Использованная литература

427 

5.Страны мира. Краткий политико-экономический справочник. М., 1988. 

6.Копыленко  М.М.  Государственный  язык  и  официальный  язык:  разграничение  понятий//М.М.Копыленко. 

Актуальные проблемы лингвистики. Алматы, 1998. С.239-243. 

 

 

БІЛІМ БЕРУДІ ЖАҢАРТУ ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ ҤШТІЛДІЛІК МАМАН ДАЯРЛАУДЫҢ КЕПІЛІ 

 

Сарсенбаева С.К., Изтлеуова Г.К., Сарбасова Ы.О., 

Ақтҿбе гуманитарлық колледжінің информатика пҽні оқытушылары 

Қазақстан Республикасы Ақтҿбе қаласы 

 

―Ҥш  тілдің  бірлігі‖  мҽдени  жобасы  –  ҥш  тілді,  қазақ,  орыс  жҽне  ағылшын  тілдерін  Қазақстан 

азаматтарының  бірдей  меңгеруін  меңзегенімен,  бҧның  тҥпкі  негізі,  кҿздеген  мақсаты  –  мемлекеттік  қазақ 

тілінің  халықаралық  қолданыстағы  орыс,  ағылшын  тілдерімен  терезесін  теңестіріп,  ҽлемдік  деңгейге  кҿтеріп, 

жаһан  тілдерімен  тең  қолданылатын  биікке  жеткізу.  Тҽрбиелі,  білімді  жҽне  белсенді  тҧлға  қалыптастыру  – 

колледжіміздегі  оқытушылардың  кҽсіби  шеберлік  деңгейімен  анықталатыны  сҿзсіз.  Колледжіміздегі 

ҽдістемелік  жҧмысты  оқытушылардың  негізгі  қызметтерінен  қол  ҥзбей  біліктіліктерін  жетілдірудің  ҥлгісі 

ретінде  қарастыруға  болады, ҿйткені ҽдістемелік жҧмыс  олардың шығармашылық  белсенділіктерін арттыруға 

қолайлы жағдай туғызып, кҽсіби шеберлігін шыңдауға жол ашады. Ҽдістемелік жҧмыс – ғылыми жетістіктерге, 

озат  педагогикалық  тҽжірибелерге,  сонымен  қатар  мектептің  оқу-тҽрбие  ҥрдісі  бойынша  қорытынды 

талдаулары  мен  сараптамаларына  негізделген  біртҧтас  жҥйе.  Ол  –  педагогикалық  ғылыми-теорияның 

мҧғалімнің кҽсіби шеберлігін кҿтеруге бағынышты жҥйелі, жеке жҽне ҧжымдық жҧмыс. Соңғы уақытта, заман 

талаптарына орай ҽдістемелік жҧмыс сипаттамасының барлық компоненттеріне: атап айтқанда, мақсат, мазмҧн, 

ҧйымдастыру  жҽне  дидактикалық  формалар,  ҽдіс-тҽсілдеріне  жаңашылдықтар  енгізіліп  жатыр.  Ҽдістемелік 

жҧмыстың ақпараттық, бақылау-коррекциялық сияқты дҽстҥрлі қызметтік аяларынан басқа инновациялық, яғни 

болжамдық, жобалық, зерттеушілік, оқытушылық қызметтері қосылды.  

«Елбасының  «Ҥш  тҧғырлы  тіл»  жобасы  ел  болашағын  баянды  етуден  туған,  алысты  кҿздеген  мақсат. 

Осы жобаны тҥсіндіруде жҽне іске асыруда тҥрлі жансақтықтарға жол беріп алып жатамыз.  

«Ҥш  тҧғырлы  тіл»  —  қазақ,  орыс,  ағылшын  тілдерін  қатар  қойып,  жарыстыру  емес.  Керісінше,  бҧл  ҽр 

тілді  ҿзіне  лайықты  орнымен  қажетіне  қарай  лайықты  пайдалану  деген  сҿз.  Мҧнда  мемлекеттік  тілдің  орны 

тіпті бҿлек. Оған ешкімнің таласы жоқ. Ҥш тҧғырлы тілді желеу етіп, мемлекеттік тілді ығыстыру мҥлде дҧрыс 

емес»-дейді.Қазақстандағы  тҽуелсіз  жолындағы  кҥресі  қазақ  тілінің  қоғамдағы  лайықты  орнын  талап  етуден 

басталған  болатын. Қазақ тіліне  мемлекет мҽртебесіне  ҽперу оңай болған емес. Осы  жолда  қаншама  тар жол, 

тайғақ  кешулерден  ҿтті.  Сҿйтіп,  елім,  тілім  деп  кҥрес  майданына  шыққан  кҿптеген  асыл  азаматтардың  зор 

қажыр-қайратының  арқасында  туған  тіліміз  ҿз  тҧғырына  қонды.  Тҽуелсіздік  жылдары  мемлекеттік  тілімізде 

оймен бірге жетіліп, қолданыс аясын кеңейте тҥсті. Оның ҽрбір сатысынан мемлекет басшысының қолтаңбасын 

кҿтеруге болады.Қандай мемлекет болмасын оның, ең ҽуелі мҽн беріп, ҧлықтайтын тілі, ҽрине, мемлекеттік тілі. 

Ҿйткені,  мемлекеттік  тіл  ҽлемдік  қауымдастықтағы  мемлекеттердің  сипатты  белгілерінің  бірі,  ҧлттық 

саясатының  кҿрсеткіші.  Міне,  осы  бағытта  еліміз,  ең  ҽуелі,  мемлекеттік  тіліміздің  мҽртебесін  арттыруға  кҥш 

салып отыр. Бҧл мҽселе тек қана қазақ халқының ғана емес, елімізде тҧратын ҿзге ҧлт ҿкілдерінің де алдында 

тҧрған  міндет.Еліміздегі  ең  жоғарғы  лауазым  –  Президенттікке  ҥміткер  тҧлғаға  қойылатын  талаптың  бірі  – 

мемлекеттік тілді еркін меңгергендігін тексеретін сынақтан ҿту. Осындай қатаң талап неге мемлекеттік қҧры-

лымның  басқа  да  лауазымды  тҧлғаларының  алдына  қойылмайды?!  Мемлекеттік  тілге  деген  шынайы  қҧрмет 

жоғарыдан бастау алып,  қарапайым халыққа ҥлгі болса, қазақ тілінің тҧғыры беки тҥсер еді.Ҽрбір маманның, 

қызметкердің ҿз қызметі шегінде, ҿзінің кҽсіби біліктілігінің  аясында мемлекеттік тілді меңгеру межесі нақты 

айқындалып, жаңа міндеттер жҥктелуі тиіс. 

Осы арада  айрықша  тоқталатын мҽселе,  тілдің тағдырын тек заңмен, басқа да міндеттеу шараларымен, 

шешу мҥмкін емес. Тілгеқажеттіліктудырукерек. Бҥгінгі таңда тіл саясатында атқарылып жатқан жҧмыстар аз 

емес.  Атап  айтқанда,  нормативтік-қҧқықтық  жҽне  ғылыми-лингвистикалық  базаны  одан  ҽрі  жетілдіру, 

мемлекеттік  тілді  оқытудың  тиімділігін  арттыру,  мемлекеттік  тілді  білу  деңгейін  бағалау  жҥйесін  дамыту, 

терминологиялық  базаны  қалыптастыру,  тарихи  атауларды  қалпына  келтіру,  т.б.  салалар  бойынша  жҥйелі 

жҧмыстар жҥргізілуде. 

Қазіргі  ғылыми-техникалық  ҿрлеу  ғасырында  жоғарғы  деңгейде  сапалы  білім  беру  мҽселесі-  ең  негізгі 

мҽселелердің  бірі.  Бҧл  бағытта  балаларға  жоғары  деңгейде  білім  беретін,  еңбекке  баулитын,  талабын  оятып, 

қозғау  салатын  орын  –  мектеп.  Бҥгінгі  ҿркениетті  қоғамда  білім  беру  жҥйесінің  ең  басты  мҽселесі  –  білім 

сапасының  деңгейін  халықаралық  дҽрежеге  кҿтеру.  Бҧл  туралы  Президентіміз  Жолдауында  «Қазақстандағы 

мектеп  уақыт  ҿте  келе  ҥздік  ҽлемдік  стандарттар  деңгейіне  кҿтерілуі  тиіс»  -  деп  ҥлкен  сеніммен  айтты. 

Информатика  пҽні  оқытушысы  болғандықтан  ҿзіміздің  сабақтарымызда  жаңа  ақпараттық  технологияны 

қолдана  отырып,  сабақты  тиімді  ҿткізуді  мақсат  етіп  қойдық.  Ҽрбір  педагог  мамандардың  кҽсіби  деңгейін 

ҧдайы кҿтеріп отыру, олардың теориялық білімі мен ҽдістемелік білігін ҥздіксіз жетілдіру, оқытудың озық ҽдіс-

тҽсілдерімен  қаруландыра  отырып,  шығармашылық  жҧмыстарына  жол  кҿрсету,  яғни  оқытушы  мамандығын 

жетілдіру  –  нҽтижеге  бағытталған  ҽдістемелік  жҧмыстың  негізгі  міндеті  болып  табылады.  Ы.Алтынсарин 

428 

«Маған жақсы  мҧғалім бҽрінен де  қымбат, ҿйткені мҧғалім-мектептің жҥрегі»-деп  айтып кетті.  Оқытушының 

кҽсіби  деңгейін  кҿтеру  колледжіміздің  ҽдістемелік  жҧмысының  негізгі  саласы.  Колледжіміздің  алдына 

ҽдістемелік  мақсат  міндеттер  қойылды,  сол  міндеттерді  шешуде  оқытушының,  сонымен  бірге  бірлестік 

жетекшісінің  алғы  шартының  бірі.  Ҽдістемелік  жҧмыс  –  ол  педагогикалық  кадрлардың  ғылыми-теориялық, 

жалпы мҽдени, психологиялық-педагогикалық дайындығын кҿтеруге бағытталған жҥйелі істің бірі. 

Жаңа педагогикалық техналогиялар педагогика ғылымының жаңа саласы. Инновациялық ҥрдістің негізі-

жаңалықтарды  қалыптастыру,  қолдану,  жҥзеге  асырудың  тҧтастық  қызметі.  Инновация  білім  деңгейінің 

кҿтерілуіне  жағдай  жасайды.  Оны  «жаңалық»,  «жаңа  ҽдіс»,  «ҿзгеріс»,  «жаңашылдық»  яғни  «жаңа  ҽдістеме 

қҧралы»  деп  атауға  болады.  Инновацияны  қолдану  арқылы  мҧғалім  ҿз-іс  тҽжірибесін  байытып,  еңбегін 

жеңілдетіп, белгілі бір нҽтижеге жету-педагогиканың ең асыл заты негізгі ойды тҥсіну болып табылады. Негізгі 

ойды  тҥсініп  шығармашылық  кҿзқараспен  қараған  мҧғалім  техналогия  бойынша  жҧмыс  атқара  алады. 

Колледждегі  оқытушылардың  кҿпшілігі  сын  тҧрғысынан  ойлау  технологиясында  кҿптеп  қолданады.  Сыни 

тҧрғыдан  ойлау  бағдарламаның  ҿн  бойында  екі  мағынада  қарастырылады:  оқушылардың  жҽне  мҧғалімдердің 

сыни  тҧрғыдан  ойлауын  дамыту.  Сыни  тҧрғыдан  ойлау-бақылаудың,  тҽжірибенің,  ойлау  мен  талқылаудың 

нҽтижесінде алынған ақпаратты ойлауға, бағалауға, талдауға жҽне синтездеуге бағытталған пҽндік шешім. Ол 

болашақта  ҽрекет  жасауға  негіз  бола  алады.  Сыни  тҧрғыдан  ойлау,  кҿбінесе,  қарсы  пікір  айтуға  баламалы 

шешімдерді  қабылдауға,  ойлау  жҽне  іс-ҽрекетімізге  жаңа  немесе  тҥрлендірілген  тҽсілдерді  енгізуге  дайын 

болуға, ҧйымдастырылған қоғамдық ҽрекеттерге жҽне басқаларды сыни тҧрғыдан ойлауға баулуды білдіреді. 

Пайдаланылғанәдебиеттер: 

1.

 

Кузьмин С. С., Шадрин Н. Л. Русско-английский словарь пословиц и поговорок. – М.: Русский язык, 1989. 

2.

 

Колпакчи М. А. Дружеские встречи с английским языком. — Ленинград, 1978. 

3.

 

Тен Т. Трудности перевода. //«Карав» газеті. 

4.

 

Президенттің Қазақстан халқына жолдауы «Жаңа ҽлемдегі жаңа Қазақстан». Астана, 28 сҽуір. —2007 жыл. 

5.

 

Қалиев Ж., Мальцев В.С., Очаковская З.Н.. English – Ағылшынтілі. «Мектеп» баспасы, 1981. 

6.

 

Америка ғалымының кҿзқарасы. Идея триединства языков в Казахстане правильна и будет способствовать 

развитию страны. // Казинформ. -15 мамыр. — 2008жыл. 

 

 

ЖАҢАРТЫЛҒАН БІЛІМ МЕН ҤШ ТІЛДІ БІЛІМ БЕРУГЕ ЖАҢАША КӚЗҚАРАС 

 

Сарсенова Г.А., 

№ 41 жалпы білім беретін орта мектебі 

Қазақстан Республикасы Ақтҿбе қаласы 

 

ХХІ ғасыр – жаңа технология мен ақпараттандыру ғасыры. Ҿскелең елдің айбынды болашағы ҥшін – ең 

ҽуелі  сапалы  білім  қажет.  Ол  ҥшін  еліміздің  білім  саясатындағы  ғылым-техникалық  ҽлеуетін  жҧмылдыру, 

ғылымның  басым  бағыттарын  дамыту  жолындағы  ресурстарды  шоғырландыру,  оның  жетістіктерін  ҿндіріске 

енгізу инновациялық дамудың негізгі кҿзі.Білім мен ақпарат дамыған қоғамда білім беру жҥйесі инновациялық 

экономиканың  негізгі  бҿлігі  болып  табылады.  Білім  берудің  негізгі  мақсаты-білім  мазмҧнының  жаңаруымен 

қатар, оқытудың ҽдіс-тҽсілдері мен ҽртҥрлі қҧралдарын қолданудың тиімділігін арттыруды талап етеді. 

Қазақстан  2030  стратегиялық  бағдарламасы  білім  берудің  ҧлттық  моделінің  қалыптасуымен  жҽне 

Қазақстанның  білім  беру  жҥйесін  ҽлемдік  білім  беру  кеңестігіне  кіріктірумен  сипатталады.  Қазіргі  таңда 

мемлекеттік  тілді  оқытуда  жаңа  идеяларды  ҽр  сабақта  жан-жақты  қолданып,  жаңаша  оқытудың  тиімді 

жолдарын тауып, жҥйелі тҥрде қолдану-заман талабы.Қазақстанның тҽуелсіз мемлекет ретінде қалыптасуы орта 

білім беру жҥйесінің дамуымен тығыз байланысты. Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңында: «Білім 

беру  жҥйесінің  басты  міндеттерінің  бірі  –білім  беру  бағдарламаларын  меңгеру  ҥшін  жағдайлар  жасау  керек» 

деп кҿрсетілген[1,5]. 

«Ҧрпағы  білімді  халықтың  болашағы  бҧлыңғыр  болмайды»  дегендей,  жас  ҧрпаққа  саналы,  мағыналы, 

ҿнегелі тҽрбие мен білім беру бҥгінгі кҥннің талабы. Тілдің адам ҿміріндегі ең шешуші рҿл атқаратыны ҽркімге 

де  тҥсінікті.  Ол  танудың,  тҥсінудің,  дамудың  қҧралы.  Ал  ҥш  тіл  білу  біздің  мемлекетіміздің  халықаралық 

байланыстарын  дамытуға  мҥмкіндік  беретін  тҧлғааралық  жҽне  мҽдениаралық  қарым-қатынастардың  аса 

маңызды  қҧралы  болып  табылады.  Қазіргі  уақытта  Қазақстан  Республикасының  шет  елдермен  халықаралық 

байланыстары кҥннен-кҥнге арта тҥсуде. Сол байланыстарды дамыту ҥшін кҿп тіл білетін жас ҧрпақ тҽрбиелеу 

қажет-ақ.Ендеше ҥш тілді білубҥгінгі заман талабы. Бір халықтың мҽдениетін басқаларымен салыстыру арқылы 

ғана, ҽлем суретін ҽр қилы ҽрі тҧтас кҿруге мҥмкіндік беретін ҧлттық мҽдениеттің кҥллі ерекшеліктерін, барша 

қҧндылықтарын  сезінуге  болар  еді.  Турасын  айтсақ,  екінші  бір  тілде  сҿйлеу  ҿзге  тілді  пайдалану  ғана  емес, 

басқа ҧлттық мҽдениеттің, психологияның аясына сыналап енуді де аңғартады. 

Еліміздің президенті Н.Ҽ.Назарбаев Қазақстан халықтар Ассамблеясының сессиясында сҿйлеген сҿзінде: 

«Қазақстандықтардың жаңа ҧрпағы ең кемі ҥш тілді болуы, қазақ, орыс жҽне ағылшын тілдерін еркін меңгеруі 

тиіс.  Еуропада  кҿптілділік  қалыпты  нормаға  айналған,  біз  де  осы  қатардан  міндетті  тҥрде  табылуға  тиіспіз. 

Ағылшын тілін кең тҧрғыда білмей, ҧлттың нағыз бҽсекеге қабілеттілігі туралы айту қиын», - деген-ді. [3, 3] 

429 

Елбасымыз:  «Мектеп  жасына  дейінгі  білім  беру  деңгейінде  ҥш  тілді  оқытуды  жаппай  енгізуді 

қамтамасыз  ету  қажет.  Осылайша  біз  тілдерді  меңгерудің  қисынды  жҥйесін  қалыптастыра  аламыз:  ҽліпбиі  – 

балабақша  деңгейінде,  мектепте  –  базалық  деңгей,  университет  пен  колледжде  –  мамандық  бойынша  кҽсіби 

тіл»,  -  деп,  кҿптілді  білім  беруді  дамытуға  басымдық  танытып  отыр.  Сондай-ақ,  Қазақстан  халқына 

Жолдауындағы  білім  беру  жҥйесінде  ҥш  тілдің  –  мемлекеттік  тіл  ретінде  қазақ  тілін,  ҧлтаралық  қатынас  тілі 

ретінде орыс тілін жҽне  ҽлемдік экономикаға ҥйлесімді кірігу тілі ретінде ағылшын тілін меңгерген, бҽсекеге 

қабілетті маман даярлау міндетін атап кҿрсеткенін білеміз. Бҧл дегеніміз оқу орындарына жаңа міндеттер, жаңа 

талап,  жаңа  мақсаттар  қойып  отыр  дегенді  тҥсіндіреді.  Елбасы  қойып  отырған  міндеттің  негізгі  мақсаты  – 

ҿмірден ҿз орнын таңдай алатын ҿзара қарым – қатынаста ҿзін еркін ҧстап, кез келген ортаға тез бейімделетін, 

белгілі бір ғылым саласында  білімі мен білігін кҿрсете  алатын, кҿптілді жҽне  кҿпмҽдениетті қҧзіреттіліктерді 

игерген  полимҽдениетті  жеке  тҧлға  қалыптастыру.  Ҽлемнің  жетекші  елдерінің  кҿпшілігі  білім  беру  жҥйесін, 

білім  берудің  мақсатын,  мазмҧны  мен  технологияларын  оның  нҽтижесіне  қарап  бағалайтын  болды.  Білім 

берудің қазіргі негізгі мақсаты білім алып, білік пен дағды, іскерлікке қол жеткізу ғана емес, солардың негізінде 

дербес, ҽлеуметтік жҽне кҽсіби біліктілікке – ақпаратты ҿзі іздеп табу, талдау жҽне ҧтымды пайдалану, жылдам 

қарқынмен ҿзгеріп жатқан бҥгінгі дҥниеде лайықты ҿмір сҥру жҽне жҧмыс істеу болып табылады.  

Елбасы  Нҧрсҧлтан  Назарбаев  «Болашақта  еңбек  етіп,  ҿмір  сҥретіндер  -  бҥгінгі  мектеп  оқушылары, 

мҧғалім оларды қалай тҽрбиелесе Қазақстан сол деңгейде болады.  

Сондықтан ҧстазға жҥктелетін міндеттер ауыр» деген болатын. Қазіргі заман мҧғалімінен тек ҿз пҽнінің 

терең  білгірі  болу  емес,  тарихи  танымдық,  педагогикалық  -  психологиялық  сауаттылық,  саяси  экономикалық 

білімділік жҽне ақпараттық сауаттылық талап етілуде.  

Бҧл  заман  талабына  сай  білім  беруде  жаңалыққа  жаны  қҧмар,  шығармашылықпен  жҧмыс  істеп, 

оқытудың  озық  технологиялары  мен  инновациялық  ҽдістерді  сабақ  ҥрдісінде  тиімді  пайдалана  алатын  білігі 

мен білімі жоғары ҧлағатты ҧстаз болу керек деген сҿз. [5, 3] 

Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңының 8 - бабында «Білім беру жҥйесінің басты міндеті-

оқытудың  жаңа  технологияларын  енгізу,  білім  беруді  ақпараттандыру,  халықаралық  коммуникациялық 

желілерге шығу, ҧлттық жҽне жалпы адамзаттық қҧндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке 

тҧлғаны  қалыптастыруға,  дамытуға  жҽне  кҽсіби  шыңдауға  бағытталған  білім  алу  ҥшін  қажетті  жағдайлар 

жасау»  -  деп  атап  кҿрсеткендей,  қазіргі  кезеңде  ҽрбір  мҧғалімнің  алдына  қойып  отырған  басты  міндеттерінің 

бірі - оқытудың ҽдіс - тҽсілдерін ҥнемі жетілдіріп отыру жҽне жаңа педагогикалық технологияны меңгеру. Ал 

білім беру жҥйесінің алдындағы жаңа міндеттердің бірі инновациялық педагогикалық оқыту технологияларын 

пайдаланып білім сапасын арттыру. [2, 8]  

Қазіргі  кездегі  жаңа  білім  саласына  қойылатын  талап  инновациялық  технологиялар  мен  ҽдістемелерді 

кҿптеп  қолдану  болып  табылады.  Сонымен  қатар  дҽстҥрлі  оқыту ҽдісіне  қарағанда  инновациялық  технология 

арқылы білім беру оқушының пҽнге деген қызығушылығын, ізденісін арттырады. Жаңа кезеңдегі білім берудің 

ҿзекті  мҽселесі  жас  ҧрпаққа  адамгершілік-рухани  тҽрбие  беру  десек,  оқытушылар  осы  талапқа  сай  оқытудың 

инновациялық технологиялары мен ҽдістемелерінің мҽн-мағынасын тҥсініп, ҿз тҽжірибелерінде қолдана білудің 

маңызы  зор.Инновациялық  технология  -  алға  қойған  мақсатқа  жетудің  тиімділігін  қамтамасыз  ететін  оқудың 

ҽдіс-қҧрал  жҽне  тҥрлерінің  жҥйесі  арқылы  оқыту  мазмҧнын  жҥзеге  асыру  жолы  болып  табылады. 

Инновациялық  технологияда  мазмҧн,  ҽдіс  жҽне  қҧралдардың  ҿзара  байланысы  десек,  ал  аталған  озық 

ҽдістемені  қажетінше  педагогикалық  міндетке  сҽйкес  іріктей  білу  оқытушының  педагогикалық  шеберлігіне 

байланысты.  «Кез  келген  білім  бағдарламасының  табысты  орындалуы  мҧғалімге  байланысты.  Оның  кҽсіби 

шеберлігі  нысаналы  бағдарламаны  да,  оқу  жоспарын  да  биік  деңгейде  жҥзеге  асыруға  ықпал  ете  алады,  ал 

кҽсіби  дҽрменсіздігі  істі  қҧлдыратады»  -  делінген  ҚР  –  сы  орта  білім  беру  жҥйесін  дамытудың  мемлекеттік 

тҧжырымдамасында.  Орынды  айтылған  пікір.  Жеке  тҧлғаны  тҽрбиелейтін  адам  –  мҧғалім,  мҧғалімге  сенім 

білдірмесе, оқу жеміс бере алмайды, сондықтан қоғамымыз мҧғалімге ҥлкен сенім артып отыр. 

Жеке  тҧлғаны  қалыптастыруда  ҽрбір  ҧстаз  шҽкіртпен  ынтымақтастықты  орнатып,  шығармашылық 

негізде ҽрекет етуі керек жҽне мына мҽселелерге назар аударғаны жҿн. 

1.Тҧлғаның қалыптасып, ҿз бейнесін табуы, даралық, руханилық болмысын танытуы. 

2. Оқушы тҧлғасына қолдау кҿрсету жҽне ҿзін – ҿзі қорғауға ҧмтылдыру. 

3. Тҧлғаны тҥсіну, салауатты ҿмір мен ҿзіндік қатынастың негізін қалау. 

4. Жаңа ақпаратты талдай отырып, терең меңгеруге, маңызын анықтай алуға мҥмкіндік жасау.  

5. Ҿзіне қарама – қарсы идеяларды жоққа шығаруға емес, тҥсінуге ҧмтылуды нҧсқау. 

Осы жайттарды ескере отырып, оқушыны жеке тҧлға ретінде дербес ҿзіндік ҽлеміне бойлату арқылы ҿзін 

–  ҿзі  дамытуға, ҿз  мҥмкіндіктерін  таныттырып,  оны  жҥзеге  асыруға, ҿз  жан дҥниесінің мҽнділігін сезіндіруге 

бағыттайтын  ҽрбір  ҧстаз  ҿз  қызыметін  ҥлкен  сеніммен  атқарғаны  жҿн.  Себебі,  мҧғалім  ең  жауапты  міндетті 

орындайды,  ол  адамды  қалыптастырады.  Мҧғалімі  қандай  болса,  шҽкіртіде  сондай  сенім  жҥгін  кҿтереді. 

Оқытудың  жаңа  инновациялық  ҽдістері  пҽнге  байланысты  жаңа  технологияларды  пайдалануға  итермелейді. 

Инновация деген ҧғым латын тілінде  жаңарту ,жаңалық,  ҿзгеріс  енгізу деген мағынаны  білдіреді.  Оның мҽні: 

ҿздігінен жҽне  білім алуға  негізделген қабілетті  дамытады. Қазіргі таңда оқушы-ақпаратпен  қаруланған ,жан-

жақты  дамыған  тҧлға.  Оның  білімдік  қабілеттерін  дамыту  ҥшін  біздер  мҧғалімдер  жан-жақты  қаруланған 

болуымыз  керек.  «Балаға  білім  бергенде,алыстан  жақынға,таныстан  жатқа  кҿшіп,жаңа  білімді  ескі  білімге 

байлап  беру  керек»-  деп  Мағжан  Жҧмабаев  айтқандай  ,оқыту  ҥрдісіне  жаңа  кҿзқараспен  қарау  керек. 

430 

Жазу,баспасҿз,электрондық  пошта  радио,теледидар  мен  комьютер  кҥнделікті  ҿмірде  қарым-қатынасты 

жақсартуға  жҽне  тілдік  қарым-қатынастың  тҿрт  психологиялық  ҽрекеттерін  дамытуда  кҿмекші  қҧрал  болып 

табылатыны аян.[3]  

ЮНЕСКО XXI ғасырды «полилингвизм ғасыры» деп атады. Болашақ ҧрпағымыз тек ана тілін меңгеріп 

қана қоймай ,бірнеше шетел тілін меңгеруі керек. Ал шетел тілін жан-жақты меңгертуде оқыту-тҽрбие ҥрдісін 

қызықты,  ыңғайлы  жҽне  ҧтымды  қылу  ҥшін  бірнеше  тілдегі  (қазақ,  орыс,ағылшын)  ҽдіс  –  тҽсілдерді 

қолдануымыз керек. Тҽуелсіз ел болған соң ҽлемнің барша жҧртымен қарым-қатынас жасай бастадық. Енді біз 

тек  орыс  тілін  ғана  емес,қытай,тҥрік,ағылшын,француз  жҽне  басқа  ҧлттардың  тілін  біліп,  олармен  қатынас 

жауға  тиістіміз.  Алайда,  ҽлемде  ең  басты  тіл-ағылшын  тілі  екені  дау  туғызбайтын  ақиқат.Ағылшын  тілін 

білсеңіз ,бҥкіл елдерді аралауға мҥмкіншілігіңіз артады.  

Тілдік  пҽндерді  біріктіру  арқылы  полилингвалды  тҧлғаны  қалыптастыру  заман  талабы  болғандықтан 

,ҧлағатты  ҧстаз  ҿз  білімін  ,шеберлігін  ортаға  салып,  оқушылар  санасына  сіңіру  керек.  Оқушылардың 

жаңартылған  білім  мазмҧны  бойынша  білім  алуға  деген  қызығушылығын  арттыруда  кҿп  ізденіп,  жаңа 

ақпараттық  технологияларды  меңгеруді,  ҽр  -  тҥрлі  ҽдіс-тҽсілдерді  білуді  қажет  деп  санаймын  жҽне  мен  ҿз 

сабақтарымда қолданамын.  

Жаңартылған білім беру бағдарламасы спиральді білім беру бағдарламасы арқылы жҥзеге асырылады. 

Спиральді білім беру бағдарламасы 

Спиральділік қағидаты бойынша қҧрылған білім беру бағдарламасы Джером Брунердің 

«Білім беру ҥдерісі» (1960) атты еңбегінде қарастырылған танымдық теорияға негізделеді. 

Оның  пікірінше,  ең  кҥрделі  материалдың  ҿзі  дҧрыс  қҧрылымдалып,  дҧрыс  ҧсынылатын  болса,  оны  тіпті 

кішкентай балалар да тҥсіне алады. 

Брунер адамның танымдық қабілеті шартты тҥрде бҿлінген ҥш сатыдан тҧрады деп 

тҧжырымдайды: 

• белсенді (жҧмыс ҥдерісінде білім алу); 

• бейнелік (суреттер мен бейнелердің кҿмегімен білім алу); 

• таңбалық (сҿздер мен сандардың кҿмегімен білім алу). 

Бҧл спиральді білім беру бағдарламасы тҧжырымының дамуына себеп болған. 

Брунердің жҧмысына негізделген спиральді білім беру бағдарламасының негізгі ерекшеліктері: 

• оқушы мектепте оқыған кезде тақырыпты немесе пҽнді бірнеше рет қайталап оқиды; 

• ҽрбір қайталап оқыған сайын тақырыптың немесе пҽннің кҥрделілігі арта тҥседі; 

• жаңа білім алдыңғы біліммен тығыз байланысты жҽне бҧған дейін алынған ақпарат 

тҧрғысынан қарастырылады. 

Ҥш  тілділік білім беруді оқытуда  лингафондық қҧрал-жабдықтар, аудио, видео кешені  –  оқушылардың 

ауызша  жҽне  жазбаша  аударудағы  білімін  жетілдіру,  сҿздік  қорын  қосымша  жаңа  сҿздермен  байыту, 

толықтыру,  ой-ҿрісін  дамыту  мақсатында  қолданылады.Сондай-ақ  оқыту  процесінде  мультимедия 

бағдарламасының кҿмегімен, ғаламтордан алынған ҽлемдік жағдайлар, педагогикалық технологиялардың тҥрлі 

ҽдіс–тҽсілдері, комуникативтік бағыттағы оқыту элементтері кең қолданылады.  

Техникалық  қҧралдарды  пайдаланудың  ең  тиімді  жағы  уақытты  ҧтасың,  дҽл,  тиянақты  оқу-

материалдарын  алдын-ала  дайындап,  оқушыға  беріп  отырсаң  ҿзінен-ҿзі  жасауға  тырысады,  қызығады, 

жасамай,ҥлгермей  отырған  оқушы  болмайды,  себебі  оның  алдында  бҽрі  дайын  тҧр.  Сонымен  қатар  мҧғалім 

қазіргі мектептегі ақпараттық қҧралдарды жетік меңгеру, Power Point, Active Studio бағдарламаларымен жҧмыс 

істеп қана қоймай ҥнемі интернет жҥйесіндегі жаңалықтар мен ҿзгерістерді ҿзінің кҽсіби шеберлігіне қолдана 

білу, білім кеңістігін кеңейту, ашу бағытындағы ҿзгерістер мен ҽлемдік білім беру кеңістігіне кіруге  талпыну 

керек. Оқушыларға ҥш тілді ҥйрету қиын да, қызықты жҧмыс. Мектептерде жаңа технологиялар арқылы оқыту 

ҥш тілді ҥйренудің сапасы мен маңызын арттырады.  

Ҥш  тілд  оқыту  процесінде  тілді  дҧрыс  ҥйрету  ауызша  сҿйлеу,  сауатты  жазу,  мҽнерлеп  оқыту  ҿте 

маңызды. Ҥш тілділік білімді оқытудың мақсаты –ағылшын тілінде сҿйлеуді ҥйрету, байланыста бола алу мен 

ортақ  тіл  табысып,  қарым  -  қатынасты  нығайтуға  ҧмтылу  болса,  тҽрбиелік  мақсаты  -  ҿзге  адамдарды  тыңдау 

мҽдениетін  қалыптастыру  негізінде  ҿз  пікірін  айта  алу  жҽне  қорғауға  ҥйрету.ілім  беру  жҥйесінің  алдындағы 

жаңа  міндеттердің  бірі  инновациялық  педагогикалық  оқыту  технологияларын  пайдаланып  білім  сапасын 

арттыру екенін жоғарыда атап айттық.  

Ал  ҥш  тілді  ақпараттық  технологиялар  жҥйесімен  оқытудың  ерекшелігі:  оқу  материалдарының 

ақпараттық-коммуникативтік  технологиялар  арқылы  оқушылардың  оқу  іс-ҽрекетін  мҧғалімнің  кҿмегімен 

немесе  компьютер арқылы  меңгерілуі.  Жеке  тҧлғалардың қалыптасуын қамтамасыз  ететін деңгейлеп, саралап 

оқыту,  жобалап  оқыту,  коммуникативті  оқыту,  ақпаратты-коммуникациялы  оқытудың  негізгі-қағидалары 

балаға  ҿз  бетімен  ықпал  ету,  ҿзіндік  пікірлерін  анық  жҥйелі  жеткізе  алатын  жеке  тҧлға  қалыптастыру, 

оқушылардың, танымдық, шығармашылық қабілетін дамыту болып табылады.  

Қорыта  айтатын  болсақ,  жаңартылған  білім  жҥйесінде  ҥш  тілді  білім  беру  бағдарламасы  аясында 

тҽжірибе жинақтап, ҽлемдік деңгейде кҿтерілуіміз керек. Бҧл оқушылардың халықаралық жобаларға қатысуын 

кеңейтуге,  шетел  тілдеріндегі  ақпарат  кҿздеріне  қол  жеткізуіне  мҥмкіндік  береді.  Елдің  ертеңі  ҿресі  биік, 

дҥниетанымы кең, кемел ойлы азаматтарын ҿсіру ҥшін бҥгінгі ҧрпаққа ҧлттық рухани қазынаны ҽлемдік озық 

ой-пікірімен ҧштастырған сапалы білім мен тҽрбие берілуі қажет. 

431 

жүктеу/скачать 5,85 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: