білім  сапасын  арттырудағы  жаңа  инновациялық  технологияларды  оқып,  үйреніп,  сараптай 
келе, мынадай тұжырым жасауға болады: 
-  оқушылардың  білім,  білік  сапасын  арттырудағы  жаңа  инновациялық  технология  түрлері  сан 
алуан,  оларды  таңдау  және  одан  шығатын  нәтиже  оқытушының  кәсіби  біліктілігіне  тікелей 
байланысты; 
-  жаңа  инновациялық  технологияларды  енгізу  жүйелі  әрі  мақсатты  түрде  жүргізілгенде  ғана 
жетістікке жетуге болады; 
-    жаңа  инновациялық  оқыту  технологияларын  енгізу  барысында  әрбір  оқу  орнының 
материалдық- техникалық базасының бүгінгі талапқа сай еместігі, әрі жетіспеуі, кадрлық әлеуеттің 
төмендігі көп кедергі жасайды. 
Қазіргі жас ұрпақтың саналы да сапалы білім алуының бірден-бір шарты-оқу орындарындағы 
білім беру үрдісіне жаңа инновациялық технологияларды енгізу екендігі сөзсіз түсінікті. Сондықтан 
ғылыми-техникалық  прогрестен  қалыспай,  жаңа  педагогикалық  инновацияларды  дер  кезінде 
қабылдап, өңдеп, нәтижені пайдалана білу-әрбір ұстаздың негізгі міндеті болып табылады.  
Жаңа  инновациялық  педагогикалық  технологияның  негізгі,  басты  міндеттері  мынадай:  әрбір 
білім алушының білім алу, дам, басқа да іс-әрекеттерін мақсатты түрде ұйымдастыра білу. 
Қазіргі  заманғы  педагогикалық  технологиялардың  педагогикалық  негізгі  қағидалары:  балаға 
ізгілік тұрғысынан қарау; оқыту мен тәрбиенің бірлігі, баланың танымдылық және шығармашылық 
икемділлық  және  шығармашылық  икемділлық  және  шығармашылық  икемділігін  дамыту,  әр 
оқушының даму жүйелері жұмыс істеу, оқу үрдісін оқушының сезінуі [4]. 
Білім беру жүйесінің жаңаруы, яғни жоғарғы оқу орындарының кредиттік оқу жүйесіне көшуі 
және орта білім беру жүйесінің 12 жылдыққа өтетіндігі. 
-
 
Білім беру мазмұнының ізгілендірілуі. 
-
 
Мұғалім  мен  оқушыға  қойлатын  талаптың  жаңа  тұрғыдан  қарастыруды,  яғни  оқушы  тек 
тұтынушы ғана емес, ортақ іс-шара субьектесі де. 
Қазіргі кезде технологияда білімді меңгертудің шығармашылық деңгейіне жету. 
Инновациялық  әдіс-тәсілдерді  қолдануда  оқытушы  сабақты  дайын  күйінде  бағалайды,  әрбір 
білім  алушының  өзі  ізденіп  ,  ғылыми  негізерін  өз  бойынша  игеріп,  ғылыми  зерттеуді  көздейді,  ал 
оқытушының негізгі міндетіне білім алушының іс-әрекетін бақылау жатады. 

264 
 
21  ғасырда  болашақ  мамандарды  даярлау,  олардың  кәсіби  бейімделуін  қалыптастыру 
мәселелері-кезек  күттірмейтін  өзекті  қоғам  талабы.  Сондықтан  болашақ  бастауыш  сынып 
мұғалімдерінің  жаңа  педагогикалық  инновациялық  технологияларды  қолдануға  даярлығын 
қалыптастырудың  құрылымдық-мазмұндық  моделі  жасалды.  Болашақ  бастауыш  сынып 
мұғалімдерін  жаңа  инновациялық  педагогикалық  технологияарды  қолдануға  даярлықты 
қалыптастыру мына өлшемдер арқылы жүзеге асады: 
Мотивациялық өлшемдеріне танымдық қызығуды қалыптастыру бейнесі жатады. Оған болашақ 
мамандарды қалыптастыру, құндылық қарым-қатынас, болашақ маманның өзінің кәсіби шеберлігін 
дамытуға  талпынуы,  болашақ  мамандығын  ерекше  жақсы  көруі,  ұрпақ  тәрбиесінде  ұстаздың 
жетекші  орнын  сезінуі,  кәсіби  жеке  біліктілік  деңгейін  көтеруге  бағыттылығы,  инновациялық  іс-
әрекетке ұмтылу әрекеттері кіреді. 
Мазмұндық  өлшемдеріне  болашақ  маманның  жалпы  мәдениеттілік  дайындығы  мен  мәндік 
әдіснамалық  дайындығының  деңгейі,  мамандығы  бойынша  білім,  педагогикалық  біртұтас  білім 
жүйесі, біртұтас педагогикалық үрдістің заңдылықтары, мен қозғаушы күштерінің жалпы теориялық 
білім  негіздерімен  қарулануы  кіреді.  Оған  біртұтас  педагогикалық  үрдістің  теориялық  негіздерін 
және  жеке  тұлға  теориясының  ғылыми  негіздерін  меңгеруі,  педагогикалық  іс-әрекет  теориясының 
негіздерін  білуі,  білім  алушылардың  барлық  мүмкіндіктерін  пайдаланғанда  инновациялық  іс-
әрекеттің көбіне нәтижелі болатындығын сезіне алуы жатады. 
Бейімділік  өлшемдерін  болашақ  маманның  барлық  жағдайға  бейімделе  алу  қабілеті  жатады: 
бейімділік  жағдаятына  бағдарлана  алуы,  микроорта  өзгерістеріне  сай  қолайлы  инновациялық 
педагогикалық  технологияларды  таңдай  алуы.  Бейімділік  өлшемдері  болашақ  маманның  студент 
мәртебесінен  оқытушы,  ұстаз  мәртебесіне  ауысуының  ерекшелігін  сезіне  білуімен  бейімділік  іс-
әрекетті жүзеге асырудың жаңа әдіс-тәсілдерін пайдалана алуларымен ерекшеленеді. 
Танымдық  өлшемдері  болашақ  маманның  әлеуметтік  кәсіби  қоршаған  ортаны  жедел  тани 
алуымен,  өзін  кәсіби  жүзеге  асырудың  нәтижелі  әдіс-тәсілдерін  пайдалануымен,  инновациялық 
педагогикалық  технологияларға  қызығу  танытумен  ерекшеленеді.  Оған  болашақ  маманның 
әлеуметтік  кәсіби  қоршаған  ортаны  біліп  тануы,  кәсіптік  білімін  өз  тәжірибесінде  қолдана  білуі, 
инновациялық педагогикалық технологияларды оқып меңгеруі, үйренуі жатады. 
Іс-әрекеттік өлшемдері болашақ маманның өзінің кәсіби іс-әрекетінің мақсаты мен міндеттерін 
анықтай  алуы  және  педагогикалық  қарым-қатынастық  үрдісті  тиімді  жүзеге  асыра  алуымен 
өлшенеді.  Оған  болашақ  маманның  өз  пәнін  жете  меңгеруі,  біртұтас  оқу-тәрбие  үрдісінің 
психологиялық,  педагогикалық  негіздерін  білуі,  педагогикалық  үрдісте  жоспарлап,  жүзеге  асыра 
алумен өлшенеді [5]. 
Технологияның өлшемдері оқытудың әдістемелік мақсаттары, оқыту  үрдісі, оның міндеттерін 
анықтай  алуы,  оқытудың  нәтижесін  болжай  алуы  және  психологиялық-педагогикалық  білімдерді 
меңгерумен  анықталады.  Оған  болашақ  маманның  біртұтас  оқу-тәрбие  үрдісінде  сабақты  тиімді 
ұйымдастыра  білуі,  оқушылармен  ынтымақтастық  қарым-қатынасты  жүзеге    асыра  алуы,  біртұтас 
педагогикалық үрдісте диагностикалай алуы және сабақтың нәтижесі жоғары болатындай ең тиімді 
педагогикалық технологияны таңдай алуы қажет. 
Шығармашылық  өлшемдеріне  шығармашылық  ептілікті,  шығармашылық  белсенділікті 
болашақ маманның шығармашылық-ізденушілігін дамыту кіреді. Оған болашақ маманның ғылыми 
зерттеу  жұмыстарына  өзіндік  талдау  жасай  алуы,  өз  білімін  көтеруге,  жетілдіруге  талпыныстың 
болуы  мен  инновациялық  әдіс-тәсілдерді  қолдануға  өзіндік  (авторлық)  жаңалықтар,  өзгерістер 
енгізумен және жаңалықты шығармашылықпен қолдана алуымен сипатталады. 
Осы аталған көрсеткіштердің әсерінен білім, кәсіп, іскерлік, іс-әрекет, игеру, нәтиже құралады. 
Білім  жалпы,  кәсіби,  техникалық,  арнайы  білім  болып  бөлініп  кәсіппен  ұштасады.  Ал  кәсіп-
мамандық  таңдау,  мамандықты  меңгеру.  Білім  алып  кәсіп  иесі  болу  үшін іскерлік  қажет.  Іскерлік-
оқу, білім, кәсіп, тәжірибе, ізденушілік, өзіндік жұмыс, іс-шаралар, дағдыдан туындайды. Іскер болу 
үшін  іс-әрекетті  меңгеру  қажет.  Іс-әрекет  әрекеттен,  қимыл-қозғалыстан  тұрады.  Барлық  үрдіс 
байланыса орындалғаннан соң нәтиже көрсеткіші пайда болады. 
 
Әдебиеттер тізімі: 
1.
 
Тауабаева Ш.Т, Барсай Б.Т. Оқытудың қазіргі технологиялары.- Бастауыш мектеп.-№3,1999 
2.
 
Өстеміров К. Қазіргі педагогикалық технологиялар мен оқыту құралдары. –Алматы, 2007. 
3.
 
Беспалько В.П., Беспалько Л.В. Педагогическая технология: Новые методы и средства обучения. 
4.
 
Ф.Б.Бөрібекова, Н.Ж.Жанатбекова. Қазіргі заманғы педагогикалық технологиялар. Алматы, 2014 
 
 

265 
 
И.О. Ибрагимова 
 
ШКОЛА БУДУЩЕГО ИЛИ ШКОЛА ДЛЯ БУДУЩЕГО 
 
Не секрет, что конец учебного года это огромная радость не только для учеников, но и для их 
родителей,  и,  конечно,  для  педагогического  состава  школы.  А  к  началу  следующего  года  добрая 
половина всех участников образовательного процесса испытывает как волнение, так и нарастающее 
чувство  подавленности  перед  приближением  Дня знаний.  Но  почему  так,  а  не  наоборот?  Ведь  всё 
главное  в  судьбе  человека  начинается  со  школы.  В  ней  он  проводит  самые  важные  годы  своей 
жизни.  Именно  здесь  он  находит  настоящих  друзей,  определяется  в  выборе  своих  увлечений, 
впервые  сталкивается  с  жизненными  трудностями  и  радуется  своим  первым  победам.  Раньше  нам 
говорили: какое общество, такая и школа. Сегодня мы говорим: какая сегодня школа, таким будет 
завтра  общество.  Ведь,  школа  –  это  не  просто  здание,  это  особый  мир,  в  котором  живёт  будущее 
нашей  страны.  Модель  тех  отношений,  которых  мы  хотим,  проект  такого  управления  страной, 
которое мы хотим, это уровень жизни, которого мы хотим в будущем, качество школьной жизни, это 
то,  как  мы  хотим  жить  завтра.  Но  хотим  мы  этого  или  нет,  любая  наша  школа  и  вся  система 
школьного  образования  –  это  школа  будущего.  Так  какой  должна  быть  школа  будущего,  школа  в 
которой преподавателям так приятно работать со стремящимися к знаниям детьми и которая надолго 
останется в сердце каждого светлым этапом жизненного пути? 
Начать,  следует  с  того,  что  важность  образования  обусловлена  тем,  что  это  сфера 
взаимодействия  интересов  государства  и  общества  во  благо  их  институтов  и  граждан.  Сегодня 
основной  целью  политики  в  области  образования  является  достижение  высокого  качества 
современного образования, его соответствие актуальным и перспективным потребностям личности, 
общества и государства. Более того, система образования должна готовить людей, которые могут не 
только жить в рамках гражданского общества и правового государства, но и создавать их.  
Современное  образование  –  фундаментальная  проблема  человеческой  жизнедеятельности,  её 
источников  и  ресурсов.  Образование  вместе  с  воспитанием  и  обучением  могут  быть  отнесены  к 
числу глобальных проблем, ибо вопросы, встающие перед человечеством, содержательно сводятся к 
одному,  - что такое личность, каким образом совершается процесс ее социализации, какое место в 
нем  занимают  социальные  субъекты  образования.  Образование  начинает  осознаваться  в  качестве 
неотъемлемой основы человеческого существования, его жизненного пространства. 
На  фоне  всеобщего  кризиса,  в  настоящее  время  учеными  анализируются  причины  кризиса 
образования, и ведется поиск путей выхода из него. Одним из них можно назвать реформирование 
государственного образования, чем на данный момент и занимается почти каждая страна на земле. И 
для этого есть две причины: 
1) то, как мы воспитываем детей, чтобы они могли занять свое место в экономике 21-го века? 
Учитывая, что мы не можем предвидеть даже то, как экономика будет выглядеть в конце следующей 
недели; 
2)  социокультурные  изменения.  А  точнее  так  называемая  глобализация,  когда  политические, 
экономические,  социальные,  культурные  сферы  разных  стран  стремятся  к  слиянию,  так  как 
взаимозависимость  государств  растёт,  а  мировой  общественный  организм  постепенно  становится 
единым.  Такие  изменения  происходят  во  всех  сферах  общественной  жизни:  в  социальной  сфере, 
экономике, идеологии, политике, культуре, экологии и в самом образе жизни.  
Сегодня  многие  все  чаще  ссылаются  на  американскую  систему  образования  как  на  образец. 
США  якобы  удалось  создать  чуть  ли  не  самую  совершенную  систему  образования  и  обучения, 
которая  полностью  отвечает  требованиям  современного  общества.  Но,  проанализировав 
организацию  её  структуры,  а  так  же  цели  и  методы  их  реализации,  можно  прийти  к  выводу,  что 
американская школа весьма эффективна в смысле обучения конкретным приемам и навыкам. В то 
время как сегодня, в качестве положительного результата образования рассматривается способность 
человека  самостоятельно  действовать  в  различных  проблемных  ситуациях,  применяя  имеющиеся 
знания  и  порождая  новые.  Успешная  реализация  поставленной  задачи  связана  с  применением 
адекватных  содержанию  компетентностного  подхода  новых  технологий  и  форм  организации 
мыслительной  деятельности  учащихся.  Как  отметил  Дмитрий  Медведев  на  одной  из  встреч  с 
преподавателями  и  студентами:  «Современная  система  образования,  конечно,  должна  быть,  во-
первых,  интересной,  во-вторых,  она  должна  быть  устремлённой  в  будущее,  должна  создавать 
возможности для того, чтобы переходить на новые уровни образования, как за счёт самостоятельной 
подготовки,  так  и  за  счёт  помощи  со  стороны  преподавателей,  профессуры.  И  в-третьих,  знания 

266 
 
должны  быть  практическими,  они  не  должны  быть  абстрактными.  Но  в  то  же  время  эти  знания 
должны  быть  фундаментальными,  то  есть  они  должны  позволять  современному  человеку 
ориентироваться в пространстве. И в этом плане мы должны все понимать, что каждый из нас учится 
всю  жизнь,  ведь  мы  должны  быть  готовы  к  переменам.  Готовность  к  переменам  –  это  черта 
современного образования и черта современного человека».  
Но,  даже,  выработав  правильные  и  эффективные  действия,  направленные  на  выход  из 
сложившегося  кризиса  в  сфере  современного  образования,  нужно  помнить  о  немаловажной 
составляющей  для  его  реализации,  а  точнее  о  формировании  учебной  мотивации.    Учебная 
мотивация – это направленность ученика на учебную деятельность, отражаемый в индивидуальном 
сознании  личностный  смысл  учения.  Доказано,  что  устойчивый  познавательный  интерес 
школьников,  их  мотивация  –  один  из  критериев  эффективности  педагогического  процесса. 
Тысячекратно  цитируется  применительно  к  школе  древняя  мудрость:  можно  привести  коня  к 
водопою, но заставить его напиться нельзя. Да, можно усадить детей за парты, добиться идеальной 
дисциплины.  Но  без  пробуждения  интереса,  без  внутренней  мотивации  освоения  знаний  не 
произойдёт,  это  будет  лишь  видимость  учебной  деятельности.  Как  же  пробудить  у  ребят  желание 
«напиться»  из  источника  знаний?  Как  мотивировать  познавательную  активность?  Над  этой 
проблемой  настойчиво  работают  учителя,  методисты,  психологи.  Различные  «завлекалочки»  на 
уроках  это  элементы  внешней  мотивации,  которая  является  одним  из  эффективных  способов 
стимулирования  учебной  мотивации  в  целом.  Но  успешность  учебной  деятельности  и,  в  конечном 
счете, качество образования на 80% зависят от мотивации внутренней. И здесь, бесспорно, основной 
задачей учителя является развить у учащихся это стремления к успеху. Каждый знает, что, в идеале, 
учитель должен не просто создать условия для развития ? учащихся, но и ожидать от каждого из них 
высоких  результатов,  возлагать  на  них  надежды  и  верить  в  их  способности,  любить  их  и  уважать, 
верить  в  их  творческую  активность  и  любознательность.  Но  на  практике  оказывается,  что 
большинство  талантливых  и  преданных  профессии  учителей  часто  вынуждены  тратить  время  не 
столько на совершенствование своей преподавательской деятельности, сколько заниматься большим 
объёмом  бумаготворчества  или,  что  не  редко  случается,  терпеть  унижения  их  достоинства 
чиновниками, учениками или их родителями. А, ведь, перед учителями тоже нужно ставить высокие 
цели, вдохновлять, заряжать амбициями, мечтой, потому, что учитель должен являть собой образец 
внутренней  мотивированной  деятельности  достижения.  Это  должна  быть  личность  с  ярко 
выраженным доминированием любви к педагогической деятельности и интересом к ее выполнению, 
высоким  профессионализмом  и  уверенностью  в  своих  силах  и  высоким  самоуважением.  Таким 
образом,  можно  сделать  вывод,  что  создание  достойных  условий  для  качественной 
преподавательской  деятельности  учителя  это,  в  сою  очередь,  залог  формирования  устойчивой 
внутренней  мотивации  учения  у  школьников,  что  без  преувеличения  можно  назвать  одной  из 
центральных проблем современной школы.  
Опыт  школьных  преподавателей  и  исследования  показали,  что  среди  не  малого  количества 
способов  поддержать  интерес  учащихся  к  предмету  и  повысить  мотивацию  учения    являются 
нетрадиционные  формы  проведения  уроков.  Такая  форма  уроков  направлена  на  обобщение  и 
повышение эффективности деятельности учащихся. А поскольку такие уроки проходят в необычной, 
нетрадиционной  обстановке,  которая  создаёт  атмосферу  праздника  при  подведении  итогов 
проделанной  работы,  то  это  помогает  снять  психический  барьер,  возникающий  в  традиционных 
условиях  из-за  боязни  совершить  ошибку.  На  таких  уроках  удаётся  достичь  самых  разных  целей 
методического, педагогического и психологического характера и, соответственно, повысить уровень 
учебной мотивации. Как правило, нетрадиционные формы реализуются мной, после изучения какой- 
либо  темы  или  нескольких  тем,  выполняя  функции  обучающего  контроля.  Например,  для 
систематизации полученных знаний по теме  «TOYS/ I’ve got…» (игрушки/ у меня есть…) в первом 
классе мной была выбрана одна из нетрадиционных форм – урок-сценка. Целями и задачами данного 
урока было закрепление пройденного грамматического и лексического материала, формирование у 
учащихся  всех  видов  речевых  компетенций:  письмо,  чтение,  аудирование,  письмо  и  говорение,  и, 
конечно,  воспитывать  интерес  к  предмету,  уважительное  отношение  при  работах  в  паре  и  группе, 
повышать  культуру  общения  со  сверстниками  и  старшими.  Для  достижения  этих  целей  дети 
представили ситуацию, в которой они знакомились с новым учеником в классе. К тому же, у него в 
этот день был день рождения, в связи с чем, он забыл все свои школьные принадлежности дома, а в 
его  портфеле  лежали  новые  игрушки.  Дети  вспомнили  правила  поведения  на  уроке,  что  нельзя 
играть  карандашами,  ручками  и  прочими  канцелярскими  предметами,  и,  конечно,  смогли 
продемонстрировать  умение  быть  вежливыми  и  поздравили  «новенького»  с  его  праздником: 

267 
 
рассказывали стихотворения, пели песню играли в игры и мастерили открытки своими руками. И всё 
было  связанно  с  заданной  темой  урока,  который  получился  творческим,  праздничным,  и,  конечно, 
необычным,  ведь  в  конце  урока,  каждый  получил  от  «именинника»  шоколадное  яйцо  с  игрушкой 
«киндер-сюрприз»  в  знак  благодарности  за  поздравления.  Таким  образом,  можно  сказать,  что 
нетрадиционный урок – органичное сочетание образования, развития и воспитания. 
Актуальность  реформирования  в  области  современного  образования  обусловлена  самой 
учебной деятельностью, обновлением содержания обучения, формированием у школьников приёмов 
самостоятельного приобретения знаний и развитие активной жизненной позиции. И, возвращаясь к 
задачам  современной  системы  образования,  следует  отметить,  что  отсутствие  мотивов  учения 
неизбежно  приводит  к  снижению  успеваемости,  деградации  личности,  а,  в  конечном  счёте,  к 
совершению  подростками  правонарушений.  Согласитесь,  что  в  реальности  не  каждый  человек 
сможет стать творцом и создавать что-либо новое в науке и своей профессии. Не все будут помнить 
химические формулы. Но общество должно стремиться к тому, чтобы у подрастающего поколения 
отсутствовали патологические, агрессивные, дискомфортные для окружающих формы поведения. То 
есть,  общество  нуждается  в  адекватном  поведении  каждого  молодого  человека,  который  выходит 
из стен  школы  и  вуза.  Главный  вывод,  который  из  этого  следует  это  то,  что  одной  из  важнейших 
задач  современной  системы  образования  является  формирование  адекватного  поведения  у 
обучающихся  и  воспитание  в  них  глубокого  чувства  патриотизма.  А  это  в  свою  очередь  является 
одним из важнейших факторов национальной безопасности любой страны. 
Итогом  всего  вышесказанного  можно  назвать  ответ  на  поставленный  вопрос  о  том,  какой 
хотелось  бы  видеть  «школу  будущего.  Во-первых,  школа  должна  быть  не  просто  современным  и 
модернизированным  зданием,  в  котором  при  соблюдении  всех  полагающихся  норм  и  нормативов 
современной  образовательной  системы,  ученику  полезно  находиться  для  его  умственного  и 
физического совершенствования (что, безусловно, важно для процесса обучения), но и местом, где 
ребёнку  помогут  развиваться  духовно  и  понять  своё  предназначение.  Во-вторых,  дети  должны 
учиться  размышлять  и  подвергать  анализу  различные  ситуации,  уметь  самостоятельно  находить 
решение  проблемы,  нестандартно  мыслить,  саморазвиваться,  в  результате  чего  смогут  добиться 
успеха  и  стать  счастливыми.  Что,  в  свою  очередь,  поможет  преодолеть  существующий  сегодня 
социально-экономический  и  духовно-идеологический  кризис,  а  так  же  обеспечит  надёжность  и 
высокое качество жизни людей нашей страны. 
 
 
Ж. Г. Ибрагимова 
 

жүктеу/скачать 4,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: