«Есте қалдыруға түрткі» жаттығуы
Адам өзіңе қызықты нəрсенің бəрін есіне сақтауға бейім. Сондықтан, суретші
сүрет түстерін, банкир қаржы курстарын, құрылысшы бір көргеннен ақ
құрылыс түрін есіне сақтайды. Бұл жерде қаралып отырған зат адам үшін
нақты мағынаға ие.
Өйткені біз, нақты мəліметтерді ғана жақсы есте
сақтаймыз. Əлбетте біз есте қалуға түрткі бола алатын заттарды есте
сақтаймыз.
Біздің назарымыз үшін ненің маңызды екенін алдын-ала білмейміз деп қарсы
шықсаңыз да болады. Иə бұл солай, бірақ та біз болашақта қандай ақпараттың
керек екенін қабілетті түрде талқыдан өткіземіз.
Осы сұрақты шешуге
көмектесетін 3-əдіс:
-Өзіңізден сұраңыз: «Егер осыны есте сақтамасам не болады? Оның маңызы
бар ма?» Егер жоқ болса, есте сақтаудың керегі бар ма?
-Өзіңізден сұраңыз: «Осы ақпаратка деген қажеттілік менде қашан пайда
болуы мүмкін?» Егер жақын арада керек болып жатса, қосымша есте сақтау
түрткісі сізде не болады?
-Өзіңізден сұраңыз: «Осы мəліметті есте сақтау, неге тəуелді?
Бір затты есте сақтамас бұрын, оның маңызын анықтап алыңыз. Егер ол сізге
жəне басқада адамдарға маңызды болса, егер ол сіздің өміріңде ерекше рольге
ие болса, бұл ақпарат - басымдылықтар тізімінің басында тұруы керек. Егер сіз
ол ақпаратқа жоғары басымдылық берсеңіз, ол сіздің есіңізде сақталады.
Есте сақтау жақсы формада болғанын қаласаңыз оны үнемі шынықтырып
тұрған жөн. Мысалы, келесі жолы уй
немесе көлік тазалар алдында, кілтті
ойланбастан лақтыруды орнына, оны белгілі бір орынға қойыңыз. Егер сіз
кілтті үстелге
қойсаңыз, мұқият қараңыз. Үстел үстінің түсін өзіңізден
сұраңыз ашык па əлде, қара ма? Қатты ма əлде жұмсақ па? Кілтке қараңыз.
Олар қалай жатты үстінен немесе астынан? Брелоктың қалай жатканын
есіңізге түсіріңіз. Кілтке жəне орындыққа жақындаңыз. Олар сезінгенге қалай?
Барлық сезімдеріңізді іске қосыңыз. Иісін сезесіз бе? Қоршаған орта иісі
құрғак па əлде дымқыл ма? Есте сактау аппаратының тізбектілік түрткісін
алдын-ала болжай аласыз ба? Алған əсеріңізбен бөлісу үшін сізге бір ондық
секунд аздық етуі мүмкін. Кейіннен ол тек бір сəттік болады.
Келесі жолы бір адаммен сөйлескенде, назарыңызды жан-жақты аударыңыз.
Ұмытшақтығымыздың көп себебі шын мəніде біздің тыңдамағанымыздан
болып табылады. Немесе біздің ойымыз басқа жақта қалықтап жүреді. Жақсы
тыңдаушы болу-ол бар ынта назарымызды əңгімелесушіге бөлу.
Мынаны есте
сақтаңыз: «Ең жақсы əңгіме сөздегі емес, əңгіме мағынасына толықтай назар
аудару».
Адамның есімін есте сақтауда қандай да бір затты немесе айтылған сөзді есте
сақтаумен байланысты. Егер сіз бір адаммен кездесіп, ол адамның есімін есте
сақтағыңыз келсе, ол адамды бар жан сезімдеріңізбен қабылдаңыз. Есімінің
үніне құлақ салыңыз. Марат немесе Талғат сиякты катаң естіле ме? əлде Əсем
секілді нəзік пе? Мүмкін ол созылыңкы жəне ұзын есімді Бакытжан болар?
Немесе компактілі жəне қысқа Баян? Адамның есімін айтарда:
«Сəлем, Дмитрий!» немесе «Сенің есімің Жадыра ма?», деп сурарда есімнің
тіліңіздегі үнін сезініңіз.
Өзіңізден сұраңыз, ол кісінің есімі затына сай ма? Ол сұраққа жауап табу үшін
адамға қараңыз. Ол мықты əрі қатан кісіге ұқсайма, мүмкін керісінше, əлсіз
жəне нəзік пе? Катал немесе жұмсақ мінезді ме? Ол адамның дене бітімі
қандай? Шашы, көзі, терісінің түсі қандай? Оның есіміне назар аударғандай
оның дауыс тембріне құлақ салыңыз. Бір-біріңізбен қол алысқанда, қол
алысуы, алақанының фактурасына назар аударыңыз.
Өзіңіздің адамды қабылдауыңызбен жəне оның
есімімен өзара байланыс
орнатыңыз. Қайрат есімді адам, сіздің ойыңызша-бойшаң жеткіншек, нəзік,
лирикалық даусымен жəне тұракты қол алысуымен, ал Əсем - нəзік кара
шашты, домалақ бет əлпетімен көрінбей ме?
КЕҢЕС. Егер адамды есіңізде қалдырғыңыз келсе, ол адамға назар аударыңыз.
Достарыңызбен бөлісу: