Ұжымның тұлғаға ықпалын А.С.Макаренко үш бағыт бойынша қарастырды:әлеуметтік, педагогикалық және әдістемелік. Оның көзқарасының дұрыстығын М.Горький атындағы колониядағы және Ф.Э.Дзержинский атындағы коммунадағы тәрбие жұмысының тәжіриесі дәлелдеп берді.
А.С.Макаренконың ұсынған «Ұжымдық теориясы» гумандық көзқарасқа негізделеді, ұжымдық тәрбиенің принциптерін, әдіс-тәсілдерін, амал-жолдарын қарастырады.
50. Оқушылар ұжымының түрлері:
1. Тұрақты
(мектепте, сыныпта, клубта, үйірмеде, секцияда)
2. Уақытша
(денсаулықты түзету алаңдары, жазғы демалыс лагерлері, балалар санаторийлері, ізденіс отрядтары т.б.)
3. Формалды емес (қызығушылығына қарай ұйымдастырылған еріктілер ұйымы)
4. Формалды
(оқушылар комитеті, сынып старосталары, яғни арнайы тағайындалғандар)
5. Өндірістік, тәрбиелеушілік
(оқу-тәрбие мекемелерінің балалар мен педагогтарының ұжымы)4
Оқушылар ұжымының міндеттері 1. Ұйымдастырушылық – оқушылар ұжымы өзінің қоғамдық қажетті іс-әрекетін өзі басқарады
2. Идеялық-тәрбиелік – оқушылар ұжымы идеялық-адамгершілікті уағыздайды
3. Тәрбиелік – ұжым мүшелерінің тәртібін, өзара қарым-қатынасын бағыттайды
4. Ынталандыру – ұжым бүкіл пайдалы істі адамгершілікті құнды ынтаны қалыптастыруға бағдарлайды
Ұжымшылдықтың (бірлестіктің) белгілері Ашықтық – басқа ұжымдармен, ұжым мүшелерімен және ұжымның жаңа мүшелерімен қарым-қатынас негізінде байланыс жасай білудегі қабілеттілігі. Басқа ұжымдарға және олардың мүшелеріне жан-жақты көмек бере білуі
Ұйымшылдық – ұжым мүшелерінің өзара әрекеті, атқаратын міндеттерін түсінікпен бөлісе білуі, бірінің ісін бірі түсінікпен орындауы, кемшіліктерді уақытылы көре және жоя білуі, кездескен проблеманы қолма-қол шеше білуі.
Тіл табыса білу – ұжым мүшелерінің жеке, жағымды достық, сенімді қарым-қатынасы, сыйластығы, ілтипаты т.б.
