Р. Әлмұханова, Е. Раушанов, Е. Омарханов Қазақ Әдебиеті
III бөлім ҒАСЫРЛЫҚ ТУЫНДЫ
жүктеу/скачать 7,03 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- МҰХТАР ӘУЕЗОВ (1897-1961) Назар аудар! 7-сыныпта Мұхтар Әуезовтің өмірімен танысып, «Көксерек» повесін оқы- ғандарыңды еске түсіріңдер.
| III бөлім
ҒАСЫРЛЫҚ ТУЫНДЫ Ғасырлық туынды деген сөз қолданысы шартты түрде алынған, әйтпесе «Абай жолы» роман-эпопеясы – мәңгілік әдеби мұра. Қазақ бар кезде ол қасиетті төрімізден түспейді. Өйткені «Абай жолы» өз оқырманын тапқан. Сондықтан «Абай жолының» мәңгілік өмірін жасау – өз қолымызда. Бұл – біздің парызымыз. МҰХТАР ӘУЕЗОВ (1897-1961) Назар аудар! 7-сыныпта Мұхтар Әуезовтің өмірімен танысып, «Көксерек» повесін оқы- ғандарыңды еске түсіріңдер. Мұхтар Әуезов – қазақ әдебиетінің классигі, дүниежүзі әдебиетіндегі алып тұлға. Ол – Қазақ- стан Ғылым академиясының академигі, филоло- гия ғылымдарының докторы. Сондай-ақ ол көп- теген халықаралық марапаттың иегері. Мұхтар Омарханұлы Әуезов 1897 жылы 28 қыргүйекте қазіргі Шығыс Қазақстан облы- сының Қасқабұлақ мекенінде дүниеге келген. Бүгінде бұл жер – Абай ауданында. Атақты жазушы 1961 жылы 27 маусымда ауыр науқастан Мәскеу қаласындағы аурухана- да өмірден өтті. Мұхтар Әуезов алғашқы білімін 1908 жылы Семейдегі Камалиддин хазірет медресесінде алып, кейін білімін орыс мектебінің дайындық курсында, Семей қалалық бес кластық орыс қазына училищесінде, қалалық мұғалімдер семинария- 106 сында жалғастырған. Ал 1919 жылы 4 желтоқсанда Семейде большевиктер билігі орнап, М.Әуезов Семей губерниялық ревкомының жанынан ашыл- ған қазақ бөлімінің меңгерушісі және «Қазақ тілі» газетінің ресми шыға- рушысы қызметтерін атқарды. Сосын Ленинград (қазіргі Санкт-Петербург) мемлекеттік универси- тетінің тіл-әдебиет бөлімінде 1923-1928 жылдары оқыған. Ал 1924-1925 жылдары Семейге келіп, мұғалімдер техникумында оқытушы болған және Семей губерниялық комитетінің органы – «Таң» журналының редакторы қызметін атқарған. 1928 жылы Ташкенттегі Орта Азия мемлекеттік университетінде Шы- ғыс факультетінің аспирантурасына қабылданған және сонда Қазақ ағарту институтында сабақ берген. Жазушының тағдырында үлкен белес бар, ол Алаш қайраткерлерімен жақын араласқан, идеялас болған. Сол үшін М.Әуезов 1930 жылы 16 қыр- гүйекте қамауға алынып, түрменің азабын көрді. 1932 жылы сәуір айында үш жылға шартты түрде бас бостандығынан айыру туралы үкім шыққан, бірақ маусым айында түрмеден босатылды. Оның босатылуына кешірім сұ- рап жазған хаттың ықпалы болды. Аға буын алашшыл тұлғалар қазақтың болашағы үшін жас Әуезовтің сақталуы керек екенін ойлап, осы қадамды жасауына ақыл-кеңес берген. 1943 жылдың қыргүйек айынан бастап Алматыдағы Қазақ мемлекеттік университетіндегі қазақ әдебиеті кафедрасында өмірінің соңына дейін ұс- таздық етті. Бүгінде әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде Мұхтар Әуезов атындағы аудитория бар. Елімізде жазушының есімімен ата- латын көрнекті орын көп. Бұл – халқымыздың көрнекті тұлғаға құрметі. жүктеу/скачать 7,03 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|