болмашы мағынаға дейін қысқарады. Дегенмен, бұл Ақбастау бұлақтағы ағыстың төмендеуі
нәтижесінде туындайтын ықтимал экологиялық салдармен байланысты болуы мүмкін. Осы
ықтимал әсер 5.10-тараудан жан-жақты баяндалған.
Салдарын жұмсарту және мониторинг жүргізу бойынша тиісті шараларды жүзеге асырған
кезде пайдалану кезеңінде кейбір бұлақтардағы карьердің құрғауы салдарынан ағыстың
жоғалуы нәтижесінде беткі сулардың мөлшеріне болмашы қалдық әсер болуы мүмкін.
Дегенмен, бұған бұлақтардағы ағыстардың төмендеуі нәтижесіндегі ықтимал экологиялық
салдар байланысты болуы мүмкін. Осы ықтимал әсер 5.10-тараудан жан-жақты баяндалған.
Құрылыс кезеңінде қалдық қоймасы істен шығуы нәтижесінде беткі сулардың мөлшеріне
деген қалдық әсер салдарын жұмсарту және мониторинг жүргізу жөніндегі тиісті шараларды
жүзеге асырған кезде болмашы мөлшерге дейін қысқарады.
Беткі сулар сапасына қалдық әсер
Пайдалану кезеңінде қалдық қоймасының істен шығуы нәтижесінде беткі сулардың сапасына
қалдық әсер салдарын жұмсарту және мониторинг жүргізу жөнінжегі тиісті шараларды жүзеге
асырған кезде болмашы мағынаға дейін қысқарады. Құрылыс және тарату кезеңдерінде
қалдық әсер туындамайды.
Беткі сулар мөлшеріне қалдық әсер ету
Құрылыстан, пайдаланудан және таратудан қалдық әсер туындамайды.
Беткі сулар сапасына қалдық әсері
Қызыл жобасының ЭӘӘБ,
5.9-тарау
ZT52-0156/MM1021
2015 ж. желтоқсаны
Кесімді нұсқа V1.0
369 бет
Аллювиальдық және құзды су тасығыш көкжиектерде пайдаланған кезде, пайдаланудың
соңында құрғату аяқталғаннан кейін кеніштің кейбір нысандарынан (қалдық қоймасы, бос
жыныстар қайырмасы, көмірлі концентраты сақтау нысаны және жарылғыш заттарды сақтау
нысандары) шығатын ластағыш заттардың ықтимал шығарындыларының беткі су сапасына
әсер етуін бағалау мүмкін емес. Қосымша зерттеулер (үлгілеу) жүргізу қажет.
Құрылыстан немесе пайаланудан қалдық әсер болмайды.
Төменірек Кесте 5.9.8 су ресурстарының болжалды әсері туралы деректер келтірілді.
Қызыл жобасының ЭӘӘБ,
5.9-тарау
ZT52-0156/MM1021
2015 ж. желтоқсаны
Кесімді нұсқа V1.0
370 бет
Кесте 5.9.8: Бағалау әсері – су ресурстары
Әсер ету
Өндіру кезеңі
Әсерлерді жұмсарту
жөніндегі шараларды
жүзеге асырғанға
дейін әсер
Әсерлерді жұмсарту жөніндегі негізгі
шаралар
Қалдық
әсерлер
Ақбастаубұлақ және Холодеый кілті үйінді бос
жыныстары құрылыс орындарынан бұлақтардың
ағындарын жолдау
Салу,
падалану,
тарату
Бірқалыпты
Жер үсті суларының мониторингін жүргізу
Беймәлім
Жер астындағы суды жер үсті мансап кептірілуі
салдарынан сіңуге кезіндегі жоғалтулар
Пайдалану:
карьерді өңдеу
Бірқалыпты
Жер үсті суларының мониторингін жүргізу
Беймәлім
Жер астындағы суды жер үсті мансап кептірілуі
салдарынан сіңуге кезіндегі жоғалтулар
Пайдалану:
жерүсті кенішін
өңдеу
Әлі бағаланған жоқ
(бірқалыпты болуы
ықтимал)
Жер асты суларының үлгілеу кезеңнің
аяқталғанға дейін пысықтау мансап
шарттары тек дәл келтіріп жатыр.
Жер үсті суларының мониторингін жүргізу
және одан әрі модельдеу.
Беймәлім
Атаусыз бұлаққа (№3 бұлақ) қалдықтардың апаттық
сарқылуы, қысқа мерзімді жоғары ағынды тудырады
Пайдалану
Бірқалыпты
Қалдық қоймасы бөгетінің
орнықтылығына жүйелі мониторинг
жүргізу.
Бірқалыпты
Атаусыз бұлаққа (№3 бұлақ) қалдықтардың апаттық
сарқылуы, су сапасын ұзақ мерзімді әсермен
нашарлауын тудырады
Пайдалану
Бірқалыпты
Геотехникалық тұрақтылықты
мониторингін қоса алғанда, ең үздік
тәжірибе жұмыс рәсімдері. ПУ2-дегі
қосымша нұсқаулық: Қалдық қоймасының
орналасу жоспары
Бірқалыпты
Мансап ағызуға байланысты жер асты суларының
ағындарының азаюы
Пайдалану:
жерүсті өндіріс
Беймәлім
Жер асты суларының үлгілеу кезеңнің
аяқталғанға дейін пысықтау мансап
шарттары тек дәл келтіріп жатыр.
Жерасты тау-кен бастау үшін және әлеуетті
әсерін бағалау, одан әрі модельдеу
жүргізу жер асты суларының одан әрі
мониторингін жүзеге асырады.
Беймәлім
Ластаушы заттардың қалдықтарының эмиссиясы, бос
қалдықтарды, жарылғыш объектісі сақтау көміртекті
концентрат нысан сақтау, тау-кен мансап жер асты
Тарату
Беймәлім
Жер асты суларының үлгілеу кезеңнің
аяқталғанға дейін пысықтау мансап
шарттары тек дәл келтіріп жатыр.
Беймәлім
Қызыл жобасының ЭӘӘБ,
5.9-тарау
ZT52-0156/MM1021
2015 ж. желтоқсаны
Кесімді нұсқа V1.0
371 бет
суларының ластану жетекші және дренаждық шұңқырға
аяқталғаннан кейін әсерін азайту.
Жерасты тау-кен бастау үшін және әлеуетті
әсерін бағалау, одан әрі модельдеу
жүргізу жер асты суларының одан әрі
мониторингін жүзеге асырады.
Қызыл жобасының ЭӘӘБ,
5.9-тарау
ZT52-0156/MM1021
2015 ж. желтоқсаны
Кесімді нұсқа V1.0
372 бет
5.9.6
Мониторинг және аудит
Су ағысындағы судың сапасын және деңгейін өлшеу мақсатында беткі суларға мониторинг
2015 жылдың маусым айынан бастап ай сайын кеніштегі 16 нүктеде жүргізілді. Кенішіндегі жер
үсті су мониторингі бойынша қосымша ақпарат 4.8 - бөлімде көрсетілген.
Су ағысындағы ағысқа мониторинг кейбір қорғаныс жыраларындағы, дренаждық
жыралардағы, бұрма арналардағы және арнайы су ағыстарындағы бірқатар нүктелерде
жүргізілуі тиіс. Тиісті құрылымдар осы мақсаттар үшін жабдықталуы тиіс. Құрылыс, пайдалану
және тарату кезеңдерінде мониторинг жүргізілуі тиіс.
Жер асты суларының деңгейі мен сапасына қатысты мониторинг 2015 жылдың маусымынан
бастап ай сайын кеніштің мониторингтік желісінің 58 ұңғымасында жүргізіледі. Кенішіндегі жер
асты су мониторингі бойынша қосымша ақпарат 4.8 - бөлімде көрсетілген.
Құрылыс, пайдалану және тарату кезеңдерінде мониторинг жүргізілуі тиіс. Сондай-ақ
мониторингтік желіні даңарту, себебі жаңа инфрақұрылым салынғандықтан, қолданыстағы
ұңғымалар жоғалып кетпейді.
Қызыл жобасының ЭӘӘБ,
5.10-тарау
ZT52-0156/MM1021
2015 ж. желтоқсаны
Кесімді нұсқа V1.0
370 бет.
5.10
Биологиялық әралуантүрлілігі
5.10.1
Кіріспе
Бұл бөлімде жоба ауданы әсердi бағалау құрылыс, пайдалану және тарату BHP Жоба
кезеңмен басталғанға нәтижесі болуы мүмкін, сонымен бірге, жоба зерттеу ауданы
шегiнде флора мен фаунаның әлеуетті әсер бағалайды.
5.10.2
Ақпарат көздері
Осы бағалау, экологиялық және әлеуметтік базалық жоспарда (4-тарау, әсіресе 4.9-бөлім)
ұсынылған ақпараттың негізінде жүргізіледі.
5.10.3
Бағалаудың белгілері
Олар әлеуетті әсерлердің белгілері қарқындылығы қатысты рецепторлардың
сезімталдығы бағаланатын, оның барысында сапалы тәуекелдерді бағалау әдісін,
пайдаланылған, бұл әдіс маңызын анықтау үшін қолданылды.
Бұл тәсіл теріс әсер жеңілдету талаптарын анықтау үшін тетікті қамтамасыз етеді және
биологиялық әралуантүрлілікті қолайсыз жоғалу қаупін азайту үшін тиісті шараларды
анықтау үшін, назарға флора мен фаунаның отырып, сондай-ақ кейіннен әсерлерін
маңыздылығын
төмендету.салдарынан
кенішінің
құрылысы,пайдалану
және
пайдаланудан шығару кезеңінде қарастырылады.
Жобаның даму биологиялық әралуантүрлілігі және экожүйелік функциясын жүйелі тұрақты
жобалық қызметін нәтижесінде альбомдық жоғалып нашарлай немесе жоқ емес екенін
кепілдік қамтамасыз етуге бағытталған.
Осы бағалау үшін пайдаланылатын тәсіл, яғни Жобаны әзірлеу және жүзеге асыру теріс
әсерді азайту үшін іс-шараларды іске асыруға байланысты туындауы мүмкін.едәуір
қалдық әсердің пайда болуының болжауы жатыр (көзі орналасқан жері бойынша
ықтимал қолайсыз экологиялық салдарын жоятын немесе азайтатын арнайы ғарыш
дизайн және озық немесе стандартты салалық тәжірибені жүзеге асырады) Ал едәуір
әсер ететін қалдықтары табылған жерде (теріс ықпалын әлсіретуге емес), әрі қарай
қолайлы (шамалы) деңгейіне дейін олардың белгілері қарқындылығын төмендету кері
әсерін азайту бойынша іс-шаралар құрастыру қажет.
Бұл тарауда, 5.6.3 Бөлімі, жоба бойынша маңызды қызмет түрлерін немесе экологиялық әсер
етудің артуына әкеледі деп болжанатын құрамдастарды анықтайды. 5.6.4 -бөлім әсердi
Қызыл жобасының ЭӘӘБ,
5.10-тарау
ZT52-0156/MM1021
2015 ж. желтоқсаны
Кесімді нұсқа V1.0
371 бет.
бағалау жөнiндегi назарында қалыптастыру басты экологиялық рецепторлары немесе
биологиялық әралуантүрлілігі «маңызды» құрамдастарды анықтайды.
Рецепторлардың сезімталдығы және / немесе негізгі орта анықтау үшін пайдаланылатын
сезімталдық критерийі Кесте 5.10.1 үшін орнатылады. Бұл рецепторлардың және ол төзе
алатын өзгеріс дәрежесінң әсеріне ұшыраған сипаттамаларына негізделген.
Кесте 5.10.1: Рецептордың сезімталдығы
Сезімталдық
Биотоптар / түр топтарының
сипаттамалары (экологиялық
рецепторлар)
Сезімталдықты анықтайтын
мысалдар және өлшеу дәрежесі
Өте болмашы
Жеке тұлғалардың популяция түрлерінен
жоғалтулары қалыпты ауытқуларды
шегінде орналасқан.
Рецептор көбінесе кең таралған немесе
көбіне барлық жерде ұсынылған (яғни,
төмен дәрежесі қажеттігін бар), мысалы,
мекендейтін жалпы көлемін салыстырғанда
кезде шығындар шағын етіп таратады және
тіршілік әрекетінің өміршеңдігіне немесе
қоршаған ортаға әсер етпейді
Қолданылмайды
Болмашы
Табиғи жолмен әсерінен қалпына
келтіргенде биотоптар айтарлықтай
бейімделгіш болып табылады.
Түрлер балама қолайлы қоршаған тiршiлiк
ету ортасына орын ауыстыру арқылы әсер
етуден қашуы мүмкін.
Қоршаған орта/ жалпы түрлер сезімтал
емес болады немесе әлеуетті әсерге
ұшырауы мүмкін.
Жоғары ұтқырлықпен, ұтқырлығы
араласуға жоғары төзімділік
деңгейімен және / немесе тез
регенерация уақытымен
сипатталатын, қоршаған ортасы
бар жеке тұлғалар.
Жоғары жылжымалы түрлері.
Рецепторлардың түрлері бірдей
репродуктивті маусымның ішінде
кедергісіз әсерінен қалпына
келтіруге болады.
Орташа
Биотоп әлеуетті әсерлерге сезімтал болады.
Әсері популяцияның айтарлықтай
қысқаруына немесе аудан немесе
облыстық ауқымдағы дәрежеге әкеледі.
Популяция түрлерінің қысқаруы қалыпты
ауытқулардан тыс болып табылады.
Биотоптардың кенеттен қалпына келтіруді
екіталай жасауға қасиеттері бар.
Қоршаған ортаның ішінде түрлер
төмен қозғалысы, жинақылығы
салыстырмалы төмен регенерация
/ қысқа вегетациялық жиілігі
төмен дәрежесі болады.
Биотоп және түрлері шаралар
теріс әсерін жұмсарту пайдалану
арқылы кедергісіз әлеуетті
әсерден қалпына келтіру мүмкін
емес
.
Қалпына келтіру, теріс әсерді
төмендету бойынша сәйкес
шаралармен жасау мүмкін.
Қызыл жобасының ЭӘӘБ,
5.10-тарау
ZT52-0156/MM1021
2015 ж. желтоқсаны
Кесімді нұсқа V1.0
372 бет.
Кесте 5.10.1: Рецептордың сезімталдығы
Сезімталдық
Биотоптар / түр топтарының
сипаттамалары (экологиялық
рецепторлар)
Сезімталдықты анықтайтын
мысалдар және өлшеу дәрежесі
Мысалы, араласуды шектеу,
төмен ұтқырлық, кем тез
шаруашылығы циклдар.
Жоғары
Биотоптарды тарату үлесі жоғалады немесе
әсерге ұшырайды.
Қолайсыз әсеріне ұшыраған биотоптар
жалпы белгілі бөлу немесе деңгейдегі
елеулі бөлігі болып табылады
Биологиялық әралуантүрлілігін немесе
сезімталдығынан қорғалған аймақтың
тұтастығы, қолайсыз түрдегі әсерге
ұшырайды.
Қоршаған ортаның қалған
өміршеңдігінің ұзақ мерзімді
немесе тұрақты төмендетуі.
Тиісті географиялық ауқымда
қарастыруға байланысты.
Белгілі бір сипаттамаларының
немесе түрлерінің қолдауды
орнату қабілеті әлсіреген.
Өте жоғары
Әсері эндемикалық түрлерінің
популяциясына үлкен үлесіне әсер етеді.
Жойылып кету қаупі төнген түрлерін сақтау
үшін маңызды болып табылатын орны
немесе экожүйесінің сыни таралымдары.
Барлық жалпы популяция әлеуетті түрде
әсер етуге ұшыраған.
Әсер ету бір орындағы
эндемикалық түрлердің
популяциясына келеді.
Әсеріне ұшыраған популяция
ұлттық немесе әлемдік деңгейде
ықтимал жоғалуы қаупі бар, Жоба
әсерінен кейін қалпына келіуі
екіталай.
Ескертпе:
Биотоп=Мекендеу ортасы
Биоценоз =Ерекше түрлерінің немесе олар флора және фаунамен байланысты популяция
Жоба бойынша рецепторлардың әсер қарқындылығы негізгі шарттарын болжауының
өзгеруіне негізделеді.
Кесте._5.10.2:_Әлеуетті_әсердің_байқалуының_қарқындылығы__Байқалу__қарқындылығы__Әлеуетті_әсердің_байқалуының_қарқындылығы'>Кесте. 5.10.2: Әлеуетті әсердің байқалуының қарқындылығы
Байқалу
қарқындылығы
Әлеуетті әсердің байқалуының қарқындылығы
Өте болмашы
Минималды немесе өтпелі немесе сирек, не мерзімділігі болып
көздерінің негізгі тобында көп анықтай өзгеруі, осындай тікелей
бақылауға немесе басқарудағы қажеті жоқ.
Төмен
Жұмыстар құрылыс жүргізуден кейін және пайдалану кезінде жұмыс істеп
тұрған жағдайда, өзгеріс тапса, қоршаған ортаға немесе жекелеген түрлер
белсенді немесе теріс әсерін әлсірету бойынша жүзеге асырылатын
шараларсыз бейімделу қабілеті бар
Орташа
Мұндай құрылыс немесе операциядан кейін жұмыс кезеңінің
сипаттамалары ретінде iшiнара жоғалуы немесе өзгеруі, сенсорлық
рецепторлардың жер мемлекет өзгерту өлшенеді
Жоғары
Жалпы шығын немесе жоғары сезімтал рецепторлар үшін бар
ережелердің елеулі өзгерісі
Қызыл жобасының ЭӘӘБ,
5.10-тарау
ZT52-0156/MM1021
2015 ж. желтоқсаны
Кесімді нұсқа V1.0
373 бет.
Рецепторлардың сезімталдығына қатысты анықталған әсерлер маңыздылығы (5.10.1 -кесте)
және әлеуетті әсерлердің қарқындылығы (базалық жағдайында өзгеруі) (5.10.2 -кесте),
матрица пайдалану арқылы төменде Кесте 5.10.3 көрсетілген. Елеулі әсер орташа немесе одан
көп әсер, сол уақытта елеусіз және шамалы елеусіз маңызсыз болып табылады. Оң өзгерістер
рецепторлық артықшылығы ретінде анықталады.
Кесте 5.10.3: Әсер етудің маңыздылығының матрицасы
Рецептордың
сезімталдығы
Өзгеру байқалуының қарқындылығы
Өте болмашы
Төмен
Орташа
Жоғары
Болмашы
Өте болмашы
Өте болмашы
Болмашы
Орташа
Орташа
Өте болмашы
Болмашы
Орташа
Орташа
Жоғары
Болмашы
Орташа
Елеулі
Елеулі
Өте жоғары
Болмашы
Орташа
Елеулі
Өте жоғары
Қызыл жобасының ЭӘӘБ,
5.10-тарау
ZT52-0156/MM1021
2015 ж. желтоқсаны
Кесімді нұсқа V1.0
374 бет.
5.10.4
Жобаның әсеріне ұшыраған биологиялық әралуантүрлілігі және экожүйелігі
Жобаны іске асыру кезеңі лауазымын жою оқиғалардың пайдаланудан шығару және
басқару, соның ішінде барлық кезеңдерінде, кезінде қолайсыз әсерлерін генерациялау
әлеуетіне ие. Физикалық компоненттері мен іс-шаралар биологиялық әралуантүрлілігі
және қолдау экожүйелерге ықтимал әсер ету дәрежесіне ие болады.
Шахта карьерден, радиоактивті қалдықтарды сақтау саласындағы, жол кіреберіс, тартымдық
құрсауында қалған мен конвейерлер өңдеу зауыты, қалдықтарын, сондай-ақ операциялық
циклі кезінде аз дәрежеде дамыған инфрақұрылым, қолдайтын басқа да компоненттерден
тұратын Жобаның физикалық әсер ету аймағы құрылыс жүзеге асыру барысында дамиды.
Жобаның физикалық әсер ету аймағы уақытша және кейбір тұрақты компоненттерін қамтиды.
Зақымдалған жер әсері (екеуі де қолданыстағы және ұсынылатын нысандар /
инфрақұрылымын қоса алғанда) жалпы ауданы шамамен 816 га құрайды. Ішінара тау дала
аймағында орналасқан, дегенмен негізгі ортада анықталған негізгі ортасы, құрғақ дала
ойпаттары болып табылады. Аймақтың қоршаған ортасының толық картасы 4.9.2-қосымшаға
енгізілген, ол (құрғақ аймағы даласын ойпаты) баспаған және бүлінген жайылымдардың
аудандарда орналасқан, BHP байланысты екенін қолданыстағы және ұсынылатын дамуын
көрсетеді; төмен таулар, өзен алқаптары және қолданыстағы өнеркәсіптік аймағы.
Сонымен қатар, бұл жобаның іһәсеріне түскен аудандарда мал қозғалысына кедергілерді
жасауы мүмкін қоршалған аймақтар болады.
Жобаны іске асыру үшін, сондай-ақ іс-шаралар экожүйе өзгертуге және биологиялық
әралуантүрлілігі тиісті компоненттерінің бөлу және мәртебесіне әсер етуі әлеуеті бар
кеңірек облысында биофизикалық өзгерістерге әкеледі.
Бақыршық кен орны 1950 жылы өндірілген және қазіргі уақытта жұмыс істемейді. Сондықтан,
жоба зерттеу алаңы қолданыстағы инфрақұрылымын қамтиды. Қосымша ғарыш
инфрақұрылымы мен тау-кен жұмыстарын кеңейту құрылысы араласу және жақында осындай
қызметтің ешқандай деңгейі болмаған аудандарда адам қызметінің көзі болады.
Қосымша инфрақұрылымын салу және операцияларды жаңарту және кеңейту
жобасын болуы флоралық және фауналық қоғамдастықтың да нәтижесінде әсер
тікелей тау-кен жұмыстарын әсерінен қарағанда кеңірек ауданы үстінен табиғи жер
пайдалану, ықпал ету әлеуетті жолы болады.
Қызыл жобасының ЭӘӘБ,
5.10-тарау
ZT52-0156/MM1021
2015 ж. желтоқсаны
Кесімді нұсқа V1.0
375 бет.
Жоба аймағында биологиялық әралуантүрлілігі және экожүйе үшін салдары болады деп
күтілетін маңызды биофизикалық өзгерістер, әлеуетті экологиялық әсер етуд көрсете отырып,
5.10.4-кестеде жинақталған.
Жоғарыда көрсетілгендей, әлеуетті әсер жақсы дизайн және озық тәжірибені шаралар
қабылдау атынан теріс әсер жұмсарту кейін қалады қалдық әсерлері болып табылады
талқылады; мысалы, жаңа қалдық сақтағыш, резервтік буферлік кені мен көмірдің сақтау
аудандары жер және жерасты су әсерін азайту мақсатында орнатылған өткізбейтін тақта
болады; әлеуетті ластану жерлерде бар су объектілері қабылданбайды арналарын жасайды; су
тазарту зауыты (тостаған шешу, қорғаныс бөгеттің ) ұсынылатын болады; Шаң сөндіру
жұмыстары бағыттар бойынша іске асырылады, қоймалар және жолдар кенішінде кен;
флотациялық өңдеуді пайдалану, сондықтан зиянды химиялық заттар үшін қажеті жоқ; және
т.б. List қоршаған ортаны қорғау жобалау критерийлері 5.10.1 -қосымшада қамтылған.
Қалдық әсер жоғарыда орташа немесе жоғары анықталады; және т.б., жеткіліксіз жақсы
дизайн (үлгі) және қолайлы (елеусіз) деңгейлеріне экологиялық салдарын жұмсарту үшін үздік
тәжірибе шаралар бар жерде; және ақысын қалдық әсер және теріс әсерлері қажетті болуға
жұмсарту алдағы уақытта қосымша шаралар қаралды.
Кесте 5.10.4 көрсетілген биологиялық әралуантүрлілігі және экологиялық әсері туындаған
санамаланған көздер мен әсерлерге қосымша ауданда тау-кен жұмыстарын және
экожүйелерге байланысты әлеуметтік және демографиялық өзгерістер алып келуі мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |