ПОӘК 042-18. 39 06/01-2013 10. 09. 2013 ж. №1 басылым

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 111 

 

 

111 

1

 

Мәтіннен парақтың жоғарғы, төменгі, оң жағы және сол жақ шетіне 

дейінгі аралықты тағайындау; 

2

 

Түптеудің(переплет) орының және өлшемін тағайындауға болады; 

3

 

Парақтың  бағатталуын,  яғни  парақтың  тігінен  немесе  көлденеңінен 

орналасуын тағайындауға болады; 

 

Бет режимдері 

Көру режимдерінің батырмалары қалып қатары маңындағы көлденең 

жылжу алабының сол жақ шетінде орналасады да, олар мыналардан тұрады: 



 

Кәдімгі  режим(обычный  режим) 

  батырмасы-бұл  көру  режимі 

келісім бойынша редакторға кірген кезде бірден орнатылады. Ол мәтінді 

форматтау  элементтерінін  қарапайым  түрде  көрсете  отырып,  беттерді 

бөлу  шекараларын  пунктир-сызықшамен  бейнелеп,  символдарды  теру, 

түзету  және  көру  процесін  жылдам  орындайды.  Бұл  форматта 

суреттермен және кадрлармен жұмыс істеуге болмайды. 



 

Веб-  құжат  режимі  (режим  веб-  документа)

  парақты  экранда  құжат 

мәтінін  оқуды  оңайлататын  күйге  келтіреді.  Бұл  режимде  парақ 

белгіленбей, әріптер іріленіп қатар ұзындығы жол енінен шықпайтындай 

етіп бейнеленеді. Мәтіннің сыртқы түрі қағазға түсетін бейнесіне сәйкес 

келмейді.  Бұл  форматта  суреттермен  және  кадрлармен  жұмыс  істеуге 

болады. 



 

Беттерді  белгілеу(разметка  страниц) 

  режимі  мәтін  қағазда  қалай 

орналасса,  айнытпай  солай  бейнелейтін  режим  болып  есептеледі,  мұнда 

форматтау,  мәтінді  түзету  өте  ыңғайлы,  өйткені  қағаз  шеттері(поля) 

айқын көрініп тұрады. 



 

Құрылым(структура) 

режимі,  мәтінді  түйіндеп  құжатты  толық 

бейнелемей,  тек  тақырыптарын  көрсете  алады,  сол  себепті  мәтін 

тақырыптарын  бастан  аяқ  қарап  отырып,  оны  Бекіту  мүмкіндіктерін 

береді. Ал оны түйіндемей, ашылған күйде бейнелесек, өте көлемді мәтін 

өңделгенде,  оның  белгілі  бір  бөліктерін  түгелдей  жылжытуға,  көшіруге 

және оның құрылымын байқап отыруға ыңғайлы тәртіп болып саналады. 

Бұл режимдерді Вид мәзірінің көмегіменде таңдауға болады. Сондай-ақ 

пернетақтаның көмегімен де таңдауға болады: 



 

Кәдімгі 

режимді 

таңдау 

үшін 

ALT+CTRL+N 

пернелерінің 

комбинациясын басу керек; 



 

Беттерді белгілеу  режиміне көшу үшін: ALT+CTRL+P 



 

Құрылым режиміне көшу үшін: ALT+CTRL+O; 

 

Алдын ала көру режимі 

Бұл  режимде  құжаттың  бір  немесе  бірден  бірнеше  беттерін 

кішірейтілген  түрде  қарап  шыға  аламыз,  қажет  болса,  мәтінге  өзгерістер 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 112 

 

 

112 

енгізуге  болады.  Мұнда  құжаттың  бірнеше  беттерін  көру  барысында  мәтінді 

оқу  немесе  жеке  графикалық  элементтерді  айқын  бейнелеу  мүмкін  емес. 

Алайда  элементтердің  өзара  орналасуы  жайлы  толық  мәлімет  алып,  төменгі 

сілтеме қатарларды байқап, артық кеткен бос қатарларды тез анықтауға болады. 

Құжатты  алдын  алаа  көру  үшін  Файл->Алдын  ала  көру(Предварительный 

просмотр) командасын орындаймыз немесе құралдар тақтасындағы Алдын ала 

көру 

батырмасын шертеміз. 

Мәтінді алдын ала көру үшін Сурет-2де көрсетілгендей, Алдын ала көру 

құралдар тақтасы қолданылады. 

 

 

Сурет-2. «Алдын ала көру»  құралдар тақтасы 

«Алдын ала көру» құралдар тақтасының батырмалары: 

1

 

Баспаға  шығару-  «Баспаға  шығару»  сұхбат  терезесінде  анықталған 

опцияларға сәйкес құжатты қағазға басуға жібереді; 

2

 

Үлкейту-  Үлкейту/Кішірейту  (тышқан  курсоры  үлкейтілген  әйнекке 

айналады) режимдерін алма- кезек ауыстыруды іске асырады; 

3

 

Бір бет-Құжаттың жалғыз бетінің мазмұнын көруді іске асырады; 

4

 

Бірнеше  беттер-  Бір  уақытта  құжаттың  бірнеше  беттерін  қарап  шығуды 

іске асырады; 

5

 

Масштаб- Құжат бейнесінің масштабын экранда өзгертеді 

6

 

Сызық-Көлденең  жылжу  белдеу  сызықтарын  бейнелеп  көрсетеді  немесе 

жасырады; 

7

 

Беттерді қиыстырып келтіру- Құжатты жан- жағынан ығыстырады. Беттің 

соңғы жағындағы кішігірім көлемдегі мәтінді құраған жағдайда тиімді. 

8

 

Толық  экранға-  Экраннан  тақталар  мен  басқа  элементтерді  көрсетпей, 

есебінен  құжаттың  мазмұнын  көруге  арналған  аймақты  максималды 

үлкейтеді; 

9

 

Жабу- Алдын ала көру режимінен шығуды іске асырады. 

 

Алдын ала көру режимінде басқа беттерге көшу үшін Page Up және Page 

Down пернелерін қолдануға болады. 

 

Құжатты көру масштабын тағайындау 

Құжат  масштабын  толық  бейнені  алу  үшін  үлкейтуге  болады  немесе 

құжаттың  үлкен  бөлігін  көру  үшін  немесе  бірнеше  беттерді  көру  үшін 

кішірейтуге болады. Ол үшін  

Стандартты  құралдар  тақтасындағы  Масштаб    батырмасына  шертіп, 

қажет масштабты таңдауға болады.  

1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 113 

 

 

113 

Масштаб батырмасының үшбұрышты бөлігіне шерткен кезде Сурет-3-

те көрсетілгендей терезе ашылады. 

 

 

Сурет-3. Масштабтау мәзірі 

 

Пайызбен  берілген  сандар  масштабтауды  қанша  проценке  дейін 

жүргізетімізді  білдіреді.  Мысалы,  100%-  қарапайым  режмде  бейне  қандай 

болса, сол күйін сақтап қалады, 50%- екі есе кіші болады және т.с.с. По ширине 

страницы- Ерекшелеу құжаттың ені бойынша жүргізіледі, яғни барлық ені бүкіл 

терезені  алып  тұратын  болады.  Страница  целиком-Экранда  бір  бет  көрініп 

тұрады  және  т.с.с.  Егер  тізімде  сізге  керек  мән  жоқ  болса,  онда  оны 

пернетақтаның көмегімен ерекшелеуге болады. Масштабты мәзірдің көмегімен 

де  тағайындауға  болады.  Ол  үшін  Вид->Масштаб  командасын  орындаймыз. 

Сол кезде Масштаб  сұхбат терезесі ашылады. 

 

Тапсырма:  

Әдістемелік  нұсқауды  ретімен орындаңыз, жұмысты орындап болғаннан 

кейін оқытушыға тексертіңіз.  

 

Тапсырманы орындауға әдістемелік нұсқаулар: 

1

 

Қосымша №5-те көрсетілген мәтінді теріңіз.  

2

 

Құжаттың параметрлерін Меню->Файл->Параметры страницы командасы 

арқылы жөңдеңіз. Келесі параметрлерді тағайындаңыз:  

Төменнен және жоғарыдан шегіністер– 2,5 см.  

Сол жақтан шегініс– 3 см.  

Оң жақтан шегініс– 1 см.  

Парақ түрі– книжная. 

3

 

Алдын ала көру режиміне көшіп, оның неше беттен тұратын құжат екенін 

анықтаңыз.  

4

 

Алдын ала көру режимінен шығыңыз 

5

 

Құжатты  Кәдімгі  режимінен  Веб-  құжат,  Құрылым,  Бетті  белгілеу 

режимдеріне  ауыстырыңыз,  қандай  өзгерістер  болғанын  мұғалімге 

түсіндіріңіз. 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 114 

 

 

114 

6

 

Терезедегі  көлденең  және  тік  сызғыштарды  алып  тастаңыз  және  қайта 

экранға шығарыңыз. Өзгерістерді оқытушыға. 

7

 

Мәтіннің көрсетілу масштабын Вид->Масштаб командасы арқылы 75%, 

сонан  кейін  100%  етіп  өзгертіңіз.  Сол  команданы  орындау  барысында 

Произвольный  деген өрісті тышқанмен шертіп, оған 110 санын енгізіңіз. 

Қандай өзгерістер болғанын түсіндіріңіз. 

8

 

Құжаттың  параметрлерін  өзгертіңіз.  Оларға  төмендегі  параметрлерді 

тағайындаңыз: Жоғарғы, Төменгі, Оң жақ және Сол жақ өрістерінің мәнін 

2,5  деп,  ал    түптеуді  жоғарғыжағынан  деп,  мәнің  1,5  деп  тағайындаңыз. 

Беттің бағытын книжный деп тағайындаңыз. 

 

Ұсынылатын әдебиеттер:  

1

 

Информатика: Базовый курс Учебник/ под ред. Н.В. Макаровой. – 

СПб, Питер, 2001 г. 

2

 

Информатика: Практикум по технологии работы на компьютере. 3-

е изд./ под ред.  Н.В. Макаровой. – М.: Финансы и статистика, 2002 

3

 

Балапанов Е.К., Бөрібаев Б.Б., Дәулеткулов А. 30 сабақ 

информатикадан. Алматы: Жағамбек, 1999  

4

 

Информатика. для вузов. Под ред. Симоновича С.В. СПб, Питер, 

2000 г. 

5

 

Основы работы с компьютером. руководство пользователя. 

корпорация Microsoft, 2004 

6

 

Основы работы с Microsoft Office и Internet. руководство 

пользователя. корпорация Microsoft, 2004 

7

 

Практикум по курсу «Информатика» В. Т. Безручко. М. 2002, 

«Финансы и статистика» 

8

 

Лабораторный практикум по информатике. Под ред. 

Острейковского В. А., М., ВШ, 2003  

 

Бекіту сұрақтары: 

1

 

Көру режимдерінің түрлерін, айырмашылығын айтыңыз? 

2

 

Бір көру режимінен екінші режимге пернелердің көмегімен көшуге бола 

ма? Қалай? 

3

 

Құжат параметрлерін қалай тағайындауға болады? 

4

 

Алдын ала көру режимі не үшін қажет? 

5

 

Құжаттық мәтінді көру режимдерінің қандай түрлері бар? 

 

 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 115 

 

 

115 

Зертханалық жұмыс №12.4 

 

Тақырыбы: Шрифтермен жұмыс: өлшемі, көркемделуі, анимациясы, 

интевалы, видеоөзгеруі, масштаб  

 

Мақсаты: Мәтіннің шрифтің тағайындау, шрифт өлшемін тағайындау, қаріптің 

кескінделуін  тағайындау,  мәтін  символдарының  интервалын 

тағайындау, шрифтің видеоөзгерулерімен жұмыс 

 

Қолданылатын материалдар мен құрал- жабдықтар: 

Компьютер, Word мәтіндік редакторы 

 

Теориялық түсініктеме: 

Мәтіннің шрифтің тағайындау 

Шрифтерді  форматтау  құралдар  тақтасындағы  батырмалардың 

көмегімен  іске  асыруға  болады.Щрифт  типі  символдар  жиынының  жазылу 

ерекшеліктерін  анықтайды.  Шрифті  таңдау  оқырманға  беретін  ақпаратқа  сай 

болу керек.  

1-сурет. Форматтау құралдар тақтасындағы шрифті форматтауға арналған 

батырмалар. 

 

Мәтін  шрифтінің  типін  тағайндау  үшін,  ең  алдымен  сол  мәтінді 

ерекшелеп,  ФОРМАТТАУ  құралдар  тақтасындағы  Шрифт  түрі  батырмасына 

шертіп,  ашылған  тізімнен  қажетті  шрифт  түрін  таңдауға  болады.  Немесе 

Формат->Шрифт  командасын  немесе  жанама  менюдегі  Шрифт  командасын 

таңдағанда ашылған сұқбат терезесінің көмегімен орындалады. 

 

Шрифт өлшемін тағайындау 

Шрифт өлшемі немесе кегль- бұл пунктерде(1 пункт 0,376 мм-ге тең) 

өзгеретін вертикаль өлшем.  Формат->Шрифт->Размер командасы арқылы 

немесе  құралдар  тақтасындағы  Шрифт  өлшемі  батырмасы  арқылы 

Компьютерге 

енгізілген 

қаріптің 

түрін таңдау 

батырмасы 

Қаріптің 

көлемі 

Қаріптің 

қарайтылға

н, курсив, 

асты 

сызылған 

түрде 

кескінделуі 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 116 

 

 

116 

тағайындалады.  Көптеген  құжаттар  үшін  10-12  пункті  шрифтер 

қолданылады, ал газет жолақтарында 8-пункті шрифт қолданылады.Әртүрлі 

типтегі,  бірақ  бір  өлшемдегі  шрифтер  шамасы  бойынша  бірдей  болу 

міндетті  емес.  Мысалы,  1  –  пунктілі  Times  New  Roman  Сyr  1  –пунктілі 

Courier New Cyr типіне қарағанда вертикаль өлшемі үлкен.  

 

Шрифтің кескінделуі 

Шрифтің  кескінделуіне  оның  қарайтылған,  курсив,  асты  сызылып 

жазылуын  жатқызады  Оларды  Формат->Шрифт  командасы  арқылы 

немесе  Форматтау  құралдар  тақтасындағы  сәйкес  батырмаларды  таңдау 

арқылы  жүзеге  асыруға  болады.  Немесе  пернелердің  көмегімен  де 

орындауға  боалды.  Ол  үшін,  ең  алдымен  керек  мәтінді  ерекшелеп,  келесі 

пернелер комбинациясының бірін таңдау керек (кесте-1): 

Кесте-1.  Шрифтің кескінделуін тағайындайтын пернелер 

комбинациясы 

Кескінделу типі 

 

Пернелер 

комбинациясы 

Қарайтылған 

CTRL+B 

Курсив 

CTRL+I 

Асты сызылған 

 

CTRL+U 

 

Мәтін символдарының интервалын тағайындау 

Мәтін  символдарының  арасындағы  интервалды  тағайындау  үшін 

Формат-Шрифт-  Интервал  командасы  арқылы  орындалады.  Келісім 

бойынша  мәтін  символдарының  арасындағы  интервал  Обычный  типінде 

қолданылады.  Интервалдың  негізгі  үш  түрі  бар:  Обычный,  Разреженный, 

Уплотненный. Егер Разреженный түрін таңдайтын болсақ, онда символдар 

горизонталь бойынша бір бірінен алшақтайды. Және мұнын мәнін өзгертуге 

болады.  Ол  пункт  бойынша  өзгереді.  Егер  Уплотненный  таңдасақ,  онда 

символдар  аралығы  бір  біріне  ығысады.  Смещение  қасиеті  арқылы 

символдардың  төмен  немесе  жоғары  жылжытылуын  тағайындауға  болады. 

Масштаб  қасиеті  арқылы  әріптердің  аралық  өлшемін  (%  түрінде) 

тағайындауға болады. 

 

Шрифтің видеоөзгерулерімен жұмыс 

Астын сызу(Подчеркивание) мыналардан тұрады: 



 

Жоқ- мәтіннің асты сызылмайды; 



 

Кәдімгі- мәтіннің астын тұтас сызықпен сызу; 



 

Тек сөздер- тек сөздердің асты сызылып, бос орындар асты 

сызылмайды; 



 

Қоссызық- сөздердің астын қоссызықпен сызу; 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 117 

 

 

117 



 

Пунктирлік- үзбе сызықпен астын сызу; 



 

Түс- мәтінді бояйтын мүмкін түстер. 

Видеоөзгерулер құрамы: 



 

Сызылған(зачеркнутый)-  мәтін  үстінен  тұтас  түзу 

сызықпен сызу(түзету кезінде пайдаланылады); 



 

Жоғарғы  индекс-  мәтін  символы  негізгі  жол  сызығы 

деңгейінен жоғары көтеріледі; 



 

Төменгі  индекс-  мәтін  символы  негізгі  жол  сызығы 

деңгейінен төмен түсіріледі; 



 

Жасырын- мәтін баспаға берілген кезде көрінбейді; 



 

Кішірейтілген  үлкен  әріптер(Малые  прописные)-  мәтін 

әріптері  кіші  әріптердің  мөлшеріндей  үлкен  әріптермен 

жазылады; 



 

Көлеңкемен  (с  тенью)  –  мәтін  символдарына  көлеңке 

қойылып жазылады; 



 

Контур- мәтін символдары контурмен жазылады; 

 

Алдын  ала  келісім  бойынша  (По  умолчанию)-  бұл  батырманы 

бассақ, «Шрифт»терезесіндегі тағайындалған параметрлер бұдан былай осы 

нұсқамен даярланып, барлық құжаттарға келісі бойынша пайдаланылады. 

 

Анимация 

Формат-Шрифт  сұхбат  терезесінің  Анимация  астарлы  бетінің 

көмегімен  мәтіннің  көркемделу  түрін  берілген  тізімнен  белгілеп,  үлгісін 

көріп отырып, ұнағанын таңдау мүмкіндігі бар 

 

Тапсырма:  

№1 

Word мәтіндік редакторын жүктеп, Қосымша №6-де берілген мәтінді 

теріңіз. Мәтіннің шрифті төмендегідей болсын: 



 

Шрифт түрі- ARIAL 



 

Шрифт өлшемі- 14 



 

Бірінші абзацтағы «Информация» сөзін пернетақтаның 

көмегімен кескінделуі- қоюлатылған, видеоөзгеруі- контур, 

интервал- разрежынный- 1пт, анимациялық эффектісін- 

красные муравьи деп тағайындаңыз. 

Екінші абзацты пернетақтаның көмегімен ерекшелеңіз. 

Шрифт  түрін-  Times  New  Roman,  шрифт  түрін  -14  деп  тағайындаңыз. 

Екінші  абзацтағы  телеграфтың,  телефонның,радионың  сөздерінің 

кескінделуі  -  курсив,  видеоөзгеруі-малые  прописные,астын  сызу-  только 

слова,    интервал-  разреженный-1  пт  деп  тағайындаңыз.  Анимация-Черные 

муравьи деп тағайындаңыз. 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 118 

 

 

118 

Құжатты TEXT5.doc деген атпен өз папкаңызға сақтаңыз 

№2 

Жаңа құжат құрып, оған өз өмірбаяныңызды жазыңыз.  

Орындау технологиясы: Шрифті – Arial 

 

 

Мәтін көлемі – 12 

 

 

Мәтін кескінделуі – Курсив 

 

Құжатты Биография деген атпен өз папкаңызға сақтаңыз. 

 

Тапсырманы орындауға әдістемелік нұсқаулар: 

 

№1 тапсырманы орындауға әдістемелік нұсқау 

1

 

Пуск->Программы->MS Office->MS Word командасы арқылы MS WORD-

ты іске қосыңыз. Парақ параметрлерін тағайындаңыз: 

Төменнен және жоғарыдан шегіністер– 2,5 см. 

Сол жақтан шегініс– 3 см. 

Оң жақтан шегініс– 1 см. 

Парақ түрі– книжная. 

2

 

Қосымша№6-да көрсетілген мәтінді теріңіз 

3

 

Бірінші абзацты тышқанның көмегімен ерекшелеңіз (зертханалық жұмыс 

№15) 

4

 

Меню->Формат->Шрифт командасы арқылы ШРИФТЕР сұхбат терезесін 

ашыңыз. Тапсырмада көрсетілген параметрлерді тағайындаңыз 

5

 

Екінші  абзацты  пернетақтаның  көмегімен  ерекшелеңіз(Зертханалық 

жұмыс  №15).  Форматтау  құралдар  тақтасындағы  сәйкес  батырмаларды 

таңдау  арқылы  тапсымада  көрсетілген  параметрелерді  тағайындаңыз. 

Форматтау құраладар тақтасында жоқ параметрлерді менюдің көмегімен 

тағайындаңыз 

6

 

Меню->Файл->Сохранить  командасының  көмегімен  файлды  TEXT5.doc 

деген атпен сақтаңыз 

 

№2 тапсырманы орындауға әдістемелік нұсқау 

1

 

Пуск->Программы->MS Office->MS Word командасы арқылы MS WORD-

ты іске қосыңыз. Парақ параметрлерін тағайындаңыз: 

Төменнен және жоғарыдан шегіністер– 2,5 см. 

Сол жақтан шегініс– 3 см. 

Оң жақтан шегініс– 1 см. 

Парақ түрі– книжная. 

2

 

Өзөмірбаяныңыз туралы мәтінді теріңіз 

3

 

Бүкіл  құжатты  пернетақтаның  көмегімен  ерекшелеңіз  (Зертханалық 

жұмыс№15) 

4

 

Меню->Формат->Шрифт командасы арқылы ШРИФТЕР сұхбат терезесін 

ашыңыз. Тапсырмада көрсетілген параметрлерді тағайындаңыз 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 119 

 

 

119 

5

 

Меню->Файл->Сохранить 

командасының 

көмегімен 

файлды 

Биография.doc деген атпен сақтаңыз. Құжатты жабыңыз. 

 

Ұсынылатын әдебиеттер:  

1

 

Информатика: Базовый курс Учебник/ под ред. Н.В. Макаровой. – СПб, 

Питер, 2001 г. 

2

 

Информатика: Практикум по технологии работы на компьютере. 3-е изд./ 

под ред.  Н.В. Макаровой. – М.: Финансы и статистика, 2002 

3

 

Балапанов Е.К., Бөрібаев Б.Б., Дәулеткулов А. 30 сабақ информатикадан. 

Алматы: Жағамбек, 1999  

4

 

Информатика. для вузов. Под ред. Симоновича С.В. СПб, Питер, 2000 г. 

5

 

Основы работы с компьютером. руководство пользователя. корпорация 

Microsoft, 2004 

6

 

Основы работы с Microsoft Office и Internet. руководство пользователя. 

корпорация Microsoft, 2004 

7

 

Практикум по курсу «Информатика» В. Т. Безручко. М. 2002, «Финансы 

и статистика» 

8

 

Лабораторный практикум по информатике. Под ред. Острейковского В. 

А., М., ВШ, 2003  

 

Бекіту сұрақтары: 

1

 

Шрифт форматы дегеніміз не?  

2

 

Шрифті қалай форматтауға болады? 

3

 

Шрифтің видеоөзгеруінің құрамын айтыңыз? 

4

 

Шрифтің  кескінделуін  пернетақтаның  көмегімен  өзгертуге  бола  ма? 

Қалай? 

5

 

Құралдар  тақтасындағы  Форматтау  батырмаларының  қызметін 

түсіндіріңіз 

жүктеу/скачать 5,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: