«полиметалл» АҚ Қызыл жобасының ЭӘӘБ

Қызыл жобасының ЭӘӘБ,  

5.18-тарау 

 

 

ZT52-0156/MM1021 

2015 ж. желтоқсаны 

Кесімді нұсқа V1.0 

 

496 бет 

 

Кесте 5.18.2:  Қорытынды бойынша маңыздылығы социоэкономиқалық ықпал ету және табиғи алдын ала іс-шаралар мен іс-шаралар кейін әлсіреу теріс ықпал ету  

Бойынша қорытынды 

әсеріне  

Алдын-ала іс-шаралар бойынша әлсіреуіне әсерін   

Іс-шаралар бойынша әлсіреуіне теріс 

әсер ету қорытындысы бойынша 

кеңейту және бақылау  

Іс-шараның кейін әлсіреуіне әсерін /Қалдық әсері 

Көлемі  Ұзақтығы  Қарқындылығы  Қорытынды 

әсері  

Маңыздылығы 

мен табиғаты  

Көлемі  Ұзақтығы  Қарқындылығы  Қорытынды 

әсері  

Маңыздылығы 

мен табиғаты  

44 Құрылыс, пайдалану 

және тарату - Әлеуметтік 

факторлар денсаулыққа 

әсер ететін 

2 

4 

1 

8 

Төмен  

Полиметалл тиіс бақылау өндірістік 

гигиена.  

 

Дұрыс тамақтану ұсынылады вахталық 

кенті. 

 

Полиметалл бақылайтын болады негізгі 

деректер.  

2 

4 

1 

8 

+ Төмен  

45 Құрылыс және 

пайдалану - Жергілікті және 

өңірлік денсаулық сақтау 

қызметтері 

2 

4 

2 

16 

- Орта  

Полиметалл тиісті жергілікті жедел 

жәрдем станциясының және қарым-

қатынас құруға жергілікті ауруханалар 

күтпеген жағдайларда әзірлейді.  

 

Полиметалл оқиғаларының деңгейі, 

жұмыс орнында бақылайтын болады. 

 

Полиметалл және енгізуге мониторинг 

жоспары мен денсаулық сақтау, жұмыс 

орнында әзірлеуге болады  

2 

4 

1 

8 

Төмен  

46 Құрылыс және 

пайдалану - Жоғары трафик 

– жол-көлік оқиғалары 

4 

4 

3 

48 

- Жоғары  

Қалай аударылды 14  Құрылыс және 

пайдалану   

2 

4 

3 

24 

- Орта  

47 тарату- трафик  

4 

3 

2 

24 

- Орта  

Қалай аударылды 19 Тарату  

3 

2 

2 

12 

Төмен  

48 Құрылыс, Құрылыс және 

пайдалану - Қайшылықтар 

қауіпсіздік мәселелерін 

3 

4 

2 

24 

- Орта  

барлық  персоналдың күзетшілер 

орнында мақсатында оларды түсіну 

тәсілі жәрдем көрсету үшін оның 

жағымды қарым-жергілікті қоғам мен 

білімдерін пайдалану тиісті деңгейдегі 

күштер оқыту.  

 

Полиметалл стратегиясы және 

шараларды реттеу келтірілетін болады 

сәйкес ерікті принциптері қауіпсіздік 

және адам құқықтары. 

 

Тұрақты шолу қайшылықтар қауіпсіздік 

мәселелерін.  

2 

4 

1 

8 

Төмен  

Қызыл жобасының ЭӘӘБ,  

5.18-тарау 

 

 

ZT52-0156/MM1021 

2015 ж. желтоқсаны 

Кесімді нұсқа V1.0 

 

497 бет 

 

Кесте 5.18.2:  Қорытынды бойынша маңыздылығы социоэкономиқалық ықпал ету және табиғи алдын ала іс-шаралар мен іс-шаралар кейін әлсіреу теріс ықпал ету  

Бойынша қорытынды 

әсеріне  

Алдын-ала іс-шаралар бойынша әлсіреуіне әсерін   

Іс-шаралар бойынша әлсіреуіне теріс 

әсер ету қорытындысы бойынша 

кеңейту және бақылау  

Іс-шараның кейін әлсіреуіне әсерін /Қалдық әсері 

Көлемі  Ұзақтығы  Қарқындылығы  Қорытынды 

әсері  

Маңыздылығы 

мен табиғаты  

Көлемі  Ұзақтығы  Қарқындылығы  Қорытынды 

әсері  

Маңыздылығы 

мен табиғаты  

Әсері адам құқығы  

49 Құрылыс, Құрылыс және 

пайдалану – адам Құқығы  

3 

4 

2 

24 

- Орта  

Полиметалл болады басшылық 

қағидаттарымен сәйкестікке БҰҰ-ның 

"Қорғау, адам құқықтарын сақтау. 

Құқықтық қорғау құралдары" қатысты 

негізгі міндеттерді ХЕҰ және ерікті 

қағидаттарын қауіпсіздік және адам 

құқықтары.  

 

Полиметалла үстінен ықпалымен адам 

құқықтарын тұрақты бақылау  

3 

4 

1 

12 

Төмен  

 

Қызыл жобасының ЭӘӘБ,  

5.19 тарау 

 

 

ZT52-0156/MM1021 

2015 ж. желтоқсаны 

Кесімді нұсқа V1.0 

 

491 бет 

 

5.19

 

Кумулятивті әсер етуді бағалау (КӘБ) 

 

5.19.1

 

Кіріспе 

 

Экологиялық  және  әлеуметтік  басқарудың  көптеген  ірі  мәселелері  көп  жағдайда  жекелей 

алғанда  аса  маңызды  емес,  бірақ  соған  қарамастан  өңірлік,  тіпті  жаһандық  салдарға  ие  іс-

шаралардан туындайтын кумулятивті әсерлердің нәтижесі болып табылады. 

1

  

 

5.19.2

 

Анықтамалар 

 

Кумулятивті  әсер  етулер  –  бұл  жобаланып  отырған  Қызыл  жобасы  әсер  ететін  ресурстарға 

және/немесе рецепторларға ықпал ететін басқа да әсер етулермен (оның ішінде бір мезгілде 

немесе болашақта жоспарланатын басқа  да әсерлерден туындайтын) бірлесе отырып  әрекет 

ететін  әсерлер.  Кумулятивті  әсер  ету  басқа  әсермен  әрекеттеседі,  яғни  сома  бөліктен  үлкен 

болады немесе соманың мәні арта түседі. 

 

Қазіргі  уақытта  қалыптасқан  көптеген  және  кейінгі  экологиялық  және  әлеуметтік  әсерлер 

жобаланатын  және/немесе  күтілетін  қызметтің  нәтижесіндегі  әлеуетті  қосымша  әсермен 

үйлескен  жағдайда  дербес  қызметте  күтілмейтін  елеулі  кумулятивті  әсер  етулерге  әкелуі 

мүмкін.  

 

Осы  бөлім  ХҚК-ның  «Тиімді  тәжірибе  бойынша  нұсқаулық»  нұсқамасына  сәйкес  әзірленген. 

Кумулятивті  әсер  етуді  бақалау  және  басқару:  Нарығы  қалыптасып  жатқан  елдердегі  жеке 

секторларға  арналған  нұсқаулық  (2013  жыл)».  Кумулятивті  әсер  етуді  бағалау  айқындаушы 

«құнды  экологиялық  және  әлеуметтік  компоненттерге»  (ҚЭӘК)  байланысты,    олар 

тәуекелдерді  бағалау  кезінде  маңызды  деп  есептелетін  экологялық  және  әлеуметтік 

атрибуттар болып табылады. Құнды экологиялық және әлеуметтік компоненттерге физикалық 

ерекшеліктер,  экожүйелік  қызметтер,  табиғи  процестер,  әлеуметтік  талаптар,  сондай-ақ 

мәдени аспектілер жатады.  

 

5.19.3

 

Нұсқаулық 

 

ХҚК СД1: Бағалау мен экологиялық және әлеуметтік тәуекелдер мен әсер етулерді басқару кей 

жағдайларда  ұйымдардың  өздерінің  басқару  процестері  мен  экологиялық  және  әлеуметтік 

әсер етулер мен тәуекелдердегі кумулятивті әсерлерін ескеруі қажет екендігін түсіндіреді.  

 

Кумулятивті  әсер  етудерді  бағалауды  орындау  бойынша  нұсқаманы  ұсыну  мақсатында  ХҚК 

2013 жылы «Кумулятивті әсерлерді бағалау және басқару» деген атаумен нұсқаулық шығарды. 

Нарығы  қалыптасып  жатқан  елдердегі  жеке  секторларға  арналған  нұсқаулық  (2013  жыл)». 

                                                           

1

  ХҚК  кумулятивті  әсер  етуді  бағалаудың  ұсынылып  отырған  стандарттары  бойынша  нұсқаулық: 

http://www.ifc.org/wps/wcm/connect/3aebf50041c11f8383ba8700caa2aa08/IFC_GoodPracticeHandbook_Cu

mulativeImpactAssessment.pdf?MOD=AJPERES

  

Қызыл жобасының ЭӘӘБ,  

5.19 тарау 

 

 

ZT52-0156/MM1021 

2015 ж. желтоқсаны 

Кесімді нұсқа V1.0 

 

492 бет 

 

Аталаған нұсқама құжаты тәуекелдерді бағалау кезінде маңызды деп есептелетін экологялық 

және  әлеуметтік  атрибуттар  болып  табылатын  «құнды  экологиялық  және  әлеуметтік 

компоненттер» (ҚЭӘК) тұжырымдамасын пайдаланады, оларға мыналар жатады:  

 



  Физикалық ерекшеліктері: 



  Жабайы жануарлардың популяциясы; 



  Экологиялық процестер; 



  Экожүйелердің шарттары (яғни, биоәртүрлілік); 



  Әлеуметтік шарттар (мысалы, денсаулық, экономика); 



  Мәдени аспектілер. 

 

Нұсқаулықта  құнды  экологиялық  және  әлеуметтік  компоненттерге  кумулятивті  әсер  етуге 

арналған әлеуетті бағалаудың алты сатылы процесі беріледі, олар мыналар: 

 



  Алдын  ала  зерттеу,  І  фаза  –  құнды  экологиялық  және  әлеуметтік 

компоненттерді, кеңістіктегі және уақытша шектерді анықтау; 



  Алдын ала зерттеу, І фаза – басқа қызмет және экологиялық факторлар; 



  Құнды экологиялық және әлеуметтік компоненттердің жалпы жағдайы туралы 

ақпаратты орнату;  



  Құнды  экологиялық  және  әлеуметтік  компоненттерге  кумулятивті  әсер  етуді 

бағалау; 



  Болжанып отырған кумулятивті әсердің маңыздылығын бағалау; 



  Кумулятивті әсерді бағалау – жобалау және орындау. 

 

Кумулятивті  әсер  етуді  бағалауда  нұсқаулық  жобамен  және  «саналы  түрде  айқындалған 

қызметпен»  байланысты  әлеуетті  кумулятивті  әсер  етулерді  бағалау  үшін  негіз  ретінде 

пайдаланылды. 

 

5.19.4

 

Әдіснама 

 

Осы есепте қабылданған Кумулятивті әсер етуді бағалауды әдіснамасы жоғарыда аталған ХҚК 

нұсқаулығында толық сипатталған алты кезеңнің есебімен анықталған және келесіні қамтиды: 

 



  І  фаза  алдын  ала  зерттеу:    Жобаның  сипаттамасын  назарға  алып,  жобада 

әлеуетті  түрде  қаралатын  аудандардағы  экологиялық  және  әлеуметтік 

шарттары  басым  келетін  нақты  құнды  экологиялық  және  әлеуметтік 

компоненттерін  білдіреді.  Бағалаудың  бұл  кезеңі,  сондай-ақ  нақты  ҚЭӘК  үшін 

КӘБ уақытша және кеңістіктік шекараларын белгілеуді талап етеді.  



  ІІ  фаза  алдын  ала  зерттеу:  Кумулятивті  әсерге  әкелуі  мүмкін  белгілі  құнды 

экологиялық  және  әлеуметтік  компоненттерге  ықпал  етуі  мүмкін  басқа  да 

жобалар  мен  адам  қызметін  анықтап  алу  қажет.  Осыған  орай,  Жобамен 

байланысты  кумулятивті  әсерлерді  туындату  қабілеттілігін  ескере  отырып 

Қызыл жобасының ЭӘӘБ,  

5.19 тарау 

 

 

ZT52-0156/MM1021 

2015 ж. желтоқсаны 

Кесімді нұсқа V1.0 

 

493 бет 

 

(Жобамен уақытша немесе кеңістіктің өзара іс-қимылдан), Кумулятивті әсер ету 

көлеміне  кіретін  әзірленіп  жатқан  жобаларды  анықтау  мақстанда  талдау 

жүргізіледі.  



  Құнды экологиялық және әлеуметтік компоненттердің жалпы жағдайы туралы 

ақпаратты  орнату:  Құнды  экологиялық  және  әлеуметтік  компоненттердің 

жалпы  сипаттамасын  анықтау  кумулятивті  әсерді  бағалаудың  маңызды  кезеңі 

болып  табылады,  себебі  бұл  олардың  өзгерістерді  сезіну  қабілеттерін 

анықтайды.  Осы  ЭӘӘБ-ның  4  бөлімі  жалпы  жағдай  туралы  өзекті  мәслені 

қамтиды және осы бөлімде келтірілмейді;  



  Кумулятивті  әсер  етуді  құнды  экологиялық  және  әлеуметтік  компоненттер 

тұрғысында  бағалау:  Анықталған  құнды  экологиялық  және  әлеуметтік 

компоненттерге  болжанып  отырған  жобаның  әсерлерін  назарға  ала  отырып, 

Жобаның  кумулятивті  әсерлерге  әкелуі  мүмкін  басқа  да  жоспарланған  немесе 

негізделіп  анықталған  жұмыстармен  (уақытша  және  кеңістіктік  әсерлер  сәйкес 

келетін  жерлерде)  мүмкін  өзара  іс-қимылдарын  бағалау  үшін  бағалау 

жүргізілді.  Осы  тараудағы  бағалау  Жобаны  әзірлеу  кезінде  туындаған  қалдық 

салдарларды  ғана  қарастыратынына  назар  аудару  керек  (яғни,  осы  ЭӘӘБ 

есебінде  толық  сипатталған  салдарларды  жеңілдету  бойынша  шараларды 

қабылдаудан кейінгі әсерлер).  Бұл жерден осы бөлімде Жобамен байланысты 

қандай да бір дейгейдегі қалдық әсерлерді сынайтын құнды экологиялық және 

әлеуметтік  компоненттерді  ғана  қарастырылатынын  анықтауға  болады. 

Осылайша,  осы  ЭӘӘБ-да  аса  маңызды  болып  табылмайтын  Жобаның  қалдық 

әсерлері  бар  құнды  экологиялық  және  әлеуметтік  компоненттерді  осы 

Кумулятивті әсер етуді бағалауға қосудың еш қажеті жоқ.  

 

Құнды  экологиялық  және  әлеуметтік  компоненттерге  қалдық  әсерлер  «бірқалыпты»  немесе 

«жоғары»  деп  айқындалған,  олар  КӘБ-қа  қосылған;  екінші  жақтан,  егер  құнды  экологиялық 

және әлеуметтік компоненттерге қалдық әсерлер «болмашы» деп бағаланса, онда ол КӘБ-ға 

қосымайды.  Құнды  экологиялық  және  әлеуметтік  компоненттерге  төменгі  қалдық  әсерлер 

кезінде жол берілетін ҚЭӘК кумулятивті әсер етуді туындату мүмкінідігінің бар не жоғын көру 

үшін әрі қарай бағалаудың мәніне айналады. 

Қызыл жобасының ЭӘӘБ,  

5.20 тарау 

 

 

ZT52-0156/MM1021 

2015 ж. желтоқсаны 

Кесімді нұсқа V1.0 

 

494 бет 

 

5.20

 

Кумулятивті  әсер  теудің  алдын  ала  зерттеулері,  І  фаза;  құнды  экологиялық  және 

әлеуметтік компонеттер, кеңістіктік және уақытша шекаралар 

 

5.20.1

 

Құнды экологиялық және әлеуметтік компонеттерді анықтау 

 

ЭӘӘБ  есебінде  Жобаның  құнды  экологиялық  және  әлеуметтік  компоненттер  қатарына 

әлеуеттік  әсерін  қарастырады.  Бұл  компоненттер  ауданда  басым  келетін  экологиялық  және 

әлеуметтік шарттар мен жобаның осы ресурстарға ықпал ету қабілеттілігі есебінен анықталды  

(жобаның  барлық  кезеңдері  аралығында).  Мүдделі  тараптармен  сәйкес  келетін 

консультацияларды  жүргізу  экологиялық  және  әлеуметтік  ресурстарды  анықтау  процесінің 

негізгі  компоненті  болып  табылады,  мүдделі  тараптардың  қызметі  4  бөлімде  және  10 

қосымшада  толық  берілген.    ЭӘӘБ  есебінде,  сондай-ақ  осы  КӘБ-да  қарасытырлатын  құнды 

компоненттер туралы қысқаша ақпаратқа келесі әсерлер кіреді: 

 



  Булы газдар мен қалдықтар; 



  Геохимиялық орта; 



  Ауаның сапасы; 



  Шу; 



  Топырақ; 



  Су ресурстары (жер үсті және топырақты сулар); 



  Биоәртүрлік; 



  Археология; 



  Көлік және инфрақұрылым; 



  Әлеуметтік орта. 

 

5.20.2

 

Уақатша және кеңістіктік шекаралар 

 

ЖРВЖ-ның уақытша шегарасына Жобаны салу және пайдалану кезеңдері кіреді. Пайдалануға 

беру  кезеңі  карьерді  (2016-2024)  және  жерасты  кенішін  (2025-2039)  пайдалану  кезеңдерін 

көздейді. Соған қарамастан, бағалаудың шектері кеңейген кезде болашақта екі ұштылық арта 

түседі.  Осы  себепке  байланысты  соңғы  кезеңдердегі  әлеуетті  кумулятивті  әсерлер  бағалау 

көлеміне кірмейді.   

 

Кумулятивті  әсер  етуді  бағалаудың  кеңістіктік  немесе  географиялық  шекарасы  Жобаның  (3 

бөлім  –  Жобаның  сипаттамасы)  және  осы  ЭӘӘБ  есебіндегі  түрлі  техникалық  бағалауларға  (4 

және  5 бөлімдер) енгізілген белгілі құнды компоненттерге  қолданылатын бағалау саласының 

сипаттамалары есебімен анықталған. Икемді тәсіл қарасытырлады, сондықтан бағалау шектері 

әлеуетті  қозғалған    құнды  компоненттердің  сипаттамасына  тәуелді  өзгеріп  отырады. 

Осылайша,  географиялық  шекара  маңында  белгілі  құнды  компоненттер  (яғни  қорғалатын 

түрлері  бар  тіршілік  ортасы)  кездесетін  үлкен  географиялық  өңірге  немесе  табиғи  ортаға 

дейінгі  құнды  компоненттердің  болмашы  санымен  (яғни,  мәдени  мұра  құндылықтарының 

жекелеген ерекшеліктері) жүктелген аумақта құбылып отырады. Тиісті құнды компоненттердің 

Қызыл жобасының ЭӘӘБ,  

5.20 тарау 

 

 

ZT52-0156/MM1021 

2015 ж. желтоқсаны 

Кесімді нұсқа V1.0 

 

495 бет 

 

кеңістіктік  таралуы  ЭӘӘБ  есебінде  толық  берілгендей  түрлі  техникалық  бағалауларда  егжей-

тегжейлі берілген. 

 

ХҚК нұсқаулығына сәйкес осы Кумулятивті әсер етуді бағалау қалдық әсерлердің қандай да бір 

деңгейі  кезінде  Жоба  әсер  ететін  құнды  экологиялық  және  әлеуметтік  компоненттерді 

қарастырады.  Осылайша,  әсер  ету  болмашы  деп  саналатын  құнды  компоненттер  КӘБ-дан 

алып  тасталынған.  Қолданылатын  құнды  компоненттерге  Кумулятивті  әсер  етуді  бағалау 

жобаның  қалдық  әсерінің  мәні  қайшы,  сондай-ақ  төмен,  бірқалыпты  немесе  жоғары  болып 

анықталғанда жүргізіледі. 

 

5.20.1 кесте: Құнды экологиялық және әлеуметтік компоненттер туралы қысқаша ақпарат 

ЭӘӘБ бөлімі 

Құнды 

экологиялық және 

әлеуметтік 

компоненттер 

(ҚЭӘК) 

Әсер ету көздері  

Қалған әсер 

етулер 

(жеңілдету іс-

шараларынан 

кейін) 

Булы 

газдарды 

шығару(5.4) 

Атмосфера  

Учаске  шегінен  тысқары,  мобильді 

қондырғы  мен  учаскедегі  жылу 

қондырығысынан  тысқары  электр 

энергиясын 

өндіру 

кезіндегі 

шығарылатын қалдықтар 

Орташа 

қолайсыз 

Шу (5.7) 

Экожүйелердің 

биотикалық 

компоненттері, 

сонымен 

қатар 

адамдар 

Кертартпа олжа 

Бірқалыпты 

Су ресурстары(5.9) 

Су шығындары 

Карьерді  құрғату  кезіндегі  жасанды 

бұрып әкететін арна 

Болмашы 

Қалдық сақтауыштағы қалдықтар 

Болмашы 

Бұлақтар 

мен 

көлдер 

(морфология) 

Қалдық сақтауыштағы қалдықтар 

Болмашы 

Беткі 

сулардың 

сапасы 

Қалдық сақтауыштағы қалдықтар 

Болмашы 

Жерасты 

суларының сапасы 

Карьердің  айналасында  ластағыш 

заттардың шлейфі 

Болмашы * 

Биоәртүрлілік (5.10) 

Экожүйелік 

көрсетілетін 

қызметтер: 

эрозияны  бақылау, 

тозаңдандыру, 

топырақты 

жасау, 

дәнді-дақылдардан 

жасалған  азық-түлік 

өнімдері  және  үй 

малдары 

Қалыпты жұмыстар және жерді алу  

Болмашы 

Қозғалыс 

және 

тасымалдау (5.12) 

Экожүйелердің 

биотикалық 

компоненттері, 

сонымен 

қатар 

Салу  және  пайдалану,  персоналды 

тасымалдау, жеткізілетін заттар  

Бірқалыпты 

Қызыл жобасының ЭӘӘБ,  

5.20 тарау 

 

 

ZT52-0156/MM1021 

2015 ж. желтоқсаны 

Кесімді нұсқа V1.0 

 

496 бет 

 

адамдар 

Экономика, 

жер 

пайдалану 

және 

жұмыс  жасау  үшін 

қаражат (5.15) 

Жергілікті 

қоғамдастықтар 

Жерді уақытша/тұрақты негізде алу  

Төмен/Орташа 

Экономикалық  нәтижелер  (жалға 

беру 

бағасының 

құнсыздануы, 

ұлғайған  сатып  алу  қабілеттілігі, 

күтілетін болжалдарды басқару) 

Бірқалыпты 

Еңбек 

шарты/шығындардың 

қысқаруымен  байланысты  жұмыстан 

айырылу мүмкіндігі 

Төмен/Орташа 

Жергілікті 

тұрғындардың 

денсаулығы (5.16) 

Жергілікті 

қоғамдастықтар 

Өмірлік 

ортамен 

байланысты 

жұқпалы аурулар 

Бірқалыпты 

Сексуалдық  жүріс-тұрыстың  жоғарғы 

қаупі 

Бірқалыпты 

Денсаулыққа 

әсер 

ететін 

экологиялық факторлар 

Бірқалыпты 

Қозғалыс 

және 

жол-көлік 

оқиғаларының көбеюі 

Төмен 

/Қалыпты 

*  Мәні  ұзақ  мерзімді  перспективада  тым  екіұшты  болып  келеді,  себебі  жерасты  қорларын 

модельдеу жұмыстың алғашқы он жылы үшін аяқталды. 

 

Қызыл жобасының ЭӘӘБ,  

5.21 тарау 

 

 

ZT52-0156/MM1021 

2015 ж. желтоқсаны 

Кесімді нұсқа V1.0 

 

497 бет 

 

жүктеу/скачать 57,11 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: