ная оценка и поддержка школы родителями"

367 

 

индивидуальных особенностей, развитии способностей, преодолении негативных поступков 

и проявлений в поведении, формировании ценных жизненных ориентаций.  

 

Список литературы: 

1.  http://nashaucheba.ru/анкета для педагога 

 

 

Жайлаубаева Индира Жубаткановна 

Ы.Алтынсарин атындағы РƏГК-нің 

 арнайы пəндер оқытушысы  

Рудный қ. 

 

БІЛІМ БЕРУДЕ КЕМБРИДЖ ТƏСІЛДЕРІН ҚОЛДАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ 

 

АННОТАЦИЯ

 

Аталмыш  мақаланың  өзектілігі:  Сабақ  барысында  жаңа  технологияларды  қолдану  мұғалім 

жұмысын  өнімді,  нəтижелі,  ал  оқушылардың  білім  алу  əрекетін  мəнді,  қызықты,  пайдалы  етеді. 

Негізгі мақсаты: Сындарлы оқытудың мақсаты – оқушының пəнді терең түсіну қабілетін дамыту, 

алған  білімдерін  сыныптан  тыс  жерде,  кез  келген  жағдайда  тиімді  пайдалана  білуін  қамтамасыз 

ету.Əдісі: Венн диаграмма, еркін жазу, бес жолды өлең т.б 

Нəтиже: Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету- оқушылардың да, мұғалімдердің де білім алу жəне 

білім  беру  процесінде  кез-келген  мəселені  талқылауды,  басқалардың  идеяларын  ой  елегінен  өткізіп, 

сыни  тұрғыдан  қарауға  жəрдем  береді.Қорытындылар:  Жаңа  инновациялық  əдіс - тəсілдер 

теориялық  тұрғыдан дəлелденіп,  іс жүзінде жақсы нəтижелер  көрсетіп келеді. 

Түйінді сөздер: Дəстүрлі оқыту, сындарлы оқыту,Кембридж  тəсілі, оқудағы көшбасшылық, 

дарынды оқушымен жұмыс. 

АННОТАЦИЯ 

Актуальность  данной  статьи  обусловлена  необходимостью  модернизации  системы  обра-

зования на основе обновления структуры и содержания урока. Целью представленной работы автор 

обозначил рассмотрение возможности обновления методов и приемов работы с одаренными деть-

ми, например, диаграмма Венна, синквейн и др. Данные приемы и стратегии являются актуальными 

для развития навыков критического мышления, повышения эффективности урока в целом. 

Ключевые  слова:  дифференцированное  обучение,  система  Кембриджского  метода, 

лидерство в обучении, работа с одаренными детьми. 

ABSTRACT 

The actual value of the given article reflects the modern necessity of up-dating the system of 

Kazakhstani education using a new structure and content of the lesson material. The question under 

consideration in the article is to investigate new methods and techniques in teaching gifted students, e.g. 

Vienne diagram, 5 line poems and others. The observed techniques and strategies are crucial for developing 

students’ critical thinking abilities, to increase the efficiency of the lesson in general.  

Key words: differentiated teaching, Cambridge techniques, leadership in education, working with 

gifted students. 

 

Қазіргі  заман  мұғалімі – рухани  дамыған  əрі  əлеуметтік  тұрғыдан  есейген,  педагогикалық 

құралдардың барлық түрлерін шебер меңгерген  білікті маман, өзін-өзі жетілдіруге ұмтылатын  шы-

ғармашыл тұлға. Ол жоғары білімді шығармашыл тұлғаны қалыптастырып, дамыту үшін жауапты. 

Н.Назарбаев 

 

Қазіргі  кезде  елімізде  білім  берудің  жаңа  жүйесінің  жасалынуы,  білім  мазмұны  мен 

əдіс-тəсілдерінің жаңаша сипат алуы бəсекелестікке қабілеті мол, шығармашылыққа бағытта 

еңбектенетін, ой қабілетімен ерекшеленетін саналы азаматты тəрбиелеуді көздейді. «Ұстаз-

дың  биігі  ойлана  қарасаң  биіктей  береді,  үңіле  қарасаң,  тереңдей  береді,  қол  созсаң  қарсы  

алдыңда,  айналсаң  артыңда  тұрғандай» - деп  ұлы  ойшыл  Сократ  айтқандай  мұғалім 

мамандығы  үлкен жауапкершілік пен тынымсыз ізденісті қажет етеді. 

368 

 

Белгілі ғалым Л.С.Выготский «Дəстүрлі оқыту – бала дамуына  тек  қондырғы  болып 

,дамуға  стихиялы  əсер  етсе,  яғни  «дамудың  соңында  жүрсе»,  жаңаша  оқыту – «дамытуды  

өзімен  бірге  ала  жүреді» - деген  болатын.  Сондықтан  дəстүрлі  оқытумен  шектеліп  қана 

қоймай, мұғалім əрдайым ізденісте болып оқытудың жаңа технологияларын еркін меңгеріп 

қана қоймай ,тиімді жүзеге асыра алуы тиіс. 

Қазіргі таңда еліміздің білім беру жүйесіне «Кембридж тəсілі»  жаппай  енгізілуде. Осы 

мақсатта Ұлыбританияның бетке ұстар жоғарғы оқу орындарының бірі де бірегейі Кембридж 

универститетінің  оқытушылары , Назарбаев  универститетінің  оқытушылары  мен  Назарбаев 

зияткерлік  мектептері  мұғалімдерінің  бірлесіп    Білім  саласында  жасалған  жаңа  бағдарлама  

ол - Қазақстан  Республикасының  жалпы  білім  беретін  мектептердегі  педагогтердің 

біліктілігін арттыру курсының бағдарламасын енгізді. 

Кембридж бағдарламасы сындарлы (конструктивті) оқыту теориясы деп аталады. Ол 7 

модульді қамтиды. Атап айтқанда, сыни тұрғыдан оқыту технологиясы, оқудағы көшбасшы-

лық,  дарынды  оқушымен  жұмыс,оқытудағы  жаңа  əдіс-тəсілдер,  бағалау,  ақпараттық  техно-

логиямен  жұмыс,  оқушылардың  жас  ерекшелігіне  қарай  оқыту  деп  аталатын  модульдерді 

қамтиды. Бұл модульдердің көбі бұрыннан бар  технологиялар. Батыс елдерінде сыннан өтіп 

өзінің маңызды екенін дəлелдеген бағдарлама. Қазақ елінің білім саласына жаңа жетістіктер 

əкеледі  деген  сеніммен  қолданысқа  енгізілді.  Бұл  бағдарламаны  еңгізу  үшін  алдымен  орта 

мектеп  мұғалімдерін  біліктілік  деңгейлеріне  қарай  үш  топқа  бөлді.  І  деңгей:  Астана 

қаласында оны бітіріп, арнайы куəлік алғандардың айлық жалақысы 100 пайызға көтерілді. ІІ 

 деңгей Алматы қаласында 70 пайыз, ІІІ деңгей облыс орталықтарында 30 пайызға көбейтіліп 

отырады.  Бағдарламада  негізгі  идея  оқушылардың  ойлау  қабілетін  ашып  топпен  жұмыс 

істеуге көшбасшылыққа ұмтылуға, өзіндік ізденіске ден қоюға негізделген. 

Бағдарлама  курсын  бітірген  ұстаздар  өздері  ғана  емес,  өзге  əріптестерін  де  оқытуға, 

үйретуге құқылы. Яғни, тəлім алушы арқылы өзге мұғалімдерге жаңашылдықты таныстыра-

ды.  Білу-түсіну-қолдану-талдау-жинақтау-бағалау  жүйесі  арқылы  балаларға  білім  нəрін 

себеді. Мұғалім бағыт беруші рөлінде, ал оқушылар ізденушілер. Ұстаздар қауымына білік-

тілік  арттыру  курстары  алғашқы  кезде  Англиядан  келген  тренерлермен  ұйымдастырылса 

қазіргі кезде əр облыс орталықтарындағы «Өрлеу» біліктілік арттыру өңірлік орталығының 

филиалдарында жүзеге асуда. Бұл курстарды Англияда тəжірбиеден өткен жергілікті ұлттық 

тренерлер жүзеге асыруда. Аталмыш «Бағдарламаның негізгі міндеті –қазақстандық мұғалім-

дерге  педагогикалық  тəжірибелерін  жетілдіру  мен  бағалауға  көмектесу.  Бағдарламаның 

негізгі қағидаты тəжірибелік қызметті нақты ғылыми зерттеулердің дəлелденген нəтижелері-

мен кіріктіру болып табылады.[1, 12 б ] 

Кембридж тəсілінде мұнда  бала өзі ізденуші , бір-біріне үйретуші, ал мұғалім бағыт-

беруші,  нұсқаушы.  Бұл  тəсілдің  өзге  де  жаңа  технологиялардан  ерекшелігі  жеті  модуль 

арқылы іске асады. 

Алғашында  дəстүрлі  оқытудан  сындарлы  оқытуға  тосырқай  қарағанмен,  тəжірибе 

барысында  оқушы бойындағы  оң өзгерісті байқап қуандық .Сындарлы оқытудың мақсаты – 

оқушының  пəнді  терең  түсіну  қабілетін  дамыту,  алған  білімдерін сыныптан  тыс  жерде, кез 

келген жағдайда тиімді пайдалана білуін қамтамасыз ету.[1, 6 б ] 

ХХІ  ғасырда  біздің  еліміз  ғаламдану  жəне  жаһандану  процессіне  көшуде.  Осы 

процессті  жандандырып  дамытуда  жас  ұрпақтың  білімі  мен  біліктілігі  орасан  зор  роль 

атқаратыны  сөзсіз.  Заңғар  жазушы  Мұхтар  Əуезов  «Халықты  халықпен  теңестіретін-білім» 

деп,  атап  көрсеткендей,  қай  елдің  болсын  өркендеп  өсіп-өнуі  сол  елдің  білім  деңгейі  мен 

даму жүйесіне байланысты. Рухани ұлттық қажеттілікке жараған білім-ең мықты білім, оның 

нəрін  бойына  сіңірген  ұрпақ  елімізді  гүлдендіріп,  болашағымызды  дамыта  алады.  Ал  сол 

білімді  шəкірт  санасына  себуші-ұстаз.  Бүгінгі  білім  мазмұны  мұғалім  мен  оқушының 

арасындағы негізгі бастамалардың барлығы мұғалім арқылы жүзеге асырылады. Жаңа техно-

логияны  меңгеру  мұғалімнің  оқу-тəрбие  үрдісін  жүйелі  ұйымдастыруына  көмектеседі. 

Оқытудың  озық  технологиясын  меңгеру  мұғалімнің  кəсіптік  шеберлігіне  байланысты.  Бұл 

əрбір ұстазды ойландырып, жаңаша жұмыс істеуге, жаңа ізденістерге жетелейді.Осы орайда 

369 

 

Жүсіпбек  Аймауытов  «Сабақ  беру  үйреншікті  жəй  ғана  емес,  ол  жаңадан  жаңаны  табатын 

өнер»,-деп тұжырым жасайды.Сондықтан мұғалім өз пəніне психологиялық тұрғыдан қарап, 

əдістемелік  шеберлікпен  келу  керек.  Сабақ  барысында  интерактивті  технологияларды 

қолдану  мұғалім  жұмысын  өнімді,  нəтижелі,  ал  оқушылардың  білім  алу  əрекетін  мəнді, 

қызықты, пайдалы етеді. 

Əсіресе,  Қазақстан  Республикасындағы  білімнің  мақсаттары  мен  міндеттерін    анық-

тауда  соңғы  ғылыми-теориялық,  методологиялық  құжаттардың  талдауы  бойынша, «адамды  

ойлауға  үйрету  үшін»  өсіп  келе жатқан    ұрпақтың    сыни  тұрғыдан  ойлауын дамыту-қазіргі 

кезде білім беру ісінде басты қажеттіліктердің  бірі болып табылады. [2,4б] 

Қай кезде боласын əр мұғалім өз сабағының көшбасшысы болып саналады. Сабақтың 

мақсатына  жету  жолында  педагогикалық  шеберлігін  əдіс-тəсəілдердің  сан  алуандығымен 

ұштастыра біледі. 

Оқыту мен үйретудің  тəсілі төмендегідей сабақтың құрылымында анықталады. 

Сабақтың құрылымы: 

1.Қызығушылықты ояту. 

2.Мағынаны тану. 

3.Ой толғаныс 

1.Қызығушылықты  ояту.Қызығу  зейіннің  қайнар  бұлағы.Оқушы  қызықпаған  нəрсеге 

зейінін  тұрақтатып,  түсінуі  қиындап,  есте  сақтамайды.Сол  үшінде  қызығушылықты    ояту  

жаңа  сабақты  түсіндіру  кезіндегі  үйрену  процесі.  Бұл  бұрынғы  білетін    білім  мен  жаңа 

білімді  ұштастырудан  тұрады.  Оқушылар  бір-бірімен  топтасып  өзара  бірлесе  əрекет  жасап 

диалог құрады. 

2.Мағынаны  тану-  жаңа  сабақты  бекіту  процесі.  Бұл  кезеңде  оқушылар  жаңа  ақпа-

ратпен  толық  танысып,  тақырып  бойынша  əр  түрлі  деңгейдегі  тапсырмаларды  орындайды. 

Сонымен қатар тақырыпты ашу мақсатында сұрақтар қойылып, қызықты жауаптар алынады. 

3.Ой толғаныс сабақты қортындылау кезеңі.Осы кезеңде оқушы не үйренгенін саралап 

ой елегінен өткізеді, оны қандай жағдайда қолдану керектігін үйренеді. 

Мысалы,  балалар  эссе  жазу  арқылы  өз  ойларын  қағаз  бетіне  түсіреді.  Бұл  модульдің 

берер пайдасы мол. Себебі, ой-пікірін еркін айту,бір-бірінің сабақ барысындағы қателіктерін 

айту,  жетістіктерін  жариялау,сабақ  өздігінше  талданып,  бір-біріне  талап-тілек,  өтініш, 

тілектерін білдіре алады.Ой толғаныс кезеңінде Венн диаграмма, еркін жазу, бес жолды өлең 

т.б  стратегияларды  тиімді  қолдануға  болады.Олар  арқылы  баланың  шығармашылық 

ізденуіне жол ашып, жеке қабілеттерін дамытуға көмек береді. 

Бұл  модульдің  тағы  бір  ерекшелігі  оқушыларды  топтап  оқыту.  Топтап  оқыту  жайлы 

белгілі  ғұлама  Авиценна (980-1037) былай  деген  болатын: «Егер  бала  жалғыз  оқып, 

сыныптастары  жоқ  болса,  бұл  оқытушы  мен  үйретушіге  ортақ  қынжылыс  болмақ.  Сон-

дықтан  ең  жақсысы – балалар  оқу  тəрбие  үрдісінде  үлгілі  мінезге  бір-бірінен  үйренетін 

ұжымдық оқытуды ұйымдастыру» . 

Шындығында да оқушыларды топқа бөлу арқылы жаңа материалды  толық меңгертуге 

мүмкіндік пайда болады.  

Мұғалім  оқушыларды  топқа  қарапайым  тəсілмен  бөлмей,  керісінше  топқа  бөлудің  де 

əдіс тəсілдерінің бірін пайдаланған жөн.Мысалы «Шашу» əдістемесінде оқушыларды топқа 

бөлу үшін төрт түрлі-түсті конфеттерді араластырып оқушыларға шашу шашады. Оқушылар 

əр түс бойынша топқа бөлінеді.Тағы да бір əдістеме «Жыл мезгілдер» мұнда оқушылар туған 

күндеріне  сəйкес  жылдың  төрт  мезгіліне  орай  топтарға  бөлініп  жұмыс  жасайды.Білім  беру 

мен  білім  алудағы  жаңа  тəсілдер  арқылы  оқытуда    оқушылар  бұрынғыдай  білім  кітаптан 

дайын күйінде берілмейді, ол тек белсенді əрекеттер арқылы игеріледі.  

Бұрын мұғалім қалай сабақ беріп жүрді: 

1.  Тақырыпты түсіндіреді. 

2.  Пəн бойынша ережелерді түсіндіру. 

3.  Тақырып идеясын анықтайды, талдайды. 

4.  Дəртермен жұмыс. Жаттығулар орындайды.  

370 

 

5.  Мазмұнын айтып береді. 

Топпен жұмыс бойынша өткізілген сабақ үрдісіндегі өзгерістер бірден байқалады.  

Оқушылар іс-əрекеті. 

1.  Топқа бөлініп ,ой қозғайды. 

2.  Тақырыпқа қызықтырып бағыттайды. 

3.  Тапсырмаларды анықтау ұсынылады, зерттеледі. 

4.  Нəтижеге жету мақсатында көптеген тапсырмаларды орындайды. 

5.  Ойларын жазбаша жеткізеді. 

6.  Ой қорытып, оны қағаз бетіне түсіреді. 

7.  Тұжырымдама жасайды 

Осы  нəтижелерді  қорыта  келе  мектеп  тəжірибесінде  сабақты  жоспарлауда  нені  еске-

руіміз қажет: 

А. Сабақты оқушылардың  қажеттіліктеріне  қарай  жоспарлау; 

Ə. Мұғалімдерге арналған  нұсқаулыққа  сүйене  отырып  жоспарлау; 

Б.  Ынтымақтастық  атмосферасын құра отырып жоспарлау; 

В. Белсенділігі мен қызығушылығын   арттыруға  жағдай  жасай отырып жоспарлау; 

Г. Оқушылардың  ой-пікірлерімен  келісе  отырып, оны  дəлелдеуге мүмкіндік беру; 

Д. Рефлексия, кері байланысты  үнемі қолдану; 

Е. Бағалаудың  түрлі  əдістерін  қолданып  отырып жоспарлау; 

Қорыта  келе  жеті  модульдің  стратегияларын  пайдалану  жаңа  оқу  материалдарындағы 

оқиға мен құбылыстарды оқушының өздерінің байқап, талдап, зерттеп, ойларын еркін жет-

кізе алады. Демек, білім оқушыларға даяр күйінде берілмей, өзінің ой еңбегін қажет ететін 

тапсырмаларды орындауы арқылы қол жеткізуге болады. Əр оқушы өз ойына шек келтірмей 

жауап беруге дағдыланады.Оқушы бойындағы танымдық қабілетінің шығармашылық ойлау 

жүйесінің  дамуына  жол  ашады.  Сабақ  түрі   жаңа  заман  талабына  сай   өзгеріп,  жаңарып 

отырса,   болашақ ұрпаққа   əсері  мен   ықпалы  ерекше болады.  Жаңа  инновациялық  əдіс- 

тəсілдер теориялық  тұрғыдан дəлелденіп,  іс жүзінде жақсы нəтижелер  көрсетіп келеді. 

 

Қолданылған əдебиеттер: 

1.  Мұғалімге  арналған  нұсқаулық  /Қазақстан  Республикасының  жалпы  білім  беретін 

мектептерінің  педагогтерінің  біліктілігін  арттыру  курстарының  бағдарламасы/ «Назарбаев 

Зияткерлік мектептері» ДБҰҰ,2012 ,6,12 бет. 

2.  «Сын тұрғысынан ойлау білім  үрдісінде» З.У.Имжарова, ОƏҚ 2012ж.4 бет 

3.  Қазақстан  Республикасы  педагог  қызметкерлерінің  біліктілігін  арттыру  курста-

рының бағдарламасы ІІ -/негізгі/ деңгей 

 

 

Жакупова Балжан Кожахметовна, 

 учитель казахского языка и литературы 

Затобольской средней школы №1 

Костанайского района 

 

ФОРМИРОВАНИЕ ЭФФЕКТИВНОЙ ГРУППОВОЙ (ПАРНОЙ) РАБОТЫ 

ЧЕРЕЗ КРИТЕРИАЛЬНОЕ ОЦЕНИВАНИЕ 

(из опыта работы Затобольской средней школы №1 Костанайского района) 

 

АННОТАЦИЯ 

2015  жыл  бойы  №1  Затобол  орта  мектебінің  мұғалімдері Lesson Study нысаны  бойынша 

көлемді  зерттеу  жұмысын  жүргізген.  Төрт  топтың  мүшелері  критериалды  бағалау  арқылы 

топтық (жұптық) жұмыс түрін ұйымдастыруының тиімді жолдарын іздеген. Сертификат алған 

мұғалімдер зерттеу жұмысының нəтижелерін іс жүзінде тексерген. Зерттеу материалдары ашық 

сабақтар альманахы, рубрикаторлар жиынтығы жəне əдістемелік ұсыныстарға жиналған. 

Түйінді сөздер: сабақ,зерттеу, ұжым, критерий, бағалау, топ. 

371 

 

АННОТАЦИЯ 

Учителя  Затобольской  средней  школы  №1  в  течение 2015 года  провели  масштабное 

исследование в формате LessonStudy. Четыре группы искали оптимальные пути совершенствования 

групповой  (парной)  работы  через  критериальное  оценивание.  Результаты  исследования  были 

апробированы сертифицированными учителями школы. Материалы собраны в альманахи открытых 

уроков, сборник рубрикаторов и  методические рекомендации. 

Ключевые слова:урок,исследование, коллектив, критерии, оценивание, группа. 

ABSTRACT 

Teachers of Zatobol school 1 made a big research in form Lesson Study. Four groups were finding 

optimal ways of group (partner) works according criteria evaluation. The results of this research were 

approbate by certificates’ teachers of school. Materials were find in almanac of opened lessons, and booklet 

of rubricates and methodological recommendations. 

Keywords: lesson, research, collective, criteria’s, evaluation,group. 

 

В  нашей  Затобольской  средней  школе  №1 18 сертифицированных  учителей (21%). В 

период  курсовой  подготовки    и  посткурсовой  работы  слушатели  уровневых  курсов 

повышения квалификации определяли проблемы своей образовательной области, проблемы 

конкретного  класса  и  выстраивали  свою  индивидуальную  траекторию  исследования  в 

действии.Утвержденная  на  педагогическом  совете  Программа  преобразования  практики 

преподавания и обучения (Протокол №1 от 28.08.2013 года) объединила сертифицированных 

учителей в школьное педагогическое сообщество сертифицированных учителей. Также была 

определена единая общешкольная проблема: неэффективная организация групповой работы 

на  уроке.  Данная  тема  изучена  по  различным  источникам  информации,  проведен  коучинг 

«Формирование  умений  учителя  по  стратегиям  критического  мышления,  работая  в 

группах»(Садовая  С.И., 09.10.13 в  ЗСШ  №1).  Был  сформулирован  вопрос: «Возможно  ли 

организовать  эффективную  групповую  работу  через  критериальное  оценивание?»  О 

критериальном  оценивании  мы  имели  достаточно  зыбкие  представления,  поэтому  учителя, 

прошедщие  курсы«Технология  критериального  оценивания  образовательных  достижений 

учащихся»  российского  ученого  Вертьяновой  А.А.,  провели  три  коучинга  по  разработке 

рубрикаторов,  вооружили  первоначальными  навыками  подбора  критериев  и  дескрипторов 

(Садовая С.И., Селезнева С.В., Саяпина С.В.). 

Прежде  чем  начать  исследование  внимательно  изучили  два  методических  издания: 

«Исследование  в  действии ActionResearch» и  «Руководство  для  учителей  по  реализации 

подхода LessonStudy (исследование урока)». По типологии Ферранса (2000) определили тип 

исследования как – школьный. И это стало отправной точкой для работы по интегрирован-

ным рекомендациям магистра в области образования, ведущего научного сотрудника Нацио-

нального Института Исследований Политики в области образования Японии, Члена Между-

народной ассоциации исследования урока Тошия Чичибу. 

Опыт  проведения  исследования  в  формате LessonStudy у  нас  был.Наиболее  результа-

тивным  оказался  опыт  двух  групп:  учителей  математики  и  учителей  начальных  классов. 

Добровольцамидля  проведения  уроков  стали  вновь  прибывшие  молодые  специалисты: 

учитель начальных классов Жусупова Салтанат Есиловна и учитель математики Варенцова 

(ныне Ромаданова) Ирина Николаевна. Серию из четырех последовательных уроков разраба-

тывать помогали опытные коллеги и сертифицированные учителя. Таким образом мы реши-

ли помочь учителю, начинающему формировать свой стиль преподавания, свою методичес-

кую  систему,  освоить  современные  подходы  в  преподавании  и  обучении.  Дальнейшее 

наблюдение  за  практикой  молодых  специалистов  показало,  что  эта  серия  из  четырех  сов-

местно  разработанных,  совместно  осмысленных  (почему  так  или  иначе),  совместно  прове-

денных и совместно проанализированных дала намного больше, чем существующая в школе 

трехлетняя  программа  поддержки  начинающего  специалиста  в  рамках  Школы  молодого 

учителя. Ярким доказательством является то, что Варенцова Ирина Николаевна представила 

свой опыт в данном направлении на районном конкурсе молодых учителей и заняла второе 

место;  разработала  цифровой  образоватаельных  контент  по  математике  для  учащихся 6 

372 

 

классов и защитила его на заседании районного экспертного совета. И ее опыт работы внесен 

в районный банкположительного педагогического опыта, хотя Ирина Николаевна на сегод-

няшний день имеет только два года трудового педагогического стажа. А Жусупова Салтанат 

Есиловна  в  этом  году  защитила  диссертацию,  в  которую  включила  опыт  участия  в  иссле-

довании  в  действии,  и  получила  степень  магистра  по  педагогике.  Конечно,  возможно,  что 

наши  молодые  коллеги  имели  достаточно  высокий  потенциал  и  участие  в  данном  экспе-

рименте позволило им в кратчайший срок достичь того, что они имеют на данный момент. 

Анализируя  выше  описанный  опыт,  мы  пришли  к  следующему  выводу:  искать  и 

находить  решение  конкретной  узкой  проблемы  в  рамках  одного  класса – хорошо,  так  как 

положительный  результат  потом  можно  распространить.  И  мы  обратили  внимание  на  тот 

факт, что подтверждалось во время обратной связи: если ученики видели, что их мнение, их 

проблемы, их предложения учитываютсяна следующем уроке – они работают более заинте-

ресовано  и  чувствуют  себя  равными  субъектами  образовательного  процесса.  До  сегодняш-

него дня классы, где активно проводились исследования такого типа, заметно отличались от 

других. Плюс ко всему учителя интенсивно работали над внедрением навыков, полученных в 

рамках  серии  коуч-сессий  по  структуре  урока(начиная  от  постановки SMART-цели  и 

заканчивая эффективной рефлексией, 2014-2015 учебный год). Также стало очевидно то, что 

учащиеся,  классы – участники  исследований    стали,  мягко  говоря, «навязывать»  другим 

учителям свое видение уроков, а у учителей зреть потребность – соответствовать! 

Рассказываю  об  этом  для  того,  чтобы  объяснить,  почему  мы  допустили  в  своем 

исследовании отклонения от рекомендаций и опыта коллег.   

Учитывая уровень подготовки аудитории в данном вопросе, скажу только то,  что мы 

постарались весь алгоритм исследования в действии в  формате LessonStudy реализовать.  И 

поэтому остановлюсь на тех отступлениях, которые мы допустили в нашем исследовании, об 

их положительных и отрицательных моментах.  

Во-первых. Были созданы четыре группы по образовательным областям: группа учите-

лей казахского языка, учителей русского языка, учителей математики и информатики, учите-

лей начальных классов; каждая группа выбрала своего ментора из числа сертифицированных 

учителей І и ІІ уровня. Из 24 активных участников исследования 7 – несертифицированные 

учителя (этот факт отраден). Было решено, что сообща спланированные уроки будет прово-

дить каждый и каждый проведет урок в своем классе. Так как уроки были запланированы по 

одному  в  месяц,  у  каждого  учителя  было  время  апробировать  то,  в  чем  было  определено 

единство мнения и подхода и определить на собственной практике, что внести в планирова-

ние следующего урока. Процесс не ограничивался небольшим отрезком уроков, а растянулся 

на  срок  от  четырех  до  шести  месяцев(в  зависимости  от  количества  участников);  не 

ограничивался  преобразованиями  в  отдельно  взятом  классе,  а  шел  процесс  формирования 

обновленной  практики  во  всех  классах,  в  которых  работали  участники  исследования  и  их 

активные  «наблюдатели» (наблюдатели – это  учителя,  которые  посещали  уроки,  следя  за 

графиком, вывещанном в учительской; они же – участники обсуждения, помощники в отсле-

живании  продвижения  учащихся  из  разных  категорий).  В  результате:  во  время  проведения 

районных  и  областных  семинаров  различной  тематики  гости,  в  конце  семинара,  оценивая 

увиденное  на  открытых  уроках,  ошибались,  говоря  непрошедщему  курсы  нового  формата 

учителю, что у него чувствуется постоянная практика  сертифицированного учителя. 

Во-вторых.  Это  единая  общая  для  всех  групп  тема  «Формирование  эффектиной 

группой  работы  через  критериальное  оценивание».  У  учителей  начальных  классов  стояла 

достаточно сложная задача. Им необходимо было определиться, как же формировать навыки 

групповой  работы  через  критериальное  оценивание,  чтобы  соблюдалась  преемственность 

между  начальной  и  основной  школой.  Другие  группы  добивались  единства  в  подходах, 

преследуя  также  цель  преемственности  между  основной  и  старшей  школой.  Акцент  на 

преемственность  был  сделан  не  случайно,  так  как  во  время  предыдущих  обсуждений, 

говорили,  что  трудно  работать,  когда  приходится  тратить  много  времени  урока  на 

организацию, на объяснение  и совместное с учащимися опредения того, что будем делать и 

373 

 

как.  Это  отрицательно  сказывалось  прежде  всего  на    времени,  которое  планировалось  на 

усвоение  программного  материала:  оно  сокращалось.  Вот  так  и  определилась  проблема  в 

необходимости единого подхода в отдельно взятом классе и в школе в целом. 

За исключением начальных классов, перед группами стояла задача органично интегри-

ровать групповую работу, критериальное оценивание  

и развитие коммуникативных навыков – это учителям казахского языка и литературы; 

и критическое мышление –  учителям русского языка и литературы; 

и развитие вычислительных навыков – учителям математики.  

Такой подход сыграл положительную роль, так как учитель занимался своим основным 

видом  деятельности,  совершенствуя  свою  практику  через  формирование  или  развитие 

групповой  формы  работы,  которую  в  свою  очередь  формировал  и  развивал  через 

критериальное оценивание. И сегодня на  уроках участников исследования в действии виден 

результат: структура уроков учителей казахского языка, основанная на трехмерной методике 

модульного  обучения  Кобдиковой  (которая  в  свою  очередь  органично  сформирована  на 

таксономии  Блума);  структура  уроков  учителей  русского  языка,  построенная  по  алгоритму 

подходов  критического  мышления:  вызов,  осмысление  и  рефлексия;  структура  уроков 

математики,  ориентированная  на  формирование  и  развитие  вычислительных  навыков, 

начиная  с  устного  счета - заметно  стала  плотнее,  эффективнее,  динамичнее.  Стиль  уроков 

стал  более  ярким,  работа - целенаправленнее.  Позиция  учителя  на  уроке  существенно 

изменилась.В  результате:  в  апреле 2015 года  наша  школа  прошла  государственную 

аттестацию,  комиссия  в  своем  заключении  отметила,  что  было  посещено 45 уроков,  из 

которых 30 - высокого  и  очень  высокого  уровня.  Такая  оценка  независимых  экспертов - 

результат  нашей  работы  по  преобразованию  практики  преподавания  и  обучения.  Мы  не 

ломали хорошее старое, а только способствовали усовершенствованию. 

В-третьих.  Критериальное  оценивание.  Критериальное  оценивание – для  нас  новое  и 

неизвестное.  Перед  нами  стояла  задача – освоить  технологию  разработки  и  внедрения 

критериального  оценивания.  Три  коучинга  по  составлению  рубрикаторов,  определению 

критериев  и  дескрипторов,  проведенных  сертифицированными  учителями,  помогли  зало-

0жить первоначальные навыки. Вся палитра рубрикаторов объединена в сборнике, который 

стал  первоначальным  пособием  для  коллег  школы.  Рубрикаторы  разработаны  как  для 

устных, так и для письменных; как для тренировочных заданий, так и для контрольных; как 

для индивидуальных, так и для групповых видов  и форм работ.  Учителя казахского языка 

сделали  акцент  на  оценку  коммуникативных  видов  деятельности:  аудирование,  чтение, 

говорение,  письмо;  учителя  русского  языка  на    оценку  грамматических  и  синтаксических 

видов разбора; учителя математики на оценку  контрольных, практических работ. 

Первоначальные  выводы  и  рекомендации  апробировали  в  октябре 2015 года. 

Сертифицированные учителя провели открытые уроки, на которых реализовали практически 

всевыработанные  в  ходе  исследования    эффективные  подходы  в  организации  групповой 

работы  через  критериальное  оценивание  и  совершенствование  своей  основной  практики 

преподавания и обучения.  

В  ноябре 2015 года  на  педагогическом  совете  о  работе  каждой  исследовательской 

группы рассказал ментор. На приглашение принять участие в работе нашего педагогического 

совета  откликнулся  сертифицированный  учитель  английского  языка  основного  уровня 

Тобольской средней школы №116 Тарановского района Мухамеджанова Алена Васильевна. 

Алена  Васильевна  курсы  нового  формата  прошла  в  городе  Алматы,  тема  ее  исследования 

«Как  групповая  работа  влияет  на  мотивацию  учащихся  на  уроках  английского  языка».  

Гостья  педагогического  совета  рассказала  о  своем  опыте  организации  групповой  работы  и 

высказала  свое  мнение  о  нашем  исследовании.  Алену  Васильевну  удивил  масштаб  и  един-

ство действий педагогов нашей школы. Это приятная оценка, так как внешняя оценка, неза-

висимая  оценка  позволяет  нам  определить  степень  реализации  общешкольной  программы, 

степень  сформированности  школьного  педагогического  сообщества  как  коллектива 

единомышленников, коллектива, настроенного на самосовершенствование и саморазвитие. 

374 

 

24 декабря 2015 года на базе Затобольской средней школы №1 прошла первая конфе-

ренция  сертифицированных  учителей  Костанайского  района  «Профессиональное  развитие, 

ориентированное  на  познавательные  потребности  обучающихся,  через  воспитание  колле-

гиальной  культуры  и  совершенствование  навыков  преподавания».  Конференция  прошла  в 

три этапа:  

 Учителя Затобольской средней школы №1 рассказали об  исследовании в действии в 

формате Lessonstudy по теме «Формирование эффективной групповой (парной) работы через 

критериальное оценивание» и представили материалы исследования, оформленные в альма-

нахи  открытых  уроков,  сборник  рубрикаторов,  методические  рекомендации  и  материалы 

апробации  ключевых  положений  исследования.  Презентовали  работу  групп  менторы 

Умурзакова К.И., учитель казахского языка, І уровень, группа учителей казахского языка и 

литературы;  Саяпина  С.В.,  учитель  математики,  ІІ  уровень,  группа  учителей  математики  и 

информатики;  Альменова  А.А.,  учитель  географии,  ІІ  уровень,  группа  учителей  русского 

языка и литературы; Селезнева С.В., учитель истории, І уровень, группа учителей начальных 

классов. Опыт работы Затобольской СШ №1 обобщен в рамках конференции. 

 Учителя  Костанайского  района  обменялись  положительными  результами  работы  и 

проблемами  в  практике  преобразования  подходов  преподавания  и  обучения.  Экспертизу 

материалов по обмену опытом провели Колычева Т.А., учитель биологии Федоровской СШ 

имени М. Маметовой, ІІ уровень и методист районного отдела образования Тажикенова Г.Д.. 

Предварительно  сообщения  отобраны  Мажулой  Ж.А.,  учителем  английского  языка  Боров-

ской  санаторной  школы-интерната,  І  уровень  и  Мамельбаевой  Г.С.,  учителем  казахского 

языка  средней  школы  №6  города  Лисаковска,  ІІ  уровень.  Отмечен  опыт  учителей  Алек-

сандровской  средней  школы,  Шеминовской  СШ,  Затобольской  СШ  №2,  Владимировской 

СШ, Затобольской школы-гимназии. 

 Приглашенные  учителя  Костанайской  области  провели  коуч-сессии  по  актуальным 

проблемам  современного  процесса  образования:  Урманова  О.Ю.,  учитель  информатики 

школы-гимназии №12 г. Костанай, І уровень; «Функциональная грамотность с точки зрения 

чтения текста»; Артемова учитель истории школы-гимназии имени М.Горького г. Костанай, 

І  уровень  «Многоаспектная  одаренность»;  Михайловская  Я.А.,  учитель  английского  языка 

КГУ  «Школа - гимназия»  отдела  образования  акимата  города  Лисаковска,  І  уровень 

«Структура современного урока»; Сапанова  Д.С. директор СШ №15 г. Костанай», учитель 

информатики,  І  уровень  «Активное  обучение  посредством  научно-практической  работы»; 

Умурзакова  К.И.,  учитель  казахского  языка  и  литературы  Затобольской  СШ  №1 

«Критериалды бағалау арқылы коммуникативтік дағдыларын қалыптастыру». 

Итоги  конференции  подвели  модераторы  Шарафутдинова  Е.А.,  помощник  руководи-

теля  отдела  образования  Костанайского  района    по  внутренним  вопросам,  и  руководитель 

школьного педагогического сообщества сертифицированных учителей Затобольской средней 

школы №1 Садовая С.И., учитель истории, І уровень.  

В заключении хочу сказать, что все материалы систематизированы в альманахи откры-

тых  уроков,  сборники  рекомендаций  и  рубрикаторов.  Открытые  уроки  и  рефлексивные 

отчеты учителя публиковали в электронном СМИ (соответствующие сертификаты имеются). 

Общие выводы таковы: 

  групповую форму работы интегрировать с коллективной и индивидуальной; 

  независимо  от  вида  деятельности  групповая  работа  должна  строиться  на  работе 

группой,  а  не  просто  задание  для  группы  (ведь  также  можно  дать  задание  по  рядам,  по 

партам и т.п.); 

  планировать  групповую  работы  можно  и  нужно  на  разных  этапах  урока:  на  этапе  

изучения нового материала, на этапе осмысления нового материала или закрепления (стерио-

тип,  однообразие  делают  процесс  обучения  современного  ученика  монотонным  и  предска-

зуемым); 

375 

 

  формировать  группы  как  мини-группы:  по  три-четыре  ученика  (большие  группы 

создают условия для того, чтобы некоторые ученики в лучшем случае не мешали, в худшем 

сами не работали и мешали другим); 

  продуктивность  работы  группы  оценивать  через  критерии  того  вида  деятельности, 

который был предложен для работы в группе (продуманные и  совместно сформулированные 

критерии  и  ступени  достижения  являются  стимулирующей  основой  для  продуктивной 

работы всех членов группы);  

Конечно, не ошибается только тот, кто ничего не делает. Коллектив в целом, исследо-

вательская группа и каждый педагог, определяя, что получилось и над чем необходимо еще 

работать,  выявили  достаточно  много  недочетов  и  проблем.  Не  останавливаясь  на  частном, 

выделилиобщее: для дальнейшего прогресса необходимо все-таки объединиться учителям ни 

одной образовательной или смежной области, а учителям, работающим в одном классе или 

параллели. Что обеспечит преемственность подходов на уроках всех учителей школы. 

И  положительные  результаты  будут,  потому  что  тема  исследования  по  итогам 

общешкольного анкетирования педагогов  легла в основу общешкольной методической темы 

«Критериальное  оценивание – ключевой  подход  в  формировании  навыков  обучения  и 

преподавания» на ближайщие три учебных года. Это также результат того, что школьному 

педагогическому  сообществу  сертифицированных  учителей    удалось  своим  примером 

заинтересовать коллектив в 86 человек. 

 

жүктеу/скачать 10,03 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: