Пікір жазғандар: филология ғылымдарының докторы, профессор Т. Ермекова



Pdf көрінісі
бет9/118
Дата15.11.2023
өлшемі4,69 Mb.
#124040
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   118
Әдебиеттер:
1. 
Балақаев М., Қордабаев Т.
Қазіргі қазақ тілі. Синтаксис. 1971. – 
Алматы, – 20-83-б.
2. Қазақ тілінің грамматикасы. ІІ. Синтаксис. – Алматы, 1967. – 7-54-б.
3. 
Дмитриев Н.К. 
Грамматика башкирского языка. – М-Л., 1948. – 204-
207-б.
4.
 Баскаков Н.А. 
Словосочетания в современном турецком языке. – М., 
1974. – 3-27-б.
5. 
Қабиева К.С.
Сөйлемдегі сөздердің байланысы жөнінде. – Алматы, 
1965.
6. 
Есенов Х.М. 
Қазіргі қазақ тіліндегі синтаксистік қатынастар. – 
Алматы, 1985.
7. 
Кононов А.Н.
Грамматика современного турецкого литературного 
языка. М.-Л., 1956.
8. 
Батманов И.А.
Способы выражения синтаксических отношений в 
киргизском языке. – Фрунзе, 1940.
9. Қазақ грамматикасы. – Астана, 2000. 
Өздік жұмыс. 
1. Сөздерді бір-бірімен әртүрлі тәсілдер арқылы байланыс-
тырып, оларды кестеге түсіріңіздер:
Қала, оқу, кел, айт, сәлем бер, сен, күт, терек, Асқар, былтыр, 
ұзын, бар, жаз, көше, студент.
Үлгі
Мысал
Аналитикалық
Синтетикалық
Аналитикалық-
синтетикалық
Оқу үшін 
келдім
Қалаға келдім
Ұзын терек
-
-
+
-
+
-
+
-
-
2. Сөздердің бір-бірімен байланысу тәсілін және олардың 
арасындағы синтаксистік қатынастың түрлерін айқындаңыздар.


Бердібай Шалабай
20
Сол екі арада-ақ келіп үлгерді, Нұрғалидің көзі, ыстық 
жастар, ауылдан кеткен, көп өзгеріпті, қатты қадірлейді, әйел 
сәнқой екен, өз бауыры.
3. Тіркестер арасындағы байланыс түрлерінің қабысуға не 
жанасуға жататынын анықтаңыздар.
Әдейі сөйледі, жақсы сөйледі, жақсы жора, бүгін келдім, сен 
үшін келдім, шалқалай құлады, күлімсіреп қарады.
4. Қиысудың түрлерін анықтаңыздар, олар бәрінде бар ма?
Сен барасың, адамдар келді, Асан-студент, күлген менмін, 
біз қайттық, өзің айттың.
5. Сөйлемдердегі матаса және меңгеріле байланысқан сөз 
тіркестерін теріп көшіріп, оларға түсініктеме беріңіздер.
Бірінен кейін бірі тізілген бір топ машина орталық жақтан 
біздің ауылға қарай жақындап келеді екен. Біздің таудан кен көзі 
табылыпты. Бұдан кейін де Жасылкөлге екі барып қайттық
.
Соңғы жолы отыз шақты үйдің ауыл балалары тайлы-
таяғымыз қалмай жиылып барғанбыз. Жасыл көлден аққу енді 
кетпейді (Ы.Кененбаев).


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   118




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет